Sabit GÜG 300.000 TL
MADDİ DURAN VARLIKLAR
Prof. Dr. Nuran Cömert40 1. Genel Açıklama
Bilindiği üzere Maddi Duran Varlıklar (MDV) mutaden alım satıma konu olmayan ve bir hesap döneminden daha uzun süre işletme faaliyetlerinde kul-lanılmak amacıyla edinilen işletme varlıklarına genel olarak verilen bir isimdir.
Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğinde MDV’lar: İşletme faaliyetlerinde kullanılmak üzere edinilen ve tahmini yararlanma süresi bir yıldan fazla olan fi-ziki varlık kalemlerinin ve bunlarla ilgili birikmiş amortismanların izlendiği he-sap grubu olarak tanımlanmıştır. 213 Sayılı Vergi Usul Kanununda (VUK) ise bir tanım yapılmamış, ancak bu tür fiziki varlıklar gayri menkuller kapsamında yer almıştır. Uluslararası Muhasebe Standartlarıyla (UMS) tam uyumlu 16 No’lu Tür-kiye Muhasebe Standardında (TMS) ise MDV’lar; mal veya hizmet üretimi veya arzında kullanılmak, başkalarına kiraya verilmek veya idari amaçlar çerçevesin-de kullanılmak üzere elçerçevesin-de tutulan ve bir dönemçerçevesin-den daha fazla kullanımı öngörülen fiziki kalemler olarak tarif edilerek daha geniş bir kapsam ortaya konulmuştur.
Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı ise (bundan böyle kısaca BOBİ FRS olarak anılacaktır) 12. bölümde ele aldığı MDV’ları ben-zer şekilde tanımlayarak bu varlık grubuyla ilgili muhasebe ilkelerini aşağıdaki başlıklar altında açıklamıştır.
• Kapsam ve İlk Kayıt
• Sonraki Ölçüm
• Amortisman
• Değer Düşüklüğü
• Finansal Tablo Dışı Bırakma
Tablo 1’de, BOBİ FRS kapsamında MDV’ların ele alınışı TMS 16 ve Kü-çük ve Orta Ölçekli İşletmeler (KOBİ) İçin Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS) ile karşılaştırılmıştır. Tablodan da görüleceği üzere BOBİ FRS’nin oldukça özet içerik başlıklarına sahip olduğu anlaşılmaktadır. Burada dikkat çekici en önemli farklardan biri KOBİ UFRS kapsamında Satış Amaçlı MDV’lara da yer verilmiş olmasıdır. Bilindiği üzere Tam Set TFRS de Satış
40 Marmara Üniversitesi İşletme Fakültesi
*
*
Amaçlı Gayri Menkuller ve Durdurulan Faaliyetlerle ilgili 5 No’lu ayrı bir standart bulunmaktadır.
TABLO 1:
MDV’larla İlgili Standartların İçerik Karşılaştırması
BOBİ FRS TAM SET TMS-16 KOBİ UFRS
• Kapsam ve İlk Kayıt
• Amortismana Tabi Tutar ve Amortisman
• Finansal Durum Tablo-su Dışı Bırakma
• İlk Muhasebeleştirme Sonrası Ölçüm
• Amortisman
• Amortismana Tabi Tutar ve Amor-tisman Dönemi
• Fin Durum Tab.Dışı Bırakma
• Açıklama
Kamu Yararını İlgilendiren Kuruluşlar (KAYİK) dışında kalan ve TTK çerçevesinde bağımsız denetime tabi olan şirketlerin uygulayabileceği mu-hasebe ilkelerini düzenleyen BOBİ FRS kapsamında yer alan MDV’lar ile ilgili düzenlemelerin uygulanmasına ilişkin açıklama ve görüşlerimiz BOBİ FRS’nin konuyla ilgili bölümündeki başlıklar esas alınarak aşağıda sırasıyla açıklanmıştır.
