Rasen (Spiral)

Yine bir Koji Suzuki’nin romanından uyarlama olan “Rasen” filmi, yönetmenliğini Iida Joji’nin yaptığı 1998 yapımı bir filmdir. “Ringu”(Halka) filmiyle aynı zamanlarda piyasaya sürülerek izlenen yapım şirketi stratejisinde beğeniyi kazanan film “Ringu” olmuş, “Rasen”i geride bırakmıştır.

Film, “Ringu”daki videokasetin lanetini farklı bir bakış açısından ele alarak genetik bilim tartışmaları ve virüslerle ilişkilendirirerek karamsar bir gelecek anlatısına bağlar.

Bir patalog olan başkarakter Andou, küçük oğlunu birkaç yıl önce denizde meydana gelen bir kazada kaybetmiş, onu kurtaramamanın acısıyla sık sık intiharı denemektedir. Bir gün, tıp fakültesinden eski arkadaşı Ryuji Takayama’nın ani ölümü ve onun otopsisini kendisinin gerçekleştireceği haberini alır.

Polis, otopsi sonrası Andou ile görüşmesinde elindeki raporları gösterir. Ryuji’nin son dönemde eski eşi ile görüştüğü bilinmektedir. Öldüğü gün, onun evinden elinde bir videokasetle çıkarak oğluyla birlikte ortadan kaybolmuştur. Ryuji’nin ölmeden hemen önce konuştuğu kişi eski eşi Asakawa’dır ama cesedi ilk bulan sevgilisi ve asistanı Takano Mai olmuştur.

Takano, bağlantı kurduğu Andou’ya, Ryuji’nin ölmeden önce eski eşi ile bir videokaset izlemiş olduklarını, oğullarının da izlediğini, bu videokaseti izleyen herkesin öldüğünü anlatır ama onu inandıramaz. Ryuji’nin düşünce okuyabilme, geleceği tahmin etme becerilerinden söz eden Takano, karşılaşmalarının bir tesadüf olmadığını söyler. Ryuji’nin ölümü hakkındaki son bulgu bir tümörün sebep olduğu kalp kapakçığı bozumu olarak belirlenir. Diğer iş arkadaşı Miyashita ise hastalığın çiçek hastalığı virüsüyle bağlantısını kurmuştur.

(Şekil-5 Rasen’den Bir Sahne)

Bu sırada, büyükbabanın evine gitmekte olan Asakawa Reiko ve oğlu Yoichi, trafik kazası sonucu ölü bulunmuştur. Ancak çocuğun aslında kazadan önce kendiliğinden öldüğü belirlenmiştir. Annesinin de direksiyon hâkimiyetinini kaybettiği sanılmaktadır.

Asakawa’nın iş arkadaşı olan bir televizyoncu hastaneye gelerek Asakawa’nın üzerinde çalıştığı bir kaset üzerine aldığı notlarını Andou’ya getirir. Ona, Asakawa’nın dört kişinin öldüğü Izu’da kaseti bularak izlemesi sonucu Ryuji’den yardım aldığını, küçük oğullarının da videoyu izlemiş olduğunu, kasetin Yamamura Sadako adlı bir kızın psişik güçleriyle yaratılmış olduğunu anlatır. Sadako’nun annesi Shizuko, baskıya maruz kalmış bir kâhindir. Ancak onun acı içindeki intiharı Sadako’yu daha da güçlendirmiştir. Sadako’nun yaşamı da acı içinde geçmiş, kendi babası tarafından öldürülmüştür. Şimdi bu video aracılığıyla lanetini yaymaktadır. Asakawa, kasetin bir kopyasını yedi gün içerisinde başkasına izletmesi gerektiğini keşfetmiş, çocuğunu kurtarmak için kendi babasına götürüp bırakmış, ancak çocuk ölünce baba intihar etmiştir. Asakawa’nın elinde bulunan kaset kopyasını da izlemediğini belirterek Andou’ya verir.

Andou, evinde kaseti izlemeye başlayıp kuyudaki Sadako’yu görür. Birden ortaya çıkan çıplak genç Sadako üzerine çıkıp onu öpmeye başlar. Andou kendine geldiğinde videokaseti çıkarıp parçalar. Bu görüntülerin Sadako’nun cisimleşen nefreti olduğuna inanmıştır ve arkadaşı Miyashita’yı bunu bir virüs olmadığına ikna

etmeye çalışır. Tüm kurbanlardaki belirtiler aynıdır. Daha önce ona inanmamış olduğu için de Takano’dan özür diler.

Televizyoncudan gelen bir telefonla yanına gidip onu hasta bulan Takano ve Andou, kaseti izlemediğini ama Asakawa’nın defterinde yazılı görüntüleri rüyalarında gördüğünü öğrenirler. Adam elindeki asıl kopyayı da verirken öksürük kriziyle ölür. Andou laneti sona erdirerek son kurban olmayı amaçlayarak adamdan aldığı kaseti öfkeyle parçalar. Takano, onun elini tutarak psişik yeteneği sayesinde düşüncelerini okur; geçmişte oğlunu kaybettiğini, ölümü denediğini görür. İkili birbirine yakınlaşır; sonrasında da sevişirler.

