• Sonuç bulunamadı

3. Bir İrşâd Metni Olarak Mesnevî ve XVI Yüzyıla Kadar Mesnevî Üzerine Yapılan

2.2. CEZÎRE-İ MESNEVÎ

2.2.2. Nüshaları

Cezîre-i Mesnevî’nin ellinin üzerinde nüshasını tesbit ettik. Müellif hattına ulaşmamız ise mümkün olmadı. En eski tarihli olarak h. 958, h. 975 ve h. 997 tarihli nüshalara ulaşabildik.330 Ulaşabildiğimiz nüshalar şu şekildedir:

Eser Eserin Bulunduğu Yer İst. Tarihi Açıklamalar331

Cezîre-i Mesnevî Çankırı İl Halk Ktp., 18 Hk 487/2 Bir önceki risâlenin İst. tarihi: 1002. 35b-47a. Cezîre-i Mesnevî

Çorum Hasan Paşa İl Halk Ktp., 19 Hk 848/4332 Bir önceki risâlenin İst. tarihi: 958 22b-28b, 21 satır, tâlik. Cezîre-i Mesnevî Manisa İl Halk Ktp., 45 Hk

2646/1 İst. tarihi yok 1b-15b, 15 satır Cezîre-i Mesnevî Manisa İl Halk Ktp., 45 Hk İst. tarihi yok 1b-13b, 17 satır, tâlik

328

Sâkıp Dede, Sefîne, II/21 329

Bkz. Mevlânâ Müzesi Kütüphanesi, no: 2474, 8b-33b, 8b. 330

Şunu belirtmemiz gerekmektedir ki başta Süleymaniye Kütüphanesi olmak üzere çeşitli kütüphanelerde yaptığımız her taramada nüsha sayısı artmakta idi.

331

Bu başlıkta eserin varak ve satır sayısı, müstensihi vs. gibi teknik detayların yanı sıra istinsah kayıtlarında veya eserin giriş kısmındaki zahriyesinde yer alan önemli bir detay varsa onu da bu kısımda aktardık. Zira bir tarihçinin belirttiği gibi bu bilgiler aynı zamanda tarihi bir veri niteliği de taşımaktadır. Bkz. Şeker, Mehmet, Yazma Eserlerin Tasnif ve Tesbitinde İhmal Olunan Hususlar ve Bunlarla İlgili Bazı Teklifler, İSTEM, yıl: 2, sa. 3, Konya, 2004, s. 31-36.

332

2968/1

Cezîre-i Mesnevî Kastamonu İl Halk Ktp.,

37 Hk 1763/5 İst. tarihi yok 47b-54b, 21 satır Cezîre-i Mesnevî Kütahya Vahit Paşa Ktp.,

43 Va 1468/3 İst. tarihi yok 79b-84b, 24 satır, tâlik Cezîre-i Mesnevî Milli Ktp., Adnan Ötüken

Kol., 06 Hk 1719 İst. tarihi yok 13 vr., 18 satır, iran tâlik Cezîre-i Mesnevî İngiltere Milli Ktp., Türkçe

Yazmaları- Or. 4394 İst. tarihi: 1030 Cezîre-i Mesnevî

Boşnak Enstitüsü Türkçe Yazmaları Kol., Zürih

İsviçre, Ms 93

İst. tarihi yok 71 vr, 19 satır, nesih

Cezîre-i Mesnevî Süleymaniye Ktp., İbn

Mirza, 136/1 İst. tarihi yok

1b-13b arası. 1a’da; 1040 yılında Gelibolu Mevlevîhânesine

vakfedildiği kayıtlıdır. Cezîre-i Mesnevî Süleymaniye Ktp., M.

Arif-M. Murad, 74 İst. tarihi yok

11 vr., 24 satır. Cezîre-i Mesnevî’nin istinsah tarihi yoktur.

