Ç NE LÇES

Bat s nda Koçarl ve Karpuzlu ilçeleri, kuzeyinde Dalama beldesi ve Yenipazar ilçesi, do usunda Bozdo an ilçesi ve güneyinde Mu la ili ile kom udur ve Ayd n il merkezine 37 km uzakl ktad r.

B. KISA TAR H

Büyük Menderes havzas n n güneyinde Madran da n n güneybat eteklerinde Ayd n - Mu la karayolu üzerinde yer alan ilçenin; verimli topraklar , do al ko ullar n n elveri lili i ve ticaret yollar üzerinde olmas nedeniyle tarihi çok eskilere dayanmaktad r. Çine antik Kayra ve Ionya bölgelerini birbirine ba layan geçit üzerinde olmas nedeni ile Ayd n’ n eski ve önemli yerle im yerlerinden biridir.

Çine 1877 y l nda bucak, 1880 y l nda da ilçe te kilat na kavu mu tur.

C. DEMOGRAF K VE DAR YAPISI

2011 y l Türkiye statistik Kurumu Adrese Dayal Nüfus Kay t Sistemi verilerine göre Çine’nin toplam nüfusu 52.167 ki idir. Akçaova isminde bir beldesi, 6 adet mahallesi ve 65 adet köyü bulunmaktad r.

5lçe hakk nda bilgiler; belirtilen kaynaklardan yararlan larak, baz bölümlerde al nt yap larak haz rlanm t r.

http://cine.bel.tr/TanitimYazilari.aspx?YaziId=1, (Çine Belediyesi Resmi Sitesi), 22.05.2012;

http://www.cine.gov.tr/default_B0.aspx?content=199, (Çine Kaymakaml Resmi Sitesi), 22.05.2012;

http://www.aydin.gov.tr/default_B1.aspx?content=1009, (Ayd n Valili i Resmi Sitesi,),22.05.2012;

Ç. CO RAF ÖZELL KLER

lçenin yüzölçümü 957 km²’dir. Büyük Menderes Havzas n n güneyinde Çine Çay n n sulad , ye il alanlara bakan Madran Da ’n n güneybat eteklerinde kurulmu tur. Ayd n - Mu la Karayolu üzerinde bulunan ilçenin topraklar n n %70’i da l k, %30’u ovad r.

D. TARIM YAPISI

lçe ekonomisi tar m ve hayvanc l a dayal d r. Tar m, Çine ve Akçaova ovalar nda yo unla m t r. M s r, pamuk, zeytin ve yer f st gibi geleneksel ürünlerin yan s ra son y llarda meyve, sebze ve serac l k üretimi de ilçeyi oldukça söz sahibi yapm t r.

Halihaz rda ekonomik olarak yeti tirilen meyvelerin ba nda eftali, kay s , nar, elma, erik, kiraz, armut, ceviz ve kestane gelmektedir. lçede do rudan gelir deste i alan 8800 adet zeytin üreticisi bulunmaktad r. 4,5 – 5 milyon zeytin a ac olup; %85 i “deliceden memeci e” dönü türülmü , geri kalan kültür zeytincili idir.

lçenin tar m alanlar nda bu day, m s r (tane-silajl k), pamuk, yer f st , çavdar yeti tirilmektedir. Tar m arazilerinin kullan m amac na göre da l m a a da gösterilmi tir.

Ürün Cinsi Alan(ha) Zeytinlik 25631 Tarla Bitkileri 9855 Sebze Bahçesi 2190 Meyve Bahçesi 878.1

Toplam 38554.1

E. KL M VE B TK ÖRTÜSÜ

Çine lçesi l man Akdeniz ikliminin etkisi alt ndad r. Yazlar s cak ve kurak, k lar l k ve ya l d r. S cakl k ortalamas 18 °C’dir. lçenin en dü ük s cakl k derecesi -6.0 °C ‘dir. Y l n ortalama aç k günlerinin say s 43.5 gündür.

Genel bitki örtüsü; çam orman , zeytinlikler ve tipik Akdeniz bitkisi olan

F. HAYVANCILIK

Hayvanc l kta özellikle süt inekçili i ve besicilik halk n ba l ca geçim kayna n olu turur. lçede toplam 54.000 adet büyükba hayvan bulunmaktad r.

Bunlar n 25.500’ü kültür, 18.000’i melez ve 7.500’ü yerlidir. Toplam küçükba hayvan say s 18.000’dir. Hayvan varl n n tamama yak n belli dönemlerde merada tabii olarak beslenmekte olup, yakla k 6000 adet büyükba hayvan n bak m ve beslenmesi meradan belli dönemlerde takviye ve su verilerek yap lmaktad r. Ayr ca 200 adet yerli hayvan merada tamamen yabani olarak yeti mektedir. lçe dahilinde halen faal olarak devam eden 8400 adet ticari ve zati ihtiyaç amaçl hayvanc l k i letmesi mevcuttur. Bucak köyünde 80.000 adet kapasiteli et tavukçulu u tesisi faaliyetini sürdürmektedir.

lçenin merkez ve köylerinde 250 çiftçi 13.000 adet fenni kovanla ar c l k yapmaktad r. Ayr ca ilçede Türkiye’nin ilk Ar c l k Müzesi bulunmaktad r.

