31 Ağustos 2010
ORSAM: İrfan Bey beni kabul ettiğiniz için size teşekkür ederim. Öncelikle bize kendi-nizden bahseder misiniz?
İrfan Kerküklü: Hoş geldiniz, sefalar getir-diniz. 1966 yılında Kerkük’te doğdum. Öğ-renim hayatıma Kerkük’te başlayıp devam ettim. Aynı zamanda Millet Partisi Başkanı-yım. Baas Partisi zamanında kardeşlerimin, ağabeylerimin desteğiyle de var olan küçük küçük Türkmen örgütleri ile gizli bir şekilde Türkmen milletimiz için Baas rejimine karşı faaliyetlerde bulunduk. Baas rejimi bizi tutuk-ladı. Birkaç sene hapiste kaldıktan sonra giz-li bir şekilde 1991’te Irak’taki ayaklanmalara bizde katıldık. Irak’ın güneyinde olan bölge-lerde Şii kardeşlerimizle Baas rejimine karşı geldik. Biz Türkmenler de Kürt ve Hıristiyan kardeşlerle Kuzey Irak’ta bir güvenli bölge kurduk. Türkiye Cumhuriyeti de Amerika Birleşik Devletleri ile birlikte Baas rejimi böl-geye tekrar girmemesi için güvenliğini dev-raldılar. Türkmen partileri Erbil Süleymaniye ve Duhok’ta fırsat buldular. Siyasi faaliyetler bizim ve başka partiler için gizlilikten çıkıp
serbest hale geldi. Erbil’de Türkmenler için partilerimizin bürolarını açıp faaliyetlere baş-ladık. Tabi ki bu faaliyetler herkesin imkânına göreydi. Ama Türkmen birlik ve beraberliği içerisi de ilişkilerimiz güzeldi; temaslarımız gayet iyiydi. Tabi tam Türkmen partilerine baktığınızda en öncelikli amaçları milli müca-dele Türkmen’in hukuku ve geleceği için Irak içerisinde idari, siyasi, Türkmen milleti olarak hakkını elde edebilmek için çalışmaktadır.
2003’te de Amerika Birleşik Devletleri gü-cüyle devletler Saddam rejimini yıktılar. Irak milleti serbest bırakılarak kendisi karar aldı.
Siyasi partilerde faaliyetlerde bulundular. Biz de Millet Partisi olarak özellikle Kerkük’te, milletimizle kardeşlerimizle imkanlarımız el-verdiğince faaliyetlerde bulunduk. Daha son-ra Kerkük İl Meclisi kuruldu. 6 Kürt, 6 Türk-men, 6 Arap, 6 Hıristiyan ile biz de ilk defa seçime katıldık. Rahmetli Mustafa Kemal Yayçılı ve Ali Mehdi ile birlikte çalıştık. Tabi İl Meclisi kurulduktan sonra valilik sorunu ortaya çıktı. Yapılan seçimlerde şu anki Vali Sayın Abdurrahman Mustafa kazanarak Ker-kük Valisi oldu. O zaman Arap kardeşlerden Sayın İsmail Habibi vali yardımcısı oldu. Ben de Türkmen hakkını dile getirebilmek için o imkanlar göre emniyet ve idareden sorumlu vali yardımcısı olarak çalıştım. 2005 senesin-de Kerkük İl Meclisi için bir seçim oldu. Ben de (Kürt grupların oluşturduğu) Kardeşlik lis-tesinden girerek seçime katıldım. Bu listede Araplar, Hıristiyanlar da var. Ben de nerede Türkmen’in hakkını dile getirebilecek neresi olursa olsun çalışabilirim. Ama önemli olan yakasını başkasının eline vermesin. Benim Kerkük’te katıldığım Kardeşlik Listesinde aynı zamanda Kürt kardeşlerle de temastayız. İl Meclisi ile görüşmeler yaparız. Biz Türkmen Millet Partisi olarak Kardeşlik Listesindeyiz, Irak Türkmen Cephesi’nin listesinde değiliz.
Nerede olursam olayım kanım milletimin ya-nındadır. Tabi bazen ”Bunlar Türkmen, ama Kürt listesine katılmışlar” şeklinde reklamlar yapıldı. Ben Türkmeni Kürt olmayacağım,
ama Kürt milletine saygım var. Toprağımız bir, tarih boyunca biz birlikte beraber yaşadık.
