Sınırlı Yetkiye Sahip Ticari Vekil veya Diğer Tacir Yardımcılarının

belirtilmiştir³⁵².

Ancak piyasa şartlarına göre günlük, önemsiz ve sıradan işlemlere ilişkin sözleşmelerde yazılılık zorunluluğunun aranmayacağı TTK m.629/2’de düzenlenmiştir.

Yazılılık zorunluluğu aranmayan sözleşmeler, ortak ile imzalaması hâlinde şirkete ve üçüncü kişilere zarar vermeyecek sözleşmelerdir³⁵³.

4. Sınırlı Yetkiye Sahip Ticari Vekil veya Diğer Tacir Yardımcılarının Yetkisi

Daha önce de bahsedildiği üzere 6552 sayılı Kanun ile değişik TTK m.629/3’e göre “Müdürler tarafından şirkete hizmet akdi ile bağlı olanların sınırlı yetkiye sahip ticari vekil veya diğer tacir yardımcıları olarak atanması hususunda 367 nci madde ile 371 inci maddenin yedinci fıkrası kıyasen limited şirketlere de uygulanır.” Bu hükmün atıf yaptığı TTK m.371/7 uyarınca, “Yönetim kurulu, yukarıda belirtilen temsilciler

352 TTK m.623/1 düzenlemesi gereği yönetim ve temsil yetkisi üçüncü kişiye verilse dahi en azından bir ortağın yönetim hakkı ve temsil yetkisinin bulunması şarttır. Bu nedenle tek kişilik limited şirketlerde ortağın mutlaka temsil yetkisine sahip olması gerekmektedir. O nedenle hükümde ortağın sözleşme yapılması sırasında temsil yetkisine sahip olup olmamasının önem arz etmediği ifadesi TTK m.623/1 hükmü ile birlikte değerlendirildiğinde kanaatimizce gereği olmayan bir ifadedir.

353 6102 s.TTK 629’uncu madde gerekçesi: “İsviçre ön tasarısından alınan ikinci fıkra, tek kişiden oluşan limited şirketlerde bu tek ortağın müdür olması halinde, uygulanacak özel bir düzenleme getirmektedir.

Hüküm şeffaflık ilkesi aracılığı ile, temsilcinin kendisiyle sözleşme yapmasından doğabilecek sakıncaları, olabildiğince alt düzeye indirmek amacına yöneliktir. İstisna ile piyasa şartlarının haklı gösterdiği sözleşmeler değil, piyasa ve günlük hayat deneyimlerine göre her gün yapılan, hükümleri belli, sıradan nitelik taşıyan, özellik göstermeyen, kayırıcılığa olanak bırakmayan, kiminle yapılırsa yapılsın şartları fark etmeyen, temsilcinin kendi kendisiyle yapması halinde şirketin ve üçüncü kişilerin zarara uğramayacağı sözleşmeler kastedilmiştir.”

107 dışında, temsile yetkili olmayan yönetim kurulu üyelerini veya şirkete hizmet akdi ile bağlı olanları sınırlı yetkiye sahip ticari vekil veya diğer tacir yardımcıları olarak atayabilir.

Bu şekilde atanacak olanların görev ve yetkileri, 367 nci maddeye göre hazırlanacak iç yönergede açıkça belirlenir. Bu durumda iç yönergenin tescil ve ilanı zorunludur. İç yönerge ile ticari vekil ve diğer tacir yardımcıları atanamaz. Bu fıkra uyarınca yetkilendirilen ticari vekil veya diğer tacir yardımcıları da ticaret siciline tescil ve ilan edilir. Bu kişilerin, şirkete ve üçüncü kişilere verecekleri her tür zarardan dolayı yönetim kurulu müteselsilen sorumludur.”

TTK m.629/3’e göre limited şirket müdür veya müdürler kurulu, murahhas üye veya üçüncü kişi müdür³⁵⁴ dışında şirkete hizmet akdi ile bağlı olan sınırlı yetkiye sahip ticari vekil veya diğer tacir yardımcılarını atama yetkisine sahiptir. Fakat TTK m.631/1’e göre ticari mümessil ve ticari vekilleri atama yetkisi genel kurula verilmiştir. Bu iki hüküm arasındaki fark, TTK m.629/3’te atanan temsilcilerin sınırlı temsil yetkisine sahip olan ticari vekil veya diğer tacir yardımcıları olmasıdır³⁵⁵.

TTK m.629/3 hükmü gereği TTK m.371/7 kıyasen limited şirketlere de uygulanacak hüküm olmasına karşın; TTK m.371/7’de yer alan temsil yetkisine sahip olmayan yönetim kurulu üyesinin atanmasına TTK m.629/3’te yer verilmemiş ve bunun

354 Kırca, İ.: “TTK m. 371.7 Hakkında Bir İnceleme: AB'ye Üyelik Yolunda Geri Adım”, (TTK m.371/7), Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, C.:XXX, S.:3, Y.:2014, s.25, 4.dpn: “TTK m.371/7’nin ilk cümlesinde geçen “yukarıda belirtilen temsilciler dışında” ifadesi temsil yetkisinin yönetim kurulu üyelerinden birisi veya birkaçına verilmesi (murahhas üye) veya yönetim kurulu üyelerinin dışında üçüncü bir kişiye verilmesi (müdür) olarak anlaşılmalıdır.”

