• Sonuç bulunamadı

2.4. Yükselen Piyasa Ekonomilerinin Özellikleri

2.4.2. Politik Yapının Etkinliği

Her ulusun kanunları, siyaseti, ticaret koşulları ve kültürleri birbirinden farklılık göstermektedir. Bazen aynı ülke içerisinde bölgeler arasında bile bazı yönetimsel farklılıklar bulunmaktadır. Bu ülkeler arasındaki farklılıkları anlamak yükselen piyasa ülkelerinin ekonomik büyümede sürdürülebilirliği sağlaması açısından önem taşımaktadır.

Gelişmenin makroekonomik parametreleri yükselen piyasa ekonomileri arasında farklılıklar gösterdiğinden dolayı bu ülkelerin büyüme sürecini sürdürülebilir hale getirmek için karşılaştıkları zorluklarda farklılıklar göstermektedir. Dahası bu bölgelerdeki hükümetlerin güçlü bir kalkınma gündemi olduğundan politika yapıcıların desteğini almak büyümeyi yönlendirmenin anahtarı olarak görülmektedir. Dolayısıyla her ülkenin başında bulunan siyasi iktidar sürdürülebilir büyümeyi sağlamak için farklı politikalar izlemektedir. Örneğin, Brezilya hükümeti için sürdürülebilir büyümenin temelini makroekonomik istikrar oluşturmaktadır. Ancak son dönemlerde yaşanan siyasi istikrarsızlık Brezilya’nın büyüme oranlarını olumsuz etkilemiştir. Dolayısıyla yükselen piyasa ekonomilerinde siyasi yapının etkinliği ülke ekonomileri büyük önem taşımaktadır. Ancak, bu ülkelerin pek çoğunda modern devlet anlayışından farklı bir yönetim anlayışı

bulunmakta ve devlete bağlı pek çok kurum rekabetçi bir görüntü sergileyememektedir. Her ne kadar yapılan ekonomik reformlar devlet tarafından desteklenmeye çalışılsa da pek çok problem aşılamamaktadır. Bu ülkeler için en zor görev siyasi rahatsızlıklar ve girişimden nispeten özgür olan disiplinli ve istikrarlı bir ekonomiyi garantilemek için mali ve hukuki açıdan yapısal reformları yapmaktır (Çivi ve Çavuşgil, 2001: 121; pwc.com.br).

Yükselen piyasa ekonomileri açısından ülkeye yabancı sermaye girişi de büyük önem taşımaktadır. Yabancı yatırımlar gelecekteki getirilerine ilişkin yatırımcıların beklentilerine ve bu getirilere verebilecekleri güvene dayanan ileriye dönük bir faaliyettir. Bir ülkeye yatırım yapmak isteyen yatırımcılar güvenilirliliği ön planda tutmaktadır. Bu nedenle yatırım yapılacak olan ülkenin siyasi istikrarı doğası gereği yabancı yatırım kararını da etkilemektedir. Yatırımcıların ev sahibi ülkelerde karşılaştıkları bazı temel riskler bulunmaktadır. Bunlar, ülke içi istikrarsızlık ya da iç savaş ve komşu ülkelerle olan siyasi çatışmadır. Bu olumsuz koşullar hem ülkede faaliyet gösteren şirketlerin karlılığına zarar verir hem de ülkenin para biriminin değerini etkilemektedir (Brada, vd., 2005: 8).

Yasal ve Siyasi Faktörler Ekonomik ve Finansal Faktörler Teknolojik Faktörler Sosyo-Ekonomik Faktörler Yapısal Faktörler

Çin

Yolsuzluğa karşı meydan okuma Bürokrasi Hukukun üstünlüğü ve vergi karmaşıklığı Sürdürülebilir büyüme Büyüyen orta sınıf Hisse senedi piyasasının geliştirilmesi Nüfusun teknolojik becerisini geliştirme İnternet erişimi Yükselen orta sınıf DemoŞekil avantaj Sosyal çatışmalar riski Beslenme eksikliği

Altyapının geliştirilmesi

Brezilya

Yolsuzluğa karşı meydan okuma

Bürokrasi

Hukukun üstünlüğü ve vergi karmaşıklığı

Gerekli büyüme için alt yapı ve eğitim yatırımları

Büyüyen orta sınıf

Yüksek teknoloji üretim hacmini genişletmek Nüfusun teknolojik becerisini geliştirme İnternet erişimi Yükselen orta sınıf DemoŞekil avantaj Nitelikli iş gücü sıkıntısı

