Mesai Saatleri İçerisinde Yapılan Vazgeçilmez Etkinlik: “Çay Molası”

Memurların bir araya gelmeleri, çalışmalarına kısa bir mola vermeleri kuşkusuz çalıştıkları kurumun yoğunluğuna göre değişmektedir. Söz gelimi PTT ya da Nüfus Müdürlüğü’nde çalışan bir memurun mesai arkadaşlarıyla bir araya gelip herhangi bir etkinlik yapma durumu daha az olurken Üniversitede ya da Milli Eğitim Müdürlüğü’nde çalışan memurun bir araya gelme durum daha fazladır. Görüşme yapılan memurların birçoğu çay molası, doğum günü kutlamaları, kahvaltı

programları gibi etkinlikler etrafında birleşmekteler. Görüşmecilerden A. N., mesai arkadaşlarıyla çay molası verdiklerini, arkadaşlarının doğum günlerini kutladıklarını, önemli günleri atlamadıklarını ifade etmiştir. M. D. de, arkadaşlarıyla bağlarını kuvvetlendirmek adına kurum olarak çorba günleri ve hafta içinde en azından bir kahvaltı programı düzenlediklerini dile getirmiştir.

“Kendi birimimdeki arkadaşlarla her çarşamba simit toplantımız olur. Hem bir rahatlama hem bir insanların gazını alma hem burada herkes serbest istediğini, beğendiğini, beğenmediğini konuşur. İki şey yasaktır sadece futbol ve siyaset, onun dışında her şey konuşulur. Çünkü sevdiklerinizle futbol ve siyaset konuştuğunuzda aranız açılır diye düşünenlerdenim” (M. B., Erkek, 50, Belediye).

M. B., mesai arkadaşlarıyla her haftanın bir günü kahvaltı programı düzenlediklerini ifade etmiştir. Yoğun çalışma koşullarında bir rahatlama olarak bir araya gelmeleri, işle ilgili sorunlar veya kişisel konularla ilgili konuşmayı, rahatça konuşmayı önemli görmektedir. Memurların iş yoğunluğuna göre mesai arkadaşlarıyla sohbet için ya da kısa bir mola vermek için genellikle çay molası verdikleri tespit edilmiştir. Bununla beraber bir araya geldiklerinde genel olarak işle ilgili sorunları, aylıkların yetersizliğini, hayat pahalılığını, genel gündemi, personel eksikliğini, ev ve çocuklarla ilgili konuları, futbol üzerine konuştuklarının altını çizmişlerdir.

“Mesai arkadaşlarımızla bir araya geliyoruz. Çay molası verdiğimizde genellikle güncel konular, iş sorunları, futbol konularını konuşuyoruz” (G. S., Erkek, 36, Belediye).

“Boş kalınca siyaset, ülke ve dünya gündemi veya ekonomik olarak memurun kendi bütçesi ile ilgili kendi hayat bağlılığı ile ilgili, iş ile ilgili konuşuruz” (K. A. Erkek, 53, Tarım).

“Bu odada hepimiz kadın olduğumuz için evsel sorunlar, eş, çocuk, okul eğitimi sorunları, çocuğun sıkıntıları, anneye yansıttıkları, evdeki iş yükü ve eve yansıması, çocukla ilgilenememe konularını konuşuyoruz” (Y. A., Kadın, 35, Tarım).

Görüşmecilerden Y. A., çalıştığı kurumdaki mesai arkadaşlarının tümünün bayan olması nedeniyle genel olarak evle ilgili, çocuklarıyla ilgili konular üzerine konuştuklarını belirtmiştir. Esasında yapılan tüm bu etkinlikler, bir araya gelmeler memurların birbiriyle uyum içinde çalıştıklarını göstermektedir. Dolayısıyla günümüzde memurların çalışma ortamlarının huzurlu olduğunu söyleyebiliriz. Bu durum memurların mesai arkadaşlarıyla bir yandan uyumlu çalıştıklarını gösterirken bir yandan da verimli, üretken çalışmasını sağlamaktadır.

