Tescilli coğrafi işaretten oluşan ya da tescilli coğrafi işaret içeren işaretler

Nisbî Red Nedenleri

Bu nedenlerden birisinin varlığı durumunda ancak ilgili bir kişinin TPMK (tescil edilmiş ya da tescil başvurusu yapılmış bir marka sahibinin) itirazı üzerine TPE tescil başvurusunu reddedebilmek SMK 6’da Enstitü başvuruyu kendiliğinden reddedememe 1. Tescil başvurusu yapılan bir markanın, tescil edilmiş veya önce-ki tarihte başvurusu yapılmış marka ile aynılığı ya da benzerliği ve kapsadığı mal veya hizmetlerin aynılığı ya da benzerliği nedeniyle, tescil edilmiş veya önceki tarihte başvurusu yapılmış marka ile halk tarafından ilişkilendirilme ihtimali de dâhil karıştırılma ihtimali varsa itiraz üzerine başvuru reddedilir.

1. Tescil başvurusu yapılan bir markanın, tescil edilmiş veya önceki tarihte başvurusu yapılmış marka ile aynılığı ya da benzerliği ve kapsadığı mal veya hizmetlerin aynılığı ya da benzerliği nedeniyle, tescil edilmiş veya önceki ta-rihte başvurusu yapılmış marka ile halk tarafından ilişkilendirilme ihtimali de dâhil karıştırılma ihtimali varsa itiraz üzerine başvuru reddedilir.

2. Ticari vekil veya temsilcinin, marka sahibinin izni olmaksızın ve haklı bir sebebe dayanmaksızın markanın aynı veya ayırt edilemeyecek kadar ben-zerinin kendi adına tescili için yaptığı başvuru, marka sahibinin itirazı üze-rine reddedilir.

3. Başvuru tarihinden veya varsa rüçhan tarihinden önce tescilsiz bir marka veya ticaret sırasında kullanılan bir başka işaret için hak elde edilmişse, bu işaret sahibinin itirazı üzerine, marka başvurusu reddedilir.

4. Paris Sözleşmesinin 1 inci mükerrer 6 ncı maddesi bağlamındaki tanınmış markalar ile aynı veya benzer nitelikteki marka başvuruları, aynı veya ben-zer mal veya hizmetler bakımından itiraz üben-zerine reddedilir.

5. Tescil edilmiş veya tescil başvurusu daha önceki tarihte yapılmış bir mar-kanın, Türkiye’de ulaştığı tanınmışlık düzeyi nedeniyle haksız bir yararın sağlanabileceği, markanın itibarının zarar görebileceği veya ayırt edici ka-rakterinin zedelenebileceği hâllerde, aynı ya da benzer markanın tescil baş-vurusu, haklı bir sebebe dayanma hâli saklı kalmak kaydıyla, başvurunun aynı, benzer veya farklı mal veya hizmetlerde yapılmış olmasına bakılmak-sızın önceki tarihli marka sahibinin itirazı üzerine reddedilir.

6. Tescil başvurusu yapılan markanın başkasına ait kişi ismini, ticaret unva-nını, fotoğrafını, telif hakkını veya herhangi bir fikri mülkiyet hakkını içer-mesi hâlinde hak sahibinin itirazı üzerine başvuru reddedilir.

7. Ortak markanın veya garanti markasının yenilenmeme sebebiyle koruma süresinin sona ermesinden itibaren üç yıl içinde yapılan, ortak marka veya garanti markasıyla aynı veya benzer olan ve aynı veya benzer mal veya hiz-metleri içeren marka başvurusu, önceki hak sahibinin itirazı üzerine red-dedilir.

8. Tescilli markanın yenilenmeme sebebiyle koruma süresinin sona ermesin-den itibaren iki yıl içinde yapılan, bu markayla aynı veya benzer olan ve aynı veya benzer mal veya hizmetleri içeren marka başvurusu, önceki mar-ka sahibinin itirazı üzerine bu iki yıllık süre içinde marmar-kanın kullanılmış olması şartıyla reddedilir.

9. Kötüniyetle yapılan marka başvuruları itiraz üzerine reddedilir.

Mutlak red nedenleri ile nisbî red nedenlerini ayıran temel ölçüt nedir?