Herkesin bir dini var. Sizinde bir dininiz var benimde bir dinim var. Bu Kur’an-ı Kerim’de de var. Ama biz kendimizi bugüne kadar sat-madık. Kerkük’te meclis üyesiyim ve emniyet heyetinde de çalıştım ve şimdiye kadar da devam ediyorum. Biz Kerkük idaresinde ay-rıcalıksız sınıftayız. Biz hep Kerkük’e nasıl bir hizmet verebileceğimizi düşündük. İdarede olduğunuz zaman söyleyebilmeniz gerekir:
Ben İrfan Kerküklü olarak, bir Türkmen par-tisinin temsilcisiyim. Tamamen Kerkük’teki bütün herkesi kapsıyorum. Biz hiçbir zaman meclisi dışlayalım ve bir millet için çalışalım diye düşünmedik. Anayasada nasılsa ona göre çalışıyoruz. İdarenin son saatlerinde Partime dönüp siyasi faaliyetleri yürütürüm. Türkmen Partisi olarak milletimle, arkadaşlarımla ve dostlarımla temastayız. Irak’ın büyük meclisi için Bağdat’ta yapılan son seçimde kendi liste-miz vardı; fakat hiçbir liste ile katılmadık. Her zaman Türkmen milletinin hakkı nerdeyse biz ordayız. Türkmen milletinin fedakarlık, hiz-met, hak ve hukuk için Irak Devleti’nin içer-sinde bizlere ihtiyaçları var. Irak Devleti’ne saygı ve hürmetimiz var. Tek amacımız Irak içerisinde Türkmen milleti tüm haklarına sa-hip olabilsin. Bu partimizin tek amacı, prog-ramıdır. Faaliyetlerimizi de bu doğrultuda sürdürmekteyiz.
ORSAM: Siyaset yaşamınıza hangi parti ile başladınız?
İrfan Kerküklü: 1980’lerde Türkmen parti-leri yoktu ama mücadeleci Türkmenler tabi ki vardı. Abdullah Abdurrahman, Türkmen milleti için kendisini feda etmiştir. Bizim de böyle bir hedefimiz amacımız olsun istedik. O zamanlarda Türkmen partileri olmadığı için Türkmen haklarını nasıl dile getireceğimizi düşündük. Bizim Türkiye’de olan kardeşleri-miz faaliyetlerini devam ettiriyorlardı. Diğer devletlerde de Türkmenler için çalışmalar
ya-pılmaktaydı. 1991’de kuzeydeki bölgede par-tiler açıldı. Biz de doğrudan Türkmen Birlik Partisi’nde arkadaşlarla çalıştık. Ama bizim Türkmen Millet Partisi fikri hapishanedeyken Türkmen milleti için bir parti açsak kendimi-ze güvensek şeklinde oluştu.
ORSAM: Türkmen Millet Partisi ne zaman kuruldu?
İrfan Kerküklü: Türkmen Millet Partisi ben Birlik Partisi’ne katıldığımda arkadaşlarıma Türkmen Millet Partisi’ni kurabileceğimizi söyledim ki partiyi kurmak için 3-4 sene ça-lışmıştım, ama kendimi hazır hissetmedim.
Ama daha sonra Birlik Partisindeki anlaşmaz-lıklarımız yüzünden Türkmen Millet Partisi’ni kurduk. Biz de fırsat bularak kendi imkanla-rımızla bir kongre yaptık. Birlik Partisi’nden ayrılarak 1987’de oluşturduğumuz fikirle par-timizi 2002’de ilan ettik.
ORSAM: Türkmen Millet Partisi’nin ama-cı, ideolojisi nedir? Hedefi nedir? Siyasi programı nasıldır?
İrfan Kerküklü: Türkmen Millet Partisi’nin amacı Türkmen’in birlik ve beraberliğini sağ-lamak ve bu doğrultuda çalışmaktır. Irak içe-risinde haklarımız; Türkmenlerin hukukunun Irak kültürünün, idaresinin içerisinde sayımı-za göre bir millet olarak Türkmen milletinin yer almasını sağlamaktır. Türkmenlerin Irak Devleti’nin kuruluşundaki yeri bizim prog-ramımızda, amacımızda bellidir ve Türkmen hukukunu dile getirmek bizim görevimizdir.
