Araştırmanın ikinci alt problemi, ortaokul branş öğretmenlerin sınıf yönetimi yeterlik algılarının belirlenmesidir. Araştırmanın bu amacını gerçekleştirmek için ortaokul branş öğretmenlerinin ölçme aracındaki maddelere verdikleri yanıtlar analiz edilmiş ve yeterlik algılarına ait bulgular, aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri ile birlikte Tablo 8’de verilmiştir.
Tablo 8. Ortaokul Branş Öğretmenlerinin Sınıf Yönetimi Yeterlik Algılarına İlişkin Aritmetik Ortalama ve Standart Sapma Değerleri
Madde
Her zaman Sık sık Ara
sıra Nadiren Hi çbi r zam an Ortalam a ( ) St anda rt sapma (SS ) n % n % n % n % n %
Sınıfın Fiziksel Düzenini Sağlama Boyutuna İlişkin Maddeler
1. Madde 174 51,3 115 33,9 40 11,8 9 2,7 1 0,3 4,33 0,80 2. Madde 156 46,0 142 41,9 27 8,0 12 3,5 2 0,6 4,29 0,80 3. Madde 120 35,4 167 49,3 47 13,9 5 1,5 0 0,0 4,18 0,72 4. Madde 111 32,7 142 41,9 74 21,8 11 3,2 1 0,3 4,03 0,83 5. Madde 84 24,8 129 38,1 101 29,8 22 6,5 3 0,9 3,79 0,91 6. Madde 137 40,4 157 46,3 40 11,8 4 1,2 1 0,3 4,25 0,73 7. Madde 151 44,5 150 44,2 37 10,9 1 0,3 0 0,0 4,33 0,67 Alt ölçe 4,17 0,19
Öğretim Yönetimi Boyutuna İlişkin Maddeler
8. Madde 236 69,6 98 28,9 5 1,5 0 0,0 0 0,0 4,68 0,49 9. Madde 172 50,7 139 41,0 24 7,1 4 1,2 0 0,0 4,41 0,67 10. Madde 199 58,7 120 35,4 17 5,0 3 0,9 0 0,0 4,51 0,63 11. Madde 186 54,9 123 36,3 26 7,7 4 1,2 0 0,0 4,44 0,68 12. Madde 219 64,6 109 32,2 11 3,2 0 0,0 0 0,0 4,61 0,55 13. Madde 220 64,9 112 33,0 7 2,1 0 0,0 0 0,0 4,62 0,52 14. Madde 216 63,7 116 34,2 7 2,1 0 0,0 0 0,0 4,61 0,52 15. Madde 172 50,7 134 39,5 28 8,3 5 1,5 0 0,0 4,39 0,70 16. Madde 228 67,3 104 30,7 7 2,1 0 0,0 0 0,0 4,65 0,51 17. Madde 209 61,7 125 36,9 5 1,5 0 0,0 0 0,0 4,60 0,51 Alt ölçek 4,55 0,10
Zaman Yönetimi Boyutuna İlişkin Maddeler
18. Madde 208 61,4 124 36,6 7 2,1 0 0,0 0 0,0 4,59 0,53 19. Madde 239 70,5 91 26,8 8 2,4 1 0,3 0 0,0 4,67 0,53 20. Madde 187 55,2 133 39,2 18 5,3 1 0,3 0 0,0 4,49 0,61 21. Madde 157 46,3 169 49,9 12 3,5 1 0,3 0 0,0 4,42 0,57 22. Madde 141 41,6 172 50,7 22 6,5 3 0,9 1 0,3 4,32 0,66
Alt ölçek 4,50 0,13 Sınıf İçi İlişkileri Düzenleme Boyutuna İlişkin Maddeler