355 Yanlı/Okutan Nillson, s.7: “Kanaatimizce anılan hükümlerin öncelikli amacı, uzun bir süre uygulamada gerçekleştirilen, ancak yeni Ticaret Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden bir süre sonra, çeşitli ticaret sicilleri tarafından reddedilen, sınırlı temsil yetkilerine ilişkin işlemini, yeniden ve bu kez kanuna uygun şekilde mümkün hale getirmektir.”; Anonim şirketlerde ticari temsilci ve vekilin atanmasına ilişkin TTK m.368 hükmü varken TTK m.371/7 maddesinin getirilmesi konusunda eleştiri için bkz. Kırca, TTK m.371/7, s.25; Hacımahmutoğlu, s.141.

108 nedeni madde gerekçesinde de belirtilmemiştir³⁵⁶. Gerekçesi belirsiz dahi olsa limited şirketlerde TTK m.629/3’e göre temsil yetkisine sahip olmayan müdür atamasını, müdür veya müdürler kurulunun yapması mümkün olmayacaktır.

TTK m.629/3’e göre, limited şirketlerde müdür veya müdürler kurulu tarafından, şirkete hizmet akdi ile bağlı olan sınırlı yetkiye sahip ticari vekil veya diğer tacir yardımcılarının atanması mümkündür. Bu hâlde öncelikli şart sınırlı yetkiye sahip ticari vekil veya diğer tacir yardımcısı olarak atanacak kişilerin şirkete hizmet akdi ile bağlı olması gerekliliğidir. Hizmet sözleşmesi TBK m.393 vd. maddelerinde ve 4857 sayılı İş Kanununda (İş K.)³⁵⁷düzenlenmiştir.

Yanlı/Nillson’a göre her ne kadar TTK m.629/3’te özellikle hizmet sözleşmesi şartı belirtilmişse de maddenin geniş yorumlanması gerektiği ve atanacak kişiler ile şirket arasında vekâlet, eser sözleşmesi gibi iş görme edimi içeren sözleşmelerden birinin bulunması; hattâ bu kişinin şirket için sürekli hizmet görmesinin de yeterli sayılması gerektiği belirtilmiştir³⁵⁸.

Ticari vekil TBK m.551’de düzenlenmiştir. TBK m.551/1’e göre “Ticari vekil, bir ticari işletme sahibinin, kendisine ticari temsilcilik yetkisi vermeksizin, işletmesini yönetmek veya işletmesinin bazı işlerini yürütmek için yetkilendirdiği kişidir.” Bu hüküm uyarıca ticari vekil işletmeyi yönetmek için veya işletmenin bazı işleri için yetkilendirilebilir. İşletmeyi yönetmek için atanan ticari vekil genel yetkili ticari vekil olarak isimlendirilirken; işletmenin bazı işleri için sınırlı yetkiye sahip ticari vekile ise sınırlı (özel) yetkili ticari vekil denilmektedir³⁵⁹.

356 Kırca, TTK m.371/7, s.36.

357 10.06.2003 tarih ve 25134 sayılı RG.

358 Yanlı/Nillson, s.13.

359 Arkan, s.186; Kırca, TTK m.371/7, s.26; Yanlı/Nillson, s.14.

109 Kırca’ya göre TTK m.629/3’te yer alan sınırlı yetkili ticari vekil, yetkisi sınırlandırılmış özel veya genel yetkili ticari vekildir³⁶⁰. Başka bir deyişle limited şirketlere kıyasen uygulanan TTK m.371/7’ye göre temsil yetkisinin sınırları iç yönergede belirtilip tescil ve ilan edilen ticari vekilin TTK m.629/3 anlamında yetkisi sınırlandırılmış ticari vekil olduğunu belirtmek mümkün olacaktır³⁶¹. Yetkisi sınırlandırılmamış olan ticari vekiller bu hâlde TTK m.631 kapsamında genel kurul kararı ile atanacaklardır.

TTK m.629/3’te sınırlı yetkiye sahip ticari vekillerin yanı sıra diğer tacir yardımcılarının da müdürler tarafından atanabileceği düzenlenmiştir. Diğer tacir yardımcıları da TBK m.552’de düzenlenmiştir. Bu hükme göre yazıyla aksine duyuru yapılmış olmadıkça diğer tacir yardımcıları toptan, yarı toptan veya perakende satışlarla uğraşan ticari işletmelerin görevli veya hizmetlileri olarak tanımlanmıştır. Bu kişilerin ticari işletmenin bütün satış işlemlerini yapmak, yetkili oldukları işlemler hakkında faturaları imzalamak, ticari işletmenin alışılmış işlemlerinden doğan borçların ifa edilmesine veya bunların hiç ya da gereği gibi ifa edilmemesine ilişkin ihtar veya diğer açıklamaları işletme sahibi adına yapmak ve bu nitelikteki ihtar veya diğer açıklamaları, özellikle alışılmış işlem dolayısıyla teslim edilmiş mallara ilişkin ayıp bildirimlerini ticari işletme adına kabul etmek yetkilerine sahiptirler³⁶².

