ntihal le Mücadele çin Önerilen Çözüm Yollar

Bu çal man n en önemli sonuçlar ndan birisi de ö rencilerin bizzat kendilerinin intihalin önlenmesi için önerdikleri çözüm yollar olmu tur. Ancak bu çal ma boyunca ak lda tutulmas gereken ö rencilerin intihal bilgilerinin çok yüzeysel oldu u gerçe i bu bölümde de ak ldan ç kar lmamal r.

4.2.6.1. Üniversite Öncesinde Verilen E itim Ara rmaya Yönelik Olmal r

renciler üniversite öncesinde ara rma becerilerinin kazand lmad , bir ödev söz konusu oldu unda orijinal kaynaktan oldu u gibi yaz p getirildi ini bildirmektedirler.

Günümüzde uyguland belirtilen yap land rmac e itimin de ö renciyi ara rmaya yöneltmedi i, verilen performans ödevlerinin genellikle anne baba veya büyük karde ler taraf ndan haz rland , bu durumun da ö renciyi ara rma yapabilme becerisinden mahrum b rakt ö renciler taraf ndan dile getirilmi tir. lk ve orta

retim s ras nda verilen ödevlerin daha nitelikli ve ara rmaya yöneltici olmas durumunda sorunun büyük ölçüde çözülece i de erlendirilmektedir. Ayn ekilde retmenler verdikleri ödevin ö renciler taraf nda yap lmas konusunda hassas olmal r. Ö rencilere akademik etik kurallar n mümkün oldu unca erken ya larda benimsetilmesi son derece faydal olacakt r

4.2.6.2. Merak Duygusunu Te vik Eden Bir Kültür Gereklidir

Bir ö retmen aday n yukar da verilen

Yani da bu hani e itim sisteminden kaynaklan yor. Zaten küçüklükten beri merak duygumuz filan köreltiliyor. te ara rma iste imiz gidiyor, merak. Çünkü hani mesela küçükken çocuklar soru sorar, aileler, ya da herhangi bir çevredeki büyükler, bi ekilde onlar engellemeye çal r sonra. Ve çocukta yava yava geri çekilmeye ba lar yani, soru sorma yetisini kaybeder

eklindeki ifadesi çözüm yolunun nerede oldu unu gösteren önemli ipuçlar ndan bir tanesidir. Kültürel yap n otoriteye son derece de er vermesi, ö rencileri otoriteyi sorgulamaktan, do rulu unu test etmekten veya bir eyler ilave etmeye çal maktan al koymaktad r. Herhangi bir kaynakta bir otorite taraf ndan yarat lm bir bilgiyi bulan

renci nihai gerçekli i buldu unu dü ünmekte ve daha iyisini olu turamayaca da hesaba katarak, otoritenin ürününü oldu u gibi alma yoluna gitmektedir. Ö rencilerin

otoriteyi sorgulama cesareti yoktur. Çocuklar n sorgulamadan anne babaya itaat etmesini emreden kültür, okulda ö retmen otoritesine, ara rmada yazarlar n otoritesine itaat eklinde yans maktad r. Bu kültürel yap n de mesinin gerekti i anla lmaktad r.

4.2.6.3. Cezalar n Cayd Olmas Gerekmektedir

rencilerin yapm olduklar intihalden dolay herhangi bir ceza görmemesi rencileri daha fazla intihal yapmaya te vik etmektedir. Ö rencilerin yapt klar intihaller ço u kez görmezden gelinmekte, belirlenen intihallere verilen en a r ceza ödevin tekrar edilmesi veya küçük oranlarda not k lmas olarak kendini göstermektedir. Yakalanmama durumunda kazanaca avantaj göz önüne al nd nda bu

renciler için çok küçük bir risk olu turmaktad r. Cezalar n çözüm olabilece i konusunda bir ö retmen aday u ifadelerde bulunmaktad r:

Çünkü ö renci milleti yani hepimiz biliyoruz o bilinç (intihalden kaç nma bilinci) uyanmaz asla. Birinde uyansa üçünde uyanmaz. Bence bunun tek nedeni hocan n ödevini okudu unu bileceksin emin yüz alanla elli alan kopyalayanla kopyalamayan ay rt etti ini bileceksin ve çok yapt m bir ceza olacak öyle, yani ö renciler böyle ak llan r sadece.

