ntihal Yöntemleri

Bir önceki bölümde de söz edildi i gibi intihalin ne oldu u konusunda akademisyenler aras nda uzla bulunmamaktad r. Bu uzla eksikli inin do al bir sonucu olarak da uzmanlar birden fazla intihal çe idinden ve intihalin derecelerinden söz etmektedirler. Ço u intihal türü sadece ‘kopya’ veya ‘kasten uydurmac k’ kavramlar na indirgenemeyecek kadar farkl r. James, McInnes ve Devlin’e (2002)

göre, intihal hem niyet bak ndan hem de intihalin boyutlar bak ndan çe itlilik göstermektedir. ntihal, kasten uydurmac ktan ba lay p, ba ka bir yazar n görü lerini tekrar ifade ettikten sonra kayna belirtmeyi ihmal etmeye veya unutmaya, hatta orijinal metin olu turma kurallar tam olarak bilmemeye veya yanl anlamaya kadar uzanan geni bir çerçevede gerçekle ebilir (James, McInnes ve Devlin 2002). Ara rmac lar n intihal çe itleri ile ilgili görü leri a da (Tablo 1) sunulmu tur.

Bretag ve Carapiet (2007); 1. Kendinden intihal Cabe (2003); 1. Do rudan, 2. saltarak, 3. Kesip ç kararak, 4. Araya ekleyerek, 5. ralamay de tirerek,

6. Yerine ba ka ifadeler kullanarak, 7. Gramer yap de tirerek, 8. Belgelenmemi bilgiler ekleyerek,

9. rnak i aretlerini uygun ekilde kullanmayarak, 10. Uygun ekilde aç mlama yapmayarak.

Clemson University (t.y.);

1. Yay mlanmam olsa bile esinler ve görü ler de dahil olmak üzere ba kas n çal malar do rudan kopyalamak veya aç mlamak ve uygun bir ekilde referans vermemek,

2. Al nt yap lan bölümleri t rnak içine almamak veya blok olarak ayr yazmamak

3. Daha önce kendisinin yazm oldu u ödev ve projelerden bölümleri at fta bulunmadan kullanmak.

Errami, ve di erleri. (2008);

1. Ayn eserin tekrar kullan lmas /yay nlanmas Evans (2000);

1. Al nt , 2. Aç mlama,

3. Kendinden intihal (kendisine referans vermemek), 4. Ayn doküman birçok kez kullanma,

5. Kriptomnezi (haf zadaki bilgiyi kendimizin zannetmemiz sebebiyle referans verilmemesi).

Harris (2009);

1. nternetten ücretsiz ödev indirmek,

2. Ödev haz rlayan bir ticari kurumdan ödev sat n almak,

3. nternetten veya bir çevrimiçi veri bankas ndan bir makale kopyalamak, 4. Yabanc dildeki bir makaleyi tercüme etmek,

5. Ba ka bir ö rencinin ödevinden kopya çekmek,

6. Birçok kaynaktan kopyala yap r yaparak metin olu turmak,

7. Kopya edilmi bölümün tamam de il, bir k sm t rnak içine almak, 8. Bütün bir belgeyi kopyalamak ama sadece bir k sm t rnak içine almak, 9. Kaynak göstermeksizin aç mlama yapmak,

10. Kaynak göstermeksizin özetlemek, 11. Olmayan kaynaklara at fta bulunmak. James, McInnis ve Devlin (2002);

1. Ba ka birinin yapm oldu u ödevi kendisi haz rlam gibi teslim etmek, 2. nternetten materyal indirmek ve kendisi yapm gibi sunarak herhangi

bir referans vermemek,

3. Bir kaynaktan birebir al nt yapmak veya ba ka kelimelerle tekrar ifade etmek ancak referans vermemek,

4. Bireysel ara rmayla do ru ekilde at fta bulunulmu ve referans verilmi bir ödev haz rlamak ancak söz konusu ödevin tamam ya da bir parças ba ka bir derste kullanmak,

5. Ba ka ö rencilere bakarak ya da kullan lmas kurallara ayk notlar n yard yla kopya çekmek,

6. Grup çal mas s ras nda grubun di er üyelerinden kopya çekmek,

7. Grup ödevlerine çok az katk da bulunmak ya da hiç bulunmamak ancak it olarak kat ld ileri sürerek notlar n e it verilmesini istemek. Klausman (1999);

