ntihali Belirleme Stratejileri ile lgili Bulgular

South Australia, t.y. ; Dick, Sheard ve Hassen, 2008); Farkl formatlar n bir arada kullan lmas isteme (Storm ve Storm, 2007); Ödevin gözetim alt nda yapt lmas (Cogdell ve Aidulis, 2008); Kaynakçay s rlamak (Dick, Sheard ve Hassen, 2008; University of South Australia, t.y) gibi birçok intihali önleme yöntemine ya hiç ba vurulmad ya da çok az ba vuruldu u anla lmaktad r. Ö retim elemanlar daha çok otoritenin akademisyene b rak lmas ’ eklinde literatürde yer alan (Roberts, 2008) yöntemi benimsemi görünmektedir.

4.3.9. ntihali Belirleme Stratejileri ile lgili Bulgular

Ara rma sonuçlar na göre ö retim elemanlar n tamam na yak n metindeki baz ipuçlar ndan yola ç karak intihali belirlemeye çal klar anla lmaktad r. Ayr ca az say da ö retim eleman metin incelemesinin yan nda internet arama motorlar kullanarak intihali belirlemeye çal klar ifade etmi lerdir.

Ödevde intihal olup olmad belirlemek için metinde aranan ipuçlar ndan birincisi metindeki ifade tutars zl klar r:

“Çünkü bak yorsun takip etti in eyde bir tutarl k olmuyor. Bir kopukluk var.” “Çok ciddi bir ak yönü var farkl ba klar alt nda. Hissediyorsunuz yani metne bir eyin montelenmeye çal ld , ö rencinin bir eyi kitaptan al p montelemeye çal , veyahut da internetteki bir kaynaktan bir eyler al p montelemeye çal

fark ediyorum.”

Zaten öyle inan lmaz hatalarla oluyor ki. Mesela adam 11 tane dipnot kullanm içerdeki metinde 65. Dipnot yaz yor. Ve çok ilginç eyler de ya ad m. Frans zca, ngilizceyi geçtim, bir dipnot alm ö renci: Arapça. Arapça yaz yor. Dipnot Arapça yani. Sen Arapça biliyor musun? Yok. Nereden ald n? Yok. Bu Yazar gördün mü? Yok.

Bir ba ka ipucu kullan lan ifadenin seviyesi olmaktad r. Genellikle intihal yap lan bölümlerdeki ifade gücü ö renci kapasitesinin üzerindedir:

“Sonra ö rencinin kullanabilece i bir dil olmad hissediyorsun. Bu renciyi biraz da yak ndan tan makla ilgili.”

“Ö rencinin kapasitesi ile kurdu u cümle aras nda bilimsel bir ey yoktur zaten, bir ba lant yoktur. Ö rencinin o cümleleri kurmayaca ben çok iyi bilirim.”

ayet cümle kurulu lar akademik seviye bak mdan üst düzeyde ise intihal oldu undan emin oluyorum.”

“Bunu belirlemek için konu anlat aras nda iddial ve somut veriye dayanan cümleleri özellikle de erlendiririm.”

Bir kere cümlenin düzgün olup olmad ndan az çok zaten ç karabiliyorsun. Yani ikinci, üçüncü, dördüncü s ftaki üniversite ö rencisinin cümle kurmas az çok zaten herhangi bir derse giren hoca anlayabilir. Ama sana getirilen bir ödev çok düzgün bir ifade ile sana geldiyse bunu bu ö rencinin bu i i beceremeyece ini az çok zaten kestirebiliyorsun

Mesela ö renci gerçek hayatta biliyorum bu konuyla ilgili iki üç tane cümleyi arka arkaya kuramaz ama çok ak bir ekilde sayfalarca yazm . Bu çok ciddi bir gösterge ama bunu kalk p ta internetten uradan ald n diyemiyorum ama kitaplardan ald yeri söyleyebiliyorum yani.

Ödev yaz n punto, kal nl k vb. ekil özellikleri bir ba ka ipucunu olu turmaktad r.