Andou hastaneye gittiğinde, virüs üzerinde çalışan arkadaşına Asakawa’nın videokasete dair yorumlarını okuması için not defterini gösterir. Arkadaşı insanları lanetiyle öldürebilen birinin kuyuya düşüp ölmesini mantıksız bulur. Kaseti izlediğinde Sadako onun da bedenine etki ettiği için virüs bulaştığı düşünülerek Andou’nun vücudundan alınan parça tahlile gider. Andou, izledikleri içerisinde Sadako’nun 30 yıl önce öldürüldüğü Izu’da tüberküloz ve çiçek hastalığına yönelik bir hastane görmüştür. Virüsün karakterinin sebebi de buradan kaynaklanır.

Bu sırada midesi bulanan, hamilelik belirtileri gösteren Takano, aynada yüzünü yıkarken genç Sadako’nun saldırısına uğrar. Zamanı daralan Andou, Takano’nun evine gelir ama onu bulamaz, kanlı suyla dolu bir küvetle karşılaşır.

Andou’nun öleceğini hesapladığı gün ve saat geçmiştir. Yapılan tahlilin sonucu da temizdir. Arkadaşı virüs üzerinde çalışmaya devam etmektedir ancak onun da hasta olduğunu fark ederiz. Asakawa’nın not defterinden etkilenmiş bu vasıtayla hastalanmıştır.

Takano, hastanedeki Andou’nun yanına gelir. Önceki melankolik haline göre epeyce neşeli ve renkli olan kızla hastanede bir odada sevişmeye başlarlar.

Ertesi gün polisten gelen haberle çağırılan Andou, bir binanın tıpkı bir kuyuya benzediğini söyledikleri hava boşluğunda doğum yapmış Takano’ya ait cesedin bulunduğunu öğrenir, ama bebeği hiçbir yerde yoktur. Andou, bir gün önce yanına gelen kişinin Takano’nun bedenini kullanan Sadako olduğunu anlar.

Evine geldiğinde Sadako’ya dönüşmüş olan Takano karşısında durmaktadır. Ona psikografiyi∗ _{kullanarak kendi genetik bilgisini kasete yerleştirdiğini, Andou’nun}

onu izlemesi ve Takano ile sevişmesi ile kızın hamile kaldığını, daha sonraki

∗ _{Ruhların düşünce ya da sözcükleri bir araca transfer etmesi inancıdır. Bkz:}

sevişmelerinde de Takano’nun rahmini kullanarak yeniden doğabildiğini açıklar. Takano’nun anılarını da içine almıştır.

Mekân aniden değişir ve Takano (Sadako)ile birlikte kendini kuyuda bulur. Sadako, şimdiye dek hissettiği korkuyu herkesin bilmesini istediğini söyler, ona sarılarak artık Andou’nun onun asistanı olduğunu söyler. Andou, Ryuji’nin de istediği gibi, kaseti yok etmiştir. Ancak gerçek bildiği gibi değildir. Ryuji, Sadako’yla işbirliği yapmış, şimdi de hastanede saklanan DNA’sıyla yeniden doğmak istemektedir. Bunu Takano’nun rahmiyle gerçekleştirecek olan Andou’dur ve karşılığında Takano, oğluna ait saklanan saç tutamı ile onu da yeniden yaratmasına yardımcı olacaktır.

İşlemler gerçekleştirilir. Andou da oğlu Takanari’ye kavuşur. Arkasından Takano (Sadako) ile gelen Ryuji, hediyesini nasıl bulduğunu sorar. Ancak her şey bununla bitmez. Bu paha biçilmez hediyenin sadece Andou değil, tüm insanlık için acı bir faturası olacaktır. Ryuji’nin planları arasında Asakawa’nın defterini roman olarak yayınlayıp herkesin okumasını sağlamak ve virüsü yayarak Sadako gibi pek çok insan doğmasına sebep olmak vardır. Andou, çocuğunu geri almak için dünyaya korkunç bir ihanet etmiştir. Andou’nun Ryuji’ye istese kendi çocuğunu da geri getirebileceğini söylemesi üzerine o da, barışın hüküm sürmesine daha çok zaman olan bu dünyaya bir çocuğu geri getirmenin yersiz olduğunu, bunu yapmanın korkunç bir şey olacağını söyler ve Takano (Sadako) ile birlikte gider.

