156
Ders : Sosyal Bilgiler
Sınıf : 7
Öğrenme Alanı : Küresel Bağlantılar
Ünite : Ülkeler Arası Köprüler
Konu : Ġki KurĢun ve Milyonlarca Kayıp
Süre : 40 dakika
Kavramlar : Bağımsızlık
Yöntem ve Teknikler : Kavram Analizi, Soru-Cevap
Araç – Gereçler : Projeksiyon makinesi, konuyla ilgili hazırlanmıĢ slaytlar
ĠĢleniĢ :
Ben ezelden beridir hür yaĢadım, hür yaĢarım. Ġstiklal MarĢımızın bu kıtasında Hangi çılgın bana zincir vuracakmıĢ? ġaĢarım! M.Akif ERSOY hangi kavramı KükremiĢ sel gibiyim, bendimi çiğner, aĢarım. vurgulamıĢtır?
Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taĢarım
Öğrencilerin cevapları alındıktan sonra bağımsızlık kavramının tanımı yapılır. BAĞIMSIZLIK: Bir kiĢi, grup veya milletin baĢkalarına bağımlı olamadan özgürce yaĢayabilme durumu.
Bağımsızlık kavramının tanımı yapıldıktan sonra öğrencilerle birlikte kavram haritası oluşturulur. Ġnsanlar Özgürlük Devletler Huzur Güven SavaĢ AntlaĢma BAĞIMSIZLIK K im le r i çi n g er ekl i? Ġ Ne sağla r? Ġ
157 Bağımsızlık için ne yapar? Olmazsa ne olur?
Kavramın ayırt edici özellikleri ve ayırt edici olmayan özellikleri örneklerle birlikte işlenir.
“BAĞIMSIZLIK” KAVRAMININ AYIRT EDĠCĠ ÖZELLĠKLERĠ • Özgürce yaĢama imkanı vardır.
• Bağımsızlığın sembolleri vardır.
“BAĞIMSIZLIK” KAVRAMININ AYIRT EDĠCĠ OLMAYAN ÖZELLĠKLERĠ • Sürekli olmayabilir : ĠĢgal edilen devletler bağımsızlıklarını kaybederler. • Sınırlı olabilir : Ġç iĢlerinde serbest, dıĢ iĢlerinde baĢka bir devlete bağlı olan
devletler de vardır.
BaĢka bir devlete bağlı olmadan kendi bayrağı altında özgürce varlığını sürdüren hangi devletlerin ismini söyleyebiliriz?
Öğrencilerin verdiği cevaplar doğrultusunda kavramın örnek olanları sıralanır. “BAĞIMSIZLIK” KAVRAMININ ÖRNEK OLANI
Türkiye Cumhuriyeti, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Amerika BirleĢik Devletleri “BAĞIMSIZLIK” KAVRAMININ ÖRNEK OLMAYANI
Kölelik, Sömürgecilik, Tutsaklık
Kavramın örnek olanları ve olmayanları sıralandıktan sonra öğrencilere değerlendirme ödevi verilerek ders bitirilir.
Bu derste bağımsızlık kavramını tüm yönleriyle tanıdık. Öğrendiklerinizi göz önünde tutarak bağımsızlık kavramını anlatan bir afiĢ hazırlayınız
ĠSTĠKLAL MARġI
Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen alsancak; Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; O benimdir, o benim milletimindir ancak.
158
Ders : Sosyal Bilgiler
Sınıf : 7
Öğrenme Alanı : Küresel Bağlantılar
Ünite : Ülkeler Arası Köprüler
Konu : Ġki KurĢun ve Milyonlarca Kayıp
Süre : 40 dakika
Kavramlar : BarıĢ
Yöntem ve Teknikler : Kavram Analizi, Soru-Cevap
Araç – Gereçler : Projeksiyon makinesi, konuyla ilgili hazırlanmıĢ slaytlar
ĠĢleniĢ :
Daha önce buna benzer bir simge gördünüz mü?
Sizce ağzında zeytin dalı taĢıyan bu güvercin hangi kavramı simgeliyor?
Öğrencilerin verdiği cevaplar alındıktan sonra barış kavramının tanımı yapılır. BARIġ: DüĢmanlığın olmadığı, karĢılıklı anlayıĢ, hoĢgörü, huzurun yaĢandığı durum.
Resimde neler görüyorsunuz?
Resimde neden birçok ülkenin bayraklarına yer verilmiĢtir?
Kanatlarını açarak tüm dünyayı kucaklayan güvercin neyi temsil ediyor?
Barış ile ilgili sorular sorularak öğrencilerin kavrama ilişkin özelliklere ulaşmaları sağlanır. Öğrenci cevapları tahtaya yazılarak bir kavram haritası oluşturulur. Kavramın ayırt edici özelliklerine uygun olanlar ve olmayanlar belirlenir ve örneklerle açıklanır.
