Türkmeneli Kültür Merkezi Başkanı Dr. Mustafa Ziya

2009 YILI IRAK SÖYLEŞİLERİ

ORSAM

Hazırlayan: Bilgay Duman

ORSAM Ortadoğu Uzmanı

A. TÜRKMENLER

1. Türkmeneli Kültür Merkezi Başkanı Dr. Mustafa Ziya

9 Şubat 2009

ORSAM: Türkmeneli Kültür Merkezi’nin kuruluş amaçları hakkında bilgi verir mi-siniz?

Mustafa Ziya: Türkmeneli Kültür Merke-zi, Irak’ın dışında üniversite öğrenimi gören Iraklı Türkmen öğrencilerin işlerini takip etmek, seçimlerini yapmak ve kendilerine destek olmak amacıyla kurulmuş bir merkez-dir. Merkezimiz Şubat 2002’de kurulmuştur.

Şubat 2002’den önce ise bu çalışmalar Irak Türkmen Cephesi Türkiye Temsilciliği

bünye-sindeki Öğrenci İşleri birimi tarafından yürü-tülmekteydi. Merkezimiz kurulduktan sonra öğrenci ve kültür işleri gibi konular Temsilci-likten devralınmıştır. Merkezimiz, Irak’ta öğ-rencilerin seçimini yapmakta, Türkiye’ye ge-tirilmelerini sağlayarak burada kendileri için gerekli kontenjanları talep etmektedir. Öğ-rencilerimizin TÖMER süreçleri takip edil-mekte, ardından fakültelere dağılımları sağ-lanmaktadır. Öğrenim süreleri boyunca da, Merkezimiz ihtiyaç duydukları tüm işlemleri takip etmekte, kendilerine destek vermekte-dir. Büyük Öğrenci Projesi kapsamına alınan öğrencilere, Merkezimiz de ek maddi destek sağlamaktadır.

ORSAM: Büyük Öğrenci Projesi’nin dışın-da yürütülmekte olan projeleriniz de var mı?

Mustafa Ziya: Bir diğer önemli projemiz de 1997’de başlamış ve sonradan Merkezimizin çalışmaları kapsamına girmiştir. Irak’taki res-mi Türkmen okullarının, yani Türkçe eğitim veren okulların Türkçe öğretim müfredatını, okul kitaplarını hazırlamak, bu kitapların ter-cümesini, denetimini ve incelemesini yapa-rak baskıya hazır şekilde bölgeye göndermek Merkezin görev tanımı içindedir. Bu okullar-da okutulan kitapların birçoğunun tercümesi yapılmakta, denetimden geçmektedir. Hatta bazılarının dizgisi de burada yapılmakta, bir bölümünün filmleri çıkartılıp baskı için böl-geye gönderilmektedir.

ORSAM: Kültür Merkezi’nde her zaman yoğun bir ziyaretçi trafiği dikkat çekiyor.

Öğrencilerin günlük meşgalelerine hitap eden imkânlarınız da var mı?

Mustafa Ziya: Türkmen öğrencilerin sosyal yaşamlarını arzu ettikleri şekilde yönlendire-bilmeleri için Merkezimizin binasının birinci katında bir öğrenci lokali açılmıştır. Anka-ra’daki öğrencilerimiz boş zamanlarını bu lo-kalde geçirmektedir. Lokalin bir kütüphane-si ve internet cafekütüphane-si mevcuttur. Ayrıca çeşitli vesilelerle yaptıkları toplantılar için de burayı kullanmaktadırlar. Öğrenciler tarafından ku-rulan Türkmeneli Öğrenci Birliği, bir teşkilat yapısı çerçevesinde faaliyetlerini sürdürmek-tedir. Türkmeneli Kültür Merkezi, Türkiye’de tertiplenen Türk Dünyası aktivitelerine katıl-mak isteyen öğrencilerimize gerekli hazırlık-ları yapabilmeleri için destek vermektedir.

ORSAM: Türkmeneli Kültür Merkezi’nin yürüttüğü projelerin bölgede yaşayan Türkmenler için önemi nedir?

Mustafa Ziya: Öncelikle Irak’ın şartlarını ve geçmişini titizlikle ele almak gerekmektedir.

Irak genelinde 2003’e kadar Türkçe eğitim ve öğretim yoktu. Dolayısıyla 2003’ten sonra bir anayasal hak olarak açılan Türkçe okulla-ra destek vermek çok önemlidir. Ookulla-rada öyle bir eğitim olmadığı için, açılan okullarda öğ-retmen sıkıntısı yaşanmaktaydı. Ki bu sıkıntı halen devam etmektedir. Merkezin en büyük katkılarından biri bölgede öğretmen yetiştir-mektir. Çocuklara Türkçe okutabilmek için Türkçe eğitim veren öğretmenler yetiştirmek gerekmektedir. Bu konuda 1992’den itiba-ren, önce güvenli bölgede yani Irak’ın kuze-yinde okullar açıldı. 2003’ten sonra, Irak’ın genelinde Türkçe eğitim veren okullar açıl-dı. Bunların eğitim elemanlarını yetiştirmek Merkezimizin misyonu oldu ve bugüne kadar yüzlerce eğitim görevlisi yetiştirildi. Pek tabii bölgede Türkçe eğitim tecrübesi yoktu; daha

