Sonuçlar

Bu çalıĢmada, Sosyal Bilgiler dersi “Ülkemiz ve Dünya” ünitesinin öğretiminde PDÖY’nin öğrencilerin akademik baĢarısı, derse yönelik tutumlarına ve sürece iliĢkin görüĢlerine olan etkilerini incelemek amaçlanmıĢtır.

Bu amaca yönelik olarak belirlenen problem cümlesi ve alt problemler doğrultusunda öncelikle, araĢtırmanın baĢlangıcında, PDÖY ile ilgili alan yazın taraması yapılmıĢ ve bu konuyla ilgili gerçekleĢtirilen çeĢitli uygulamalar incelenmiĢtir. Bu ön çalıĢmalarda ulaĢılan bilgilerle “Ülkemiz ve Dünya” ünitesinin araĢtırmada kullanılmasına karar verilmiĢtir. AraĢtırmanın çalıĢma grubu Ankara Ġli Mamak Ġlçesi Demirlibahçe Ġlköğretim Okulu 6. Sınıf A ve B Ģubelerinden oluĢmuĢtur. Bu sınıflardan 35 kiĢilik 6/B sınıfı deney, 32 kiĢilik 6/A sınıfı da kontrol grubu olarak tespit edilmiĢtir. Toplamda beĢ hafta süren bir uygulama süresi boyunca beĢ grupla proje çalıĢmaları hazırlanmıĢtır. Kontrol grubunda müfredatın gerektirdiği etkinlikleri uygulamıĢ ve bu grupta yapılan çalıĢmalar araĢtırmacı tarafından takip edilmiĢ, deney grubunun dersleri de araĢtırmacının kendisi tarafından gerçekleĢtirilmiĢtir.

AraĢtırmada altı adet veri toplama aracı kullanılmıĢtır. Bunlar; ÇalıĢma grubunun özelliklerinin belirlenmesinde ve grupların denkleĢtirilmesi amacıyla kullanılan “KiĢisel Bilgi Formu”, proje gruplarının oluĢturulmasında kullanılan “Grasha-Reichmann Öğrenme Stilleri Ölçeği”, “Ülkemiz ve Dünya” ünitesine yönelik bilgilerinin uygulama öncesi ve sonrasında ölçülmesinde kullanılan “Akademik BaĢarı Testi”, Öğrencilerin Sosyal Bilgiler

dersine yönelik tutumlarının uygulama öncesi ve sonrasında ölçülmesinde kullanılan “Sosyal Bilgiler Dersine Yönelik Tutum Ölçeği”, öğrencilerin hazırladıkları proje çalıĢmaları ile ilgili görüĢlerini ortaya koymak için kullanılan “Öğrenci GörüĢme Formu” ve velilerin görüĢlerini ortaya koymaları için geliĢtirilen “Veli GörüĢme Formu”dur. Kullanılan ölçeklerden “Akademik BaĢarı Testi” ve “Tutum Ölçeği” uygulama öncesi ve sonrasında deney ve kontrol grubunda yer alan öğrenciler tarafından doldurulmuĢtur. “KiĢisel Bilgi Formu” ve “Grasha-Reichmann Öğrenme Stilleri Ölçeği” sadece araĢtırmanın baĢında veri toplamak amacıyla, “Öğrenci GörüĢme Formu” ve “Veli GörüĢme Formu” da araĢtırmanın bitiminde uygulanmıĢtır. Yapılan uygulama sonrası toplanan veriler SPSS 18.0 programında bağımsız gruplar t testi, tekrarlı ölçümler için çift yönlü varyans analizi istatistik yöntemleri kullanılarak çözümlenmiĢtir. Elde edilen bulgulara göre ulaĢılan sonuçlar aĢağıda verilmiĢtir.

5.1.1. Nicel Bulgulara ĠliĢkin Sonuçlar

AraĢtırmanın birinci alt problemine iliĢkin bulgularından elde edilen verilere göre, PDÖY ile ders iĢlenen deney grubu ve Soysal Bilgiler öğretmeninin tercih ettiği yaklaĢımla ders iĢlenen kontrol grubunun “Ülkemiz ve Dünya” ünitesine yönelik akademik baĢarı testinden elde edilen öntest ve sontest toplam baĢarı puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı görülmektedir. Diğer bir anlatımla deney ve kontrol grubunun her ikisinde de baĢarı puanı açısından deneysel iĢlem süreci sonunda iĢlem öncesine göre farklılık olduğu, ancak bu farklılığın hem deney grubunda hem de kontrol grubunda eĢit bir Ģekilde gerçekleĢtiği, PDÖY’nin öğretmenin tercih ettiği öğretim yöntemlerine göre Sosyal Bilgiler dersinde öğrenci baĢarısını eĢit derecede artırdığı sunucuna ulaĢılmıĢtır.