4.2.6.4. rencilere ntihal Konusunda Bir Uyum E itimi Verilmeli

renciler intihal konusunda, intihalden nas l kaç laca ve intihal durumunda alacaklar cezalarla ilgili olarak bilgilendirilmelidir. Bir ö retmen aday :

Birinci s fa ilk geldi inde yani bir ö renci üniversiteye geldi inde öncelikle bu ö renci disiplin yönetmeli i i te bu intihal kavram vs ya da u

okunmal hani : “siz u tarz eyler yapt zda kar nda size

verilebilecek cezalar bunlar. Hani mesela ben intihal kavram ilk kez burada duyuyorum.

diyerek bu konuda duyulan ihtiyac dile getirmektedir. Konuyla ilgili olarak ö rencilere ait baz görü ler a da verilmi tir.

lk haftada direk dersler verilmesi yerine, yani direk mesela co rafya tarih retilmesi yerine diyecekler ki siz art k üniversiteye gelmi siniz, siz art k akademik düzeyde insanlars z. Bu okulun bu kurallar var. Sizin u haklar z var ve sorumluluklar z da bunlar ilk ba ta bunlar n bir güzelce anlat lmas laz m. te intihalden anlat lmas laz m, ö renci haklar filan hepsinin yani azar azar verilmesi laz m. Ders program na mesela bunlar n haftada bir saat de iki saat de olsa konulmas laz m ki ö rencide bir bilinç olu sun. Ö renci olay n ciddiyetine varm yor.

Kökten bir de im laz m. Kökten bir de im. Yani buradaki ö renci, görevlerinin bilincinde olmal . Bahsetti imiz kavramlar n bilincinde olmal . En ba ta bu çözülmeli. ne bu konuda bir seminer bir toplant , ö rencilere kar bir konu ma. Üç sene geçmi . Ben üç sene üniversitede geçirmi im, ilk kez duydu um bir kavram ve ilk kez bir e itmen, bir hocam z bu konuda bize bilgi veriyor. Ha bu üniversiteye geldi imiz ilk senede bunun hakk nda bilgi verilebilirdi. te yanl lar gösterilebilirdi, cezas varsa nedir? O

retilebilirdi, o gösterilebilirdi, cayd cezalardan örnekler verilebilirdi? Bir ekilde bu bilinç uyand lmal yd yani. Bilinç uyanmad sürece, o bilinçten, malum, yoksun oldu umuz sürece yine bu devam eder. Bir ders olsa bile (akademik yaz dersi kast edliyor) yine devam edece ine inan yorum.

retim üyelerine çok görev dü üyor bence ilk ba ta lisede ö renenler var ama biz mesela bilmiyorduk. Dipnot nas l yaz r, ara rma nas l yap r bir ödev nas l haz rlan r bir bilgi nas l elde edilir ne kadar biliyoruz desek de sistemli ekilde bilmiyorduk. Geldi imizde bize bir ödevin nas l haz rlanmas gerekti i ö retilmesi laz m. Bu ekilde dipnotlar dü eceksiniz

öyle haz rlayacaks z gibi bunlar n özellikle anlat lmas gerekiyor çünkü renciler genellikle bir önceki dönemdekiler nas l yapt ysa veya arkada lar nas l yapt ysa bunlar örnek alarak ödev olu turuyorlar.

Bu uyum program nda “intihalle ilgili cezalar n da mutlaka bildirilmesi laz m”d r.

Ö retmen adaylar na daha kolay ula abilmek için bu konuyla ilgili e itim materyalleri “internette de yay nlanabilir diye dü ünüyorum yani bu konuyla ilgili mesela grup aç labilir ya da i te bilmiyorum daha farkl eyler yap labilir. Çünkü ço u gencimiz internet ba nda oldu u için bunu bilmeli diye” dü ünülmektedir.

Ö rencide intihalden sak nma bilinci uyand lmadan yap lacak bütün çabalar sonuçsuz kalacakt r. Ö rencilerin ilk ve orta ö retim s ras nda akademik yaz m kurallar ile ald klar bilginin ne kadar yetersiz oldu u göz önüne al nd nda bu önerinin önemi daha iyi anla lacakt r.