önce hiç böyle bir şey olmamıştı. O okulları ayakta tutmak, bilimsel ve teknik destek ver-mek, buradan öğretmenler gönderip oradaki öğretmenlere eğitim vermelerini sağlamak, Türkçe kurslar açmalarını sağlamak Merkezi-mizin başlıca uğraşları arasında. Bu hizmetle-rin hayati önemi haizdir. Çünkü bir toplumun varlığını yeniden ortaya koyabilmesinin yolu eğitimden geçmektedir. 1992’den itibaren gü-venli bölgede yani Irak’ın kuzeyinde, Türkçe eğitim veren 13 okulla işe başlandı. Orada lise mezunları verdik ve şu anda öğrenimlerini fa-kültede devam ettirmektedirler. 2003’ten son-ra da Ison-rak’ın diğer bölgelerinde bu okulların bütün müfredatları, programları ve malze-meleri Kültür Merkezi tarafından sağlanmaya başlamıştır. Oradaki eğitimi bu şekilde ayak-ta tuayak-tarak hedef gelecekte kendi imkânlarıyla Türkçe eğitim verebilecek kadrolar yetiştir-mektedir. Bu hususları incelediğinizde, Kül-tür Merkezinin bölge için öneminin ne derece büyük olduğunu görebilmekteyiz.

ORSAM: Yakın dönemde uygulamaya ge-çecek yeni projeleriniz var mı?

Mustafa Ziya: 2009 yılıyla birlikte başlayan birtakım projelerimiz var. Bunların en önem-lisi, Türkiye’deki eğitim süreçlerini tamamla-yan öğrencilerin bölgeye dönüşünün ve orada iş sahibi olmasının sağlanmasıdır. Bu konuyu Irak Türkmen Cephesi ile de görüştük. Biz-lerin işi, mezun olduktan sonra öğrenci için yapacağımız şey orada iş imkânı sağlayarak işin başına geçmelerini temin etmek olacak.

Bir diğer çalışmamız, bölgedeki eğitimi daha akademik ve daha bilimsel temellere oturt-mak için bir vizyon belirlemek olacak. Amaç-lar, yöntemler ve araçlar gibi hususları irde-leyeceğiz. Bölgeye yaptığım ziyaretlerde eği-tim yetkilileriyle de görüşüyorum. Amacımız kurumlarımızdaki eğitim süreçlerini, Irak’ın milli eğitim süreciyle bütünleştirmek. Bunun hazırlığını yapmaya çalışıyoruz. Şu an orada okula giden bir çocuk okuma-yazma

kitabı-nı okuyor ama bunun dışında okuyabileceği Türkçe bir hikâye kitabı dahi yok. O yüzden, yardımcı kitaplar gibi farklı araç gereçler gön-dereceğiz. Her aşamada okuma hevesini artı-racak araçlar oluşturacağız. Anaokulları için özel malzemeler olacak. Gerekli hazırlığı yap-tık. Ayrıca, uzaktan eğitim sistemi uygulaya-cağız. Okul kitaplarını görsel hale getireceğiz.

Bu büyük bir projedir ve başlatmış bulunuyo-ruz. İlaveten, bölgede bir öğretmen enstitü-sü açmayı planlıyoruz. Böylece öğretmenleri daha hızlı bir şekilde yetiştirebileceğiz. Ens-titü kurs değil, 2’şer yıllık eğitimler verecek.

Daha kurumsal biçimde öğretmen yetiştirile-cek. Yine, belli Türkmen bölgelerindeki kül-tür merkezlerine destek olacağız. Yeni külkül-tür merkezleri açacağız. Mesela Kerkük’te bir milli kütüphane açmak için girişimde bulu-nan arkadaşlar var. Kendileriyle görüştük; ge-rekli desteği vereceğiz. Bu kütüphane için

bü-yük miktarda kitap alımı yaptık. Musul’a bağlı Reşidiye kasabamızda bir kültür merkezi var.

Onlara da aynı şekilde kitap ve internet deste-ği sağlamayı düşünüyoruz. Son olarak, 2009 yılından itibaren öğrenci seçiminde uygula-nan yöntemlerde bazı yenilikler yapacağımızı belirtmek istiyorum. Bölgeden getirilecek öğ-renciler belli bir süre gözlemlendikten sonra tespit edilecek. Başarı düzeyleri ve toplumla-rına hizmet etme arzusu yüksek gençlerimize öncelik verilecek.

ORSAM: Türkmeneli Kültür Merkezi’nin Türkmen toplumuna yaptığı değerli hiz-metlerin artarak devam etmesini temenni ediyoruz. Çalışmalarınızda başarılar dile-riz.

Mustafa Ziya: Ben de ORSAM’a duyarlılığı için teşekkür ediyorum.

2. Türkmeneli İşbirliği ve Kültür Vakfı