Parla, age., s 43.

derslerinde, bu sanata dair mütalaalarda bulunan Tanpınar’ın, bazı hikâyelerinden sonra, tiyatroya, en geniş kapsamda yer verdiği eseri, Sahnenin Dışındakiler’dir. İşgal İstanbul’unun “sahnenin dışı” olarak tavsif edildiği eserde, ağırlıklı olarak, Shakespe- are ve Molière tesiri kendisini hissettirir. Romanın trajikomik yönüne vurgu yapan bu tesirin yanı sıra kalabalık şahıs kadrosu da kendilerine özgü teatrallikleri içinde, âdeta sahnede rol yaparcasına, sergilenir. Bunlar arasında, özellikle, oyuncu olmak hayalini, “sahneye çıkacak ilk Türk kadını” vasfıyla gerçekleştiren Sabiha üzerinden, sanatçı romanı olarak da okunabilecek Sahnenin Dışındakiler, yakın ve uzak çevresinden kaynaklanan tüm engellere rağmen sahneye çıkmayı başaran bir kadın sanatçının öyküsüdür. Bu yönü, romanı; merkezinde estetik kaygıların olduğu, bir sanatçının sanatçı olma yolunda verdiği mücadeleleri işleyen, Alman edebiyatına özgü bir tür olan sanatçı romanına yaklaştırır.

KAYNAKLAR

Alptekin, Turan, Ahmet Hamdi Tanpınar, Bir Kültür Bir İnsan, İstanbul: İletişim Yayınları, 2001. Balkız, Gaye, “Tanpınar’da Aykırı Adımlar: Sabiha”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi,

S. 33, Kasım 2016.

Bayram, Özlem, “Patrick Süskind’in Koku Adlı Romanının Bir ‘Sanatçının Romanı’ (künstler- roman) Olarak İncelenmesi”, http://dortyuzonsekiz.blogspot.com/2015/02/patrick-suskindin- koku-adl-romannn-bir.html, 16.02.2015.

Can, Rabia Umay, “Sahnenin dışından sahneye: Kadın”, Dergâh, S. 334, Aralık 2017. Çetin, Nurullah, “Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Sahnenin Dışındakiler Adlı Romanına Millî

Mücadele’nin Yansıması”, Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, S. 6, Temmuz/Aralık 2011. Demir, Mustafa, Reşat Nuri Güntekin’in Sanatçı (Çıraklık) Romanları Üzerine Bir İnceleme,

Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kuzey Kıbrıs, 2013.

Demiralp, Oğuz, Tanpınar’a Biraz Huzur Verelim, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2014. Enginün, İnci, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı, İstanbul: Dergâh Yayınları, 2001. , “Sahnenin Dışındakiler”, Bir Gül Bu Karanlıklarda, Tanpınar Üzerine Yazılar, haz.

Abdullah Uçman-Handan İnci, İstanbul: 3F Yayınevi, 2008.

, “Suat: Tanpınar’ın musallat kahramanı”, Dergâh, S. 339, Mayıs 2018. Erdoğan, Tamer, Türk Romanında Mütareke İstanbul’u, İstanbul: Kanat Kitap, 2005. Gümüş, Semih, “Sahnenin Dışındakiler”, Türk Romanında Kurtuluş Savaşı, haz. Mürşit Bala-

banlılar, İstanbul: T. İş Bankası Kültür Yayınları, 2003.

Güven, Güler, Tanpınar’dan Yeni Ders Notları, yay. haz. Hayri Ataş, İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, 2. Baskı, 2008.

Holman, C. Hugh, A Handbook To Literature, Indianapolis: The Odyssey Press, 3. Baskı, 1976. İleri, Selim, “Sahnenin Dışındakiler”, Bir Gül Bu Karanlıklarda, Tanpınar Üzerine Yazılar,

İnci, Handan, Orpheus’un Şarkısı, Tanpınar’ın Romanlarında Aşk ve Kadın, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2014.

Köroğlu, Erol, “Hayata Çok Yaldızlı Bir Mazi Aynasından Bakmak: Sahnenin Dışındakiler’ de Bugünü Yaşamanın İmkânsızlığı”, Doğumunun 100. Yılında Ahmet Hamdi Tanpınar, haz. Sema Uğurcan, İstanbul: Kitabevi, 2003.

, “Sahnenin Dışındakiler’ de Türlerin Oyunu: Okuma, Temellük ve Dışlama Bağlamında İdeolojik ve Metinsel Etkileşim”, Ahmet Hamdi Tanpınar, Tanpınar Zamanı, Son Bakışlar, haz. Handan İnci, İstanbul: Kapı Yayınları, 2012.

, “Sahnenin Dışındakiler’i Tamamlamak: Ahmet Hamdi Tanpınar ve Kurtuluş Savaşı Anlatıları Türü”, bilig, S. 66, Yaz 2013.

Naci, Fethi, “Sahnenin Dışındakiler”, Bir Gül Bu Karanlıklarda, Tanpınar Üzerine Yazılar, haz. Abdullah Uçman-Handan İnci, İstanbul: 3F Yayınevi, 2008.

Özgüven, Fatih, “Ahmet Hamdi Tanpınar’da Erkekler ve Kadınlar... Sahnenin Üzerinde”,

Bir Gül Bu Karanlıklarda, Tanpınar Üzerine Yazılar, haz. Abdullah Uçman-Handan İnci,

İstanbul: 3F Yayınevi, 2008.

