Limited Şirket Müdürünün Nitelikleri

29

30 hükmü, bu hükmü ilga eden 6335 sayılı Kanun’un genel gerekçesinde belirtilen, ticaret hayatını olumsuz yönde etkileyeceği mülahazasıyla kaldırılmıştır¹¹⁷.

TTK m.623/1’e göre limited şirket ortaklarının ya da üçüncü kişilerin müdür olarak seçilebileceği düzenlenmiştir¹¹⁸. Fakat her hâlükârda en azından bir ortağın şirketi yönetim hakkının ve temsil yetkisinin bulunması zorunluğu getirilmiştir. Bu hâlde tek kişi limited şirketlerde ortağın zorunlu olarak müdür olması gerekecektir¹¹⁹. Kanaatimizce bu düzenleme yönetim organının seçimi ilkesi ile çelişmektedir.

Yönetimde profesyonelleşme iddiası ile özden organ ilkesinden vazgeçen kanun koyucunun bu madde hükmünü getirmesi tasarlanan limited şirket düzenlemesinin ruhuna aykırıdır¹²⁰.

Müdür veya müdürler kurulunun tamamının ortaklar dışındaki üçüncü kişiler arasından seçilmesi hâlinde TTK bu hukuka aykırılığın yaptırımını da belirlememiştir.

Demirkapı/Bilgili TTK’nin mülga olan 628/2 fıkrası hükmünün uygulanmasının doğru olduğunu belirtmektedir¹²¹.

117 6335 sayılı Kanun ile anonim şirketlerin yönetim kurulu üyelerinin en az birisinin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olması, en az birisinin yerleşim yerinin Türkiye’de olması ile dörtte birinin yükseköğrenim görmüş olması, hükümleri de kaldırılmıştır.

118 Pulaşlı, Şerh, s.2308: “(..) Ortak olmayan müdür veya müdürler de organ sıfatını haizdirler. Çünkü bir kere, limited şirketin yasal yönetim ve temsil organı müdürler olduğundan, bu organın üyelerinin de (ortak olsun olmasın) aynı şekilde organ niteliğini haiz olmaları asıldır. Ayrıca, limited şirketlerdeki yönetim ve temsil organına ilişkin kurallar, aynen anonim şirket yönetim ve temsil organına paralel düzenlenmiştir.”

119 Bilgili/Demirkapı, s.684.

120 Aynı yönde görüş için bkz. Bilgili/Demirkapı, s.684.

121 Bahtiyar, s.428, dpn.753; Bilgili/Demirkapı, s.684: “Müdürlerden en az birinin ortaklardan seçilmesine ilişkin düzenlemeye aykırı davranılması halinde, hangi yaptırımın uygulanacağı kanunda belirtilmemiştir.

Bu açıdan yürürlükten kaldırılan TTK m.628, f.2’de öngörülen yaptırımın uygulanması doğru olacaktır.

Buna göre müdürlere ilişkin tescil ve ilanın yapılmasına bağlı olarak durumu öğrenen ticaret sicili müdürü durumun kanuna uygun hale getirilmesi için şirkete uygun bir süre verir. Bu süre içinde gereken yapılmadığı takdirde, ticaret sicili müdürü şirketin feshini mahkemeden ister.”

31 Kanaatimizce TTK m.623/2’ye aykırılığın yaptırımının maddede belirtilmemesi ortada gerçek bir kanun boşluğu olduğunun göstergesidir. Bu durumda TTK m.1/2’ye göre ticari örf âdete, o da yoksa genel hükümlere göre karar verilecektir.

Demirkapı/Bilgili’nin ileri sürdüğü görüş değerlendirildiğinde yazarların TTK m.1/2’ye göre kanun boşluğunu doldurduğu ve netice olarak ortada bir hukuk boşluğunun varlığına ulaştığı, bu nedenle ETTK m.628/2’yi yeni bir kural olarak ihdas ettiği anlaşılmaktadır.

ETTK m.628/2’de belirtilen hukukî yolun neticesi şirketin feshidir. TTK’nin seçilmiş yönetim ilkesini tercih ettiği ortada iken bu hukuka aykırılığın yaptırımı olarak şirketin feshine kadar gitmeyen daha adil bir çözümün bulunması gerektiği ortadadır.

TTK m.623/2’ye göre müdürlerin gerçek veya tüzel kişiler arasından seçilmesi mümkündür. Fakat şayet müdür tüzel kişi olarak belirlenmişse, müdür olan tüzel kişi bu görevi tüzel kişi adına yerine getirecek bir gerçek kişiyi belirleyecektir. TTK 623/2 ile paralel olan Mehaz İsv. BK m.809’da şirket müdürünün gerçek veya tüzel kişilerden belirlenebileceği şu şekilde ifade edilmiştir: “Şirket müdürü yalnızca gerçek kişilerden seçilebilir. Tüzel kişi ya da ticaret şirketi ortak ise, aynı şekilde kendi yerlerine bu işleri yürütebilecek bir gerçek kişiyi tayin ederler. Bunun şirket sözleşmesinde genel kurulca onaylanması öngörülebilir.”

TTK m.623/2’de atanacak şirket müdürünün tam ehliyetli olup olmaması ya da iflas etmemiş olması gibi nitelikler düzenlenmemiştir. Mehaz İsv. BK.’de de bu yönde bir düzenleme yapılmamıştır¹²². Yıldız’a göre, “(…) sorumluluk konusunda, anonim şirket hükümlerine atıf yapan bir düzenlemenin, anonim şirket yönetim kurulu üyeleri için aradığı tam ehliyetli olma ve iflas etmeme şartını limited şirket müdürleri için de

122 Alman Limited Şirketler Kanunu Kısım 1 Bölüm 6 uyarınca, “(2) Yalnızca tam fiili ehliyete sahip gerçek kişiler müdür olabilir.”