23. Madde 232 68,4 103 30,4 4 1,2 0 0,0 0 0,0 4,67 0,49 24. Madde 219 64,6 115 33,9 4 1,2 1 0,3 0 0,0 4,62 0,52 25. Madde 195 57,5 131 38,6 13 3,8 0 0,0 0 0,0 4,53 0,57 26. Madde 209 61,7 116 34,2 14 4,1 0 0,0 0 0,0 4,57 0,57 27. Madde 153 45,1 130 38,3 49 14,5 6 1,8 1 0,3 4,26 0,79 28. Madde 172 50,7 149 44,0 18 5,3 0 0,0 0 0,0 4,45 0,59 29. Madde 238 70,2 98 28,9 3 ,9 0 0,0 0 0,0 4,69 0,48 30. Madde 237 69,9 95 28,0 7 2,1 0 0,0 0 0,0 4,67 0,51 31. Madde 214 63,1 102 30,1 19 5,6 4 1,2 0 0,0 4,55 0,65 32. Madde 231 68,1 96 28,3 11 3,2 1 0,3 0 0,0 4,64 0,55 33. Madde 228 67,3 102 30,1 9 2,7 0 0,0 0 0,0 4,64 0,53 34. Madde 236 69,6 98 28,9 5 1,5 0 0,0 0 0,0 4,68 0,49 35. Madde 210 61,9 120 35,4 8 2,4 1 0,3 0 0,0 4,59 0,55 36. Madde 187 55,2 130 38,3 19 5,6 3 0,9 0 0,0 4,47 0,64 37. Madde 208 61,4 121 35,7 9 2,7 1 0,3 0 0,0 4,58 0,56 38. Madde 159 46,9 140 41,3 37 10,9 3 0,9 0 0,0 4,34 0,70 Alt ölçek 4,56 0,12
Davranış Geliştirme ve Düzenleme Boyutuna İlişkin Maddeler
39. Madde 168 49,6 147 43,4 23 6,8 1 0,3 0 0,0 4,42 0,63 40. Madde 185 54,6 133 39,2 20 5,9 1 0,3 0 0,0 4,48 0,62 41. Madde 195 57,5 128 37,8 14 4,1 2 0,6 0 0,0 4,52 0,60 42. Madde 185 54,6 142 41,9 12 3,5 0 0,0 0 0,0 4,51 0,56 43. Madde 180 53,1 141 41,6 18 5,3 0 0,0 0 0,0 4,47 0,59 44. Madde 173 51,0 152 44,8 14 4,1 0 0,0 0 0,0 4,46 0,57 45. Madde 208 61,4 122 36,0 9 2,7 0 0,0 0 0,0 4,58 0,54 46. Madde 130 38,3 174 51,3 35 10,3 0 0,0 0 0,0 4,28 0,63 47. Madde 156 46,0 162 47,8 19 5,6 2 0,6 0 0,0 4,39 0,62 Alt ölçek 4,46 0,08 Genel ölçek 4,47 0,18
Tablo 8’e göre:
1. madde de yer alan “Gerektiğinde öğrenci sayısına ve sınıf yapısına uygun düzenlemeleri yaparım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %%51,3, “Sık sık” diyenlerin oranı %33,9, “Ara sıra” diyenlerin oranı %11,8, “Nadiren” diyenlerin oranı %2,7, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,3’dır. Bu bulgulara bakıldığında ortaokul branş öğretmenlerin, öğrencilerin sayısına ve sınıfın yapısına uygun düzenleme yaptıkları görülmektedir.
2. maddede yer alan “Sınıfta ısı, gürültü, aydınlatma vb. özelliklere duyarlı olup, gerekli düzenlemelerde bulunurum” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %46,0, “Sık sık” diyenlerin oranı %41,9’ “Ara sıra” diyenlerin oranı %8,0, “Nadiren” diyenlerin oranı %3,5, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,6’dır. Bu bulgulara bakıldığında ortaokul branş öğretmenlerin, sınıfta fiziksel düzene önem verdikleri görülmektedir.
3. maddede yer alan “Sınıfta yer alan eğitsel araçları en verimli şekilde kullanırım” ifadesine “ Her zaman” diyenlerin oranı %35,4, “Sık sık” diyenlerin oranı %49,3, “Ara sıra” diyenlerin oranı %13,9, “Nadiren” diyenlerin oranı %1,5, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır.
