SONA EREN ORTAK MARKA veya GARANTİ MARKASI İLE AYNI veya

556 sayılı KHK’nın 8/6. maddesinde “Ortak ve garanti markalarının sona

ermesinden itibaren üç yıl içinde ortak marka veya garanti markası ile aynı veya benzeri olan marka tescil başvurusu itiraz üzerine reddedilir.” hükmü bulunmaktadır.

Markalar Kanunu Tasarısı Taslağı 8/6 maddesinde” Ortak markaların ve

garanti markalarının sona ermesinden itibaren üç yıl içinde ortak marka veya garanti markası ile aynı veya benzer olan markanın aynı veya benzer mal ve/veya hizmetler için yapılan tescil başvurusu itiraz üzerine reddedilir.” düzenlemesi yapılmıştır.

179

Markalar Kanunu Tasarısı 8/6 maddesinde“Ortak markanın ve garanti

markasının yenilenmeme nedeniyle koruma süresinin sona ermesinden itibaren üç yıl içinde yapılan, ortak marka veya garanti markasıyla aynı veya benzer olan ve aynı veya benzer mal veya hizmetleri içeren marka tescil başvurusu önceki hak sahibinin itirazı üzerine reddedilir.” hükmü düzenlenmiştir.

Tasarı hükmü gerek 556 sayılı KHK’nın 8/6 maddesi gerekse Taslak hükmünden daha detaylı olarak düzenlenmiş, orta ortak marka veya garanti markasıyla aynı veya benzer olan ve aynı veya benzer mal veya hizmetleri içeren marka tecil başvurularını bu kapsamda değerlendirmiştir.

556 sayılı KHK’nın 8/6 maddesinde ortak ve garanti markaları için üç yıllık bir koruma öngörülmüştür. Bu üç yıl içinde hak sahibi olan kişiler üçüncü kişilerce yapılacak tescil talebine karşı itiraz etme449 hakkına ve ayrıca 42. maddedeki hükümsüzlük iddiasıyla Mahkemeye müracaat etme hakkına sahip bulunmaktadır.

İtiraz, ortak markada ortak markanın eski sahipleri tarafından, garanti markasında ise garanti markasının eski sahipleri tarafından yapılır. Ancak bu üç yıllık süre geçtikten sonra aynı veya benzer marka için üçüncü kişilerce tescil başvurusunda bulunulabilir.450

Ortak marka 556 sayılı KHK’nın 55 maddesinde ve 556 KHK’nın Uygulama

Şeklini Gösterir Yönetmelik 4. maddesinde düzenlenmiştir. Bu hükümlere göre, ortak marka üretim veya ticaret veya hizmet işletmelerinden oluşan bir grup tarafından kullanılan işarettir. Ortak marka gruptaki işletmelerin mal veya hizmetlerini diğer işletmelerin mal veya hizmetlerinden ayırt etmeye yarar.451

Ortak markanın tanımını, tüzel kişilik meydan getirmeksizin bir araya gelen gerçek veya tüzel kişilerin oluşturduğu birliğe dahil işletmelerce üretilen mal ve/veya

449 _{TEKİNALP, Fikri Mülkiyet, s. 363.}

450 _{TEKİNALP, Fikri Mülkiyet, s. 363; NOYAN, Marka Hukuku, s. 118; ARKAN, Marka Hukuku,}

C.I, s. 115; ŞANAL, Hükümsüzlük Davaları, s. 100.

451 _{ARKAN, Marka Hukuku, C.I, s. 47; KARAHAN, Ticari İşletme, s. 164; BERZEK, Ayşe Nur:}

556 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’de Markaların Düzenlenmesi, Prof. Dr Oğuz İmregün’e Armağan, İstanbul 1998, s. 79; SAĞLAM, Türk Markalar, s. 7, ÜNAL, Hukuki İşlemler, s. 34.