AraĢtırmanın ikinci alt problemine iliĢkin elde edilen bulgularından PDÖY ve Müfredat YaklaĢımı’nın öğrencilerin Sosyal Bilgiler dersine karĢı tutumlarını artırmada farklı etkilere sahip olduğunu göstermiĢtir. Bir baĢka deyiĢle deney ve kontrol grubundaki öğrencilerin Sosyal Bilgiler dersine karĢı tutumlarının uygulanan öğretim türüne ve deneysel iĢlem sürecine bağlı olarak değiĢtiği ortaya çıkmıĢtır. Elde edilen bulgular; PDÖY’nin kullanıldığı deney grubu öğrencilerinin Sosyal Bilgiler dersine karĢı tutumlarında olumlu yönde; müfredatın gerektirdiği yöntemle ders iĢlenilen kontrol grubu öğrencilerinin Sosyal Bilgiler dersine karĢı tutumlarında ise olumsuz yönde bir değiĢme

meydana geldiğini göstermiĢtir. Buradan hareketle, PDÖY’nin Sosyal Bilgiler dersine karĢı öğrenci tutumlarını olumlu yönde etkilediği, müfredatın gerektirdiği yöntemlere göre gerçekleĢtirilen ders uygulamalarının öğrencilerin Sosyal Bilgiler dersine karĢı tutumlarını olumsuz yönde etkilediği sonucuna ulaĢılmıĢtır.

AraĢtırmanın üçüncü alt problemine iliĢkin elde edilen bulgular, PDÖY’nin gerçekleĢtirildiği deney grubu öğrencileri ile müfredata uygun öğretim yaklaĢımının gerçekleĢtirildiği kontrol grubu öğrencilerinin, “Ülkemiz ve Dünya” ünitesine yönelik hazırlanmıĢ Akademik BaĢarı Testi’nden elde ettikleri puanlar arasında bir fark olmadığını göstermektedir. Bu duruma göre, PDÖY’nin öğrencilerin akademik baĢarı puanlarına yönelik herhangi bir etkide bulunmadığı sonucuna ulaĢılmıĢtır.

AraĢtırmanın dördüncü alt problemine iliĢkin elde edilen bulgular, PDÖY’nin gerçekleĢtirildiği deney grubu öğrencileri ile müfredata uygun öğretim yaklaĢımının gerçekleĢtirildiği kontrol grubu öğrencilerinin, SBDYTÖ’den aldıkları puanlar arasında, deney grubu öğrencileri lehinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğunu göstermektedir. Bu duruma göre, PDÖY’nin öğrencilerin tutumlarını olumlu yönde etkilediği sonucuna ulaĢılmıĢtır.

5.1.2. Nitel Bulgulara ĠliĢkin Sonuçlar

AraĢtırmanın beĢinci alt problemi gereğince öğrencilerin PDÖY’ye iliĢkin görüĢlerinden elde edilen sonuçlar Ģöyledir:

AraĢtırma bulgularına göre PDÖY ile ders iĢlenen deney grubu öğrencileri, uygulama süreciyle ilgili olarak, en çok mutluluk ve heyecan gibi olumlu duygular hissettiklerini belirtmiĢlerdir. Bu durumun uygulanan yaklaĢımdan öğrencilerin hoĢlandıkları, hem proje çalıĢma süreci hem de derse yönelik tutumlarının olumlu yönde geliĢmesine katkıda bulunduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır.

AraĢtırma bulgularına göre öğrenciler bireysel proje hazırlama kılavuzlarının, en çok değerlendirme aĢamasında yardımcı olduğunu, sonrasında ise yol gösterici bir özellik taĢıdığı görüĢlerini bildirmiĢlerdir. Bulguların bu Ģekilde çıkmasının, kılavuzun değerlendirme etkinliği ağırlıklı hazırlanmıĢ olmasından kaynaklanmıĢ olabilir. Bununla beraber kılavuzun önceden öngörülen iĢlevini yerine getirmiĢ olduğu görülmektedir.