Ancak bir sonraki risâle 1029 tarihlidir. Bkz. 153a. İntihâb-ı

Mesnevî-i Şerîf

Milli Ktp., 06 Mil Yz A

8542/1 İst. tarihi: 1800 2a-19b; 12 satır, tâlik. Cezîre-i Mesnevî Koyunoğlu, 13482 İst. tarihi yok 1b-12b. 19 satır.

Cezîre-i Mesnevî Milli Ktp., 06 Mil Yz A

2412/1 İst. tarihi yok

2a-18b; 13 satır, tâlik. Sürh çerçeve içine yazılmış. Eser, İlmî

Dede şerhi olarak başlar, mukaddime İlmî Dede’nin, devamı ise Cezîre-i Mesnevî’dir. Cezîretü’l-

Mesnevî

Kütahya Vahidpaşa İl Halk

Ktp., 43 Va 1930 İst. tarihi yok 6 vr, 24 satır, tâlik. Cezîre-i Mesnevî Atıf Efendi Yazma Eser

Ktp., 34 Atf 2799/10 İst. tarihi yok 182b-195a, 17 satır. Cezîre-i Mesnevî Nuruosmaniye Yazma Eser

Ktp., 34 Nk 5008/2 İst. tarihi yok

1b-14b arasında der-kenâr kısmındadır. Cezîre-i Mesnevî Köprülü Yazma Eser Ktp.,

34 Ma 195/1 İst. tarihi yok.

1b-15b, 15 satır. 1a: Müst: es-Seyyid Muhammed

Şerîf el-Hac Hamza Hâmid Paşazade

Cezîre-i Mesnevî

İstanbul Millet Ktp., Ali Emiri Kol., 34 Ae Manzum

771/3

İst. tarihi yok 32b-44a, 17 satır. Cezîre-i Mesnevî Süleymaniye Ktp., Yazma

Bağışlar, 6932/1 İst. tarihi yok 1b-15b, 15 satır. Cezîre-i Mesnevî Mevlânâ Müzesi Yazmalar,

2179 İst. tarihi yok

108b-119b, nesih, sürh çerçeve içine siyah mürekkeple

yazılmıştır. Cezîre-i Mesnevî Ankara DTCF, İsmail Saib

I, 2449 İst. tarihi: 997 68a-81a.

Cezîre-i Mesnevî Ankara DTCF, İsmail Saib

I, 4733 İst. tarihi: 1080 57b-65b, 25 satır, tâlik. Cezîre-i Mesnevî Ankara DTCF, İsmail Saib

I, 5299 İst. tarihi yok

1b-4b, 15 satır, tâlik. Eksik bir nüshadır.

Cezîre-i Mesnevî Süleymaniye Ktp., Damad

İbrahim, 395/5 İst. tarihi yok

222-238 vr. 238b’deki temmet kaydı: “Temmet el-kitâb biavnillâh el-Melik el-Vehhâb” Cezîre-i Mesnevî Süleymaniye Ktp., Hacı

Mahmud Ef., 2979 İst. tarihi yok 1a-13b, 17 satır. Cezîre-i Mesnevî Süleymaniye Ktp., Hacı

Cezîre-i Mesnevî Süleymaniye Ktp., Hacı

Mahmud Ef., 3240 İst. tarihi: 1225

1b-15b. 17b’de: 1225 tarihi kayıtlıdır.

Cezîre-i Mesnevî Süleymaniye Ktp., Halet

Ef., 786 İst. tarihi yok 1b-7a, 21 satır.

Cezîre-i Mesnevî Süleymaniye Ktp., Halet

Ef., 78 İst. tarihi yok

1b-10b, 23 satır. 1a’da: “Cezîre-i Mesnevî-i Şerîf-i Sîneçâk el-

Mevlevî” ve “Vakf-ı Mevlevîhâne-i Galata” ibaresi

vardır. Cezîre-i Mesnevî Süleymaniye Ktp., Nafiz

Paşa, 440/2

Bir önceki risâlenin ist.

tarihi: 1032

108-121vr. I. Risâle olan Gülşen-i Tevhid, 1032’de istinsah

edilmiştir.