4.2.6.5. Ödev Konular ile S nav Sorular li kilendirilmeli

renciler için en yüksek motivasyonun not oldu u gerçe inden hareketle, ödevin s navlar ile ili kilendirilmesi önerilmektedir. Bir ö retmen aday n ortaya atm oldu u bu öneriyi bir ba ka ö retmen aday u ekilde detayland rm r:

Çünkü not olaca için ödevini do ru düzgün haz rlar. Gider kütüphaneden bulur ya da ba ka kitaplardan bulur. Hani s navda soracak ya, sonuçta ona yirmi puanl k bir soru getirecek mesela. Yaparsa 15-20 getirecek. imdi yapmazsa ama, kopyala yap r, okumadan yaparsa, word dosyas na yani

yapamayacak. Çünkü kafas nda hiçbir ey kalmam yani. Yazabilece i ilkokuldan kalma 2-3 cümle. Divan- Lügat it Türk, Ka garl Mahmut falan filan. O kadar. Ama bunu ara rsa mecburen ö renmek zorunda ve

navda da i ine yarayacak. Bence bu kullan labilir yani.

4.2.6.6. renciye Sunumun Hemen Ard ndan Not Verilmesi

er ödev s f içerisinde sunulacaksa, ö rencinin bu sunumun hemen ard ndan notland lmas gerekti i ö renciler taraf ndan istenmektedir. Bu durumda notland rman n daha adil olaca varsay lmaktad r. E er notland rma hemen yap lmazsa çok çal an ve ödevini titizlikle haz rlayan bir ö renci “di er herkesle ayn notu al yor. Hiç hak etmeyen insan da seksen al yor bak yoruz sen de seksen al yorsun sen günlerce ra yorsun, adam bir saatte oturup yap p ç yor ayn puan al yor.” Ödeve sunumun hemen ard ndan notun verilmesi daha adil bir de erlendirmeyi gerçekten de sa layabilir. Ancak, ister sunumun hemen ard nda isterse daha sonra notland ls n adil davranman n hayati önemi haiz oldu u anla lmaktad r. ntihal içermeyen veya daha az içeren bir ödevin aleni intihal yap lm bir ödevle ayn notu almas akademik etik konusunda titiz davranmaya çal an ö rencinin hevesini k rmaktad r. Bu bak mdan adalet ilkesi bak ndan hasiyet gösterilmesi gerekti i de erlendirilmektedir.

4.2.6.7. Akademik Yaz m ile lgili Bir Dersi Programa Eklenmeli

retmen adaylar n bir bölümü yukar da sözü edilen uyum program n yetersiz kalaca , kat n az olabilece i dü üncesiyle ba ms z bir dersin birinci s f programlar na eklenmesi gerekti ini dü ünmektedirler:

“Birinci s fta ders programlar na bunlarla ilgili ders konulmas gerekiyor. Çünkü seminere kat lan olur, kat lmayan olur ama bununla ilgili bir ders görürse

mecburen ders kayg , not kayg sebebiyle bu konu üstünde durur diye

dü ünüyorum.”

Böyle bir dersin müfredata konulmas gerçekten de son derece yararl olacakt r.

4.2.6.8. Bilimsel Ara rma Dersleri Daha Etkin Hale Getirilmeli

retmen adaylar n programa yeni bir ders eklenmesi gerekti ini savunmalar üzerine Bilimsel Ara rma Derslerinin niteli i de sorulmu tur. Ö rencilerin bu dersin

Bilimsel ara rma dersinde hiç kimseye ödev verilmedi. ödev verilmesi gereken en önemli derslerden birisi bilimsel ara rma yöntemleri. Mesela bir konu verilecek, o konunun üstünde ö renciler gözlem yapmal , ya da deney yapmal , ne bileyim yap lmas gereken ara rmalar yapmal . Yani hocan n o kriterlere göre not vermesi laz m. Vize ve finali bundan sorumlu tutmal . Yani sadece unlar yaz da gel unlar ezberleyin yeter gibisinden

de il de siz ara n, ara rd z konu üzerinden ara rma

performans za göre notlar almal z. O zaman, öyle bir ey oldu unda daha verimli (olur).

Ö retmen aday n yorumlar nda çok hakl oldu u aç kt r. Bu ders ö renciye aktif ara rma yapt larak i lenmeli ve bu ara rma sürecinde de akademik etik ve özellikle intihal konusu gündeme getirilmelidir. Mümkün oldu u durumlarda bu dersin birinci

f müfredat na konulmas di er s flarda intihal yap lmas azaltacakt r.