Bu bulgulara bakıldığında ortaokul branş öğretmenlerin, sınıfta yer alan eğitsel araçları en verimli şekilde kullandıkları tespit edilmiştir.
4. maddede yer alan “Sınıftaki her türlü fiziksel düzenlemeyi öğrencilerle birlikte yaparım” ifadesine “ Her zaman” diyenlerin oranı %32,7, “Sık sık” diyenlerin oranı %41,9, “Ara sıra” diyenlerin oranı %21,8, “Nadiren” diyenlerin oranı %3,2, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,3’dır. Bu bulgulara bakıldığında ortaokul branş öğretmenlerin, sınıftaki fiziksel düzenlemeyi öğrencilerle birlikte yaptıkları görülmektedir.
5. maddede yer alan “Sınıftaki her boş alandan öğretimsel bir amaç için yararlanırım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %24,8, “Sık sık” diyenlerin oranı %38,1, “Ara sıra” diyenlerin oranı %29,8, “Nadiren” diyenlerin oranı %6,5, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,9’dır. Bu bulgulara bakıldığında ortaokul branş öğretmenlerin, sınıftaki her boş alandan öğretimsel bir amaç için yararlandıkları tespit edilmiştir.
6. maddede yer alan “Sınıfı, öğrenme etkinlikleri için en uygun şekilde düzenlerim” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %40,4, “Sık sık” diyenlerin oranı %46,3, “Ara sıra” diyenlerin oranı %11,8, “Nadiren” diyenlerin oranı %1,2, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,3’dır. Bu bulgulara bakıldığında ortaokul branş öğretmenlerinin sınıfı etkinlikleri için en uygun şekilde düzenledikleri tespit edilmiştir.
7. maddede yer alan “Sınıfta fiziksel ve ergonomik eksikliklerden kaynaklanan (kişisel-özel alan eksikliği, kalabalıklık vb.) istenmeyen öğrenci davranışlarına nedenine uygun tepkide bulunurum” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %44,5, “Sık sık” diyenlerin oranı %44,2, “Ara sıra” diyenlerin oranı %10,9, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,3, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin sınıfta fiziksel ve ergonomik eksikliklerden kaynaklanan istenmeyen davranışlara nedenine uygun tepkide bulundukları tespit edilmiştir.
8. maddede yer alan “Dersi bir plan dahilinde sistematik bir şekilde yürütürüm” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %69,6, “Sık sık” diyenlerin oranı %28,9, “Ara sıra” diyenlerin oranı %1,5, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,0, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’tür. Bu bulgulara bakıldığında ortaokul branş öğretmenlerin dersi bir plan dahilinde yürüttükleri tespit edilmiştir.
9. maddede yer alan “Dersin amacı, işlevi ve sağlayacağı kazanımlar hakkında yönerge veririm” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %50,7, “Sık sık” diyenlerin oranı %41,0, “Ara sıra” diyenlerin oranı %7,1, “Nadiren diyenlerin oranı %1,2, “Hiçbir zaman” diyenlerin
oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin dersi amacı, işlevi ve sağlayacağı kazanımlar hakkında öğrencileri bilgilendirdikleri tespit edilmiştir.
10. maddede yer alan “Ders kapsamında işlenecek konuları ve süreci açıklarım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %58,7, “Sık sık” diyenlerin oranı %35,4, “Ara sıra” diyenlerin oranı %5,0, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,9, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin ders kapsamında öğrencilere işlenecek konuları ve süreci açıkladıkları tespit edilmiştir.
11. maddede yer alan “Ders kapsamında yararlanılacak kaynak ve materyalleri belirtirim” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %54,9, “Sık sık” diyenlerin oranı %36,3, “Ara sıra” diyenlerin oranı %7,7, “Nadiren” diyenlerin oranı %1,2, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, ders kapsamında yararlanılacak kaynak ve materyalleri öğrencilere belirttikleri tespit edilmiştir.
