Tarih Ö retiminin Amaçlar :

itim, bir toplumun veya bireyin sahip oldu u kültürü, bilgiyi, inanc , beceriyi, de erleri, sanat vb. kendisinden sonra gelenlere aktarma sürecidir. K saca e itim, ki inin davran örüntülerini de tirme sürecidir. Sokrates e itimin amac n topluma dogmatik ve ön yarg olmayan, aç k zihinli, erdemli ve evrensel de er ve do rular n oldu una inanan bireyler yeti tirmek oldu unu iddia eder. Platon’a göre; e itimin amac , iyi ve do ru vatanda yeti tirerek, adaletli bir topluma ve devlete ula makt r. John Locke’a göre e itimin amac , toplumun mutlulu unu ve refah artt racak insanlar yeti tirmektir. yi karakter, erdemli eylem al kanl klar ndan ve iyi yeti tirmeden gelir(Cücen;2001).

itim, yayg n olarak “insan n ki ili ini besleme süreci” ve “sermayesine yap lan yat m” olarak kabul edilmektedir. Genel anlamda “istendik davran olu turma ya da istendik davran de tirme sürecidir.” E itim, “bireyi, istendik nitelikte kültürlüme süreci”dir (Senemo lu, 2002:7).

Fichte’e göre,”E itim, çocu a tüm yeteneklerinin hâkimi ve ustas olmas için imkân vermek demektir” Çocu un yeti kinli e ula mas nda elde etti i tecrübeler yeteneklerinin bir toplam r. O halde bu yeteneklerin ortaya ç kar lmas ve daha sonra

ustaca kullan labilmesi ald ö retimi e itime dönü türebilmesi ölçüsünde ba ar olabilir. Fakat her eyden önce e itim ve ö retimin amac insan yeti tirmektir; zira doktor, pilot, hâkim yeti tirmek zor de ildir, fakat insan akl hür, fikri hür ve vicdan hür bir birey yeti tirmek san ld kadar kolay de ildir. Immanuel Kant, “Çocuk ne hekim, ne asker ve ne de papaz olmal r. O, her eyden önce insan olmal r” ifadeleriyle e itim ve ö retimin nihai hedefine i aret etmektedir. John Locke ise, “E itim ve ö retimin gayesi ö rencilere bilgi depolamak de il; aksine onlara do tan mevcut olan dü ünme, karar verme, anlama ve tahlil kabiliyetini geli tirmektir” demektedir.

itimin temel noktas insan olu turmaktad r. nsanlar n ya amlar nda etkin rol oynamalar n, iyi birer vatanda olarak yeti melerinin en önemli art iyi bir itimden geçmi olmalar r. De en dünya düzenine ayak uydurmak, toplumun gereksinimlerine cevap verebilmek için e itim sistemimizin de sürekli de im ve geli im içerisinde olmas gerekir.

Türk Mili E itiminin genel amaçlar na bakt zda;

- Atatürk ink lâp ve ilkelerine ve Anayasada ifadesini bulan Atatürk milliyetçili ine ba ; Türk milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel de erlerini benimseyen, koruyan ve geli tiren; ailesini, vatan , milletini seven ve daima yüceltmeye çal an; insan haklar na ve Anayasan n ba lang ndaki temel ilkelere dayanan demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti’ne kar görev ve sorumluluklar bilen ve bunlar davran haline getirmi yurtta lar olarak yeti tirmek;

- Beden, zihin, ahlak, ruh ve duygu bak mlar ndan dengeli ve sa kl ekilde geli mi bir ki ili e ve karaktere, hür ve bilimsel dü ünme gücüne, geni bir dünya görü üne sahip; insan haklar na sayg ; ki ilik ve te ebbüse de er veren, topluma kar sorumluluk duyan; yap , yarat ve verimli ki iler olarak yeti tirmek;

- lgi, istidat ve kabiliyetlerini geli tirerek, gerekli bilgi, beceri, davran lar ve birlikte i görme al kanl kazand rmak suretiyle hayata haz rlamak ve onlar n, kendilerini mutlu

Tüm ders alanlar nda oldu u gibi Tarih Ö retimi ve genel amaçlar da Milli itim Genel Amaçlar do rultusunda gerçekle tirilmi tir.