4.2.6.9. ntihale Ba vuran Ö rencinin Te hir Edilmesi

ntihalin önlenmesi ile ilgili ö retmen adaylar taraf ndan önerilen ayk bir çözüm yolu ise ö rencilerin te hir edilmesidir. Her ne kadar gülü meler aras nda önerilmi olsa da ö retmen adaylar bu yöntemin i e yarayaca ndan emin görünmektedirler:

“Mesela çok intihal yapan iki tane ö renci varsa onlar n foto raf duvara as lmal , ay n yüz karalar falan diye bildirilmeli. Valla hiç kimse yapmaz rezil alaca m korkusuyla. Ay n h rs zlar falan yaz lacak öyle.”

Bir ba ka ö renci yurt hayat nda böyle bir yöntemin i e yarad ndan söz ederek öneriyi desteklemektedir:

Yurtta ey oldu. Bir oda çok da kt . K zlar ama inan lmaz da km ve bu odaya bask n yap p çekmi ler. Oda berbat halde. Böyle bardaklar çanaklar yerlerde. K yafetler, battaniyeler, yorganlar bile saç lm her tarafa. Onlar n foto raflar çekildi. Ondan sonra ö rencilerin isimleriyle birlikte as ld . O andan itibaren herkes odas toplad , temizledi. Aman bask n olur bir ey olur. Biz de rezil oluruz diyerekten yapmad lar. Cayd bir ey. Ancak çok fazla etkili olmayaca da savunulmu tur:

“Yani biraz milletimiz g rg rc millet hocam Mesela adam’ arkada ooo bizim lan sen unu yapm n bunu yapm n’ der.”

Bu önerinin etkili olabilece i de erlendirilse de ö rencileri afi e etmenin etik ile ba da mayaca ortadad r. Bu sebeple bu önerinin uygulamaya konulmas hiçbir

4.2.6.10. retim Elemanlar Bilinçlendirilmeli

retim elemanlar n intihale ili kin ö rencilere k lavuzluk sa lamakta yetersiz kald klar yukar da belirtilmi ti. Ö retmen adaylar na göre sadece yetersiz rehberlik de il, ö retim elemanlar baz tutumlar n intihali nas l te vik etti i konusunda da bilinçlendirilmeli ve bu tutum ve davran lardan sak nmal rlar. Özellikle ödeve kar , ödevin gerekti i gibi incelenmesi ve adil bir ekilde de erlendirilmesi ile ilgili tutum ve davran larda bir de im sa lanmal r.

Önce hocalar n da hepsinin bu konuda yeterli bilgiye sahip olup olmad n ey olmas laz m belirlenmesi laz m. Çünkü burada ödevin de ersizle mesinden kaynaklanan bir sorun var. Yani o az önce anlatt z

eyler falan. Hocan n ödeve kar tutumuyla alakal eyler. E, bizi de ara rmaktan uzakla ran eyler.

“Ben en ba ta e itmende, e itmende de o bilinç olmal . En ba ta ba zda olanlarda o bilinç olmal . Kendilerinde o bilinç olduktan sonra bunlar bize yans tmal lar yeterli derecede. Hem de o ekilde o çizgide ilerlememizi sa lamal lar. Böyle yani.”

4.2.7. Sonuç

Sonuç olarak ö retmen adaylar n intihal ile ilgili bilgilerin yok denecek kadar az oldu u anla lm r. En yayg n olarak ba vurulan intihal yöntemi internetten kopyala yap r yöntemidir. Ö renciler daha karma k yöntemlere ba vurmaya ihtiyaç duymamaktad rlar. Ödevleri yeterince incelenmemekte veya intihal ço u kez görmezden gelinmekte, üst s flardan edinilen bir kültür halinde sürdürülüp gitmektedir. ntihalin sebepleri aras ndaki en önemli neden bilinçsizlik ve bilgisizliktir. Ço u bu kavram ilk defa bu ara rma ile duyan ö renciler bundan sonra daha dikkatli olacaklar ara rma s ras nda dile getirmi lerdir. Her ne kadar bir çok neden intihalin sebepleri aras nda gösterilmi se de kan zca ilk olarak bu bilgisizlik giderilmeden di er sebepleri tart mak bile gereksizdir. Ö renciler intihale verilecek cezalar konusunda hafif cezalardan yana olduklar göstermi lerdir. ntihali önlemek için ço u yaz n taraf ndan desteklenen öneriler sunulmu tur.