12. maddede yer alan “Konuya ilişkin etkili sorular sorarım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %64,6, “Sık sık” diyenlerin oranı %32,2, “Ara sıra” diyenlerin oranı %3,2, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,0, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, konuya ilişkin etkili sorular sordukları tespit edilmiştir. 13. maddede yer alan “Uygun ipuçları vererek öğrencilerin derse katılımını sağlarım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %64,9, “Sık sık” diyenlerin oranı %33,0, “Ara sıra” diyenlerin oranı %2,1, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,0, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, uygun ipuçları vererek öğrencileri derse etkin katılmalarını sağladıkları tespit edilmiştir.
14. maddede yer alan “Konuya ilişkin anlaşılır düzeltmeler yaparım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %63,7 “Sık sık” diyenlerin oranı %34,2, “Ara sıra” diyenlerin oranı %2,1, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,0, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, derste konuya ilişkin anlaşılır düzeltmeler yaptıkları tespit edilmiştir.
15. maddede yer alan “Öğretimin planlanmasında sosyo-kültürel farklılıkları dikkate alırım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %50,7, “Sık sık” diyenlerin oranı %39,5, “Ara sıra” diyenlerin oranı %8,3, “Nadiren” diyenlerin oranı %1,5, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, öğretimin planlanmasında öğrencilerin sosyo-kültürel farklılıklarını dikkate aldıkları tespit edilmiştir.
diyenlerin oranı %67,3, “Sık sık” diyenlerin oranı %30,7, “Ara sıra” diyenlerin oranı %2,1, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,0, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, sınıfta kurallara uyulmasını sağladıkları tespit edilmiştir. 17. maddede yer alan “Sınıfta öğrenmeye uygun olumlu bir hava oluştururum” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %61,7, “Sık sık” diyenlerin oranı %36,9, “Ara sıra” diyenlerin oranı %1,5, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,0, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, sınıfta öğrenmeye uygun olumlu bir hava oluşturdukları tespit edilmiştir.
18. maddede yer alan “Ders süresince zamanı iyi kullanırım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %61,4, “Sık sık” diyenlerin oranı %36,6, “Ara sıra” diyenlerin oranı %2,1, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,0, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, ders süresince zamanı iyi kullandıkları tespit edilmiştir. 19. maddede yer alan “Derse hazırlıklı girerim” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %70,5, “Sık sık” diyenlerin oranı %26,8, “Ara sıra” diyenlerin oranı %2,4, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,3, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, derse hazırlıklı girdikleri tespit edilmiştir.
20. maddede yer alan “Derste kullanılacak araç ve gereçleri ders öncesinde kullanıma hazır hale getirir veya getirilmesini sağlarım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %55,2, “Sık sık” diyenlerin oranı %39,2, “Ara sıra” diyenlerin oranı %5,3, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,3, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, derste kullanılacak araç ve gereçleri ders öncesinde kullanıma hazır hale getirilmesini sağladıkları tespit edilmiştir.
21. maddede yer alan “Öğrencilerin dikkatlerinin dağıldığı, motivasyonlarının azaldığı anı zamanında tespit eder ve gerekli önlemleri alırım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %46,3, “Sık sık” diyenlerin oranı %49,9, “Ara sıra” diyenlerin oranı %3,5, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,3, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, öğrencilerin dikkatlerinin dağıldığı, motivasyonlarının azaldığı anı zamanında tespit ettikleri ve gerekli önlemleri aldıkları tespit edilmiştir.
22. maddede yer alan “Önemsiz konu ve ayrıntılardan kaçınırım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %41,6, “Sık sık” diyenlerin oranı %50,7, “Ara sıra” diyenlerin oranı %6,5, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,9, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,3’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, önemsiz konu ve ayrıntılardan kaçındıkları tespit
edilmiştir.
23. maddede yer alan “Dili etkin kullanırım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %68,4 “Sık sık” diyenlerin oranı %30,4, “Ara sıra” diyenlerin oranı %1,2, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,0, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, dili etkin kullandıkları tespit edilmiştir.