Parla, Jale, Türk Romanında Yazar ve Başkalaşım, İstanbul: İletişim Yayınları, 2011. , Orhan Pamuk’ta Yazıyla Kefaret, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2018.

Samsakçı, Mehmet, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Eserlerinde Güzel Sanatlar, İstanbul Üniversi- tesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2005.

, Tanpınar’ın Eşiğinde, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Eserleri Üzerine Düşünceler, İstanbul: Kitabevi, 2. Baskı, 2017.

Sevinç, Canan, “Bildungsroman Örneği Olarak Faruk Nafiz Çamlıbel’in Yıldız Yağmuru Adlı Romanı”, 12. Uluslararası Dil, Yazın ve Deyişbilim Sempozyumu, Trakya Üniversitesi, 18-20 Ekim 2012, Edirne.

, “Sanatçı Romanı (Künstlerroman) Olarak Karartma Geceleri”, Trakya Üniversitesi

Edebiyat Fakültesi Dergisi, S. 11, Ocak 2016.

Shakespeare, William, Nasıl Hoşunuza Giderse, çev. Özdemir Nutku, İstanbul: T. İş Bankası Kültür Yayınları, 2013.

Şahin, İbrahim, Ahmet Hamdi Tanpınar, Haz ve Günah, Bir Tanpınar Yorumu, İstanbul: Kapı Yayınları, 2012.

, “Suad’ın Mektubu I”, Türk Edebiyatı, S. 520, Şubat 2017. , “Suad’ın Mektubu II”, Türk Edebiyatı, S. 521, Mart 2017.

, “Ahmet Hamdi Tanpınar’ın ‘Suad’ın Mektubu’ Başlıklı Müsveddeleri”, Yeni Türk

Edebiyatı Araştırmaları, S. 17, Ocak- Haziran 2017.

Şahin, Seval, Modernizmin Oyunu Oyunun Modernizmi, Tanpınar’da Oyun, İstanbul: Kapı Yayınları, 2013.

Tanpınar, Ahmet Hamdi, Sahnenin Dışındakiler, İstanbul: Dergâh Yayınları, 16. Baskı, 2016. , Hikâyeler, İstanbul: Dergâh Yayınları, 10. Baskı, 2013.

, Edebiyat Üzerine Makaleler, İstanbul: Dergâh Yayınları, 4. Baskı, 1995.

, Edebiyat Dersleri, haz. Abdullah Uçman, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2002. , Mücevherlerin Sırrı, haz. İlyas Dirin, Turgay Anar, Şaban Özdemir, İstanbul: Yapı Kredi

Yayınları, 2. Baskı, İstanbul 2002.

, Suat’ın Mektubu, haz. Handan İnci, İstanbul: Dergâh Yayınları, 2018.

Tayşir, Eyüp Aygün, “‘Suat’ın Mektubu’ ve Tanpınar’ın Genç Kadını”, Varlık, S. 1327, Nisan 2018. Törenek, Mehmet, Türk Romanında İşgal İstanbul’u, İstanbul: Kitabevi, 2002.

, Başka Hayatlar Peşinde: Tanpınar’ın Romanları Üzerine Bir İnceleme, İstanbul: Kita- bevi, 2012.

Uçman, Abdullah, “Sahnenin İçindekiler ve Dışındakiler”, Toplumbilim, S. 20, Ağustos 2006. , “Sahnenin Dışındakiler yahut İşgal İstanbul’unun Romanı”, Roman Kahramanları, S.

22, Nisan/Haziran 2015.

Bahattin Şimşek

AHMET MITHAT’S OPINIONS ON EDUCATION IN “KIRKAMBAR” JOURNAL

ÖZ: Eğitim, insanlık tarihinin ilk zamanlarından beri gelişerek ve değişerek gelen bir olgudur. Tarihin her döneminde insanlar gelecek nesilleri ve kendilerini eğit- mek için birçok yöntem belirlemiştir. Bunlardan biri de insanlara okuyarak bilgi verecek, onların görgü ve ufuklarını açacak dergilerdir. Kırkambar dergisi de bu amaçla ortaya çıkmış bir dergidir. Ahmet Mithat Efendi’nin üç yıl boyunca çıkardığı bu dergide popüler bilgilerden eğitime kadar birçok konuda bilgi bulunmaktadır.

Kırkambar, Ahmet Mithat’ın yazma, üretme ve öğretme amacıyla kaleme aldığı

bir dergi olarak önem arz etmektedir. Ahmet Mithat’ın bu dergide ele aldığı bir- çok konudan biri de eğitim ve eğitimin nasıl olması gerektiğidir. Ona göre eğitim sistemleri net ve açık bir şekilde modern metotlarla yapılmalıdır. Bu çalışmada da Ahmet Mithat’ın düşündüğü ve Kırkambar’da okurlarına sunduğu eğitim ile ilgili fikirleri tespit edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Ahmet Mithat Efendi, Kırkambar dergisi, eğitim, basın.

1 _{Bu çalışma hazırlanırken, Bahattin Şimşek. “Kırkambar Dergisinin Eğitim Unsurları Yönünden De-}