Referandum Süreci

Türkiye 21 Ekim 2007‟de yapılan referandumda sandık başına gitmiş ve yüzde 69,12 oy oranıyla “evet” vermişti. Halk sandıkta Anayasa‟nın bazı maddelerindeki değişikliklerin kabul edilmesine “evet” vermişti. Türkiye‟nin referanduma gitmesinin temel nedeni ise 11. Cumhurbaşkanlığı seçim sürecinde yaşanan gelişmeler oluşturmaktaydı. AK Parti‟nin 11. Cumhurbaşkanlığı için aday gösterdiği Abdullah Gül ile başlayan ve Meclis‟te 11. Cumhurbaşkanı‟nın seçilmesi için gerekli 367 Milletvekili‟nin olmamasıyla Cumhurbaşkanı‟nın seçilememesi, referandum sürecini başlatıyordu. AK Parti, Anayasa Mahkemesi‟nin verdiği “367 Kararı”nı Meclis‟e vurulmuş bir darbe olduğunu belirtiyor ve Anayasa‟nın bazı maddelerinde değişikliğe gidiyordu. Bu değişikliğin en önemli maddesi elbette Cumhurbaşkanı‟nın seçimi oluşturuyordu (www.tbmm.gov.tr, 10.01.2011) (Ek- 17). Anayasa‟da yapılan bu değişiklikler toplumda büyük yankılar uyandırmıştı.

Anayasa Mahkemesi, CHP‟nin başvurusu sonucu 11. Cumhurbaşkanlığı seçiminin yapılması için Meclis‟te 367 toplantı yeter sayısı olması kararı üzerine, AK Parti, Cumhurbaşkanı‟nın halk tarafından seçilmesini de içeren bir Anayasa paketi hazırlar. Hürriyet gazetesi gelişen bu süreci Başbakan‟ın sözleri ile “BĠZ

148

gazetesi, Başbakan‟ın sözlerini bir baskı olarak algılıyordu. Zaman gazetesi 2 Mayıs 2007 tarihinde “Anayasa Mahkemesi KöĢk seçimini kilitledi, düğümü millet

çözecek” (Ek- 36) manşetiyle vermekteydi. Zaman gazetesi Cumhurbaşkanı‟nı artık

millet kararıyla olması gerektiğini vurgulamakta ve yapılacak değişikliklere destek vermekteydi. Yeni Şafak gazetesi 2 Mayıs 2007 tarihinde “Hukuk buraya kadar

son söz milletin” (Ek- 37) manşetini atıyordu. Milliyet gazetesi 3 Mayıs 2007

tarihinde “En sert polemik” (Ek- 35) manşetini atıyordu. Milliyet gazetesi, hükümeti Anayasa ile savaş halinde göstererek, hükümeti suçlu duruma getiriyordu. Yeni Şafak gazetesi yapılacak Anayasal değişikleri hem manşet hem de sürmanşetten vermekteydi. Yeni Şafak gazetesi 3 Mayıs 2007 tarihinde “Kurumlar seçecek Sezer

gibi olacak” (Ek- 66) manşetini atıyordu. Yeni Şafak gazetesi, CHP‟nin Anayasal

Değişikliğe karşı olduğunu ve bütün kurumların laik bir biçimde oluşturulması gerektiğini düşündüğünü belirterek eleştirmekteydi. Yeni Şafak gazetesi 3 Mayıs 2007 tarihinde “ÇĠFT SANDIK HEYECANI” (Ek- 66) sürmanşetini atıyordu. Yeni

Şafak gazetesi halkın genel seçimlerle birlikte, Cumhurbaşkanı‟nın da halk

tarafından seçileceğini belirtiyordu.

Anayasa‟nın bazı maddelerinde yapılan değişiklikler 10 Mayıs 2007‟de Meclis‟te kabul edilip ve Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer‟e gönderilmişti.

Hürriyet gazetesi 11 Mayıs 2007 tarihinde “Halk seçimi Çankaya’da” (Ek- 67)

sürmanşetiyle çıkıyordu. Hürriyet gazetesi yapılan değişiklikleri belirtmekle birlikte son sözün Çankaya‟da olduğunu belirtmekte ve bir umutla dönmesi beklemekteydi.

Milliyet gazetesi 11 Mayıs 2007 tarihinde “ANAYASA RÖVANġI” (Ek- 68) sert

manşetini atıyordu. Milliyet Gazetesi, AK Parti‟nin devletle mücadele halinde olduğunu ve sistemin temelleri ile oynadığını düşünmekteydi. Yeni Şafak gazetesi 11 Mayıs 2007 tarihinde “HALK SEÇECEK TOP SEZER’DE” (Ek- 69) sürmanşetini atıyordu. Yeni Şafak gazetesi, yapılan değişikliğin Meclis‟ten geçtiğini ama Sezer tarafında nasıl karşılanacağını sorgulamaktaydı. Hürriyet gazetesi yapılan Anayasal değişikleri ile ilgili Baykal‟ın uyarısını 12 Mayıs 2007 tarihinde “Çankaya’yı millet

seçerse egemenlik parçalanır” (Ek- 70) sürmanşetiyle vermekteydi. Hürriyet

gazetesi, Baykal‟ın ağzından yapılan değişikleri halkı parçalamaya sürükleyeceğini öne çıkarıyordu. Milliyet gazetesi 12 Mayıs 2007 tarihinde “Yeni dönem