Liman verimliliği ve karayolu alt yapısının geliştirilmesi

Türkiye Hukukun üstünlüğü ve siyasi istikrar

Hisse senedi piyasasının geliştirilmesi

Yurt içi kredilerinin durumu Gerekli büyüme için teşvik

Yüksek teknoloji üretim hacmini genişletmek Nüfusun teknolojik becerisini geliştirmek

Genç işgücü Yüksek nüfus

Liman verimliliği ve karayolu alt yapısının geliştirilmesi

Hindistan

Yolsuzluğa karşı meydan okuma

Hukukun üstünlüğü ve siyasi istikrar

Sürdürülebilir büyüme Çok sayıda yatırım hedefi Büyüyen orta sınıf

Yüksek teknoloji üretim hacmini genişletmek Nüfusun teknolojik becerisini geliştirme İnternet erişimi Yükselen orta sınıf DemoŞekil avantaj

Sosyal çatışmalar riski Genel ulaşım altyapısını sağlamak

Meksika

Hukukun üstünlüğü ve vergi karmaşıklığı

Yolsuzluğa karşı meydan okuma

Düşük büyüme hızı Hisse senedi piyasasının geliştirilmesi

Yurt içi kredilerinin mevcut durumu

Nüfusun teknolojik becerisini geliştirme İnternet erişimi

Yüksek nüfus

Yetenekli işgücü boyutu Liman verimliliği ve karayolu alt yapısının geliştirilmesi

Güney Afrika

Sınır ötesi ticarette

karşılaşılan zorluklar Büyümeyi teşvik etmek

Yüksek teknoloji üretim hacmini genişletmek Nüfusun teknolojik becerisini geliştirme İnternet erişimi

Sosyal çatışmalar riski Liman verimliliği ve karayolu alt yapısının geliştirilmesi

Çizelge 2.2.'de yükselen piyasa ekonomileri arasından seçilmiş yedi ülkenin siyasi, ekonomik ve yapısal faktörleri gösterilmektedir. Her biri yükselen piyasa olarak tanımlanmasına ve yüksek büyüme seviyesine sahip olmasına rağmen pek çok açıdan farklılıkları da bulunmaktadır. Ülkelerin ortak özellikleri dikkate alındığında neredeyse hepsi teknolojik ürün gelişimine ve altyapı yatırımlarına önem vermektedir. Özellikle ülke nüfusunun teknolojik becerilerini geliştirerek beşeri sermayeyi arttırmak ve teknoloji üretim hacmini geliştirmek bu ülkelerin temel ekonomi politikalarının başında gelmektedir. Bunların yanında tüm ülkelerin sürdürülebilir büyümenin sağlanması ve finansal piyasaların gelişmesi için çözüm önerileri aradıkları görülmektedir. Bu çerçevede yükselen piyasa ekonomileri ekonomik büyüme için gerekli alt yapı, eğitim ve teşviklere büyük önem vermektedirler. Çizelgeye göre siyasi olarak Güney Afrika sınır ötesi ticarette; Çin, Türkiye, Brezilya, Hindistan ve Meksika hem hukukun üstünlüğü hem de yolsuzlukla mücadele konusunda sıkıntı yaşamaktadır. Örneğin Brezilya'da 2014 yılından itibaren yaşanan yolsuzluklara bağlı olarak pek çok siyasi kriz yaşanmış ve bu durum ülke ekonomisini olumsuz yönde etkilemiştir. Finansal sistemin gelişmesi ve hukukun üstünlüğü gelişmekte olan hisse senedi piyasalarının temelini oluşturmaktadır. Dolayısıyla yükselen piyasa ekonomileri de bu sıkıntılarla baş etmenin yollarının aramaktadır. Küreselleşen dünyada kültürel yapıda değişemeye başlamış, rüşvet ve yolsuzluklarda yükselen bir boyut kazanmıştır. Bu nedenle politik açıdan özellikle demokratik altyapısı yetersiz olan ülkeler politik yapısında istikrarsızlıkların görülmesi kaçınılmaz olmaktadır. Dolayısıyla politik açıdan ülke içerisinde yaşanan sorunlar ticari faaliyetleri ve yönetimsel organizasyonları da olumsuz etkilemektedir.