2. Kapsam ve İlk Kayıt
BOBİ FRS’de bu alt başlık altında kapsam ve ilk kayıtla ilgili şu açıklama-lar yer almaktadır:
Maddi duran varlıklar, mal veya hizmet üretiminde veya arzında mak, başkalarına kiraya verilmek veya idari amaçlar çerçevesinde kullanıl-mak üzere elde tutulan ve birden fazla dönemde kullanımı öngörülen fiziki kalemlerdir.
Aşağıdaki kalemler bu bölüm kapsamı dışında tutulmuştur:
• Tarımsal faaliyetlerle ilgili canlı varlıklar
• Madenler üzerindeki haklar ve
• Maden kaynakları
Ancak, yedek parça ve bakım malzemelerinin, maddi duran varlık tanımı-nı karşılaması durumunda bu bölüm kapsamında ele alınması, aksi halde bu varlıkların stoklar içerisinde sınıflandırılması öngörülmüştür.
Uygulamada meslek mensuplarınca bedel ilavesi diye bilinen; varlığın ekonomik ömrünü uzatarak veya kapasitesini genişleterek kendisinden gele-cekte elde edilecek yararı artıran harcamalar varlığın defter değerine dâhil edilecektir. Bu tür harcamalar maddi duran varlık tanımını karşılamaları du-rumunda yenileme harcamalarını ve büyük çaplı kontroller için yapılan har-camaları da içerir.
Arazi ve binalar, birbirinden ayrılabilir varlıklardır ve söz konusu varlık-lar birlikte edinilmiş olsavarlık-lar bile, ayrı ovarlık-larak muhasebeleştirilirler.
Maddi duran varlıklar, ilk kayda almada maliyet bedeliyle değerlenir.
Satın alma yoluyla elde edilen maddi duran varlığın maliyet bedeli, ti-cari iskontolar ve indirimler çıkarıldıktan sonraki satın alma fiyatı, satın alma işlemine bağlı olarak yapılan giderler ve varlığın yönetim tarafından amaçla-nan koşullarda kullanılabilmesini sağlayacak konuma ve duruma getirilme-siyle doğrudan ilişkilendirilebilen maliyetlerden oluşur.
Bu çerçevede, satın alma yoluyla elde edilen bir maddi duran varlığın ma-liyetine dâhil edilebilecek harcamalar arasında aşağıdakiler gösterilebilir:
• Nakliye ve montaj giderleri,
• Gümrük vergileri,
• Noter, mahkeme, kıymet takdiri vb. giderler,
• Satın alma sırasında ödenen, iade alınamayan vergi, resim ve harçlar,
• Varlıkla ilgili olarak yapılan işlerden dolayı serbest meslek erbabına ödenen ücretler,
• Varlığın yerleştirileceği yerin hazırlanmasına ilişkin maliyetler,
• Mevcut bir binanın satın alınarak yıkılması ve varlığın yerleştirileceği yerin veya arsanın hazırlanması için katlanılan giderler,
• Varlığın uygun şekilde çalışıp çalışmadığına dair yapılan test maliyet-leri. Ancak bu aşamada üretilen ürünlerden elde edilen hasılat bu ma-liyetlerden indirilir.
Maddi Duran Varlıklara ilişkin borçlanma maliyetleri (finansman giderle-ri) oluştukları dönemde kar veya zarara yansıtılır. Ancak inşaası normal şart-lar altında bir yıldan daha uzun süren maddi duran varlıkşart-lar için katlanılan borçlanma maliyetleri kullanıma hazır hale geldiği tarihe kadar maddi duran varlığın maliyetine dahil edilir.
Burada VUK’daki maliyet değerinden farklılık gösteren en önemli husus inşaası bir yıldan uzun süren maddi duran varlıklar hariç aktifleştirme ta-rihine kadar gerçekleşen finansman giderlerinin maliyete dahil edilmeme-sidir ki bu düzenleme Tam Set TFRS’ye uyum açısından uygun olmuştur.