Özellikle kongrelerde, konferanslarda, ba-sın toplantılarında, görüşmelerde partimizin amacını, siyasi görüşünü, stratejisini bildir-mekteyiz. Siyasi çerçevemiz ise siyasi grup-larla, Kürt, Arap, Hıristiyan partilerle de te-mastayız. Siyasi protokollerimiz var. Aynı zamanda biz Türkmen’in varlığı, beraberliği ve hukuku için çalışmaktayız. Millet olarak onların ve bizim siyasi görüşümüz ayrı.
Par-ti olarak görevimiz farklı, ama Irak içerisinde Irak vatandaşıyız. Siyasi gruplarla olan faali-yetlerimizde Türkmen’in yararına ise onlar-dan da manevi yardım alabiliriz. Türkmenler de onlara siyasi görüşlerde ve faaliyetlerde yardımcı olabilir. Bizim siyasi görüşümüz Irak içerisinde nerde olursak olalım mille-timizin geleceğini Irak Anayasası’nda tespit etmektir. Biz başka gruplarla da Türkmenler için protokoller yapmaktayız. Biz onlara yar-dımcı oluruz. O kendi hakkı ve milleti için ça-lışıyor, ben de kendi hakkım ve milletim için çalışıyorum. Ama bir gün bir çerçeve altında oturmuş her kesimin milletini düşündüğü bir durum olabilir.
ORSAM: Bürolarınız nerelerde var?
İrfan Kerküklü: Altunköprü ve Yayçı kasa-basında da bir büromuz var. Oradaki müdür yani idari sorumlu parti başkanımızdır. Aynı zamanda Fellah Yayçı oradaki idari sorumlu olarak partimizin kol başkanımızdır. Öğret-men, öğrenci, kadın, avukat ve mühendisler birliğimiz var. Partimizin imkanına göre her-kes faaliyet çerçevesinde parti kolları iç tüzü-ğüne göre çalışmaktadırlar. Partimizin güzel bir rolü var. Kerkük’te her yere girip bizi sora-bilirsiniz. Ayrıca partimizin gazetesi var. Adı
“Türkmen Yolu”.
ORSAM: Gazeteniz Türkçe mi Arapça mı yayınlanmaktadır?
İrfan Kerküklü: Arapça yayınlanmaktadır. Ay-rıca “www.turkmenmilletpartisi.com” adlı bir internet sitemiz var. Faaliyetlerimizi buradan bildirmekteyiz. Dostlarımızla bu siteyi hazır-ladık.
ORSAM: Kerkük için birçok proje var. Siz parti olarak Kerkük için nasıl bir çözüm düşünüyorsunuz?
İrfan Kerküklü: Kerkük’ün özel bir durumu var. Anayasa’da 140. madde de Kerkük
hakkın-da 3 merhale içermektedir. Bir anlaşma yapıl-sa bu maddeden Türkmenlerde faydalanır. Şu anda Türkmen bölgelerindeki, kasabalarında-ki toprakları başkası ekasabalarında-kiyor. Saddam buralara aşiretlerini ve Arapları getirdi. Irak’ta mülki-ye sorunlarını çözmek için bir komisyon ku-rulmuş. Özellikle bu daire yasa çerçevesinde çalışan bir dairedir. Bağdat’tan hükümetten bir yasa, talimat geldi: Ekin sahipleri dönsün, ekinlerini alsınlar. İnsanlarımızın o kasabala-ra dönmelerine ihtiyacımız var. İnsanlarımız haklarını, ekinlerini, köylerini yapsın. İhmal ettiler. Bu bizim isteğimizdir. Bu neye bağlı-dır? Madde 140’a bağlıdır.
ORSAM: 140. maddenin süresi bitmedi mi?
İrfan Kerküklü: Şimdiye kadar bitmedi. Yani Bağdat’ta bu maddeyi kaldırmaya çalışıyorlar.
Bu yasa uygun görülsün istiyorlar. Anayasada gelir, meşru bir şeydir. Irak milleti Anayasa’yı kabul etti. Irak’ta yeni bir demokratik sistem gelmiş gibi kabul ettiler.
ORSAM: Bu madde içerisine bir süre var.