3.3.4. E-Devlet: “İş Yükümüzü Hafifletirken Bir Yandan İş Yükledi” 2006 yılında E-Devlet uygulamasına geçilmesiyle birlikte bürokrasi adına önemli ilerlemeler kaydedilmiştir. Bu uygulama sayesinde insanlar, birçok işlemleri farklı kurumlara gitmeden çözebilmektedir. E-Devlet temelde devletin yürüteceği bazı görev ve hizmetleri elektronik ortamda yürütmeyi kapsamaktadır. Bu işlemi en güvenli ve kesintisiz bir şekilde yapmayı hedeflemektedir. E-devlet aracılığıyla devlet yapısının güçlendirilmesi, sistemin hızlı bir şekilde işleyerek vatandaşın isteklerini karşılaması, işlemlerin kolaylaştırılması sağlanmıştır. Bununla beraber kamu kuruluşlarında sürekli karşılaşılan “bugün git yarın gel” tabiriyle karşılaşmak söz konusu olmayıp gerekli işlemler anında cevaplanmaktadır.

E-Devlet uygulaması günümüzde birçok insan tarafından yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumu üzerinden yapılacak işlemlerden Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, Emniyet Genel Müdürlüğü, Adalet Bakanlığı gibi kurumların işlemlerine kadar birçok işlem E-Devlet üzerinden yürütülmektedir. E- Devlet uygulamasına geçilmeden önce sözgelimi nüfus kayıt örneği belgesi almak için Nüfus Müdürlüğü’ne gitmek gerekirken günümüzde bu belge E-Devlet üzerinden alınmaktadır. Bu durum E-Devlet üzerinden yapılacak işlemler adına bir yandan insanların fazla zaman kaybetmeden işlerini yürütmesini sağlarken bir yandan da memurların iş yükünü hafifletmiştir. Memurların iş yükünü hafifletme durumu elbette her kurum için geçerli değildir. Görüşme yaptığımız memurlar arasında özellikle Nüfus ve Milli Eğitim Müdürlüğü’nde çalışan memurların iş yükünü bir nebze de olsa hafiflettiği görülmüştür.

“Nüfus kayıt örneği, ikametgâh belgesi, alt-üst soy belgesi vatandaşa vermiyoruz, E- Devlete yüklendi bu işlemler. Bütün kurumlara kimlik paylaşım sistemiyle bağlıyız, hiçbir vatandaş nüfustan bir şey istemeyecek. Islak imzalar da kalktı, kare kod sistemine geçtik. Bu bizim için kolaylık oldu” (A. K., Erkek, 56, Nüfus).

“Mesela bizim ücretli öğretmenlerle ilgili talebi önceden biz kendimiz alırdık. Ama şu anda E-Devlet üzerinden rahatça öğretmen adayı arkadaşlarımız başvurabiliyor, o süreci de o şekilde hallediyorlar” (H. B.,Erkek, 44, Milli Eğitim).

Görüşmecilerden A. K., E-Devlet uygulaması sayesinde nüfus kayıt örneği, alt-üst soy belgesi, ikametgah belgesi gibi belgelere ulaşmak için vatandaşın kuruma gelmediğini ve bu bakımdan iş yükünün hafiflediğini dile getirmiştir. Aynı şekilde H. B. da, öğretmen atamalarında gerekli olan belgelerin, ücretli öğretmenlik başvurularının E-Devlette yüklü olması nedeniyle iş yüklerinin azaldığını ifade etmiştir. Görüşme yaptığımız bu memurların yanı sıra E-Devlet uygulamasının iş yüklerini arttırdığını söyleyen memurlar da bulunmaktadır. Bu memurlar daha çok PTT kurumunda çalışan memurlardır. Görüşmecilerden Z. Y., E-Devlet uygulamasının iş yüklerini azaltmaktan ziyade arttırdığının altını çizmiştir. Çünkü E- Devlet şifresi herhangi bir kurumdan alınmayıp sadece PTT’den alınabilmektedir. PTT’nin mevcut işlemlerinin yanına bir de E-Devlet şifresi verme işlemi de eklendiğinde iş yükü artmış olmaktadır. Bu sebeple E-Devlet uygulamasının PTT’nin iş yükünü hafifletmekten ziyade arttırdığı vurgulanmıştır.