149

belirsizliği” (Ek- 71) manşetini atıyordu. Milliyet gazetesi, yapılan Anayasal

değişiklerin toplumu kaosa sürükleyeceğini ve bir bilinmezliğe gidildiğini belirtiyordu. Zaman gazetesi 12 Mayıs 2007 tarihinde “Çankaya için vahim sözler” (Ek- 72) manşetini atıyordu. Zaman gazetesi, Deniz Baykal ve Erdoğan Teziç‟in yapılan Anayasal değişiklerinin Sezer tarafından kabul edilmemesi gerektiğini belirttiklerini vurgulamaktaydı. Meclis‟te yapılan Anayasal değişiklikler Sezer tarafından veto edilmişti. Hürriyet gazetesi 26 Mayıs 2007 tarihinde “HALK

SEÇSĠN’E SEZER VETOSU” (Ek- 73) başlığı ile küçük bir kutu içerisinde

vermekteydi. Milliyet gazetesi 26 Mayıs 2007 tarihinde “Anayasa paketi Sezer’den

döndü” (Ek- 74) başlığı ile küçük bir kutu içerisinde vermekteydi. Zaman gazetesi

26 Mayıs 2007 tarihinde “Halkın seçmesini veto etti” (Ek- 75) manşetiyle çıkıyordu. Yeni Şafak gazetesi 27 Mayıs 2007 tarihinde “GEREKÇESĠ TA

KENDĠSĠ” (Ek- 76) manşetini atıyordu. Yeni Şafak gazetesi, Sezer tarafından veto

edilen değişikliklerin nedenini uyumsuz ve geçimsiz olarak gördüğü Sezer‟e yüklemekteydi.

Sezer, değiştirilmeden kendisine tekrar gönderilen Anayasal değişikleri veto ediyordu. Ancak veto ettiği Anayasa paketini Meclis‟e değil, referanduma gönderiyordu. Referandum tarihi ise 21 Ekim 2007 olarak belirleniyordu. Referandum tarihine birkaç gün önceden Zaman gazetesi 16 Ekim 2007 tarihinde “Sandıkta ‘evet’ çıkarsa KöĢk krizleri tarih olacak” (Ek- 77) manşetini atıyordu.

Zaman gazetesi, halktan açıkça „evet‟ oyu istemekteydi. Yeni Şafak gazetesi 19 Ekim

2007 tarihinde “REFERANDUMDA EVET: ÇAĞRISI” (Ek- 78) sürmanşetini atıyordu. Yeni Şafak gazetesi, referandumda „evet‟ oyu kullanacağını açıklayan bazı sivil toplum kuruluşlarının kararını sürmanşetine taşıyarak halktan „evet‟ oyu istemekteydi. Yeni Şafak gazetesi 20 Ekim 2007 tarihinde “KöĢk krizleri tarih

olacak” (Ek- 79) sürmanşetini atıyor ve „evet‟ oyu istiyordu. Hürriyet gazetesi 21

Ekim 2007 tarihinde “SANDIK DEĞĠL KARA KUTU” (Ek- 80) manşetini atıyordu. Hürriyet gazetesi, referandumun bir belirsizlik olduğunu gösteriyor ve halktan tekrar düşünmesini istiyordu. Milliyet gazetesi 21 Ekim 2007 tarihinde “4

ayrı madde için tek oy” (Ek- 81) manşetini atıyordu. Zaman gazetesi 21 Ekim 2007

150

gazetesi 21 Ekim 2007 tarihinde “BUGÜN KARARI MĠLLET VERECEK” (Ek- 83) sürmanşeti ile çıkıyordu. 21 Ekim 2007‟de yapılan referandumda halk yüzde 69 „evet‟, yüzde 31 „hayır‟ oyu kullanmıştı. Yapılan Anayasal değişiklikler kabul ediliyordu. Milliyet gazetesi 22 Ekim 2007 tarihinde “HALKTAN EVET” (Ek- 84) sürmanşetini atıyordu. Zaman gazetesi 22 Ekim 2007 tarihinde “Halk sandığa koĢtu

cumhurbaĢkanını millet seçecek” (Ek- 85) başlığı ile vermekteydi. Yeni Şafak

gazetesi 22 Ekim 2007 tarihinde “Artık halk seçecek” (Ek- 86) başlık altında küçük bir kutuda vermekteydi.

Referandum sürecini gazeteler 2 Mayıs 2007‟den 22 Ekim 2007 tarihine kadar manşet ve sürmanşetlerine taşımışlardı. Hürriyet gazetesi 1 manşet 4 sürmanşet; Milliyet gazetesi 4 manşet 1 sürmanşet; Zaman gazetesi 6 manşet ve Yeni

Şafak gazetesi 5 manşet 4 sürmanşetle referandumu vermişti. Referandum sürecinde Hürriyet ve Milliyet gazeteleri sütunlarında Referandum sürecini daha az yer

verirken buna karşılık Zaman ve Yeni Şafak gazeteleri ise Referandum sürecini daha kapsamlı ele almışlardır. Bunun nedeni ise Referandum ile gerçekleşecek olan bazı Anayasal değişikliklerin belli kesimler tarafından reddedilmesidir.