Bu süreye kadar uygulanmadı. Böylece madde kendiliğinde hükümsüz hale gelmi-yor mu?
İrfan Kerküklü: Uygulanmadı. Neden? Ge-len hükümetin başındakiler bu maddenin uygulanmasına yardımcı olmadılar. Madde hükümsüz olmuyor. Çünkü hükümsüz olur-sa anayaolur-sada biter. Örneğin; bir elin 5 par-mağından birisi yandı. Diğer parmaklarda mı hasar görmüş olur? Maddenin tatbikine o kadar yardımcı olmadılar. Bu madde sadece Kürt milletinin değil; ben bir Türkmen olarak özellikle 140. madde içerisinde haklarımı isti-yorum. Köylerim, insanlarım, göçmen insan-larım dönsün. Irak içerisinde Kürt milletinin sayısı Türkmenlerden fazladır. Irak’ın içersin-de millet sayısı olarak biz üçüncü milletiz.
ORSAM: Bu durum herkes tarafından ka-bul etmektedir.
İrfan Kerküklü: Ama Kürt grupları Bağdat’ta bizden daha güçlüdür. Ben doğruları konuşu-yorum. Ama millet olarak kendi kanına, gücü-ne güvegücü-nen kendi diligücü-ne ve dinigücü-ne de bu kadar güvenir. Biz de siyasi protokollere Türkmen’in hakkını dile getirmek için girdik. Ben Türk-men milleti olarak bir Kürt siyasi grubu ile bir araya gelirim. Ortada müşterek bir men-faat var. Biz Türkmenler Irak’taki siyasi sistem içerisinde geride kaldık. Ne bir başbakan yar-dımcılığı için kimseyi kazandırdık ne de Irak Meclisi Başkan Yardımcısı olacak birisini de kazandırdık. Üye olarak katıldık. Biz başka gruplarla Türkmen’in varlığını göstermek için katıldık. Şu anda Irak idaresinin, teşkilatının kuruluşunda yeni ittifaklar var. Herkesin bir görüşü ve bir programı var. Bizim Türkmen-ler olarak programımız nedir? Biz ayrılmışız, bölünmüşüz. Herkese bir yer verildi. Kimse kimseye itiraf etmez. Biz bir ayıbımızı millet olarak örttük mü sorun ortadan kalkar. Her-kesin bir imanı var. Kimisi sağcı kimisi solcu.
Bizde de demokratik olmak siyasi politikalar içerisinde iman yoludur. Birbirimizle itilaf milli mücadelemizde bizi bir araya getiren-dir. Siyasi görüşten çok bir araya gelsek birlik beraberlik olsak çok şeyler yapabiliriz. Hiçbir partinin aleyhinde değiliz; hiçbir zaman bunu düşünmedik. Biz Irak Anayasası kapsamında Türkmen’in hakkını dile getirmek için çalışı-rız.
ORSAM: Kerkük’te nasıl bir çözüm olabi-lir?
İrfan Kerküklü: Kerkük’ün özel bir durumu var. Durumu neye bağlıdır? Mali Üst kurula bağlıdır.
ORSAM: Mali Üst Kurul’a göre nasıl çözü-lebilir?
İrfan Kerküklü: Biz vekiliz. Yeni teşkilata göre nasıl olur? Yeni ittifak ile her hadisenin bir gö-rüşü var. Irak Meclisi birlikte bir bildiride bu-lunmadı. Siyasi gruplar arasında, yeni hükümet arasında bir ittifak olabilir. Ama bunların so-nunda özellikle milletimizin hak ve hukukunu unutmamak gerek. Çünkü biz Kerkük’te tam Türkmen hakkı, hukuku için çok çalışıyoruz.
ORSAM: Kerkük’ün tarihi, tarihi yapıları için çok uğraşıyorsunuz. Kerkük’ün şehir-leşmesine baktığımızda Türk hakimiyeti altında olduğu dönemlerde gerçekleştiğini görüyoruz. Baktığımız zaman Kerkük bir Türk şehridir ama içerisinde farklı grup-larda yaşar mı dersiniz yoksa Kerkük bir Irak şehridir mi dersiniz? Bu konuda ki gö-rüşürünüz nedir?