180 hizmetleri, diğer işletmelerin mal ve/veya hizmetlerinden ayırt etmeye yarayan ve birliğe dahil işletmelerce bir sözleşme çerçevesinde ayrı ayrı kullanılabilen işarettir

şeklinde tanımlayabiliriz.452

Ortak marka birden çok işletme adına tescillidir. Ortak markanın her bir sahibi, markanın diğer sahiplerinin aynı nitelikteki hakları ile sınırlı olarak ve fakat onlardan bağımsız markanın tümü üzerinde hak sahibidir.453

Ortak marka belirli bir meslek grubuna aidiyeti veya ortak bir proje etrafından üretim yapıldığını göstermek için kullanılabilir. Ortak markanın temel fonksiyonu belli bir gruba üye olduğunu göstermektir. Bu grubun bir tüzel kişiliği yoktur.

556 Sayılı KHK’de ortak markanın, devre ve lisans sözleşmesine konu olması açıkça düzenlenmiş, rehne konu olmasına ise yer verilmemiştir. 454(KHK 60 md)

Ancak ortak markada ferdi marka gibi mal veya hizmetlerin ayırt edilmesi amacıyla kullanıldığı ferdi marka ile aynı hukuki rejime tabidir. Bununla birlikte ortak marka gruptaki kişilerin işletmelerinden bağımsız bir ekonomik değere sahip olup devredilebilir. Ve iktisaden değerlendirilebilir niteliktedir. Bu yüzden ortak markada rehne konu olabilir.

Garanti markası, marka sahibinin kontrolü altında bir çok işletme tarafından o işletmelerin ortak özelliklerini, üretim usullerini, coğrafi menşelerini ve kalitesini garanti etmeye yarayan işaretlerdir.455 556 sayılı Uygula Şeklini Gösterir Yönetmelik 4. maddesine göre garanti markaları, marka sahibinin kontrolü altına bu markayı kullanmaya yetkili kılınmış bir çok işletme tarafından üretilen mal ve hizmetlerin ortak özelliklerini, coğrafi kaynaklarını ve kalitesini garanti etmeye yarayan şeklinde ifade edilmiştir.

452 _{KARAHAN Sami: “Ortak Marka”, Prof Dr Hüseyin Ülgen’e Armağan, C.I, İstanbul 2007,}

s.1100.

453

TEKİNALP, Fikri Mülkiyet Hukuku, s. 44; ÜNAL, Hukuki İşlemler, s. 34.

454 _{ARKAN, Marka Hukuku, C.I, s. 45; KARAHAN, Hükümsüzlük, s. 164 ; BERZEK, Markaların}

Düzenlenmesi, s. 79; SAĞLAM, Türk Markalar, s. 7; ÜNAL, Hukuki İşlemler,

181 Sahibi dışındaki kişi ve kişilerce kullanılan garanti markası mal ve hizmetlerin üretildiği bölgeyi, mal ve hizmetlerin üretiminde kullanılan malzemeyi, mal ve hizmetlerin üretim usulünü, mal ve hizmetin kalitesini göstermek için yaralanılan marka türüdür. TSE, Woolmark, ISO markaları garanti markasına örnektir.

Ortak ve garanti markalarının sona ermesinden itibaren üç yıl içinde ortak marka veya garanti markası ile aynı veya benzeri olan marka tescil başvurusu itiraz üzerine reddedilir. Arkan’a göre “Bu itiraz hakkının diğer tür markalar içinde kabul edilmesi gerekirdi” Noyan ise Arkan ile aynı görüştedir.

Kanaatimizce, ortak marka ve garanti markalarda verilen 3 yıl süre içindeki itiraz hakkının diğer markalara uygulanması hakkaniyete uygun düşmeyecektir. Zira 556 sayılı KHK 8/son md’ne göre “Bir markanın yenilenmeme nedeniyle koruma süresinin dolmasından sonra iki yıl içerisinde aynı veya benzer markanın, aynı veya benzer mal ve hizmetler için yapılan tescil başvurusu itiraz üzerine reddedilir.” Hükmü karşısında itiraz süresi olarak 3 yıl tanımak kötüniyetli olan ancak markayı bu süreçte kullanmayan kişilerce haksız olarak kullanılabilecektir.

Ortak veya garanti markaları üzerinde marka hakkı sahibinin hakkının sona ermesi, koruma süresinin dolması ve markanın süresi içinde yenilenmemesi ile marka hakkından vazgeçilmesi (feragat) neticesinde gerçekleşir.

H) YENİLENMEMİŞ MARKANIN AYNI veya BENZERİNİN