Ama baz lar da dedi im gibi çok s yor yani. Dedi im gibi adam yaz tipini bile de tirmiyor yani o kadar ey. Bak yorsun tutarl k yok metinde. Düzgün bir ey yok. Edit edilmemi . Çünkü kopyala yap rd n zaman kopyalad z eyin format ayn zamanda kâ da geçiyor. Onu düzeltmek de herkesin eyi de il. Hissediliyor yani.

Ö rencinin yapm oldu u sözcük seçimleri bir ba ka önemli ipucudur: “Önce dilbilgisine bak yorum ö renci eski kelimeleri pek kullanmaz.” Osmanl ca a r kelimeler kullan yor bazen. 1950 do umlu bir adam n kelimesini kulland nda hissediyorsun. Çünkü o kelimeyi hiç kullanm yor. Mesela bir eyde ya ad m. Onu söyleyeyim. Refikas demi . Refikas yazm . Ama o refikan n e oldu unu bilmiyor. Refikay isim üzerinden alt paragrafta yorumluyor. Refika öyle yapm diye yorumluyor. Buradan da anla yor çok güzel.

Metin incelemesinin yan nda üç ö retim eleman internetteki arama motorlar da kulland klar bildirmi lerdir.

Hani ö rencilere genellikle ödev verdi inizde ne yaparlar? Genellikle giderle google a ba vururlar. Google dan tarama yaparlar. Gelmi olan ödevleri ben bi google dan süzgeçten geçiririm. Hani yazar m ilk önce google a vermi oldu u konu ile ilgili ba klar . Bakt m ki ayn ey var orada. Zaten o alm demektir.

“Zaten ben intihalliyim diye ba yordu ödevler direk çalm yap rm bir gazete makalesini unu bunu ama as l bakt z genelde internette kullan lm m diye hemen kesip yap p bak yorum. Ayn cümle varsa, ayn kelime varsa hemen oradan belli oluyor.”

Baz anahtar kelimeleri i te internetteki baz arama motorlar na girerek oradan tespit etmeye çal yorum. Literatürü biz de okudu umuz için cümleler filan tan k geliyorsa ben de bunu bir yerde okumu tum fikrine

kap p i te arama motorlar ndan tar yorum. Ya öyle kar ma ç yor ama sadece bence intihal bu demek de il.

Nihayet son olarak bir ö retim eleman intihal yapt ö renciye ödevle ilgili do rudan sorular sordu unu bildirmektedir:

Yani birebir onu, derste o intihali yokluyorum, intihal yapan da yokluyorum yani. Mesela kar da ö renci onu sunarken veya i te gösterirken. Diyorum 54. Dipnotu nerden ald n diyorum mesela. Ona cevab olup olmad na göre hemen ortaya ç yor zaten. Çok basit yollar var yani. Sonuç olarak ö retim elemanlar n intihali belirlemede en önemli yöntem olan metin incelemesini büyük ölçüde gerçekle tirdikleri söylenebilir. ntihal belirleme yaz mlar kullanma (Braumoeller ve Gaines, 2001; Strom ve Strom, 2007; Introne ve Hayes, 2008; Roberts, 2008), ödev hakk nda yaz s nav yapma (Lanchester ve Clarke, 2008), müsvedde ve günlük tutma (Roberts, 2008) literatürde belirtilen yöntemlere çok fazla ba vurulmad anla lmaktad r. Ö renciden sözlü savunma isteme veya yüz yüze görü me gibi yöntemlere ise çok az ba vuruldu u görülmektedir.. Yine ödev müsveddelerini isteme gibi ayn zamanda etkili bir intihal önleme yöntemine de ba vuruldu u bildirilmemi tir. Özellikle internet üzerinden intihale s kça ba vuruldu u günümüzde ö retim elemanlar n hiçbirin intihal belirleme yaz kullanmamas ise büyük bir eksiklik olmakla beraber bunun anla r bir sebebi bulunmaktad r. Bu yaz mlar kullanman n ekonomik yükü ancak kurumsal bir destekle a labilir. Üniversitelerin bu tür yaz mlara abone olmas yla bu enstrüman n da ö retim elemanlar taraf ndan etkin bir ekilde kullan laca ku kusuzdur.

4.3.10. ntihale Verilecek Cezalar n Belirlenmesinde Kullan lacak Ölçütlerle lgili