İrfan Kerküklü: Irak Devleti’nin tarihine bak-tığınızda Osmanlı Devleti bu bölgede vardı ve İslamiyet’e hizmet etti. Nereye giderseniz tarihi eserlerinin izi kalmış. Biz ona güveniriz ve hiçbir zaman bunu unutmayız. Ama Türk-men milletinin sayısı belli.
ORSAM: Ne kadar?
İrfan Kerküklü: Doğru bir sayı elimizde yok.
Neden? Türkmen bölgeleri bellidir. Bir sayım olursa doğrudan doğruya sayımızı bildirebili-riz. Ama biz varız.
ORSAM: Türkmen nüfusunun 2,5 milyon civarında olduğu söyleniyor. Sizce bu ka-dar sayıda Türkmen çıkar mı?
İrfan Kerküklü: Tam Irak’ta çıkar. Bu doğru-dur. Ama sayım yapıldığında doğru bir sayı olursa o zaman o sayıda Türkmen sayısı fazla olabilir. Anayasa çerçevesinde o sayı her şeyi belirler. Kerkük Irak’ta bir parçadır. Dedi-ğimiz gibi özel bir durumu var. Kerkük tam bir müze şehridir. Kimse kimseyi yok etmeye
çalışamaz. Geçen 35 sene içerisinde Baas re-jimi bunu yapmaya çalıştı ve Kerkük’ü Arap-laştırdı. Türkmen’i, Kürdü ve Hıristiyan’ı yok etmeye çalıştı. Bölgelerimizden, evlerimizden ve Türkmen milletinde olan tarihi bilgileri Saddam rejimi yok etmeye çalıştı. Dilden ve dinden etti bizi. Ama milletimizi dininden ve dilinden vazgeçmedi. Biz bu görüşle Kerkük Türkmen şehridir, Kürt şehridir, Arap şehridir, Hıristiyan şehridir diyoruz. Ama Türkmen’in kültürü bellidir. Türkmen’in Kerkük’te tarih boyunca idari, siyasi ve kültürel olarak el par-maklarının yeri bellidir. Bunu tüm dünya bilir.
Ama biz Türkmenler kardeşlik, birlik ve bera-berlik için Irak’ta ayrı bir devlet teşkil etme-yiz, ayrılmayız Irak içerisinde bir üçüncü bir milleti tespit etmek gerekir. Bu insan hakkıdır.
ORSAM: Partinizin ambleminin anlamı nedir?
İrfan Kerküklü: Demokrasi, adalet ve ayrım yapmamak anlamındadır.
ORSAM: İşaretin anlamı nedir?
İrfan Kerküklü: Bayrağımızdaki ay İslamiyet’ten gelmiş; ayın rengi beyazdır. Yıl-dız ise sekiz köşelidir. Her köşe bir devleti simgeler. Türkmen milletinin bir köşesi bu yıldızın köşelerinden birisidir. Biz o devletle-rin mirasıyız. Rengi de Selçuklular zamanın-dandır. Mavi.
ORSAM: Partinizin sisteminden, yönetim şemasından bahsedebilir misiniz?
vTürkmen Millet Partisi’nin genel sekreteri ve başkanı aynıdır. Başkan yardımcısı Nec-det İbrahim. 7 siyasi büromuz var.15-16 üst tabandalar,yürütmeyi oluştururlar.Bu kişiler şura çalışmaları yürütürler. Parti başkanı si-yasi bürodadır.Kadın. öğretmen ve öğrenci kollarımızda vardır.
ORSAM: Az önce diğer siyasi partiler ile protokolleriniz olduğunu söylediniz. Celal Talabani’nin partisi ile iyi ilişkileriniz var.
Bu parti ile de protokolle mi çalışıyorsu-nuz?
İrfan Kerküklü: Güzel bir soru. Sayın Talabani’den memnunuz. Aynı şekilde Barzani’den de memnunuz. Türkmen mil-letinin hakkında çalışıyorlar. Her toplantıda ve her yerde Türkmen milletinin hakkında çalışıyorlar. Biz bunu unutmuyoruz. Bu faali-yetler ve görüşmeler bize daha fazla manevi olarak yardımcı olmaktadır. Aynı zamanda Barzani’nin partisi ile iyi ilişkilerimiz var. Si-yasi, idari görüşmeler ve kültürel faaliyetler var. Biz Talabani partisine ve Barzani’nin par-tisine aynı mesafedeyiz. Ortadayız. İki tarafla da güzel protokol ve görüşmemiz var. Türk-men milletine Bağdat’ta da imkanlar el verdi-ğince yardımcılar.