24. maddede yer alan “Öğrencileri dinlemeye - anlamaya çalışırım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %64,6 “Sık sık” diyenlerin oranı %33,9, “Ara sıra” diyenlerin oranı %1,2, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,3, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, öğrencileri dinlemeye ve anlamaya çalıştıkları tespit edilmiştir.
25. maddede yer alan “Beden dilini etkin kullanırım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %57,5, “Sık sık” diyenlerin oranı %38,6, “Ara sıra” diyenlerin oranı %3,8, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,0, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, beden dilini etkin kullandıkları tespit edilmiştir.
26. maddede yer alan “Öğrencileri karşılıklı iletişim konusunda cesaretlendiririm” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %61,7, “Sık sık” diyenlerin oranı %34,2, “Ara sıra” diyenlerin oranı %4,1, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,0, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, öğrencileri karşılıklı iletişim konusunda cesaretlendirdikleri tespit edilmiştir.
27. maddede yer alan “Sınıf kurallarını öğrencilerle birlikte belirlerim” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %45,1, “Sık sık” diyenlerin oranı %38,3, “Ara sıra” diyenlerin oranı %14,5, “Nadiren” diyenlerin oranı %1,8, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,3’dür. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, sınıf kurallarını öğrencilerle birlikte belirledikleri tespit edilmiştir.
28. maddede yer alan “Öğrencilerin bireysel özelliklerini bilir ve ilişkilerde göz önünde bulundururum” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %50,7, “Sık sık” diyenlerin oranı %44,0, “Ara sıra” diyenlerin oranı %5,3, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,0, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, öğrencilerin bireysel özelliklerini bildikleri ve ilişkilerde göz önünde bulundurdukları tespit edilmiştir. 29. maddede yer alan “Sınıf kurallarını uygulamada eşit davranırım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %70,2, “Sık sık” diyenlerin oranı %28,9, “Ara sıra” diyenlerin oranı %0,9, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,0, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara
göre ortaokul branş öğretmenlerin, sınıf kurallarını uygulamada eşit davrandıkları tespit edilmiştir.
30. maddede yer alan “Öğrencilerin olumlu davranışlarını pekiştiririm” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %69,9, “Sık sık” diyenlerin oranı %28,0, “Ara sıra” diyenlerin oranı %2,1, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,0, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, öğrencilerin olumlu davranışlarını pekiştirdikleri tespit edilmiştir.
31. maddede yer alan “Öğrencilere isimleri ile hitap ederim” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %63,1, “Sık sık” diyenlerin oranı %30,1, “Ara sıra” diyenlerin oranı %5,6, “Nadiren” diyenlerin oranı %1,2, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, öğrencilere isimleri ile hitap ettikleri tespit edilmiştir. 32. maddede yer alan “Öğrencilere samimi ve içten davranırım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %68,1, “Sık sık” diyenlerin oranı %28,3, “Ara sıra” diyenlerin oranı %3,2, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,3, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, öğrencilerine samimi ve içten davrandıkları tespit edilmiştir.
33. maddede yer alan “Öğrenciye iletişime açık olduğumu sezdiririm” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %67,3, “Sık sık” diyenlerin oranı %30,1, “Ara sıra” diyenlerin oranı %2,7, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,0, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, öğrencilerine iletişime açık olduklarını sezdikleri tespit edilmiştir.
34. maddede yer alan “Sınıfta güvene dayalı bir ortam oluştururum” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %69,6, “Sık sık” diyenlerin oranı %28,9, “Ara sıra” diyenlerin oranı %1,5, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,0, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, sınıfta güvene dayalı bir ortam oluşturdukları tespit edilmiştir.
35. maddede yer alan “İlişkilerde empatik davranırım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %61,9, “Sık sık” diyenlerin oranı %35,4, “Ara sıra” diyenlerin oranı %2,4, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,3, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, ilişkilerde empatik davrandıkları tespit edilmiştir.