Özden(2002) e itimin görevini; hayat n artlar ve yeni teknolojileri ö retmek, itime uyumunu sa lamak ve h zla de en bir dünyada çocuklar ça n ihtiyaçlar na göre haz rlamak ve yeni teknolojileri kullanabilir hale getirmek, ça n gereklerine uygun bilgi ve becerilerle donatmak olarak aç klam r. Gelecek nesillerin toplumla bütünle mi , bilgili, bilgiye aç k, dinamik, çal kan, özverili, disiplinli ve gelece e güvenle bakan insanlar olarak yeti tirilmesi e itimin en önde gelen görevleri aras ndad r. E itilmi insanlar; sorun ve süreç üzerinde yo unla may bilirler, dü ünce ve davran lar nda içten olmaya çal rlar, insanc l amaçlara dönük hareketlere kar yo un bir duyarl k gösterirler, ya am n gerçekçi yönlerine ilgi duyarlar ve amaçlar na ula mak için planl ve programl ya amay ilke edinirler (Özden, 2002: 23).

Titiz (2005, 9)’e göre ö retim, bireyin ya am kalitesini art racak temel becerileri kazanmas na sa lamal r. E itimde kullan lacak örnek olaylar ve olgular hayattan kopuk olmamal r. Ö rencilerin yaln zca yüksek notlar almalar hedefleyen bir retim anlay yerine, onlar n okul d ndaki hayatlar nda kullanabilecekleri, eskimeyen bilgi ve beceriler kazand lmal r.

nsanl n varl k alanlar ndan biri de ki ilik ve karakterdir. nsan n toplumsalla ma sureci, karakter ve ki ili e yönelik e itimi do urmu tur. Toplum içinde insan belli davran formlar yla yap lanma sürecine girer. Her toplumun kendine özgü kültür özelli i, devlet ve yönetim yapt mlar , belirli davran formlar n aralar ndaki ili ki belirli amaçlara yönelik insan tiplerinin ortaya ç kmas sa lar. Bu süreç bir noktada e itimin amaçlar simgeler. Millile me süreci, ki ilik ve karakter e itiminin temelini yurtta k ve tarih e itiminde somutlar(Hoca;1995,27; Kazak,2009: 22).

Tarih ö retiminin genel amaçlar aç klamaya ba lamadan önce, bu alan n retiminde esas al nan iki temel yakla n aç klanmas nda yarar vard r. Tarih retiminde esas al nan ilk yakla m, tarihin gelenekçi bir yakla m do rultusunda, vatanda k ve kimlik olu turmak amac yla ö retilmesidir. kinci yakla m ise,

rencilere bilimsel bak aç ve üst düzey dü ünme beceri ve niteliklerinin kazand lmas esas na dayanan yakla md r. Bu anlay la tarih derslerine yüklenen

görev, ö rencilerin, bilim adamlar n kullanm oldu u tarihsel metoda uygun olarak itilmeleridir. Her eyden önce ö renciler, bilimsel dü ünebilme, kan tlar de erlendirebilme, verileri birle tirme ve sonuç ç karma gibi ça z insan n ihtiyaç duydu u temel zihinsel becerileri kazanm olacakt r(Demircio lu,2005: 14).

Peçevi, bn-i Kemal, Hoca Sadettin, Naima ve özellikle Cevdet Pa a gibi büyük tarihçi ve bilim adlar z vard r. Ama bu de erli tarihçiler, bir okul kurup, kendi bilimsel ara rma üsluplar yayamam lard r. Kald ki Tanzimat’a kadar medreselerde tarih do ru dürüst okutulmam , Tanzimat sonras ise çocuklara ve gençlere genellikle Osmanl hanedan n bütün dünya görü üne a r bast , bilimsel olmayan bir tarih retimi verilmi tir. Bunun içindir ki istenilen düzeyde ders kitab dahi yaz lamam r(Hali,2003: 6).

Tarih yaz ve ö retimini, insanl n ilkça lar na kadar indirmek mümkündür. Bununla birlikte, tarih ö retmenli i bir meslek ve alan olarak 19. yüzy lda Avrupa'da ortaya ç km r. Osmanl mparatorlu unda Maarif Naz Kemal Efendi'nin öncülü üyle ilk ö retmen okulu Darülmuallimin ad yla 16 Mart 1848 y nda stanbul'da aç lm . Buradan mezun olanlar, rü tiye mekteplerine ö retmen olarak atand (Ata,2002: 35).

Tanzimat sonras , rü tiye, idadi ya da mülkiye mezunu hemen herkes imtihanda yeterlili ini ispatlad nda okullarda tarih ö retmenli i yapabiliyordu. Me rutiyet’ten Cumhuriyet’e kadar tarih ö retmeninin en önemli kayna Darülfünun Edebiyat Fakültesi olmu tur(Yücel, 1938: 21; Ata,2002: 35).