İşletme tarafından inşa ve imal edilen varlıkların maliyetleri de satın alma yoluyla edinilen varlıklarla aynı ilkelere göre belirlenir. Bununla birlik-te, işletmenin olağan faaliyetleri kapsamında benzer varlıkları satış amacıyla üretmesi durumunda, bu kapsamda üretilen bir maddi duran varlığın maliye-tinin belirlenmesinde Bölüm 6 Stoklar’a göre hesaplanan maliyeti esas alınır.
Bir yıl veya daha kısa vadeli bir ödeme karşılığında satın alınan maddi du-ran varlıklar vade farkı ayrıştırılmaksızın ödenen veya ödenmesi beklenen na-kit tutardan ölçülür. Bir yıldan uzun vadeli bir ödeme karşılığında satın alınan maddi duran varlıklar ise vade farkı ayrıştırılarak peşin fiyat üzerinden daha doğrusu işletme peşin ödeme yapmış olsaydı ödeyeceği fiyat üzerinden ölçü-lür. Dolayısıyla bir maddi duran varlığın ediniminde ödemelerin bir yıldan uzun vadeye ertelenmesi söz konusu olduğunda, ilgili maddi duran varlığın maliyeti bugünkü değer hesaplaması yapılarak ölçülür. Vade farkı tutarı Stan-dardın 9 nolu bölümünde yer alan “Finansal Araçlar ve Özkaynaklar” 9.14-9.19 paragraflarında etkin faiz yöntemine göre hesaplanan faiz gideri olarak muhasebeleştirilir.
Dolayısıyla bir yıl ve daha kısa vadeli edinimlerde maddi duran varlığı ilk kayda almada VUK ile bir fark bulunmamaktadır. 1 yıldan uzun vadeli edinimlerde MDV’ın aktifleştirilmesi Tam Set TMS ile uyumludur. Bilin-diği üzere Tam Set TMS’ye göre maddi duran varlık kaleminin maliyeti, muhasebeleştirme tarihindeki peşin fiyatın eşdeğeri tutardır. Eğer ödeme normal kredi vadelerinin ötesine erteleniyorsa, peşin fiyat eşdeğeri ile top-lam ödeme arasındaki fark kredi dönemi boyunca faiz olarak finansal tab-lolara yansıtılır.
Bununla birlikte, bir veya birden fazla maddi duran varlığın, parasal ve/
veya parasal olmayan kalemler ile takas edilerek edinilmesi durumunda, edi-nilen maddi duran varlığın veya varlıkların maliyeti, elden çıkarılan parasal olmayan kalemin net defter değeri esas alınarak belirlenir. Takas işleminde parasal olmayan kalemin yanı sıra, parasal bir kalem de alınmış veya veril-miş ise elden çıkarılan parasal olmayan kalemin net defter değerine, ödenen parasal kalemin gerçeğe uygun değeri eklenir ya da elden çıkarılacak parasal olmayan kalemin net defter değerinden, alınan parasal kalemin gerçeğe uygun değeri indirilir.
Örnek vermek gerekirse;
Bir makine alınırken, karşılığında bir başka makine veya stok verilmesi duru-munda, verilen varlığın-makine veya stokun- net defter değeri esas alınır.
253 MAKİNE
1) 150.000
Daha basit bir muhasebeleştirme gayesiyle yapılsa bile takas yoluyla MDV edinimine ilişkin böyle bir düzenleme gerek Borçlar ve Ticaret Ka-nunu gerek KDV kaKa-nunu bakımından problem doğurabilecek mahiyettedir.
Bu nedenle ülkemize özgü bir muhasebe standartı geliştirirken ülkemizin ticari uygulamaları ve mevzuatını göz önünde bulundurmak ve ona uygun çözüm getirmek gerekir.
Takas yoluyla edinim, Tam Set TMS’de oldukça ayrıntılı açıklanmıştır.