36. maddede yer alan “Ben dilinden çok biz dilini kullanırım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %55,2, “Sık sık” diyenlerin oranı %38,3, “Ara sıra” diyenlerin oranı %5,6,
“Nadiren” diyenlerin oranı %0,9, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, ben dilinden çok biz dilini kullandıkları tespit edilmiştir. 37. maddede yer alan “Öğrencilerin görüşlerine karşı hoş görülü ve saygılı olurum” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %61,4, “Sık sık” diyenlerin oranı %35,7, “Ara sıra” diyenlerin oranı %2,7, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,3, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, öğrencilerin görüşlerine karşı hoş görülü ve saygılı oldukları tespit edilmiştir.
38. maddede yer alan “Gerektiğinde öğrencilerin takım halinde çalışmalarına uygun ortam hazırlarım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %46,9, “Sık sık” diyenlerin oranı %41,3, “Ara sıra” diyenlerin oranı %10,9, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,9, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, gerektiğinde öğrencilerin takım halinde çalışmalarına uygun ortam hazırladıkları tespit edilmiştir.
39. maddede yer alan “Kazandırılmak istenen davranışı tanımlarım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %49,6 “Sık sık” diyenlerin oranı %43,4, “Ara sıra” diyenlerin oranı %6,8, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,3, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, kazandırılmak istenen davranışı öğrencilerine tanımladıkları tespit edilmiştir.
40. maddede yer alan “Kazandırılmak istenen davranışın amacını açıklarım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %54,6, “Sık sık” diyenlerin oranı %39,2, “Ara sıra” diyenlerin oranı %5,9, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,3, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, kazandırılmak istenen davranışın amacını açıkladıkları tespit edilmiştir.
41. maddede yer alan “Davranışın öğrenme açısından önemini vurgularım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %57,5, “Sık sık” diyenlerin oranı %37,8, “Ara sıra” diyenlerin oranı %4,1, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,6, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, davranışın öğrenme açısından önemini vurguladıkları tespit edilmiştir.
42. maddede yer alan “Öğrencilerde doğru davranış geliştirebilmek için duruma en uygun tepkiyi veririm” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %54,6, “Sık sık” diyenlerin oranı %41,9, “Ara sıra” diyenlerin oranı %3,5, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,0, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, öğrencilerde doğru davranış geliştirebilmek için duruma en uygun tepkiyi verdikleri tespit edilmiştir.
43. maddede yer alan “Öğrencilerin yeteneklerine uygun istek ve beklentiler içerisinde olurum” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %53,1, “Sık sık” diyenlerin oranı %41,6, “Ara sıra” diyenlerin oranı %5,3, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,0, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, öğrencilerin yeteneklerine uygun istek ve beklentiler içerisinde oldukları tespit edilmiştir.
44. maddede yer alan “Öğrencilerin bireyselliklerine karşı yeterince hoşgörülü davranırım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %51,0, “Sık sık” diyenlerin oranı %44,8, “Ara sıra” diyenlerin oranı %4,1, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,0, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, öğrencilerin bireyselliklerine karşı yeterince hoşgörülü davrandıkları tespit edilmiştir.
45. maddede yer alan “Öğrencilere karşı olumlu ifadeler kullanırım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %61,4, “Sık sık” diyenlerin oranı %36,0, “Ara sıra” diyenlerin oranı %2,7, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,0, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, öğrencilere karşı olumlu ifadeler kullandıkları tespit edilmiştir.
46. maddede yer alan “İstenmeyen davranışı, ortaya çıkmadan tahmin eder, gerekli önlemleri alırım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %38,3, “Sık sık” diyenlerin oranı %51,3, “Ara sıra” diyenlerin oranı %10,3, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,0, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, istenmeyen davranışı, ortaya çıkmadan tahmin ettikleri ve gerekli önlemleri aldıkları tespit edilmiştir. 47. maddede yer alan “İstenmeyen davranış ortaya çıktığında öğrenciye değil davranışa odaklanırım” ifadesine “Her zaman” diyenlerin oranı %46,0, “Sık sık” diyenlerin oranı %47,8, “Ara sıra” diyenlerin oranı %5,6, “Nadiren” diyenlerin oranı %0,6, “Hiçbir zaman” diyenlerin oranı %0,0’dır. Bu bulgulara göre ortaokul branş öğretmenlerin, istenmeyen davranış ortaya çıktığında öğrenciye değil davranışa odaklandıkları tespit edilmiştir.