Türk tarih ö retiminde ilk ve son reform Atatürk döneminde yap lm r. Günümüz ölçülerine uymayan, ama zamana göre çok ileri bir müfredat program haz rlanm ve 1931 y ndan itibaren uygulanm r. Bu programa uygun olarak baz abartmalar veya atlamalar bulunsa da o zamana kadar haz rlanm en iyi Tarih ders kitaplar o dönemde yay nlanm r. Bu çal ma ö retmen yeti tirme konusunun geli imine de büyük katk sa lam r(Hali,2003: 6).

aç lmas yla tarih ö retmeni yeti tirmeye yönelik iki yeni kaynak daha ortaya ç km . 1940 sonras Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Co rafya Fakültesi de tarihçi ve liselerin tarih ö retmeni ihtiyac kar lamaya ba lad (Ata,2002: 35). Günümüzde tarih ö retimi amaçlar do rultusunda tarih ö retmeni yeti tiren üniversite say e itim fakültesi bulunan hemen bütün üniversiteler kadar olmakla birlikte ayr ca 50’yi a n Fen Edebiyat fakültesinde Tarih bölümü mevcuttur.

itim tarihi incelendi i zaman, tarih ö retiminin genel amaçlar n y ldan y la, ülkeden ülkeye de ti i ve farkl la görülür. Geçen yüzy n ikinci yar nda genel olarak tarih ö retimine yüklenen temel görev, geçmi in bilgisini ve kültürünü yeni nesillere aktarmak olmu tur(Demircio lu, 2009: 65).

Özalp (2000)’e göre; tarih ö retiminin amac , bireylere ezber a rl kl bilgiler yüklemek de il, zihinsel becerilerin ön plana ç kar lmas ve bireylerin bilgiye eri ebilme, ö rendiklerini etkili kullanma becerisine sahip olmas n sa lanmas r. Bu yakla m gençlere tarih bilgisinin yan s ra ele tirel, analitik dü ünme ve ara rma becerisi ile geçmi i daha de ik aç lardan görebilme yetene i kazand rmay amaçlamaktad r.

Tarih ö retimi kavram anlam olarak, kimlik ve aidiyet duygusu olu turma, birle tiricilik, bir gelecek vizyonu ve kabul edilebilir bir dünya görü ü olu turma gibi toplumsal i levler yüklenmektedir. Bunun yan s ra, bireylerin geli iminde de kimi yükümlülükleri üstlenmesi beklenmektedir. Bu durum, tarih ö retiminin karma k bir çat malar, beklentiler ve tart malar zemini haline gelmesine neden olmu tur. Bununla birlikte tarih ö retimi, Türkiye’de genel anlamda “e itim” olgusunun bütünü içinde, bu olguya ili kin genel geçer tart ma kal plar olan kalite, nitelik ya da yeterlilik gibi kavramlar n e li inde ele al nmam r. Belki E.Hobsbawm’ n de indi i gibi “tarihçilerin sorununun, konular n önemli toplumsal ve siyasal i levleri olmas ndan” dolay toplumsal ve siyasal malzemeler kullan larak tart lm r(Köksal,2010:114).

1971 y nda Coltham ve Fines, Tarih Çal mas nda E itsel Hedefler adl küçük kitapç kta tarih becerilerini; referans becerileri, ezberleme, analiz ve sentez becerileri olarak s fland rken; Gunning (1978) çevirme, yorumlama, tart ma, irdeleme, öteleme, analiz, sentez, de erlendirme olarak s fland rm r(Akt: Ata, 2002: 81).

Köksal-Safran(1998), haz r tarihi bilginin ö rencide bir dü ünme tembelli i olu turdu unu, klasik tarih ö retiminde ö rencinin, verili bilgiyi analiz etmeyi gereksiz buldu unu ifade etmektedir(Akt: Kazak,2009: 44).

Tarih ö retimi öteki insanlara kar sayg , ahlaki de erlerini koruyan ve geli tiren, yurtta k becerilerini ve de erlerini geli tiren insanlar yeti tirir(Safran;1993: 17).