Kısaca özetlemek gerekirse, Tam Set TMS ye göre edinilen varlığın gerçeğe uygun değeri (GUD) esas alınır. GUD bilinmiyorsa verilen varlığın GUD, o da bilinmiyorsa verilen varlığın defter değeri esas alınır. Ayrıca birbirinden farklı özellik ve nitelikteki varlıkların takası hasılat standardına göre mu-hasebeleştirilir.
Tam Set TMS’ye biraz daha yakın ama ondan biraz daha basit düzenle-me KOBİ UFRS’de yer almaktadır. Buna göre;
Bir maddi duran varlık kalemi parasal olmayan bir varlık, varlıklar veya parasal olan ve parasal olmayan varlıkların bir bileşimi karşılığında
edinile-153 T.MAL 150.000 1) 150.000
bilir. Edinilen varlığın maliyeti aşağıdaki koşullar hariç gerçeğe uygun değer ile ölçülür: (a) takas işleminin ticari özünün bulunmaması veya (b) ne elde edilen varlığın ne de elden çıkarılan varlığın gerçeğe uygun değerinin güve-nilir bir şekilde ölçülememesi. Bu durumda varlığın maliyeti, elden çıkarılan varlığın defter değeri ile ölçülür.
Birden fazla maddi duran varlığın birlikte edinilmesi durumunda, her bir maddi duran varlığın maliyeti, bu bölüm hükümlerine göre hesaplanan top-lam maliyet bedelinin piyasa fiyatlarına göre ilgili maddi duran varlıklara dağıtılması suretiyle belirlenir.
Burada da standart birlikte edinilen MDV’ların maliyetinin belirlenme-sinde bir anahtar önermiştir. Örneğin ithal yoluyla edinilmiş bir çok MDV için katlanılan ithalat masrafları her bir MDV piyasa fiyatının toplam piya-sa fiyatı içindeki ağırlığı ölçüsünde pay edilir.
Örneğin:
Piyasa değeri 80.000 TL olan A makinesi ile Piyasa Değeri 40.000 TL olan B Makinesi birlikte edinilmiş ve her ikisi için katlanılan taşıma gi-deri 20.000 TL ise A makinesinin maliyetine eklenecek taşıma gigi-deri 80.000/120.000 x20.000 TL=13.333 TL olacak, B makinesine yüklenen taşı-ma gideri ise 40.000/120.000 x20.000=6.667 TL olacaktır.
Kiralama yoluyla elde edilen maddi duran varlıkların maliyeti, Standardın 15 No’lu Kiralamalar Bölümü uyarınca belirlenir (Kitabın ilgili bölümüne ba-kınız).
3. Sonraki Ölçüm
BOBİ FRS kapsamında MDV’ların sonraki ölçümünde tam sette olduğu gibi maliyet ya da yeniden değerleme modeline imkan vermektedir.
Buna göre; MDV’lar, ilk kayda almadan sonra birikmiş amortisman ve bi-rikmiş değer düşüklüğü zararları düşülmek suretiyle maliyeti üzerinden veya yeniden değerlenmiş tutarı üzerinden değerlenir. Maddi duran varlıkla ilgili yapılan normal bakım ve onarım giderleri varlığın maliyetine dâhil edilmez.
Ancak, ilk muhasebeleştirmeden sonraki ölçümlerde bir maddi duran varlık sınıfının tamamı yeniden değerleme modeli kullanılarak değerlene-bilir.
Yeniden değerleme durumunda, yeniden değerlenmiş tutar, ilgili maddi duran varlığın yeniden değerleme tarihindeki gerçeğe uygun değerinden, bu tarihten sonraki birikmiş amortisman tutarı ile birikmiş değer düşüklüğü zara-rı tutazara-rının indirilmesi suretiyle hesaplanır.