Öğrenciler grup proje hazırlama kılavuzu ile ilgili olarak en fazla görev dağılımına yardımcı olması gibi grupla çalıĢma düzenleyen kritik özelliği noktasında yardımcı olduğunu belirtmiĢlerdir. Bu bulgular, grup proje hazırlama kılavuzunun iĢlevini etkili bir Ģekilde yerine getirdiğini göstermektedir.

Öğrenciler, proje sürecinde en çok keyif aldıkları aĢamanın hazırlama sürecindeki yaĢantılarının olduğunu belirtmektedirler. Bu bulgular ile öğrencilerin en çok projeleri için çalıĢmaktan hoĢlandıkları sonucuna ulaĢılabilir.

Öğrencilerin proje sürecinde en çok zorlandıkları aĢamanın ise yine daha çok proje hazırlama sürecinde karĢılaĢtıkları sorunlar, grup arkadaĢlarıyla yaĢadıkları iletiĢim sorunları ve proje sunumunun olduğu görülmektedir. Bu bulgular, proje hazırlama sürecinin PDÖY’ye en fazla önem taĢıyan süreç olduğu görüĢünü destekler niteliktedir. Ayrıca karĢılaĢılan zorluklar incelendiğinde, çeĢitli düzenlemeler ile bunların da aĢılabileceği düĢünülmektedir.

Proje sürecindeki kazanımlarıyla ilgili olarak öğrencilerin daha çok edindikleri bilgilerin üzerinde durdukları görülmektedir. Bu bulgu eğitimimizde bilgi kazanımının hala en çok üzerinde durulan iĢlev olduğu görüĢünü destekler niteliktedir.

Öğrenciler Sosyal Bilgiler dersinde hazırlanan projelerdeki kazanımlarını en çok Matematik ve Türkçe derslerinde kullanabileceklerini bildirmiĢlerdir. Bu bulgu, projelerin disiplinlerarası çalıĢılmasının önemini arttırıcı bir özellik taĢımaktadır.

Öğrencilerin proje sürecinin geliĢtirilmesine yönelik önerilerinde ise büyük kısmının değiĢikliğe gerek olmadığı, öneriler içerisinde daha fazla zaman, grup arkadaĢlarının öğretmen tarafından kontrolü, sınıf dıĢı çalıĢmaların önerildiği görülmektedir. Bu önerilerin proje sürecinin geliĢtirilmesi açısından önemli olduğu ortadadır.

Öğrencilerin tamamı yeniden bir proje çalıĢması yapmak istediklerini bildirmiĢlerdir. Bu bulgu proje çalıĢmasıyla öğrencilerin daha iyi öğrendiğini düĢündükleri önermesini desteklemektedir.

Öğrencilerin büyük kısmının proje çalıĢmaları ile ilgili olarak öğretmenine farklı bir öneride bulunmamıĢlardır. Bu bulgulara göre, proje uygulamalarının bu araĢtırmada önerilen model ile baĢarılı bir Ģekilde uygulanabileceği sonucuna ulaĢılmıĢtır.

AraĢtırmanın altıncı alt problemi gereğince öğrenci velilerinin PDÖY’na iliĢkin görüĢlerinden elde edilen sonuçlar Ģöyledir:

Öğrenci velileri proje çalıĢmaları sürecini kendi çocuklarından çeĢitli Ģekillerde öğrendiklerini bildirmiĢlerdir.

Öğrenci velileri proje çalıĢmaları süresince çocuklarını daha çok fikir verip yönlendirerek yardımcı olduklarını belirtmiĢlerdir. Bu bulgular proje çalıĢmalarının gerçekleĢtirildiği öğrenci velilerinin istendik davranıĢlarda bulunarak destek verdikleri önermesini güçlendirmektedir.

Öğrenci velileri, bu sürecin çocuklarına daha çok beceri kazandırdığını düĢündüklerini belirtmiĢlerdir. Bu bulgu, öğrencilerden elde edilen bulgularla farklılık göstermektedir.

Öğrenci velileri de çocukları gibi tekrar bir proje çalıĢması yapılması konusunda istekli ve olumlu düĢünmektedirler. Fakat bazı veliler diğer grup üyelerinin öğretmen tarafından kontrolünün daha sıkı bir Ģekilde yapılması gerektiğini belirtmiĢlerdir. Bu konu iĢbirlikli öğrenme gruplarında sıkça karĢılaĢılan bir sorun olup, proje çalıĢmalarında da giderilmesi için uygulamalar sırasında gerekli düzenlemelerin yapılması önemli görülmektedir.