Yapanı Belli Olmayan Tılsımlar

Seyahatname’de yer alan tılsımlardan bazılarının yapanı bellidir ve bunlar Evliya Çelebi tarafından belirtilmiştir. Ancak, pek çok tılsımın yapanı belli olmadığı için eserde bu tılsımları yapanlar yer almamaktadır. Eserde kırk tane yapanı belli olmayan tılsım karşımıza çıkar. Bunlar ilk ciltten itibaren sırası ile şunlardır:

Ayasofya Camii’nin üç yüz altmış tane kapısı vardır. Bu kapıların her biri tılsımlıdır. Caminin orta kıble kapısı üzerinde içinde Kraliçe Sofya’nın cesedi olduğu söylenilen bir sandık vardır. Hiç kimse bu sandığa yaklaşmaya cesaret edemez. Eğer yaklaşan olursa caminin içinde büyük bir gürültü ve titreşme olur. Tılsımlı bir sandıktır. Bir de bu sandığın üzerinde Kudüs’ün kıble olduğu zamana ait bir resim vardır. Bu da tılsımlıdır ve kimse el sürmeye cesaret edemez (Danışman (1), 1969: 130-131; Gökyay (1), 1996: 51).

İstanbul’daki Terler Direk Ziyaret Yeri’nin temelinde bir rivayete göre tılsım olduğu için bu direk sürekli terlermiş (Danışman (1), 1969: 136-37; Gökyay (1), 1996: 56).

Hz. Muhammed’in doğduğu gece yıkılan Trabzon’daki balık tılsımı sütunu ile Kostantaniye’deki karadaki ve denizdeki üç yüz altmış altı tılsımın kimin tarafından yapıldığı belli değildir (Danışman (5), 1970: 44; Kahraman-Dağlı (3), 1999: 97).

Pertek Kalesi’nin üzerinde tunçtan bir kara kuş timsali vardır. Bu kuş her sene nevruz günü etraftaki kavimleri bu şehre toplamak için işaret verirmiş. Bu tılsımlı kuşun yeri kalenin tepesinde bellidir (Danışman (5), 1970: 109; Kahraman-Dağlı (3), 1999: 136).

Sofya’da Talih Çeşmesi adlı tılsımlı bir çeşme vardır. Kan döken, çocukluğunda başından kötü bir olay geçen insanlar bu çeşmeden su alıp içemezler (Danışman (5), 1970: 287-288; Kahraman-Dağlı (3), 1999: 228-229).

Bitlis’te yer alan Divan Dağı isimli yüksek dağ üzerinde gömülü olan tılsımların kimin tarafından yapıldığı belli değildir (Danışman (6), 1970: 183-184; Dağlı-Kahraman (4), 2001: 68). Ayrıca bu dağın tılsımlarla yapıldığı belirtilmiştir (Danışman (6), 1970: 209; Dağlı- Kahraman (4), 2001: 83).

Hz. Muhammed doğduğu gece Trabzon’daki üç yüz tılsım yere geçer (Danışman (7), 1970: 131; Dağlı-Kahraman (4), 2001: 239).

Bağdat’taki tesiri kalmamış yüzlerce tılsımın kimin tarafından yapıldığı belli değildir (Danışman (7), 1970: 173; Dağlı-Kahraman (4), 2001: 257).

Kırım’da yer alan Ak Kerman Kalesi’nin doğu tarafında kimler tarafından yapıldığı belli olmayan Kamerülkum tılsımları vardır (Danışman (7), 1970: 283; Dağlı-Kahraman- Sezgin (5), 2001: 63). Hz. Muhammed’in ashab-ı kiramından Malik Ejder bu kalenin altında Salsal adlı kral ile savaşır ve kâfirleri Kameralkam içine tıkar. Böylece bu tılsımlar etkisini kaybeder (Danışman (11), 1970: 224; Dağlı-Kahraman-Dankoff (7), 2003: 242).

Serez’deki Beşiktepesi’nde Hz. İsa’nın taştan beşiği vardır. Burası tılsımlıdır. Her hastanın derdine göre bir su çıkar (Danışman (12), 1971: 97; Kahraman-Dağlı-Dankoff (8), 1971: 60).

Serez’in büyük yaylasının kıblesinde “Ayı Kayası” denilen tılsımlı bir kaya vardır (Danışman (12), 1971: 98; Kahraman-Dağlı-Dankoff (8), 2003: 61-62).

Tırhala toprağında yer alan Maşklor panayırında sineklerden kurtulmak için tılsım yapılmıştır (Danışman (12), 1971: 128-129; Kahraman-Dağlı-Dankoff (8), 2003: 98).

Mora toprağında yer alan Moton şehrindeki kaleye yılan, çıyan, akrep ve sivrisinek olmaması için tılsım yapılmıştır (Danışman (12), 1971: 171; Kahraman-Dağlı-Dankoff (8), 2003: 145).

Anapoli şehrindeki Kastel Kalesi önünde balık tılsımı vardır (Danışman (12), 1971: 189; Kahraman-Dağlı-Dankoff (8), 2003: 165).