Yeniden değerleme, ilgili varlığın defter değerinin raporlama dönemi so-nundaki gerçeğe uygun değerinden önemli ölçüde farklı olmamasını sağlaya-cak şekilde düzenli aralıklarla yapılır.
Gerçeğe uygun değerin tespitinde, Bölüm 9 Finansal Araçlar ve Özkay-naklar’da yer alan (9.27-9.29 paragraflar) hükümler kıyasen uygulanır.
Yeniden değerlemeye tâbi tutulan maddi duran varlığın yeniden değerleme tarihindeki gerçeğe uygun değeri, ilgili maddi duran varlığın değerlemesini yapmak üzere kamu kurumlarınca yetkilendirilmiş kişiler ya da maddi duran varlığın gerçeğe uygun değerinin belirlenmesinde, gerekli mesleki bilgiye sa-hip ve maddi duran varlığın sınıf ve yeri hakkında güncel bilgisi bulunan kişi-ler tarafından tespit edilen değer esas alınarak belirlenir. Dipnotlarda gerçeğe uygun değerin belirlenmesinde hangi kişiler tarafından yapılan değerlemele-rin dikkate alındığı açıklanır.
Bir maddi duran varlık kaleminin yeniden değerlemesinin yapılması duru-munda bu varlığın yer aldığı maddi duran varlık sınıfındaki diğer varlıklar da yeniden değerlemeye tâbi tutulur.
Bir maddi duran varlığın defter değerinin yeniden değerleme sonucunda artması durumunda, bu artış Finansal Durum Tablosunda özkaynaklarda “Ye-niden Değerleme Yedeği” kaleminde gösterilir. Ancak, bu artış, aynı varlığın daha önce kâr veya zarara yansıtılan yeniden değerleme değer azalışını tersine çevirdiği ölçüde kâr veya zararda gösterilir.
Bir maddi duran varlığın defter değerinin yeniden değerleme sonucunda azalması durumunda, bu azalışın aynı varlık için yeniden değerleme yede-ğinde yer alan tutar kadarlık kısmı yeniden değerleme yedeyede-ğinden indirilir.
Ancak yeniden değerleme azalışının yeniden değerleme yedeğinde yer alan tutardan yüksek olması durumunda aradaki fark kâr veya zarara yansıtılır.
Bir maddi duran varlık finansal tablo dışı bırakıldığında bu varlığa ilişkin olarak yeniden değerleme yedeğinde yer alan birikmiş tutar “Geçmiş Yıllar Kârları/Zararları” kalemine aktarılır.
Düzenleme kapsamından anlaşılacağı üzere yeniden değerleme işlemle-rinin muhasebeleştirilmesinde Tam Set TMS’ye göre önemli bir fark bulun-mamaktadır. Yeniden değerleme işlemlerinin muhasebeleştirilmesi VUK’a göre yapılan yeniden değerleme işlemlerinin muhasebeleştirilmesine de- bazı farklar dışında- benzemektedir. Aşağıda bu farkları da ortaya koyan basit bir örnek üzerinde yeniden değerleme işleminin nasıl yapılacağı gös-terilmiştir.
Örnek:
1 Ocak 2016’da Aktife Giriş Değeri 10.000.-TL olan bir makinenin ya-rarlı ömrü 5 yıl olup normal amortisman yöntemine göre amortismana tabi tutulmaktadır. Bu makinenin 31.12.2017 tarihi itibariyle GUD 7.800 TL olarak tahmin edilmiştir. Bu makine ile ilgili YD ve amortisman iş-lemleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:
Örnek:
1 Ocak 2016 da Aktife Giriş Değeri 10.000.-TL olan bir makinenin yararlı ömrü 5 yıl olup normal amortisman yöntemine göre amortismana tabi tutulmaktadır. Bu makinenin 31.12.2017 tarihi itibariyle GUD 7.800 TL olarak tahmin edilmiştir. Bu makine ile ilgili YD ve amortisman işlemleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:
İşlem/
Yıl Aktife
Giriş Değeri
YD sonraki değer
Ayrılan Amort Tutarı%20
Biriken
Amort Yeniden değerlem eFonu
NetAktif Değer 2016
Amort 10.000 - 2.000 2.000 - 8.000
2017
Amort 10.000 - 2.000 4.000 - 6.000
2017 YD
%30 artış 3.000 1.200 1.800
31.12.
