Meram Belediyesi’nde Stratejik Yönetim Uygulama Aşamaları

Meram Belediyesi, ilçenin daha planlı büyümesini, hizmetlerin hızlı ve etkin sürdürülmesinin sağlanması amacıyla hazırlamış olduğu stratejik planını başlıca iki amaç doğrultusunda ele almıştır. Bunlardan birincisi kurumun içyapısı ile dış çevresinin analiz edilmesi ve böylece hizmet sunumunda yetersizlik doğuran şartların belirlenmesi, ikincisi ise kurumun ilçe halkına yönelik olarak vereceği hizmetlerin beşer yıllık dönemler itibariyle geleceğe dönük olarak planlamasıdır.90

Belediye stratejik planındaki amaç ve hedeflerini, Dünya’daki ve Türkiye’deki diğer eğilimleri, uygulamaları ve planları değerlendirerek belirlemiştir. Stratejik planların tamamlayıcısı olan yıllık performans hedefleri ise performans planına bırakılmıştır. Meram Belediyesi performans planını stratejik plandan ayrı ve onun eki olarak hazırlama yoluna gitmiştir. Belediye performans planını her yıl güncellerken, stratejik planını diğer belediyelerde olduğu gibi 5 yılığına hazırlamış ve şu ana kadar revize edilmesi konusunda çok fazla bir çalışma yapılmamıştır. Stratejik planda, planın gerekirse ikinci yılın sonunda revize edilebileceğinden bahsedilmiş ancak zaten düşük tutulan hedeflerde göze çarpacak sapmalar meydana gelmediği için bu konudaki çalışmalarda yetersiz kalınmıştır.

Meram Belediyesi stratejik planında esas olarak üç temel konu üzerinde odaklanmıştır. Bunlar stratejik amaçlar, stratejik hedefler ve performans hedefleridir. Strateji amaçlar genel olarak belediyenin ideale ulaşma çabasıdır. Stratejik hedefler, stratejik amaca uygun olarak beş yılın sonunda ulaşılmak istenen hedefler olup, genel olarak ölçülebilir niteliktedir. Performans hedefleri ise stratejik hedeflere uygun olarak hazırlanır. Performans hedefleri hizmetin ifa edildiği yıl için değil, bir sonraki yılda gerçekleştirilmek istenen hedefler için hazırlanır.

90

Meram belediyesi durum analizini belediye ile ilişki halinde olan diğer kurumları ve belediyeleri ve ayrıca bu belediyelerin stratejik planlarını değerlendirerek ortaya koymuştur. Belediyenin genel durum değerlendirmesi başlığı altında incelemiş olduğu belli başlı konular ilçenin yönetim yapısı, diğer kurumlar ile ilişkileri, ilçenin gelişiminde stratejik planın rolü ve ilgili kanun ve yönetmeliklerdir. Meram Belediyesi incelediğimiz diğer merkez belediyelere göre bu aşamada durum analizini daha farklı bir şekilde ele almıştır. Stratejik plan dâhilinde ayrıca belediyenin stratejik planlarının yapılabilmesi için iç ve dış çevre şartlarının tespit edilmesi amacıyla hazırlanacak mevcut durum raporlarının konusuna yer verilmiş ve bu raporları hazırlayacak personel belirtilmiştir. Meram Belediyesinde büyükşehir belediyesinden farklı olarak stratejik planlama çalışmalarının yürütülmesi için koordinatör birimin başkan yardımcısı olmasına karar verilmiştir. Bununla birlikte belediye planlama süreci öncesinde belli bir organizasyon oluşturarak süreçte yer alacak personel için birtakım rol ve sorululukları tanımlamıştır. Ayrıca planlama sürecinde benimsenecek yaklaşımlar ve ilkeler benimsenmiştir.