ORSAM: Bir Türkmen Partisi olarak Türki-ye ile hiç ilişki kurabildiniz mi? TürkiTürki-ye’den beklentileriniz nedir?
İrfan Kerküklü: Türkiye’nin güzel bir dış poli-tikası var. Biz her zaman irtibatımız devamlı olsun istiyoruz. Dilde ve dinde de biriz. Türki-ye Devleti bölgemize yakındır. Hatta tarih bo-yunca Türkiye Devleti’nin burada idari, siyasi ve kültürel varlığı olmuştur. Aynı zamanda biz Türkiye Devleti ile yakın bir komşu devlet olarak devamlı temasta olmayı istiyoruz. Biz de bir Türkmen vatandaş ve Türkmen Partisi olarak Türkiye Devleti ve kardeşlerimiz ile ir-tibatımız olsun isteriz. Ama maalesef Türkiye Devleti idaresi isimce Türkmen Cephesinde olan ayrı partiler ile temastadır; başka parti-lerle değil. Biz de bekleriz. Türkmen Cephesi kardeşlerimiz dışında ayrı partiler var onlarla da temasta olmalarını istiyoruz.
ORSAM: Bize zaman ayırdığınız için çok teşekkür ederiz. Sorularımıza çok samimi cevaplar verdiniz.
İrfan Kerküklü: Biz de çok teşekkür ederiz.
Bizde bekleriz. Gelecek günlerde kardeşleri-mizle temasta ve birlikte olalım. Ayırmayalım.
Irak siyasi ve idari başka durumlara girdi. Biz oradaki kişiler arasında yerimiz olsun isti-yoruz. Biz her zaman Türkiye Devleti’nden yardım bekleriz. Devletimiz Irak ve memle-ketimiz Kerkük ve bütün Irak içerisinde olan milletler için hem komşu devletlerin hem de Türkiye Devleti’nin yardımına ihtiyacımız var.
Irak’ın demokratik olarak düzenini sağlama-ya ve ekonomik olarak kalkınmasına Anasağlama-yasa içersinde kardeşçe yaşamak için yardımına ih-tiyacımız var. Bir bildiride gördüm. Sayın Baş-bakan Recep Tayyip Erdoğan’ın görüşünde şu yer alıyordu: “Irak siyasi grupları acil bir şekil-de hükümeti kursunlar.” Yani Irak’ın istikrarı tüm komşu devletlerin faydasınadır. Bu çok önemlidir. Türkiye gibi stratejik bir devletin görüşü çok önemlidir, biz bunu samimiyetle dikkate alırız. Türkiye Devleti gibi stratejik ve nüfuzlu bir devletin yardımına her zaman ih-tiyacımız var, özellikle Türkmenler için.
ORSAM: İnşallah Irak, Kerkük ve Türkmen-ler için her şey istikrara ve huzura kavuşur.
Böylece bizlerde buralara daha rahat gidip ge-lebilme imkanı bulabiliriz. Daha güzel bir Kerkük görebiliriz.
İrfan Kerküklü: Irak komşu devletlerine bak-tığınızda Türkiye Devleti demokratik bir dev-lettir. Biz de bunu hedeflemeliyiz. Bunu sami-miyetle söylüyorum. Türkiye Devleti’nin yar-dımını tüm dünya, İslam alemi ve dünyadaki Türkler ve Irak milleti görmektedir. Şu anda da bu yardımı görmekteyiz. Irak’ta Türkiye Devleti’nin burada büroları fazla açılır. Kuzey Irak’ta, Erbil’de, Basra’da, Musul’da konsolos-luklar açtı. Bizim de Irak Devleti’nde idari ve siyasi protokollere ihtiyacımız var. Türkiye’nin büyük şirketlerinin güzel çalışmaları var.
Komşu devletlerden özellikle Türkiye’ye ih-tiyacımız var. Türkiye’nin bizim bölgemiz-de güzel bir rolü olur. İnşallah bölgemiz-devamlı olur.
Irak’ın istikrarı Türkiye için önemlidir.
23. İnsani Diyalog Derneği Kerkük