Yapılandırmacı Yaklaşımda Öğrenci Özellikler

Yapılandırmacı yaklaşım bütün öğrencileri aynı farz edip onlara grup halinde seslenmeye karşıdır. Bunun yerine öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarına, güçlü ve zayıf yönlerine, ilgilerine ve deneyimlerine önem verir. Programı sıkı sıkıya takip etmek yerine konuları seçmeyi ve kendi şartlarına uyarlamayı tercih eder. Öğrenciler arasında rekabeti desteklemez. Bunun yerine bilgiyi ve sorumlulukları paylaşmaya ve karşılıklı saygıya dayanan bir sınıf atmosferi oluşturmaya çalışır. Öğrenmenin sorumluluğu öğretmen ve öğrenci tarafından paylaşılır(Korkmaz, 2007.42).

Öğrenme sürecinin arkadaşlarla paylaşılması öğrenmeyi kolaylaştırır. İşbirliğine dayalı öğrenme yaklaşımı bu ortamı sağlayan önemli bir stratejidir. Bu yaklaşım öğrencilerin problemin farklı boyutlarını görmelerini, grupça fikir alışverişinde bulunarak çözümü tam olarak anlamalarını sağlar. Bu etkileşim aynı zamanda grup ürününün gelişimini destekler(ak. Savaş:2006:57). Ayrıca öğrenciler işbirliği halindeyken birbirlerinin fikirlerini yapılaştırma süreçlerini paylaşırlar. Böylece öğrenciler kendi fikirlerini yapılaştırmaları kadar akranlarının fikirlerini katkı sağlayan yansıtmalarına fırsat sağlarlar. İyileşme ve oluşumda işbirliği ve dayanışma

öğrencinin dünyası haline gelir. Böylece öğrenciler akranlarını kendileriyle yanşan ve rekabet edenler olarak değil; kendileri için kaynak olarak görürler. Öğrenci öğrenmesinin temel ilerleme nedenleri de oluşmuş olur(Karakaya,2004:141).

Philips (1995), yapılandırmacılıkta öğrenci için üç rol tanımlar:  Aktif Öğrenci: Bilgi ve anlama aktif bir biçimde oluşur.

 Sosyal Öğrenci: Bilgi ve anlama sosyal bir biçimde yapılandırılır.

 Yaratıcı Öğrenci: Bilgi ve anlama bireyin kendisi tarafından oluşturulur. Yukarıdaki sınıflamadan da anlaşılacağı üzere yapılandırma sürecinin merkezinde konu, ya da edindirilmesi gereken hedef davranışlar değil, öğrenenin kendisi yer alır(ak. Ekinci, 2007:25).

Yapılandırmacı eğitim ortamında öğrenciler, geleneksel eğitim ortamındaki gibi edilgen olmayıp etkindirler ve öğretme-öğrenme sürecinde daha fazla sorumluluk üstlenirler(Yaşar, 1998:73). Yapılandırmacılık soru soran, araştıran, mantıklı düşünen, özerk, meraklı öğrenciler yetiştirmeyi amaçlar. Yapılandırmacı sınıfta öğrenciler kavramları, onları uygularken yaptıkları araştırma ve incelemeler sayesinde öğrenirler. Bu süreç boyunca öğrenciler farklı çözümleri tartışırlar ve keşfederek öğrenirler. Değerlendirme sürecinde etkin, eleştirel ve sürekli rol oynarlar. Kendi ürünlerini değerlendirerek ve öğrendiklerini yansıtarak ne öğrendiklerinin ve hangi deneyimleri kazandıklarının farkına varırlar(Karaduman 2005:41)

Katkıda bulunabilecek çevredeki her türlü fırsat ve olanaktan yararlanmaya çalışırlar. Kendi paylarına düşen sorumlulukları yerine getirirler, değerlendirme sürecine katılırlar, eleştiriye ve etkileşime açıktırlar, öğrendiklerini yeni ortamlarda kullanmak ve uygulamak için her türlü fırsatı değerlendirirler(Yaşar, 1998:73). Yapılandırmacı bir sınıfta öğrenciler öğretmen onlara bir şeyler sormadan kendi kendilerine düşünebilirler. Başka bir deyişle öğrenciler, öğretmene bağımlı olmaktan kurtulup, kendi görüşlerini ifade ederler(Karaduman, 2005:42).

Marlowe ve Page,’e göre (1998:32) yapılandırmacılığın öğrenen açısından yararları şöyle sıralanabilir:

• Öğrenenlerin düşünme ve planlama yeteneğini geliştirir. • Girişimciliği geliştirir.

• Yaşamı daha iyi anlamalarını sağlar.

• Farklı öğrenen-öğretmen ilişkilerini yaratır. • Güdülemeyi sağlar.

• Öğrenenin okula ilgisini arttırır.