2017bilanço
13.000 5.200 1.800 7.800
31.12.2018 13.000 2.600 7.800 1.800 5.200
Şayet izleyen yılda yeniden değerleme sonucunda değer azalışı olmuşsa, hesaplama aşağıdaki tabloda görüldüğü şekilde olacaktır:
Şayet izleyen yılda yeniden değerleme sonucunda değer azalışı olmuşsa, hesaplama aşağıdaki tabloda görüldüğü şekilde olacaktır:
Yevmiye Defteri Kayıtları:
2018 13.000 2600 7.800 1.800 5.200
2019
Amortis 13.000 2.600 10.400 1.800 2.600
2019Değer azalışı%30
(3.900) (3.120) (780)
2019BİLANÇO 9.100 7.280 1.020 1.820
Şayet izleyen yılda yeniden değerleme sonucunda değer azalışı olmuşsa, hesaplama aşağıdaki tabloda görüldüğü şekilde olacaktır:
Yevmiye Defteri Kayıtları:
2018 13.000 2600 7.800 1.800 5.200
2019
Amortis 13.000 2.600 10.400 1.800 2.600
2019Değer azalışı%30
(3.900) (3.120) (780)
2019BİLANÇO 9.100 7.280 1.020 1.820
4. Amortisman
Esasen BOBİ FRS’nin MDV’ların amortismanlarıyla ilgili düzenlemeleri-nin Tam Set TFRS den önemli bir farkı yoktur. VUK’nun ise amortismanlarla ilgili düzenlemeleri TFRS’larından büyük ölçüde farklılık içermekte olup dü-zeltilmesi gerekir.
BOBİ FRS’ye göre ; Maddi duran varlıklar için amortisman ayrılması zo-runludur. VUK’ta olduğu gibi isteğe bağlı değildir.
Bir maddi duran varlığın önemli bir parçası, maddi duran varlıktan farklı bir faydalı ömre sahip olabilir ve/veya bu parça için maddi duran varlık için kullanılan amortisman yönteminden farklı bir amortisman yöntemi kullanıl-ması gerekli olabilir. Bu durumda bu tür önemli parçalar ayrı bir şekilde amor-tismana tâbi tutulur.
Örneğin maddi duran varlığın önemli bir parçasının düzenli aralıklarla ye-nilenmesi durumunda söz konusu yenilenen parça maddi duran varlıktan ayrı bir şekilde amortismana tâbi tutulmalıdır.
Arsa ve araziler sınırsız yararlı ömre sahip olduklarından amortismana tâbi değildir. Ancak örneğin işletme içinde inşa edilmiş yollar ve arklar gibi sınırlı faydalı ömre sahip olan bölümler amortismana tâbi tutulmalıdır.
Amortismana tâbi tutar; maddi duran varlığın maliyet bedelinden ya da yeniden değerleme sonrası bulunan tutarından kalıntı değerin indirilmesi su-retiyle belirlenir.
Maddi duran varlığın amortismana tâbi tutarı faydalı ömrü süresince sis-tematik bir şekilde dağıtılır. Faydalı ömür bir varlığın işletme tarafından bek-lenen kullanım süresini ya da işletme tarafından ilgili varlıktan elde edilmesi beklenen üretim veya kullanım miktarını ifade eder. Faydalı ömür işletme ta-rafından gerçekçi tahminlere dayanılarak belirlenir.