Tescil Aşamaları

Tüm tescil işlemleri TPMK tarafından yürütülür. İç içe geçmiş birden çok aşama ve işlem mevcuttur. Ana hatlarıyla bakarsak:

Başvuru

Başvurunun nasıl yapılacağı, hangi belgelerin sunlması gerektiği, başvurunun hangi aşamalardan geçeceği gibi hususlar SMK’da düzenlenmiştir. Başvuru di-lekçesinde bulunması gerekli bilgiler SMK m. 11/1’de belirtilmiştir. Buna göre;

marka başvurusu; başvuru sahibinin kimliğine ilişkin bilgileri içeren başvuru for-munu, marka örneğini, başvuruya konu mal veya hizmetlerin listesini, başvuru ücretinin ödendiğini gösterir bilgiyi, başvuru, ortak marka veya garanti markası için yapılmışsa 32 nci madde kapsamında düzenlenmiş teknik şartnameyi, rüç-han hakkı talebi varsa rüçrüç-han hakkı talep ücretinin ödendiğini gösterir bilgiyi, marka örneğinde Latin alfabesi dışında harf veya harfler kullanılmışsa bunların Latin alfabesindeki karşılığını kapsar.

Herbir marka için ayrı ayrı başvuru yapılması gerekir.

İnceleme

Türk Patent Enstitüsü daha sonra şu hususlarda inceleme yapacaktır:

Şekli açıdan: SMK 11’de öngörülen belgelerin tamam olup olmadığı, şekli ek-siklik içerip içermediği incelenir. Şekli ekek-siklik olduğu takdirde SMK m. 15/1 son cümle uyarınca iki aylık süre verilir. Şekli eksiklik olmadığına karar verilirse, baş-vuru, başvurunun alındığı tarih, saat, dakika itibariyle kesinleşir.

Yetki açısından: Başvuran kişinin yetkili olup olmadığı incelenip yetkisiz bir kişinin başvurusu reddedilecektir (SMK m. 3).

Mutlak red nedenleri açısından: TPMK, şekli açıdan eksiği bulunmayan baş-vuruları, red için kesin nedenler açısından inceleyecek mutlak red nedeni varsa talebi reddedecektir (SMK m. 5, 16). Başvurunun mutlak tescil engellerine dayalı olarak reddedilmesi halinde, başvuru sahibinin karara itiraz hakkı bulunmaktadır (SMK m. 20). Herhangi bir aykırılık görülmez ise, başvuru marka bülteninde ya-yımlanmak suretiyle üçüncü kişilerin itirazlarına ve görüşlerine sunulur.

Üçüncü Kişilerin Görüşleri ve İtirazlar

Üçüncü kişiler (herhangi bir gerçek veya tüzel kişi ya da herhangi bir grup veya hizmetleri temin edenler, üreticiler veya imalatçıları temsil eden bir organ, tacir

4

veya tüketiciler) başvurunun yayınından sonra, SMK’nın5/1-ç bendi dışında ka-lan diğer bentler kapsamında, markanın tescil için yeterli nitelikleri taşımadığına ilişkin yazılı ve gerekçeli görüşlerini kuruma sunabilirler. Kurum bu görüşleri de-ğerlendieir ve görüşlerin yerinde olduğunakanaat getirirsde marka başvurusunu kısmen veya tamamen reddeder (SMK m. 17).

İlgili kişiler ise, bültende yayınlanmış bir marka başvurusunun, SMK’nın 5 veya 6. maddelerine göre, tescil edilmemesi gerektiğine ilişkin itirazlarını marka başvurusunun yayımından itibaren iki ay içinde yapabilirler. İtiraz yazılı ve ge-rekçeliolarak Kuruma yapılır. İtiraz gerekçelerinin belirtilen süre içinde sunulma-ması halinde itiraz yapılmamış sayılır. İtirazın incelenmesiiçin itiraz süresiiçinde ücretin ödenmesi ve aynı süre içinde ücretin ödendiğine ilişkin bilginin Kuruma sunulması zorunludur (SMK m. 16). TPMK kararlarına karşı, taraflar ile zarar gören kişiler, kararın bildiriminden itibaren iki aylık süre içinde yazılı ve gerekçeli olarak itiraz edebilirler (SMK m. 20). Kurumun bu kanun hükümlerine göre aldı-ğı bütün kararlara karşı açılacak davalarda ve Kurumun kararlarından zarar gören üçüncü kişilerin Kurum aleyhine açacakları davalarda görevli ve yetkili mahke-me, Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesidir (SMK m. 156/2).

Tescil: İtiraz edilmemiş ise veya yapılan itiraz kesin olarak reddedilmiş ise marka tescil edilir, marka sahibine bir “Marka Tescil Belgesi” verilir; Resmi Marka Gazetesinde yayınlanır. Marka sicili alenidir (SMK m.22/3).

Marka Tescilinin Sonuçları

Tescil, marka sahibine hem hak sağlar, hem de yükümlülük getirir:

1. Tescil edilen marka sahibine tekel hakkı sağlar. Markaya tecavüz etmek isteyen kişilere karşı SMK’nın özel koruması devreye girer. Tescil edilmiş markanın koruma süresi on yıldır; bu süre onar yıllık dönemler halinde yenilenebilir. (SMK m. 23). Yenileme talebi, koruma süresinin sona erdiği tarihten itibaren altı aylık süre içinde yapılır.