1. Do rudan, 2. Aç mlayarak,

3. Farkl kaynaklardan al nan parçalar bir araya getirerek. McCabe (2005);

1. Yetkisiz yard mla ma (Tek ba na yap lmas gereken bir ödevi grup olarak yapmak gibi),

2. Tekrar ifade etme,

3. Kesme ve yap rma (metnin baz bölümlerini kopyalama), 4. Bibliyografya uydurma.

Roig (2006);

1. Fikirleri kullanma, 2. Metni kopyalama,

a. Tekrar ifade etme b. Özetleme

c. Ortakla a metin olu turma d. Kendinden intihal.

Scanlon (2007);

1. Kendinden intihal. University of South Australia (t.y);

1. Referans vermeden ba kas n fikirlerini yazmak (T rnak içine al nmas veya aç mlam olmas durumu de tirmez),

2. rnak içine almaks n ba kas n kelimelerini birebir kullanmak,

3. Sadece birkaç kelimeyi de tirmek suretiyle fikirleri kendisininmi gibi göstermek,

4. Uygun ekilde referans vermeden resim, grafik ve di er görsel materyalleri kullanmak,

5. Bireysel yap lmas gereken bir çal may yard mla arak yapmak, 6. Ba ka bir ö rencinin ödevini kopyalamak,

7. Muvazaa,

Walker (1998);

1. Materyal birebir kopyaland halde ö rencinin aç mlam gibi göstermesi ve at fta bulunulmas ,

2. Materyalin, kayna na at fta bulunulmaks n, ö renci taraf ndan aç mlanmas ,

3. Materyalin bir ba ka ö rencinin ödevinden, onun bilgisi dâhilinde, kopyalanmas , muvazaa,

4. Ayn ödevin birden fazla ders için kullan lmas , 5. Ödevi üçüncü bir ahs n yazmas ,

6. Materyalin bir ba ka ö rencinin ödevinden, onun bilgisi haricinde kopyalanmas .

Wilhoit (1994);

1. Bir ara rma ya da ödev sitesi için ödev sat n alma,

2. Ba ka bir ö rencinin ödevini onun haberi olmaks n teslim etme, 3. rencinin, arkada na yapt rd bir ödevi teslim etmesi,

4. Uygun ekilde at fta bulunmadan ba ka bir kaynak metinden kopyalanma,

5. Bir kaynak metinden kopyalama, uygun ekilde at fta bulunma, ancak rnak içine almama,

6. Uygun ekilde at fta bulunmadan bir kaynak metindeki ifadeleri aç mlama,

7. nternetteki ödev sitelerinden ödev indirip teslim etme. Wright ve Armstrong (2007);

1. Hatal referans verme uygulamalar Yaz (1994) (Akt: Y ld z Teknik Üniversitesi(t.y.);

1. Kaba ya malamak

a. Yaz eseri oldu u gibi a rmak

b. Yaz eserin sadece baz k mlar oldu u gibi a rmak c. randan a rmak

2. nce ya malamak

a. Yaz eserin tümünü veya k mlar de tirerek a rmak b. Ba kas n fikrinin kendininmi gibi sunmak

3. Çok ince ya malamak

a. Kendi eserinden gönderme yapmadan al nt yapmak b. stem d ya malamak

Yeo (2007);

1. Kopyala-yap r

2. Bir ödevi tamamen kopyalamak 3. Bir metni kopyalamak

4. Bir ekli kopyalamak 5. Eksik ve yanl referanslar

6. Grup çal mas hakk nda yanl bildirimde bulunmak 7. Ödevi ba kas yla birlikte yapmak

Görüldü ü gibi ara rmac lar, bir eserin oldu u gibi kopyala yap r yöntemiyle al p, düzenlenip teslim edilmesinden, aç mlama yaparak at fta bulunmamaya kadar bir çok intihal çe idinin varl ndan söz etmektedirler. Bütün bu farkl intihal türlerinin ortak noktas ise orijinal kaynaklara yeterli veya uygun referans verilmemesi oldu u göze çarpmaktad r. Bununla beraber kaynaklara yeterli ve uygun referans verilmi olsa bile, e er ödevi ö rencinin kendisi yazmam sa bu eylem intihal kavram n kapsam içinde de erlendirilmektedir.