Amortisman işlemine, kıst amortisman uygulamasına uygun olarak varlık kullanıma hazır olduğunda başlanır ve varlığın finansal tablo dışı bırakılma-sıyla son verilir. Dolayıbırakılma-sıyla dönem içerisinde kullanıma alınan varlıklar için kullanılan gün esasına göre kıst amortisman hesaplanır.
Kalıntı değer, varlık cari dönem itibarıyla beklenen faydalı ömrünün ve yaşının sonuna gelmiş olsaydı bu varlığın elden çıkarılması sonucunda elde edilmesi beklenen tutardan, tahmini elden çıkarma maliyetleri çıkarıldıktan sonra kalan tutardır. Kalıntı değer, önemsiz olması durumunda amortismana tâbi tutarın belirlenmesinde dikkate alınmaz.
Amortisman yöntemi, varlığın gelecekteki ekonomik faydasının işletme tarafından öngörülen tüketim şeklini yansıtacak şekilde belirlenir. Kullanılan yöntem; maddi duran varlıktan elde edilecek gelecekteki ekonomik faydaların
beklenen tüketim biçiminde bir değişiklik meydana gelmediği sürece, dönem-ler itibarıyla tutarlı bir şekilde uygulanır.
Amortisman hesaplaması için çeşitli yöntemler kullanılabilir. Doğrusal yöntem, azalan bakiyeler yöntemi ve üretim miktarı yöntemleri bu yöntem-lere örnek verilebilir. Doğrusal yöntemde, varlığın kalıntı değeri değişmediği sürece amortisman gideri faydalı ömrü boyunca sabit tutarlardadır. Azalan ba-kiyeler yönteminde, amortisman gideri faydalı ömür boyunca azalır. Üretim miktarı yönteminde beklenen kullanım ya da üretim miktarı üzerinden amor-tisman ayrılır.
Amortisman ayırma işlemine, varlık atıl bırakıldığında ya da kullanımdan kaldırıldığında da devam edilir. Ancak, üretim miktarı yöntemine göre amor-tisman yöntemleri uygulanırken, amoramor-tisman gideri, üretim veya kullanım ol-madığı zamanlarda sıfır olabilir.
Varlığın kullanım şekli değiştiğinde, beklenmeyen ölçüde aşınma veya yıpranma meydana geldiğinde, teknolojik gelişmeler olduğunda, piyasa fiyat-larında değişiklikler meydana geldiğinde veya benzeri durumlarda varlığın kalıntı değeri, faydalı ömrü değişebilir.
Bu tür göstergelerin mevcut olması durumunda faydalı ömre, kalıntı de-ğere ve amortisman yöntemine ilişkin önceki tahminler gözden geçirilir; bek-lentilerde farklılıklar olması durumunda kalıntı değerde, faydalı ömürde ve amortisman yönteminde değişikliklere gidilir. Bu değişiklikler “Muhasebe Politikaları, Tahminler ve Yanlışlıklar” bölümü uyarınca muhasebe tahmin-lerindeki değişiklikler olarak nitelendirilir. Buna göre, yeni kalıntı değere göre hesaplanan amortismana tâbi tutulmamış tutarlar, belirlenen yeni faydalı ömür süresince seçilen amortisman yöntemine göre sistematik bir şekilde da-ğıtılır.
Döneme ilişkin amortisman giderleri, başka bir varlığın defter değerine dâhil edilmediği sürece kâr veya zarara yansıtılır. Kâr veya zarara yansıtılan amortisman giderleri Kâr veya Zarar Tablosunda ilgili varlığın kullanıldığı işletme fonksiyonlarına ilişkin giderlerinin raporlandığı kalemlerde gösterilir.
Örneğin pazarlama departmanında kullanılan bir maddi duran varlığa ilişkin amortisman gideri Kâr veya Zarar Tablosunda “Pazarlama Giderleri” kalemi
Örneğin pazarlama departmanında kullanılan bir maddi duran varlığa ilişkin amortisman gideri Kâr veya Zarar Tablosunda “Pazarlama Giderleri” kalemi