2. Tescilli marka sahibi, markasını kullanmakla yükümlüdür. Tescilden itiba-ren beş yıl içerisinde, haklı bir neden olmaksızın markanın ciddi biçimde kullanılmaması veya bu kullanıma beş yıl kesintisiz ara verilmesi hâlinde marka iptal edilir. Hangi hallerin kullanma sayılacağı KHK’da gösterilmiş-tir (SMK m. 9).

Garanti markası ve ortak markalar bakımından bu markaların nasıl ve ne şe-kilde kullanılacağını gösteren bir teknik yönetmelik, tescil başvurusu sırasında kuruma teslim edilir. Teknik yönetmeliğe aykırı kullanım yasaklanmış olup tanı-nan süre içerisinde aykırılık düzeltilmediği takdirde, markanın iptali söz konusu olur (SMK m. 26, 32).

Marka ile İlgili Hukuki İşlemler

Marka bir takım hukuki işlemlere konu edilebilir. Satılabilir, devredilebilir, hac-zedilebilir, lisans sözleşmesine konu yapılabilir, rehnedilebilir, miras yoluyla ge-çebilir. Tescilli marka üzerindeki sağlararası hukuki işlemler yazılı şekle bağlıdır (SMK m. 148/6). Fakat markalar finansal kiralama sözleşmesine konu olamazlar (FKFFŞK m. 19).

Devir

Marka, tescil edildiği mal veya hizmetlerin tamamı veya bir kısmı için devredile-bilir. (SMK m. 148/6). Yazılı olarak yapılan devir sözleşmesinin geçerli olabilmesi

için noter tarafından onaylanmış olması gerekir. Devir işlemi, taraflardan birinin talebi, ücretin ödenmesi ve yönetmelikle belirlenen diğer şartların yerine getiril-mesi durumunda sicile kaydedilir ve Bültende yayınlanır.

Rehin

Marka, işletmeden bağımsız olarak rehnedilebilir (SMK m. 148/2; ayrıca bkz.

TİTRK hükümleri). Ayrıca ticari işletmenin tamamı üzerinde rehin hakkı kuru-lursa, marka da işletmenin faaliyetine tahsis edilmiş bir değer olarak işletme reh-ninin kapsamındadır (TİTRK m. 5/2).

Haciz

Tescilli bir markanın işletmeden ayrı olarak (tek başına) haczedilmesi de müm-kündür (SMK m. 148/2).

Lisans

Tescilli bir markanın kullanım hakkının devri amacıyla lisans sözleşmeleri ya-pılabilir. Sözleşme, tescil edilen mal veya hizmetlerin tamamı veya bir kısmı için olabilir (SMK m. 24/1). Sözleşme yazılı olmalı, tescil ettirilmelidir (SMK m.

148/4). Tescil yapılmamış ise üçüncü kişilerin iyiniyeti korunur (SMK m. 148/5).

Lisans inhisari veya gayri inhisari olabilir. İnhisari olabilmesi için bunun karar-laştırılması gerekir. İnhisari lisansta başkalarına lisans verilemez ancak lisans alan markayı kullanabilir; hakkını açıkça saklı tutmamış ise lisans veren dahi kullanamaz.

Bu yolla lisans alan, markaya tecavüz edenlere karşı marka sahibinin açacağı dava-ları açabilir (SMK m. 158/1). Lisans gayri inhisari olursa, lisans verenin başkadava-larına da lisans vermesi mümkündür; ayrıca markayı kendisi de kullanabilir. Lisans alanlar, sözleşmede aksi kararlaştırılmamış ise, haklarını üçüncü kişilere devredemez ve alt lisans veremezler (SMK m. 24/3).

İnhisar, tekel; inhisari; tekelci; gayri inhisari, tekelci olmayan demektir.

Tescilli Markaya Tecavüz ve Markanın Korunması

Tescilli markaya tecavüz sayılan haller SMK m. 29/1’de gösterilmiş olup, bu teca-vüzlere karşı hukuki ve cezai yaptırımlar öngörülmüştür (SMK m. 149, 30).

Özel Hukuki Koruma

Tescilli bir markaya tecavüz halinde marka sahibinin açabileceği hukuk davaları ve yöneltebileceği talepler SMK m. 149’da sayılmıştır:

Sınai mülkiyet hakkı tecavüze uğrayan hak sahibi, mahkemeden aşağıdaki ta-leplerde bulunabilir:

1. Fiilin tecavüz olup olmadığının tespiti, 2. Muhtemel tecavüzün önlenmesi, 3. Tecavüz fiillerinin durdurulması,