Milli benli in uyanmas nda, beslenip kökle mesinde tarihin önemli bir rolü vard r. Schopenhauer’in dedi i gibi bir millet benlik uuruna, ancak tarih vas tas yla varabilir. Tarihin ulusal e itimdeki rolünü, milletlere h z vermedeki önem ve de erini takdir eden milletler, büyük devlet adamlar , daima bu kaynaktan istifade etmeye çal lard r. Tarih dersi çocu a hayat ve milletin vazifeleri hakk nda tarihsel-siyasal bir kavray kazand r. Çocukta sosyal, ahlaki bir uur uyand r. Çocu a ahlak bak ndan de erli tarihsel ahsiyetler yard yla, liyakatli ve mesuliyet uuruna sahip yurtta ve hakikaten asil, fedakârl a haz r insan örnekleri gösterir. Schneider tarih

retimi ile ilgili unlar söyler: Tarih ö retiminin ödevi, ö renciyi, anlay , uurlu, hislerinde hararetli ve devaml , faaliyete ve fedakârl a haz r yurtseverler haline koymakt r(Baymur;1945:1-3).

Tarih dersi sosyal bilimlerin önemli bir bölümünü olu turur. Bu nedenle tarih itimi sayesinde ö rencilerin ilgi, tutum, de er verme gibi de ik duygu ve davran ilimleri geli mektedir. Ö renciler, büyüklere sayg , yurt sevgisi, devlete kars sorumluluklar yerine getirme, milli ülkülere ba k, kendine güven, ba kalar na ve de ik fikirlere kars ho görü, temizlik ve düzen konular nda ahlaki davran lar kazanmaktad r(Ulusoy;2003: 73).

Tarih ö retiminin amaçlar na yönelik literatür incelendi i zaman, alan n retimine farkl görevlerin yüklendi i görülür. Aln n amaçlar n bilgi aktar ndan bilimsel dü ünme becerilerinin ö retimine kadar de iklik gösterdi i görülür(Demircio lu, 2009: 66)

Tarihin, insan n kendisine ili kin bilgisi “için” oldu u eklinde olmu tur. Ayr ca, kendini bilmesinin insan için önemli oldu u dü ünülür genellikle: kendini bilme burada salt kendi ki isel özelliklerini, onu öteki insanlardan ay ran eyleri bilme de il, insan olarak yap bilme demektir. Kendinizi bilmeniz, öncelikle bir insan olman n ne demek oldu unu bilmeniz, ikincisi oldu unuz insan olman n ne demek oldu unu bilmeniz, üçüncüsü oldu unuz insan olman n ve ba ka biri olmaman n ne demek oldu unu bilmeniz anlam na gelir. Kendinizi bilmeniz ne yapabilece inizi bilmeniz anlam na gelir; kimse ne yapabilece ini denemeden bilmedi i için de, insan n ne yapabilece i konusundaki tek dayanak ne yapt r. Öyleyse, tarihin de eri bize insan n ne yapt , böylece insan n ne oldu unu ö retmesidir, eklinde cevap vermektedir(Özta ; Turan,2009: 905).

Safran (1997), bu çerçevede tarih ö retiminin üç ana amaç do rultusunda gerçekle ti ini söylemektedir. Bu amaçlar öyle s ralanabilir:

- Miras olarak tarih, - Ahlakî e itim için tarih,

- Günümüz dünyas anlamak için tarih

Belirlenen bu amaçlar n, yaln zca “bilimsel tarih”in ö retilmesi söz konusu oldu unda geçerlilik kazand söylenemez. Toplumlar n hiçbir zaman, Ülken’in deyi iyle “ebedî bir hâlihaz r” içinde bulunmazlar. nsanl k tarihinin her döneminde gerek siyasi, gerek dini ve gerekse folklorik sebeplerden ötürü “geçmi ”e yönelik olarak, bir biçimde bilinme, kayda geçirilme ihtiyac duyulmu tur(Köksal 2007:272).

Lineer bir zaman anlay na ilerleme ve süreklilik fikrine sahip oldu unu gördü ümüz modern tarih anlay n di er birçok ö esi de realizm, nedensellik, rasyonalizm ve nesnellik kavramlar etraf nda kurgulanm r. Bu özellikleri dikkate al nd nda tarih, modernizm metaforunun me rula rma arac olarak kullan lmakta, vizyon ve misyon itibariyle yerine getirilmesi mümkün olmayan beklentilerle ku at lmakta, ula lmas hayal bile edilemeyecek bir yere konumland lmakta, üst anlat lar n referans kayna olarak görülmekte ve evrensel akl n imparatoru ilan edilmektedir(Özdemir,2004: 316).