Ortaokul branş öğretmenlerin, sınıf yönetimi algılarına ilişkin aritmetik ortalama değerleri alt boyutlar açısından incelendiğinde Tablo 8’de görüldüğü üzere en yüksek ortalamanın öğretmenlerin sınıf içi ilişkileri düzenlemeye ilişkin davranışları (X= 4,56) ile ilgili ifadeleri içeren alt boyutta olduğu görülmektedir. En düşük ortalamanın ise öğretmenlerin sınıfın fiziksel düzenini sağlamaya (X= 4,17) ilişkin davranışlarla ile ilgili ifadelerin bulunduğu alt boyutta elde edilmiştir.
Tablo 9’da ortaokul branş öğretmenlerinin sınıf yönetimi yeterlik algılarına ait aritmetik ortalama (X) ve standart sapma (SS) değerleri sunulmuştur.
Tablo 9. Ortaokul Branş Öğretmenlerinin Sınıf Yönetimi Yeterlik Algılarına İlişkin N, X ve SS Değerleri
MADDELER N SS
En Düşük 5 Madde
5. Sınıftaki her boş alandan öğretimsel bir amaç için
yararlanırım. 339 3,79 0,91
4. Sınıftaki her türlü fiziksel düzenlemeyi öğrencilerle
birlikte yaparım. 339 4,03 0,83
3. Sınıfta yer alan eğitsel araçları en verimli şekilde
kullanırım. 339 4,18 0,72
6. Sınıfı, öğrenme etkinlikleri için en uygun
şekilde düzenlerim. 339 4,25 0,73
46. İstenmeyen davranışı, ortaya çıkmadan tahmin eder,
gerekli önlemleri alırım. 339 4,28 0,63
En Yüksek 5 Madde
19. Derse hazırlıklı girerim. 339 4,67 0,53
30.Öğrencilerin olumlu davranışlarını pekiştiririm. 339 4,67 0,51
23.Dili etkin kullanırım. 339 4,67 0,49
8. Dersi bir plan dahilinde sistematik bir şekilde yürütürüm.
34. Sınıfta güvene dayalı bir ortam oluştururum.
339 4,68 0,49
29. Sınıf kurallarını uygulamada eşit davranırım. 339 4,69 0,48
Genel Ölçek 4,47 0,18
Not: Ölçekte yer alan maddelerin sayıca çok olmasından dolayı tablolarda en yüksek ve en düşük beş maddeye yer verilmiştir.
Tablo 9 incelendiğinde, ortaokul branş öğretmenlerin madde düzeyinde aritmetik ortalamaların 3,79 ile 4,69 arasında değişmekte olduğu tespit edilmiştir. En düşük değerlendirme puanı alan madde sınıftaki her boş alandan öğretimsel bir amaç için yararlanırım; en yüksek değerlendirme puanı alan madde ise sınıf kurallarını uygulamada eşit davranırım için hesaplandığı tespit edilmiştir.
Toplam değerlendirme puanı ise 4,47 olduğu saptanmıştır. Bu bulgulara göre, ortaokul branş öğretmenleri, sınıf yönetimi davranışlarını “Her Zaman” yaptıklarını belirtmişleridir. Başka bir ifadeyle ortaokul branş öğretmenlerinin görüşlerine göre sınıf yönetimi yeterlik düzeyi olarak, kendilerini daima çok iyi olarak görmektedirler.
4.3. Sınıf ve Ortaokul Branş Öğretmenlerinin Sınıf Yönetimi Yeterlik Algılarının