159
olan yerde BARIŞ olmayan yerde
huzur savaĢ sevgi kötülük dostluk olur antlaĢma olur ateĢkes konferans yapılır
“BARIġ” KAVRAMININ AYIRT EDĠCĠ ÖZELLĠKLERĠ • Huzur, sükûnet ortamı vardır
• Ġyi niyet ve hoĢgörü hakimdir
• Ġnsanlar kendilerini güvende hisseder.
1931’de “ Yurtta BarıĢ Cihanda BarıĢ” ilkesini dile getiren Mustafa Kemal bunu her alanda uygulamıĢtır. Yurtta barıĢ cihanda barıĢ ilkesi bir taraftan yurt içinde huzur ve sükûnu güven içinde yaĢamayı diğer taraftan da milletlerarası barıĢ ve güvenliği hedef tutar. Toplum hayatındaki düzeni, vatandaĢın devlete güvenini, devletin de ülkede kanun hâkimiyeti ve hukuk hükümranlığı yurtta barıĢ ilkesinin en tabii sonucudur. Cihanda barıĢ ise milletlerarası barıĢ ve güvenliğin korunmasını ve sağlanmasını amaç bilir. Yurtta barıĢ cihanda barıĢ, en geniĢ ve yaygın anlamı ile teknik bir deyim olan kolektif güvenliği, milletlerarası barıĢın korunmasını ve devamlılığını ifade eder.
Kemal Atatürk, dünya milletleri arasında devamlı barıĢ ülküsünün ve karĢılıklı anlayıĢ ruhunun olağanüstü bir öncüsüdür. Bütün hayatı boyunca insanlar arasında hiçbir renk, dil ve ırk ayrımı tanımayan bir ahenk ve iĢbirliği çağının açılması uğrunda çalıĢmıĢtır. (FEYZĠOĞLU Turhan , Atatürk Ġlkeleri ve Ġnkılap Tarihi, YÖK Yay.,Ankara,1987,S. 145)
Yukarıdaki bilgiler ışığında Atatürk’ün barışa verdiği önem üzerinde durularak kavramın ayırt edici olan ve olmayan özellikleri öğrencilerle birlikte yorumlanır.
“BARIġ” KAVRAMININ AYIRT EDĠCĠ OLMAYAN ÖZELLĠKLERĠ • Belirli bir süresi yoktur
• En az iki taraf arasında olması gerekir
sa
ğlama
160 Saydığımız özellikler doğrultusunda barıĢ kavramının örneklerini ve örnek olmayanlarını sıralayalım.
“BARIġ” KAVRAMININ ÖRNEK OLANI
Paris BarıĢ Konferansı - 18 Ocak 1919 Lozan BarıĢ AntlaĢması - 24 Temmuz 1923
KadeĢ AntlaĢması - MÖ 1280 “BARIġ” KAVRAMININ ÖRNEK OLMAYANI I.Dünya SavaĢı Haçlı Seferleri Malazgirt SavaĢı Ġnebahtı Deniz SavaĢı
Kavramın örnek olanları ve olmayanları sıralandıktan sonra öğrencilere değerlendirme ödevi verilerek ders bitirilir.
Bu derste barıĢ kavramını tüm yönleriyle tanıdık. Öğrendiklerinizi göz önünde tutarak barıĢ kavramını anlatan bir afiĢ hazırlayınız
161
Ders : Sosyal Bilgiler
Sınıf : 7
Öğrenme Alanı : Küresel Bağlantılar
Ünite : Ülkeler Arası Köprüler
Konu : Ġki KurĢun ve Milyonlarca Kayıp
Süre : 40 dakika
Kavramlar : SavaĢ
Yöntem ve Teknikler : Kavram Analizi, Soru-Cevap
Araç – Gereçler : Projeksiyon makinesi, konuyla ilgili hazırlanmıĢ slaytlar
ĠĢleniĢ :
Resimlerde gördüğünüz insanlar ne yapıyorlar?
Öğrencilerin cevapları alındıktan sonra “savaş” kavramının tanımı verilir. SAVAġ: Ġki yada daha fazla sayıda grup arasında çözümlenemeyen sorunlar sonucunda meydana gelen silahlı veya silahsız mücadele
Sizce bir mücadelenin savaĢ tanımına uyması için hangi özellikleri taĢıması gerekir? SavaĢlar nasıl baĢlar ve sonuçlanır?
SavaĢın etkileri nelerdir?
SavaĢlarda ne tür silahlar kullanılır?
Savaş ile ilgili sorular sorularak öğrencilerin kavrama ilişkin özelliklere ulaşmaları sağlanır. Öğrenci cevapları tahtaya yazılarak kavramın ayırt edici özelliklerine uygun olanlar ve olmayanlar belirlenir ve örneklerle açıklanır.