Belediye paydaş analizi kapsamında diğer belediyelere benzer yöntemler kullanmıştır. Stratejik plan çalışmaları çerçevesinde sıralamış olduğu iç ve dış paydaşlarının gerek anket yoluyla gerek birebir görüşme yoluyla veya yazışma yoluyla görüşlerini almıştır. Böylece plana gereken desteğin sağlanabilmesi için önemli bir adım atılmış ve belediye ile karşılıklı çıkarları olan kurum ve kişilerin katılımları gerçekleştirilmiştir. Belediye için kurumsal katılımın gerçekleşmesi kurumsal yapıda sürecin devamını sağlayacak kurumsal kapasitenin gerçekleştirilmesi açısından önemlidir.91

Meram belediyesi ilçenin sağlıklı bir şekilde gelişmesi ve yaşanabilir bir kent olması için hazırlamış olduğu bu stratejik planın doğru plan olmasına ve ciddi bir şekilde uygulanmasına büyük özen göstermiştir. Ancak yerel planlara esas teşkil edecek konuların önemli bir bölümünün merkezi hükümete bağlı kurum ve kuruluşlar tarafından yerinden bilgi alınarak planlanması ve diğer bir bölümünün ise büyükşehir belediyesi veya üniversiteler gibi bağımsız ve özerk kuruluşları ilgilendirmesi planın kurumsal çerçevede sahiplenilmesini zorlaştırmaktadır. Her ne

91

kadar merkezi hükümet bilgileri yerel olarak toplasa da karar aşamasına gelindiğinde öncelikleri değiştirebilmekte veya planda öngörülmeyen yeni uygulamaların içine girebilmektedir. Ancak stratejik planlar yerel ihtiyaçların daha etkin şekilde giderilebilmesi için daha yerel nitelikte hazırlanmalı ve yerel nitelikte hazırlanmış olan diğer planlarla da paralel şekilde hazırlanmalıdır. Bu planlar Konya Büyükşehir Belediyesi stratejik planı, diğer ilçe belediyelerinin stratejik planları, Meram il ve ilçe müdürlüklerinin stratejik planları gibi.

Meram Belediyesi tüm bunların yanı sıra stratejik planının hazırlık aşamasında Meram Belediyesi ile diğer kurumların stratejik planlarında ortaya çıkabilecek çakışmanın nasıl önleneceği sorununa da eğilmiştir. Bu sorunun çözümü kaynak israfının önlenmesi açısından önemli olmakla birlikte, asıl üzerinde durulması gereken nokta işbirliğinin nasıl yapılacağıdır. Stratejik plan hazırlanırken bu yöndeki soru ve endişelerin giderilmesi için şöyle bir yöntem uygulanmıştır:92

1- Meram Belediyesi’nin hazırlamış olduğu stratejik amaç ve hedeflerden ilgili olanlar hakkında, Valilik, Kaymakamlık, diğer kamu kurumları, Sivil Toplum Örgütleri ile bire bir toplantılar yapılmak sureti ile görüşleri istenmiştir.

2- İkinci aşamada ise Meram Belediyesi’nin stratejik plan taslağı incelenerek gerekli görülen durumlarda uygun değişiklikler yapılmıştır.

Meram Belediyesi kendi vizyonunu yine geniş katılımlar çerçevesinde hazırlamış, misyonunu belirlerken ise bir taraftan kurum yöneticilerinin görüşleri, diğer taraftan ise kendisine yasayla verilen görevleri göz önünde bulundurmuştur. Misyonda en önemli konu, bazı görevlerin Konya İl Özel İdaresinin görevleriyle çakışması nedeniyle kuruma özgü ayırıcı bir özelliğin ortaya konmasıdır. Bu konuda; kurum yöneticileriyle yapılan görüşmeler, fiili duruma ilişkin uygulamalar, dünyadaki ve bölgedeki gelişmeler ve uygulanabilirlik faktörleri dikkate alınarak seçici bir yaklaşım belirlenmiştir. Bu aşamada vizyon; tarihsel mirasın ve yeşilin korunup geliştirilmesi ve diğer belediyecilik fonksiyonlarının icrasında öncü ve örnek bir belediye olmak şeklinde tanımlanmıştır. Misyon ise; ilçenin kentsel gelişim

92

seviyesini, yaşam kalitesini sürekli artırmak ve kültürel kimliğin daha çok geliştirilmesini sağlamak şeklinde ifade edilmiştir.

3.5. Konya Belediyelerinde Stratejik Planlama Aşamasında Karşılaşılan