Amiso Kalesi’nde pek çok tılsım vardır (Danışman (12), 1971: 257; Kahraman-Dağlı- Dankoff (8), 1971: 241).

Gemlik Limanı’nın doğusunda yer alan Karaköy isimli gölün, şehir halkı tarafından tılsımlı olduğuna inanılır (Danışman (13), 1971: 100-101; Dağlı-Kahraman-Dankoff (9), 2005: 69).

Bodrum’da yer alan büyük havuz ilçe halkının inanışlarına göre tılsımlıdır (Danışman (13), 1971: 108; Dağlı-Kahraman-Dankoff (9), 2005: 76).

Kuşadası tılsımlı bir adadır (Danışman (13), 1971: 109; Dağlı-Kahraman-Dankoff (9), 2005: 77).

Mısır’daki Cebel-i Kepş (Kepş Dağı)’te tılsımlı bir koç vardır. Bu koç eşinip gırgırsa Mısır’da koyun çok olurmuş (Danışman (14), 1971: 98; Dağlı-Kahraman-Dankoff (9), 2005: 361).

Mısır Kalesi’nde kuş, akrep, yılan, çıyan, sıtma, kulunç, taun tılsımları vardır (Danışman (14), 1971: 166-167).

Mısır vezirleri kalesi sarayında kuduz köpek tılsımları vardır (Danışman (14), 1971: 168).

Mısır’daki Ezheri Kaaid Camii yapıldığı zaman caminin içine kuşların gelmemesi ve yuva yapmaması için tılsım yapılmıştır (Danışman (14), 1971: 178).

Sultan Gavri türbesi sivrisinek, karasinek ve tahta bitine karşı tılsımlıdır (Danışman (14), 1971: 183).

Mısır’daki Bürketül Karun tılsımlı bir bürkedir (Danışman (14), 1971: 225).

Şevarib bürkesi sara hastalığına karşı tılsımlıdır. Sara hastası olan bir insan yedi gün öğle vakti bu bürkeye girip yıkansa hastalıktan kurtulur (Danışman (14), 1971: 225).

Hac bürkesinin suyu bir sene bekletilse lezzetine asla bozukluk gelmez. Tılsımlı bir bürkedir (Danışman (14), 1971: 225).

Aynüş Şems bürkesinin eski tılsımları vardır. Mısır’daki on dört bürkenin her biri tılsımlıdır (Danışman (14), 1971: 226).

Ravza Adası yılan ve çıyana karşı tılsımlıdır (Danışman (14), 1971: 238).

Mısır’daki Ayni Şems şehrinde tılsımlı bir sütun vardır. Tılsımları hâlâ çözülememiştir (Danışman (15), 1971: 11).

Mısır’daki İhram Dağları’nın dört tarafında kara taştan yapılmış tılsımlı binalar vardır (Danışman (15), 1971: 13). Küçük ihramın doğusunda beyaz taştan tılsımlı bir kafa heykeli vardır. Canlı gibidir. Eski zamanlarda gelip geçenler ile konuşur ve gelecek hakkında bilgiler verirmiş (Danışman (15), 1971: 14).

Mısır’da Babül Kasır’da eskiden kilise olan yerde bir medrese vardır. Bu medresede tunçtan tılsımlı bir heykel vardır (Danışman (15), 1971: 16).

Mısır Kalesi’nin Kalavun divanhanesindeki kırk sekiz sütunun her birinde bir vefk vardır (Danışman (15), 1971: 16).

Mısır hâkimi İskender’in tılsımlı bir aynası vardır. Bu ayna öyle tılsımlıdır ki, denizden düşman gemileri geldiği zaman bu ayna ateşi ile gemileri yakar (Danışman (15), 1971: 89-96).

Mısır’daki Cebel-i Tayr’da tılsımlı bir mağara vardır. Bu mağaraya girip asılı kalan kuşların sayısına göre Mısır’ın o yılki mahsul durumu tespit edilir (Danışman (15), 1971: 142).

Mısır’da Şeyh ibn Abit Beledi’nin güneyindeki halicin başında bir sütun üzerinde timsah tılsımı vardır (Danışman (15), 1971: 143).

Mısır’daki eski Kus şehri Kıptiler elinden Mikat bin Esved tarafından fethedilmiştir. Fetihten sonra define arayan askerler yeşil mermer üzerinde akrep resmi olan bir sütun devirirler. Hemen şehri akrep istila eder. Bu sütun akreplere karşı tılsımlıdır (Danışman (15), 1971: 152).

Mısır’daki Sinbad şehrinde tılsımlı sütunlar vardır (Danışman (15), 1971: 155).

Habeş’teki Okut kabilesi vefk ve tılsım işlerinde ileridir. Vefk ile dağlardan koyun ve maymunları kaçırırlar (Danışman (15), 1971: 223).

Elvahıkebir şehrindeki çöllerde tılsımlar vardır (Danışman (15), 1971: 232). Fayyum şehrinde kum tılsımı vardır (Danışman (15), 1971: 247).