• Öğrencinin kendisini ifade etmesine olanak tanır

Yapılandırmacılıkta öğrenci, geleneksel öğrenme yaklaşımına göre daha fazla rol üstlenmektedir. Öğrenen araştırır, kaynaklardan bilgi toplar, yeni elde ettiği bilgiyi eski bilgiyle ilişkilendirerek zihninde yapılandırır, problemlere çözümler üretir, projeler geliştirir, kendini ve arkadaşlarını değerlendirir. Bu nedenle, öğrenci öğretme-öğrenme sürecinde sürekli etkindir(ak. Karaduman,2005:42).

Yapılandırmacı öğretim ortamında öğrenciler genelde şu davranışları sergilerler(Yaşar 1998, Demirel 2001):

 Öğrenme ortamında etkindir.

 Öğrenme sürecinde daha fazla sorumluluk üstlenirler.

 Zihinsel yapılarının gelişmesine katkıda bulunacağı düşüncesiyle çevredeki her türlü imkândan yararlanmaya çalışırlar.

 Grup içinde kendilerine düşen sorumlulukları yerine getirmeye çalışır, birlikte çalıştıkları grubun üyelerini ve kendilerini nesnel olarak değerlendirirler.

 Grupta kendilerine yönelik her türlü eleştiriyi hoşgörüyle karşılarlar.  Öğrendiklerini yeni ortamlarda kullanırlar.

Öğrenciler ilerideki öğrenme yaşantılarını kolaylaştıracağı düşüncesiyle, zihinsel yapılarının gelişmesine katkıda bulunabilecek çevredeki her türlü fırsat ve olanaktan yararlanmaya çalışırlar. Kendi paylarına düşen sorumlulukları yerine getirirler, değerlendirme sürecine katılırlar, eleştiriye ve etkileşime açıktırlar, öğrendiklerini yeni ortamlarda kullanmak ve uygulamak için her türlü fırsatı değerlendirirler(Yaşar,1998: 73). Yapılandırmacı bir sınıfta öğrenciler öğretmen onlara bir şeyler sormadan kendi kendilerine düşünebilirler. Başka bir deyişle öğrenciler, öğretmene bağımlı olmaktan kurtulup, kendi görüşlerini ifade ederler(Karaduman, 2005:42).

Geleneksel sınıflarda öğrenci genelde yalnızdır ve sosyal etkileşim yok denecek kadar azdır. Sorularını, düşüncelerini paylaşacak birilerini ve bunları dile getirebileceği ortamları bulmada zorlanır. Öğrenme sorumluluğundan uzak bir şekilde özgüven, yaratıcılık gibi öğrenciyi başarıya götürecek kişilik özelliklerinden mahrum kalır. Oysa aktif katılımcı olduğu derslerde öğrenci öğrenme sürecine katılarak bilgiyi ders sırasında kullanmaya başlar. Bu çalışması sırasında düşündüklerini, sorularını anında paylaşır ve yanıtlarını alır. Tüm öğrenciler görüşlerini paylaşılıp tartışılır, değerlendirilir(Açıkgöz, 2003: 33).

Bu sayede öğrenci bilgiyi öğrendiği anda sorgulayarak ve kullanarak öğrendiği için bu bilgileri günlük yaşamında daha kolay uygulayabilir ve işlevsel hale getirebilir. Aynı zamanda öğrenme sürecinde kullandığı yöntemler öğrencinin günlük hayatında da onu başarılı kılabilecek özgüven, özsaygı, iletişim gibi becerileri de kazandırmış olacaktır.

Yapısalcı öğretime göre temel öğe öğrenendir. Bu yüzden etkinlikler tüm öğrencilerin düzeylerine uygun olarak hazırlanmalıdır. Derslerde uygulanan bu etkinliklerin amacı, öğrencilerin süreç içinde içerik ile etkileşimde bulunabilmesi ve onu anlamlandırabilmelerini sağlamaktır. Öğrencinin sorgulama, araştırma, düşünme, uslamlama, sorun çözme gibi becerileri yine bu etkinliklerle ortaya çıkarılmalıdır(MEB, 2004). Yapılandırmacı öğretmen

öğrencilerin öğrenmesini ayrı bir test, kalem, kâğıt vb. araçlar kullanarak değil de günlük sınıf etkinliği bağlamında değerlendirir.

Öğrenciler değişik yollarla günlük bilgilerini gösterirler. Yani yapılandırmacı bir değerlendirme anlayışında öğrencilerin performansları, düşünme süreçleri, gerçek durumlara dayalı problem çözme becerileri, öğrencilerin bilgileri nasıl kavradıkları, ne tür yeni düşünceleri oluşturup yapılandırmaya gittikleri; öğrenme – öğretme etkinlikleri sırasında gözlem, görüşme, tümel dosya, günlük yazma, performans değerlendirme, problem çözme ve tartışma gibi çoklu değerlendirme teknikleri ile öğrencilerin yaptıkları tüm ürünlerin değerlendirilmesi şeklinde olmaktadır(Koç ve Demirel, 2004 ).