32 aradığını kabul etmek en doğru çözüm olacaktır.”¹²³ TTK m.644’de limited şirkete uygulanacak anonim şirkete ilişkin hükümler açıkça sayılmıştır. Bu hükümler içerisinde anonim şirkette yönetim kurulu üyesi olarak seçilen gerçek kişinin tam ehliyetli olması zorunluluğunu getiren TTK m.359/3 hükmü ile yönetim kuruluna seçilecek üyenin iflas etmemesi şartını getiren TTK m.363 hükmü yer almamaktadır. Kanunun açık bir şekilde atıf yapmadığı TTK m.359/3’ün ve TTK m.363’ün doğrudan limited şirkete uygulanması mümkün değildir. Ancak bu sorunun çözümlenebilmesi için bu durumun bir kanun boşluğu olup olmadığının tartışılması gerekmektedir.

Kanaatimizce kanun koyucunun, mehaz İsv. BK’de de olduğu gibi limited şirkette müdürlere ilişkin anonim şirket gibi ayrıntılı düzenleme yapmamış olması, daha öncede bahsedilen bir hukuk boşluğunu ifade etmektedir. Bu hâlde seçilmiş yönetim ilkesi gereği profesyonel yönetimin sağlanabilmesi için¹²⁴ Yıldız’ın işaret ettiği anonim şirkete ilişkin olan TTK m.359/3 ve 363’üncü maddelerin kıyasen limited şirkete uygulanması uygun çözüm olacaktır¹²⁵. Ayrıca, Tekinalp’e göre “TCK’de yer alan çeşitli güvenlik tedbirleri hükümleri bazı suçlardan mahkûm olan kişilerin müdür olmalarına engeldir. Mesela TCK m.53(3), 77(3), 78(2), 80(4), 169 gibi. Çünkü, müflis veya bir suçtan mahkum edilmiş bir gerçek veya tüzel kişinin ehliyetindeki kısıtlama dolayısıyla müdürlük görevini yerine getirmesi mümkün değildir.”¹²⁶

123 Yıldız, Ş.: “Limited Ortaklıklarda Müdürlerin Sorumluluğu”, (Sorumluluk), İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Y.12, S.23, 2013/2, s.63; aynı yönde görüş için bkz.

Demirkapı/Bilgili, s.683.

124 TTK m.359/3’ün gerekçesinde, “üçüncü fıkrada üyelerin ve tüzel kişi adına tescil edilecek kişinin tam ehliyetli olması gereği açıkça ifade edilmiş (…) Bu suretle yönetim kurulunun nicelik yönünden düzeyi yükseltilmiş ve profesyonel üyelerin seçimine zemin hazırlanarak kurumsal yönetim ilkeleri ile uyum sağlanmıştır.”

125 Yıldız, Limited Şirket, s.251.

126 Tekinalp, Sermaye Ortaklıkları, s.524.

33 Limited şirket müdürünün niteliklerine ilişkin diğer bir görüş ise 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu¹²⁷ (DMK) m.28’e göre devlet memurlarının limited şirket müdürü olmalarının yasaklanmış olması hükmü nedeniyle devlet memurlarının limited şirket müdürü olamayacaklarıdır¹²⁸. Fakat kanaatimizce bu görüşe katılmak mümkün değildir. Çünkü TTK’de memurların limited şirket müdürü olmaları hususunda bir engel düzenlenmemiştir. DMK’de düzenlenen hüküm memuriyetin yasaklarındandır. Diğer bir ifade ile, limited şirkete müdür olacak devlet memuru hakkında DMK hükümleri çerçevesinde disiplin soruşturması açılacak ve ilgili memura DMK’de belirlenen disiplin cezası tatbik edilecektir. Bu durum ticaret hukukunu ilgilendirmemektedir.

Şirkette müdür olarak seçilen tüzel kişi tarafından atanacak gerçek kişinin genel kurul tarafından onaylanmasına ilişkin bir hükmün şirket sözleşmesine yazılabileceği hükmü TTK m.623’te bulunmamakta fakat mehaz İsv. BK m.809/2’de öngörülmektedir.

Bu hüküm, yönetime herhangi bir sebepten uygun olmadığı düşünülen atanmış gerçek kişinin ortaklarla anlaşmazlığa düşmesi hâlinde sorun yaşamaması adına getirilmiştir¹²⁹. Pulaşlı’ya göre, TTK’de bulunmayan bu hükmün şirket sözleşmesine eklenmesine de bir kanuni engel bulunmamaktadır¹³⁰.

Limited şirket müdürlerinin Türk vatandaşı olmaları şartı yine TTK’de düzenlenmemiştir. Bu hâlde gerçek kişi müdürlerin veya tüzel kişi müdürlerin gerçek kişi temsilcilerinin yabancı olmaları mümkün olduğu gibi; tüzel kişi müdürlerin tâbiiyetinin

127 23.07.1965 tarih ve 12056 s. RG.

128 Bilgili/Demirkapı, s.685.

129 Siffert/ Fischer/ Petrin, s.256.

130 Pulaşlı,H.: Şirketler Hukuku Şerhi – Cilt II,(Şerh), 2. Bası, Adalet Yayınevi, Ankara 2015, s.2310.

34 yabancı olması da mümkün olacaktır¹³¹. Şirket sözleşmesi ile şirket müdürlerine ilişkin vatandaşlık düzenlemesi yapılmasında da engel bulunmamaktadır.