Ancak; bilimin tarafs zl konusundaki tart malar bir yana bilimsel anlamda “tarih”, belirtildi i üzere, her ne kadar objektif olarak kabul edilse de, tarafl bir bak la, tarihi bilgi’de, her zaman -özellikle, tarihi bilgi vas tal oldu undan ve bu anlamda arada naklediciler ya da tarih yaz lar /tarihçiler bulundu undan- bir sübjektivite, ba ka bir deyi le yorum, söz konusu olmu tur. Aç kças , tarih her zaman ve her yerde objektif olarak kar za ç k(a)mam yahut ç kar l(a)mam r(Köksal 2007:272).

Bu ba lamda, bir sosyal ilim olarak da, tarih, hiç üphesiz, mekanik birer olay toplama hareketinden ibaret de ildir; ço u zaman bu olaylar birer yorumla birlikte gelir. Hatta ara lacak olaylar n seçilmesi bile belli bir yorumun sonucudur. Ama bu yorumlar olaylara dayat lm birer “kader” görüntüleri olarak sunulmaz. Tarihin manas

te budur: Günümüzün problemlerini çözmek isterken geçmi örnekler hakk nda yapt z yorum. lim felsefecisi K. Popper öyle ifade ediyor:

“Ne tabiat ne de tarih bize ne yapmam z gerekti ini söyler. Olgular, ister tarih ister tabiat olgular olsun, bizim seçece imiz hedefleri tayin eden eyler de ildir. Tabiata ve tarihe bir maksat ve mana sokan bizleriz …”

Bu aç klamalardan dolay ; tarih’in bir ilim disiplini olarak yeri tart ma konusudur. Bu ba lamda, tarihin ne i e yarad bile hem bizde hem bat ülkelerinde tart lm r. Avrupa’da içlerinde tarihçilerin de bulundu u baz kimseler, modern insan n hayat nda tarih bilgisinin hiçbir yeri olmad iddia ediyorlar. Ancak bunlar küçük bir az nl kt r, ama büyük ço unluk olsalar da de tiremeyecekleri bir gerçek vard r ki onun üzerinde ciddiyetle durmam z gerekir: Tarih merak dünyan n en eski zamanlar ndan bugüne kadar hep taze kalm r. Geçmi ve geçmi in bilimsel bir bak aç yla incelenmesi olarak tan mlanan tarih, sosyal bilimlerin önemli disiplinlerinden biridir. Geçmi ten bugüne tarih biliminin geli imi incelendi i zaman, bu bilim dal n çe itli amaçlar için kullan ld görülmektedir(Demircio lu ve Tokdemir, 2008: 70).

20. yüzy l boyunca Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, ABD ba kanlar ndan Roosevelt, Eski Sovyetler Birli inin Kurucusu Lenin, ngiltere Ba bakan Winston Churchill, Hindistan’ n kurucusu Mahatma Gandi gibi pek çok

devlet adam n ba ms zl k sava mlar n en büyük rehberi ve güç kayna tarih olmu tur. Di er yandan Joseph Stalin, Adolf Hitler ve Francisco Franco gibi diktatörler de programlar n önemli bir parças nda tarihten yo un olarak yararlanm lard r. Tarihin yanl ellerde yanl biçimde kullan ld nda nelere yol açabilece inin korkunç örneklerini vermi lerdir( vg n,2009: 38).

Southgate’e (1997) göre tarih geçmi ten bugüne, ahlak, din, politika, ideoloji, ilgi ve e lence için kullan lm r. Tarih e itiminin günümüzdeki amaçlar incelendi i zaman, bu alan n ö retiminin geli mi ve geli mekte olan ülkelerde farkl oldu u görülür. Geli mekte olan ülkelerde, tarih genelde geleneksel bir anlay la daha ziyade kimlik geli imi ve kültür aktar amac yla ö retilmektedir. Buna kar n, geli mi ülkelerde, tarih e itiminin a rl kl olarak zihinsel becerileri geli tirme üzerine dayand görülmektedir.

Buna en genel örnek ngiltere olup, bu ülkede tarih e itimi zihinsel becerileri geli tirme esasl olarak ö retilmektedir. Buna ilaveten, ngiltere’de tarih e itimine yüklenen di er bir görev ise, vatanda k e itimini desteklemesidir (Demircio lu ve Tokdemir, 2008: 70).

