NAZ LL LÇES

Nazilli, Ayd n il merkezine 45 km uzakl ktad r. Bat s nda Sultanhisar ve k smen Yenipazar, güneyinde Bozdo an, do usunda Kuyucak ve kuzeyinde zmir ili bulunmaktad r.

B. KISA TAR H

Büyük menderes havzas na yerle en Etiler, Orta Asya medeniyetini buradan deniz a r ülkelere kadar yaym lard r. M.Ö. 1200 Y l nda bu imparatorluk y k lm yerine Frigler geçmi tir. Frigler sonras bölgede Lidyal lar, Persler, Atinal lar, Ispartal lar, Büyük skender ve Makedon mparatorlu u, Romal lar, Bizansl lar hüküm sürmü lerdir. Selçuklular n Anadolu’ya hakim olmalar ile birlikte bölge Selçuklular idaresine geçmi , sonras nda ise Ayd no ullar ve Osmanl lar bölgeye hakim olmu lard r.

28 May s 1919’da Yunan i gali ile kar la an Nazilli, 5 Eylül 1922’de i galden kurtulmu tur. Nazilli 19.yüzy ldan itibaren Ayd n sanca na ba l olarak yönetilmi , 1831 y l nda ilçe merkezi olmu tur. 1881 y l nda belediye te kilat kurulmu tur.

C. DEMOGRAF K VE DAR YAPISI

2011 y l Türkiye statistik Kurumu Adrese Dayal Nüfus Kay t Sistemi verilerine göre Nazilli’nin toplam nüfusu 146.624 ki idir. Arslanl , sabeyli, Pirlibey isminde 3 beldesi, 18 mahallesi, 60 köyü bulunmaktad r.

15 lçe hakk nda bilgiler; belirtilen kaynaklardan yararlan larak, baz bölümlerde al nt yap larak haz rlanm t r., http://www.nazillitb.gov.tr/v3/default.asp?dokuman=120, (Nazilli Ticaret Borsas Web Sitesi ), 01.06.2012;

http://www.nazilli.bel.tr/nazilli.asp?x=nazillide-tarim&id=4, (Nazilli Belediyesi Resmi Sitesi), 01.06.2012;

http://www.naztic.org.tr/upload/yayinlar/BÖLGE_TUR ZM_RAPORU-MART_2012.pdf (Nazilli Ticaret Odas

Bölge Turizm Raporu Mart 2012), 03/06/2012;

http://www.mta.gov.tr/v2.0/turkiye_maden/maden_potansiyel_2010/Aydin_Madenler.pdf, (Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlü ü Resmi Sitesi ), 09.06.2012;

Ç. CO RAF ÖZELL KLER

lçenin yüzölçümü toplam 644 km²’dir. Büyük Menderes Havzas 'n n olu turdu u ova, Nazilli'de geni lemeye ba lamakta ve kuzey-güney do rultusundaki uzunlu u 10 km’yi geçmektedir. Nazilli'nin de içinde bulundu u ova denizden 75–80 metre yüksekliktedir

lçe s n rlar içinden do arak Büyük Menderes rma na dökülen ve bu rma besleyen sabeyli Deresi, Dall ca-Gereniz Çay , Dere köy Çay ve Mergen Çaylar ba l ca akarsu kaynaklar d r.

D. TARIM YAPISI

lçede tah l grubundan bu day, arpa, çavdar üretilmekte, bu day tarladan kald r ld ktan sonra ikinci ürün olarak m s r üretimi yap lmaktad r.

Nazili pamuk üretimi olarak Türkiye'de çok büyük bir potansiyele sahiptir.

Nazilli'de üretilen pamuk elyaf kalitesi aç s ndan dünyada en kaliteli olanlar ndand r.

Pamuktan üretilen elyaf, tekstil ve di er sanayii dallar nda kullan lmaktad r.

1934 y l nda kurulan Nazilli Pamuk Ara t rma Enstitüsü pamuk konusunda bilimsel ara t rmalar yaparak hem daha kaliteli pamuk üretilmesine hem de pamuk çekirde i üretimiyle verimin art r lmas konusunda çal malar yapmaktad r.

lçede Ege Tütünü diye adland r lan tütün üretimi de yap lmaktad r fakat bölgede yeti tirilen di er tar m ürünleri ile k yasland nda üretimi çok dü üktür.

lçenin özellikle da yamaçlar nda zeytin üretilmektedir. Nazilli'de ayçiçe i, susam, patates, yerf st ve kestane de yeti tirilmektedir. Özellikle Ayd n ilindeki kestane üretimi Nazilli'nin yüksek kesimlerinde yo unla m t r. Kestane genellikle iç piyasaya Nazilli'den gönderilmektedir.