Bir korku filminden çok gerilim filmi gibi ilerleyen “Rasen”, intikamcı hayalet öğesini korumakla birlikte, “Ringu” filminde olduğu kadar sürükleyici bir biçimde kullanamamış ve bilinmezliği güçlendirmek yerine karmaşık bir anlatım biçimini tercih etmiştir. “Ringu” ile aynı dönemlerde gösterime sürülen filmin eksiklerinden biri de bu sorunlu anlatımıdır. Nasıl “Ringu 0”, ilk iki filmin öncesini ele alıyorsa, “Rasen” de her şeyin sonrasında meydana gelen olayları ve gelecekte olabilecekleri anlatmaktadır.

Sadako’nun lanetinin bulaşıcılığı videokasetin sınırlarını aşmış, onun cisimleşip yeniden doğmasına bile olanak tanımıştır. Burada Sadako’nun lanetinin bulaşma araçları arasına defter de girmiş, ölümlerin sebebi lanetin bedene yerleştirdiği bir virüs olarak tanımlanmış, bulaşıcılık bu hastalıkla daha somut bir hal almıştır. Sevişerek lanetten kurtulmasının açıklaması ise daha da ilginçtir. Döllenmiş bir yumurtayı kullanarak kendini yeniden yaratan Sadako ve DNA içeren örneğini kasıtlı olarak klinikte bırakmış olması sayesinde bu yolla yeniden yaratılabilen Ryuji, baştan beri bir plan içerisinde işbirlikçisidirler.

Filmin bir yerinde, Andou’nun iş arkadaşı Miyashita, Sadako’yu öğrenince, böylesine bir öldürme gücü olan kimsenin nasıl kuyuda ölebildiğini sorar. Bu aslında haklı bir soru olsa da geri dönen intikamcı hayaletler, normal yaşantılarında haksızlığa uğrayan, işkence edilen, yok sayılan ya da sevilmeyen insanlar (genellikle kadınlar) olarak karşımıza çıkmaktadır. Onlar hayattayken içlerinde bulundukları değiştirebilecek güce sahip değildirler. Genellikle kaderlerine istemeden boyun eğmek durumunda kalan pasif kişiliklerdir. Ancak öldükten sonra durum değişmekte, neredeyse yoğun öfkelerinin derecesi oranında bir güç ortaya çıkmaktadır. Bu güç doğaüstü bir güç olduğundan eylemlerinin sınırı pek azdır. Hatta genellikle bu eylemler haksızlığın asıl sorumlularının ötesine geçip yayılır.

Önceki filmlerde, Ryuji’nin sadece paranormal olaylara meraklı bir bilim adamı ve ilgisiz bir baba olduğunu bilmekteyken, “Rasen” filminde ilgisizliğinin nedeninin geleceği karanlık bu dünyaya çocuk getirmek istemeyişinin ve yeni bir dünya düzeninin bir parçası olma çabasının yattığını anlarız. Sadako da çaresizce lanetini yaymanın ötesinde kendini yeniden doğurmuştur. Yıkıcılığının yanında yer alan çaresiz hali ortadan kalkmıştır. Böylece izleyicinin de canavarla empati kurabilme ve ona acıma olasılığı kalmaz. İlk iki “Ringu” filmini izlemeden bu filmin tek başına anlaşılması güçtür. Ne var ki film, “Ringu” ile aynı yılda gösterime sokulmuştur.

Teknoloji ve bilimin gelişip genetikle oynayabilmenin giderek daha olağan hale geldiği günümüz dünyasında film, bu durumu felakete dayalı bir mantıkla değerlendirir. Doğaya müdahale edilerek evrene ihanet edildiği düşüncesi ile birlikte bir gelecek korkusu da ifade bulmaktadır. Böylece “Rasen”, intikamcı ruh öğesini, haksızlığa uğramış olup lanetli bir videokaset aracılığıyla geri dönerek gündelik yaşantıya dâhil olması bakımından Sadako’nun anlatılan öyküsüyle kullanır. Takano’nun bedeninden yeniden doğduktan sonra söylediği gibi; Sadako, acısının ne kadar derin olduğunu herkesin hissetmesini istemektedir.

Filmde, karşımıza bilimsel gelişmeleri kullanarak bu dünyaya dönmek ve dünyanın kendisini de başka bir şeye dönüştürmek isteyen hayaletler çıkmaktadır. Doktor Ryuji, planını ölmeden çok önce yapmıştır. Her ne kadar arkadaşı Andou’yu bu dünyaya ihanet etmekle suçlasa da, aslında Sadako ile yaptığı işbirliği sonucunda ruhunu şeytana ilk satmış olan kendisidir. Sadako, geçmişi dolayısıyla acı çekmiş, aşağılanmış ve reddedilmiş kayıp bir ruhtur. Ancak onun bu haksızlığa uğramış tarafı, intikam için geri dönerek lanetini yaymaya başladığında, katıksız kötülük dolu bir karaktere dönüşür. Onun birikmiş öfkesinin gücü, Ryuji’nin alanında

sahip olduğu bilgiyle bir araya gelerek, dünyanın tüm insanlar için sonunun gelmesine aracı olacak durumun ortaya çıkarılmasına imkan vermiştir.