Tarih bir milletin kültürel manevi ve siyasi anlamda geçmi inin gelece e yans mas r. Geçmi in bilinmesi gelece e güvenle bakmas sa lar. Bireyin geçmi e ilgisini çekmek di er ülkeleri ve kültürleri tan mas sa lamak üphesiz tarih dersinin en önemli amac r(Kazak,2009: 23)

Tarih ö retimi, kültürel miras n önemli bir parças olmas , kar la rma, çözümleme, sentez ve öteleme gibi e itimsel becerileri geli tirmesi, her ö rencinin bilmesi gereken fikir ve kavramlar vermesi, geni bir literatürü içermesi, dünya vatanda için e itimde önemli bir unsur olmas , okul hayat na katk da bulunmas , yerel konumumuzun geli imini anlamam za yard m etmesi, ya ama uyum sa lamada rencilere yard mc olmas , empatiyi beslemesi, ö rencileri iyi birer vatanda ve milletin sad k taraftarlar yapmas , toplumu kayna rmas (Nichol, 1996: 3-4) bak ndan önemli ve gereklidir. Ö rencilerin ait olduklar grubun geçmi ine sayg duymalar ve ahlaki kurallar n yerle mesini, ö rencilerin kavramlar ö renmelerini ve analiz etmelerini sa lamaktad r(Candan, 1998: 12; Özta ; Turan,2009: 905 ).

Tarih ö retiminde amaçlar ve de erler hakk ndaki tart ma iki amaca hizmet eder. Birincisi, tarih çal malar n de eri için yap lan tart malar n oran ortaya kar r. kincisi müfredatta tarihin de eri ve do as hakk nda bizim kendi duru umuzu aç a ç karma f rsat sa lar(Fitzgerald;1983: 81).

Tarih e itimi incelendi i zaman, alan n vatanda k e itimini destekleyebilece i görülür(Phillips, 2003). Tarih dersleri arac yla kültürel ve toplumsal de erlerin neler oldu u, bunlar n nas l do up ve geli ti ini ö rencilere ö retmek mümkündür. Buna ilaveten, “iyi” ve “kötü” ile zaman içinde iyi ve kötünün de erlendirilmesinde ortaya kabilecek belirsizlik ve farkl bak aç lar da bu derslerde ö retilebilecek de erler aras nda yer al r(Ulusoy, 2005).

Özetle, ça zda tarih e itimine a rl kl olarak zihinsel becerileri geli tirme görevi yüklenmi se de tarih e itimi, vatanda k ve de er e itimini destekleyebilecek önemli bir aland r(Demircio lu, Tokdemir, 2008: 70).

Collingwood(1946) Niçin Tarih? Sorusu ile ilgili görü lerini u ekilde aç klar: Tarihi, insano lunun kendisini bilmesi için ö reniniz. Genellikle insan n kendisini bilmesinin önemli oldu u dü ünülmektedir. Burada kendini bilmek sadece ki isel özelliklerini bilmek ya da onu di erlerinden ay ran özelliklerini bilmek de il yaln zca insan olarak onun do as bilmektir. Kendini bilmek ilk olarak bir insan n ne oldu u anlam na gelir. kincisi senin ne çe it bir insan oldu unu bilmek anlam na gelir. Kendini bilmek yapabilece in eyi bilmektir. Hiç kimse deneyene kadar yapabilece i eyi bilmedi i için, insan n ne yapabilece ine ili kin tek gösterge insan n yapt eydir.

Dewey, tarih ders program n toplumsal amaçlar u ekilde belirtmi tir.

- Tarih, bugün var olan toplumsal ili kileri yorumlamaya yarayan bir araçt r. - Tarih, toplumsal geli menin en iyi örneklerini verir.

- Tarih, çeli ki ve z t durumlar sergiler. Dolay yla görü aç kazanma ve tahayyül imkân sa lar.

- Ö rencinin geçmi e ilgisini çekmek,

- Ö rencinin di er ülkeleri ve kültürleri bilmesine ve anlamas na katk da bulunmak, - Geçmi in nda günümüzü anlamak,

- Müfredat n di er alanlar zenginle tirmek, - Disiplinli çal ma ile zihni e itmek,

- Ö rencileri yeti kin hayata haz rlamak,

- Ö rencinin kimlik duygusunun geli imine katk da bulunmak.

vg n(2009) tarih ö retiminin amaçlar iki kategoride ele alm r.

- Tarihin disiplin içi amaçlar , Akademik ( tarihi tarih için ö retmek) - Tarihin e itimsel amaçlar , disiplin d amaçlar ( sosyal amaçlar )

Tarihin disiplin içi amaçlar yani akademik yönü tarihi olgular n gerçek biçimde