162 “SAVAġ” KAVRAMININ AYIRT EDĠCĠ ÖZELLĠKLERĠ
• En az iki grup arasında olması
ÖRNEK:
I. Dünya SavaĢı Ġtilaf ve Ġttifak Devletleri arasında gerçekleĢmiĢtir. Üçlü İtilaf Üçlü İttifak
Ġngiltere Almanya
Fransa Ġtalya
Rusya Avusturya Macaristan Ġmp.
• Sonucunda bir tarafın galip gelmesi
ÖRNEK:
1071- Malazgirt SavaĢı: BĠZANS SELÇUKLU DEVLETĠ SELÇUKLU DEVLETĠ
1389- I.Kosova SavaĢı: HAÇLILAR OSMANLI DEVLETĠ OSMANLI DEVLETĠ
163
II. Dünya SavaĢı’nda Japonya’nın HiroĢima kentine atılan atom bombası kentin üzerinde 13 km²’lik bir radyasyon bulutu oluĢturdu.
• Güçlü silahların kullanılması
164 “SAVAġ” KAVRAMININ AYIRT EDĠCĠ OLMAYAN ÖZELLĠKLERĠ
• Belirli bir süresi yoktur Örnek:
I.Dünya SavaĢı: 1 Ağustos 1914 -11 Kasım 1918 (4yıl 3ay 10gün) Türk - Yunan SavaĢı: Yunanistan Osmanlı Devleti (1897–30 Gün)
Ġngiltere - Zanzibar SavaĢı: (1896–45 Dakika) Tarihin en kısa süren savaĢıdır. • Can ve mal kaybına neden olur
Örnek:
Doğal Afetler Can ve mal kaybına
Trafik Kazaları neden olan baĢka olaylar da vardır. Terör Olayları
Saydığımız özellikler doğrultusunda savaĢ kavramının örneklerini ve örnek olmayanlarını sıralayalım.
“SAVAġ” KAVRAMININ ÖRNEK OLANI
I. Dünya SavaĢı Malazgirt SavaĢı
165 “SAVAġ” KAVRAMININ ÖRNEK OLMAYANI
Kavramın örnek olanları ve olmayanları sıralandıktan sonra öğrencilere değerlendirme ödevi verilerek ders bitirilir.
Bu derste savaĢ kavramını tüm yönleriyle tanıdık. Öğrendiklerinizi göz önünde tutarak savaĢ kavramını anlatan bir afiĢ hazırlayınız.
Lozan BarıĢ AntlaĢması KadeĢ AntlaĢması Mondros AteĢkes AntlaĢması
166
Ders : Sosyal Bilgiler
Sınıf : 7
Öğrenme Alanı : Küresel Bağlantılar
Ünite : Ülkeler Arası Köprüler
Konu : Dünyada Neler Oluyor?
Süre : 40 dakika
Kavramlar : Küresel Sorun
Yöntem ve Teknikler : Kavram Analizi, Soru-Cevap
Araç – Gereçler : Projeksiyon makinesi, konuyla ilgili hazırlanmıĢ slaytlar
ĠĢleniĢ :
Gördüğünüz Ģemada yer alan sorunların tümünü kapsayan uygun bir baĢlık bulunuz.
Öğrencilerin cevapları alınıp değerlendirildikten sonra küresel sorun kavramının tanımı yapılır.
KÜRESEL SORUN: Nedenleri ve sonuçları bakımından tüm dünyayı etkileyen sorunlara verilen genel isim
Kavramın tanımı verildikten sonra şemada “?” ile belirtilen yere Küresel Sorun yazılır.
Sizce Ģemada yer alan sorunların ortak özellikleri neler olabilir?
Öğrencilerin cevapları alınıp uygun olanlar tahtaya yazılarak kavramın ayırt edici ve ayırt edici olmayan özellikleri belirlenir.
“KÜRESEL SORUN” KAVRAMININ AYIRT EDĠCĠ ÖZELLĠKLERĠ • Dünyamız bütünüyle etkilenir
• Doğal denge bozulur ÖRNEK:
?
Küresel Isınma Açlık- Yoksulluk SavaĢ - Terör Çevre Kirliliği
Uzmanlarca küresel ısınmanın bir sonucu olduğu belirtilen mevsim normallerinin üzerindeki hava sıcaklıkları ve
değiĢiklikleri nedeniyle çiçek açma zamanı Mart sonu ve Nisan ayını bulan meyve ağaçları, bu yıl vaktinden önce çiçek açtı. (27.02.2010 tarihli gazete haberi)
167 • Çözüm için herkesin üzerine düĢen görevler vardır.
Küresel sorunların etkilerini en aza indirgemek için bireyler, sivil toplum kuruluĢları ve kamu kuruluĢlarına görevler düĢmektedir.
“KÜRESEL SORUN” KAVRAMININ AYIRT EDĠCĠ OLMAYAN