TTK m.629/3’e göre sınırlı yetkiye sahip ticari vekil veya diğer tacir yardımcısı atama yetkisinin müdür veya müdürler kurulunda olduğu belirtilmiştir. Ancak, Yanlı/Nillson’a göre, TTK m.629/3 ile ticari temsilci ve vekillerin atanmasını düzenleyen TTK m.631/1 birlikte değerlendirildiğinde, ancak müdür veya müdürler kurulunun şirket

360 Kırca, TTK m.371/7, s.26.

361 Arkan, s.189.

362 Arkan, s.188.

110 sözleşmesinde sınırlı yetkili ticari vekil veya diğer tacir yardımcısı atama yetkisi verilmiş ise bunları atayabileceği; müdür veya müdürler kurulunun doğrudan atama yetkisinin bulunmadığı açıktır³⁶³. Kırca ise, TTK m.631/1 hükmü gereği, TTK m.629/3’e göre sınırlı yetkili ticari vekil atama yetkisinin, ancak şirket sözleşmesinde müdür veya müdürler kuruluna ticari vekil atama yetkisi verilmesi durumunda uygulama kabiliyeti bulunacağını savunmaktadır³⁶⁴.

TTK m.629/3 uyarınca, TTK m.371/7 ve TTK m.367 hükmü, limited şirketlere kıyasen uygulanacaktır. TTK m.629/3’e göre atanacak sınırlı yetkiye sahip ticari vekil veya diğer tacir yardımcılarının görev ve yetkileri iç yönergede düzenlenecektir. TTK m.367’ye göre iç yönerge şirketin yönetimini düzenleyen belge olup bu iç yönergenin tescil ve ilan edilmesi şart değildir. Fakat TTK m.371/7’de yer alan ticari vekil veya diğer tacir yardımcılarının görev ve yetkilerini düzenleyen iç yönergenin ticaret siciline tescil ve ilan edilmesi zorunludur³⁶⁵. Ayrıca bu hükme göre, yetkilendirilen sınırlı yetkili ticari vekil veya diğer tacir yardımcısının da ticaret siciline tescil ve ilanı gereklidir³⁶⁶.

İç yönerge, TTK m.629/3’ün atfı gereği TTK m.367/1’e göre, şirket sözleşmesine konulacak bir hüküm ile müdür veya müdürler kurulu tarafından düzenlenebilir. TTK m.371/7’de, iç yönerge ile ticari vekil ve diğer tacir yardımcılarının atamasının yapılamayacağı özellikle belirtilmiştir.

363 Yanlı/Nillson, s.40.

364 Kırca, TTK m.371/7, s.37.

365 Kırca, TTK m.371/7, s.32: “Nihayet 7.fıkranın 3.cümlesinde “bu durumda iç yönergenin tescil ve ilanı zorunludur.” hükmünden hareketle tescilin kurucu etkiye sahip olduğunu söylemek güçtür. Çünkü ortada tescilin kurucu etkiye sahip olmasını haklı kılan bir gerekçe yoktur. Hal böyle olunca, sınırlı temsil yetkisini içeren iç yönerge tescil edilmemiş bile olsa, sınırlı yetkili ticari vekil veya diğer tacir yardımcılarının yaptığı hukukî işlemler, üçüncü kişilere karşı şirketi bağlayacaktır.”

366 Yanlı/Nillson, s.23.

111 TTK m.371/7’nin son cümlesinde “Bu kişilerin, şirkete ve üçüncü kişilere verecekleri her tür zarardan dolayı yönetim kurulu müteselsilen sorumludur.” hükmü gereği sınırlı yetkili olarak atanan ticari vekil veya diğer tacir yardımcılarının eylemlerinden ötürü verdikleri zararlardan müdür ya da müdürler kurulu müteselsilen sorumlu tutulmuştur.

Akdağ’a göre bu düzenleme yönetim kuruluna kusursuz sorumluluk atfetmiş ve ayrıca TTK m.553/2’de yer alan yönetim kurulunun yetki devri hâlindeki sorumluluğundan daha ağır bir sorumluluğu yönetim kuruluna yüklemiştir³⁶⁷. Şöyle ki, TTK m.553/2 uyarınca “Kanundan veya esas sözleşmeden doğan bir görevi veya yetkiyi, kanuna dayanarak, başkasına devreden organlar veya kişiler, bu görev ve yetkileri devralan kişilerin seçiminde makûl derecede özen göstermediklerinin ispat edilmesi hali hariç, bu kişilerin fiil ve kararlarından sorumlu olmazlar.” O hâlde bu hükme göre yönetim kurulu, yetkileri devralan kişilerin seçiminde makul özen gösterdiklerini ispat ederek sorumluluktan kurtulabilecekken, TTK m.371/7’ye göre bu şekilde bir kurtuluş kanıtı getirmesi mümkün olmayacaktır³⁶⁸. Bu durum limited şirketler için de geçerli olacaktır.