Cezîre-i Mesnevî Süleymaniye Ktp., Nafiz Paşa, 499

İst. tarihi: 12 Rebiulevvel

1198

1b-13b. Eserin dibacesi eksiktir. 1a’daki vakfiyede 1210 yılında Derviş Hüseyin tarafından Bâb-ı Cedîd/Yenikapı Mevlevîhânesine

vakfedildiği kayıtlıdır. Cezîre-i Mesnevî Süleymaniye Ktp., Pertev

Paşa, 635 İst. tarihi yok 1b-17b, 17 satır. Cezîre-i Mesnevî Süleymaniye Ktp., Şehid

Ali Paşa, 2771 İst. tarihi yok 31b-41b, 19 satır. Cezîre-i Mesnevî Atıf Ef. Ktp., 2799 İst. tarihi yok 182-232. Cezîre-i Mesnevî Ankara DTCF, İsmail Saib

II, 4497

İst. tarihi: 24

Şevval 1268 19 satır, ta’liktir. Cezîre-i Mesnevî Ankara DTCF, Muzaffer

Ozak I, 114

İst. tarihi: Erzincan 17 Rebiulevvel

1264

Müst: es-Seyyid Muhammed Arif

Cezîre-i Mesnevî Ankara DTCF, Mustafa

Con A, 401 İst. tarihi: 1276

1b-14b, 15satır. Müst: el-Hac Es- Seyyid Ömer el-Buhârî Cezîretü’l-

Mesnevî

Ankara DTCF, Muzaffer

Ozak I, 14 İst. tarihi yok Cezîre-i Mesnevî Köprülü Ktp., Mehmed

Asım Bey, 195 İst. tarihi yok 15 vr.

İntihâb ve İhtiyâr-ı Mesnevi

Beyazıt Devlet Ktp.,

Veliyyüddin Ef., 1817 İst. tarihi yok

143a-149b. Eksik bir nüsha olup “der beyân-ı nehy kerden ez

musâhabet-i müddeiyân ve müzevvirân” babından

başlamaktadır. Cezîre-i Mesnevî Hacı Selim Ağa Ktp.,

Kemankeş, 201 İst. tarihi yok 49b-63a.

Cezîre-i Mesnevî Süleymaniye Ktp., Esad

Ef., 3475/12 İst. tarihi yok 36-40 vr. 24 satır. Cezîre-i Mesnevî Süleymaniye Ktp., Laleli,

1910 İst. tarihi yok

1b-13b. Eser, katalogda 124 vr. görünmektedir. Ancak 14b’de

Gülşen-i Tevhid başlar. Cezîre-i Mesnevî Paris-Bibliotheque

Nationale, Regius 1585333 İst. tarihi: 1044 123 vr., müst: İsmail b. Hıdır Cezîre-i Mesnevî Beyazıt Devlet Ktp.,

16382334 İst. tarihi: 1269 11 vr., müst.: Mehmet Arif Cezîre-i Mesnevî Wien-National Bibliothek,

N. F. 346335 İst. tarihi yok 20 vr., müst.: Hüseyin Ali

333

Önder, vd., Mevlâna Bibliyografyası, s. 145. Cezîre-i Mesnevî’nin 123 vr. olması mümkün değildir. Muhtemelen bu nüsha Cezîre şerhlerinden birisidir.

334

Önder, vd., Mevlâna Bibliyografyası, s. 145. 335

Cezîre-i Mesnevî Ankara Ün., İlahiyat Fak.

Ktp., 80336 İst. tarihi yok 263a-278a

Cezîre-i Mesnevî Süleymaniye Ktp., Murad

Molla, 1564 İst. tarihi yok 1b-14a, 17 satır. Cezîre-i Mesnevî Süleymaniye Ktp., Yazma

Bağışlar, 7795/3 İst. tarihi: 975 79b-87b, 25 satır. Cezîre-i Mesnevî Mevlânâ Müzesi, Türkçe

Yazmaları; 2039/4 1237

183b-194b. müst.: Muhammed Âlim Fergânî