Türkiye'nin meyankökü üretiminin % 80'i Menderes Havzas ndan kar lanmaktad r. Meyan kökü Nazilli’de de çok eski zamanlardan beri üretilmektedir.

lçede yeti en bir di er önemli ürün ise incirdir. Üzüm üretimi de oldukça ileri düzeye gelmi tir. Gemre, Salman ve Sultaniye gibi çe itleri vard r. Özellikle Sultaniye cinsi ihracata dönük olarak yeti tirilmektedir.

lçe için bir di er önemli gelir kayna da turunçgillerdir. Portakal, limon, mandalina yeti tirilmektedir. lçe de meyve olarak elma, çilek, eftali, kiraz ve erik üretimi söz konusudur.

E. KL M VE B TK ÖRTÜSÜ

Arazi varl , co rafi konumu, iklim ko ullan, su kaynaklan ve toprak yap s n n uygunlu u Nazilli'de tar m ürünleri ve bitkiler aç s ndan büyük bir çe itlilik ve zenginlik görülmesine sebep olmaktad r.

F. HAYVANCILIK

Nazilli’de hayvanc l k da geli im göstermektedir. lçede hayvan varl listelendi inde 20.500 büyükba , 19.750 küçükba , 3420 tek t rnakl , 85.600 kanatl , 3650 fenni kovan, 300 yerli kovan bulunmaktad r.

G. YEREL DE ERLER

lçede tar ma dayal bir sanayi söz konusudur. lçenin stratejik tar m ürünleri olan incir, kestane ve pamukla ilgili i letmeler yan nda, ticari buzdolab ve so utucu üretimi, enerji sistemleri,otomotiv, depolama ve ta mac l k sektörleri de geli mi tir.

Türkiye’nin ilk basma fabrikas olan ve aç l 1937’de Atatürk taraf ndan yap lm olan Sümerbank Nazilli Basma Fabrikas ilçede bulunmaktad r fakat fabrika

u an aktif de ildir.

Yeralt Zenginlikleri

Nazilli – Gedik Jeotermal Sahas ilçe s n rlar içerisinde bulunmaktad r.

Ayr ca ilçede bak r, kur un, çinko zuhurlar vard r fakat zuhur oldu u için rezerve yönelik çal ma yoktur. Yine Nazilli ve Germencik ilçelerinde küçük civa zuhurlar vard r. lçenin sabeyli beldesinde ç kmakta olan do al kaynak suyu sabeyli Belediyesinin rlan Do al Kaynak Suyu Dolum Tesislerinde i elenmektedir.

Arkeolojik, Tarihi Ve Turistik De erler Harpasa Antik Kenti

Nazilli lçesi’nin Esenköy Köyü s n rlar içerisindedir. Yüksekçe bir tepe üzerine kurulu olan kent, eski bir Karia kentidir. Kentin etraf bugün hala görülebilen surlarla çevrilidir. Antik kentten günümüze ula an en önemli yap , Esenköy modern yerle mesinin hemen üzerinde yer alan yeni su deposunun alt ndaki antik tiyatrodur.

Kentin içinde bulunan Arpaz Beyler Kona , 18. yüzy l Ayanl k dönemi yap lar ndand r. Arpaz’daki en önemli mimari yap lar kümesini olu turan beyler kona , Harpasa Antik Kentinin bulundu u Hisartepenin eteklerinde ve Akçay Ovas na hakim konumda in a edilmi tir.

Mastaura Antik Kenti

Mastaura Antik Kenti, Nazilli ilçesi Bozyurt Köyü s n rlan içinde Menderes Nehri'nin kuzeyinde ve Nysa Antik kenti yak nlar nda bulunmaktad r. Kent Bozyurt Köyü'nün 1 km kuzeyinde, do u ve bat s yüksek tepelerle çevrili, ortas ndan Mastaura (Krizoroas) deresinin geçti i dar vadinin kuzeyinde yer alan küçük bir antik yerle medir. Bu derenin Hellen dilinde "Alt n K l çl Dere" anlam na geldi i bilinmektedir. H ristiyanl k döneminde piskoposluk merkezi olan kent Ephesos ve Khalkedon konsillerine kat lm t r.

Yerel Lezzetler

Nazilli ilçesinde de pide çe itleri yayg n olarak tüketilmektedir. Nazilli Ticaret Odas taraf ndan bu konuda markala ma çal malar n n yap ld proje gezilerinde edinilen bilgiler aras nda yer almaktad r. Ot kavurmalar , yuvarlama, ke kek, pa a böre i, zeytinya l k zartma ve sebze yemekleri yine yöresel lezzetler olarak bilinmektedir. lçede ayr ca kardan yap lan ve pekmez ya da meyve uruplar yla tatland r lan bir so uk tatl çe idi bulunmaktad r. “Kar Helvas ” ad yla bilinen bu tatl türü için ilçede yine markala ma ve tan t m çal malar n n yap ld ö renilmi tir.

XV. SÖKE LÇES ¹⁶