G. YEREL DE ERLER

Çevredeki ç rç r, zeytinya fabrikalar , sabun atölyeleri ve maden ocaklar , ilçe sanayini olu turur. Günümüzde maden sanayi oldukça geli mi tir ve dünya pazar nda özellikle kuvars ve feldspat üretiminde söz sahibidir. Bunlardan ba ka metal i leme ve imalat tesisleri vard r.

Topçam i eleme tesislerinde üretilen do al kaynak suyu ilçe ekonomisine büyük katk sa lamaktad r. Çine köftesi bölge için 3 ku akt r sürdürülen bir simge haline gelmi tir. Özellikle güney bölgelerine tatile giden tatilciler için Ayd n Mu la yolu üzerindeki Çine Köftecileri vazgeçilmez bir konaklama noktas durumuna gelmi tir.

Yeralt Zenginlikleri

lçe dünyan n en kaliteli sodyum, feldspat ve kuvars maden rezervlerine sahiptir. lçede faaliyet gösteren yakla k 10 maden irketi, bugün 2500 civar nda isçiyi istihdam etmektedir. Bu irketler Çine ve Karpuzlu da lar ndan ç kartt klar , k rma ve ö ütme tesislerinde i ledikleri beyaz madenlerin yüzde 80’ini ihraç ederek, ülke ekonomisine art katma de er sa lamaktad rlar.

El Sanatlar

Akçaova Çömlekleri

lçenin Akçaova beldesinde çömlekçilik mevcuttur. Çömlek çamuru bölgeden ç kar lan Akçaova Topra ndan sa lanmaktad r. Çömlekçilik bölgede 4 ku akt r yap lmaktad r. Proje kapsam nda yap lan görü melerde çömlekçili in geçmi inin bölgede 200 – 300 y l oldu u bilgisi al nm t r. Akçaova belde belediyesinin önderli inde Avrupa Birli inden kaynak sa lanarak beldeye “Avrupa Birli i Destekli Akçaova Belediyesi Çömlekçilik E itim Merkezi” kurulmu tur. Yöre ustalar n n e itmen olarak kat ld kurslarda yakla k 30 kat l mc ya çömlekçilik e itimi verilmi ve Çömlekçilik E itim Merkezinde çal ma imkan sa lanm t r. Bu e itimler sonras kazan lm olan ilk kad n çömlek ustas da yine bu merkezde çal malar na devam etmektedir.

Arkeolojik, Tarihi Ve Turistik De erler

lçede Tepecik Höyü ü, Gerga Antik Kenti ve Alabanda Antik Kenti olmak üzere 3 adet ören yeri bulunmaktad r.

Tepecik Höyü ü

Çine Karakollar Köyünün 3 km güneybat s nda, Çine Çay n n 1 km do usundad r. Karakollar Ovas n n içinde bulunan höyük 40x120 m boyutlar nda ve 9 m yüksekli indedir. Yap lan kaz lar höyükte en erken Geç Neolitik Ça dan klasik ça lara uzanan kesintisiz bir ya am n varl n ortaya koymu tur. Bulgular, höyü ü erken Tunç Ça na ve Kalkolitik kültüre ta maktad r. Kaz larda elde edilen bulgular erken dönem Bat Anadolu seramik gelene inden örnekler vermektedir. .Ö. 2 bin y llar ndan daha eskilere dayanan günlük kullan m parçalar kaz lar n doyuruculu unu göstermektedir.

Kaz lar Tepecik Höyü ü’nün basit bir yerle imden öteye geli mi bir yerle im oldu unu kan tlam t r. Bulgular Miken Kültürü ile paralel ronoloji vermektedir. 4 y ld r süren kaz larda sur duvarlar , ithal Miken kaplar , günlük kullan ma ait kaplar, hayvan biçimli kaplar, metal eserler, mermer idoller, perdah ve oluk bezemeli kaplar, ta baltalar, i lenmi kemikler bulunmu tur. Kaz larda

ve dilgicikleri de bulunmu tur ki bu da Tepecik‘te tar m n da yap ld n kan tlamaktad r.

Çine Tepecik’te u ana kadar kaz çal malar ndan elde edilen neticeler, bulundu u co rafyan n henüz yeterince bilinmeyen Bronz Ça lar ve öncesi kültürel yap s na katk sa lamaktad r

Gerga

Eski Çine’nin 6 km güneydo usunda Ovac k Köyünün kuzeyinde bir saat süren yaya t rmanma ile ula labilen Gerga ören yeri, ula m güçlü üne ra men, görülmeye de er çok ilginç bir Karya kentidir. Yakla k 1 m yükseklikteki harflerle kayaya kaz lm “Gerga” yaz t ile i aretlenen yerle me, çevreye da lm pek çok yap ta , heykel, heykel kaidesi, an t, mezar, tap nak ve duvar kal nt lar ile doludur.

Tipik Karya sanat n n arkaik özelliklerini gösteren bu kal nt lar aras nda en ilgi çekenleri, kaidelerinden koparak dü mü olan dev boyutlu insan heykellerine ait parçalar ve üzerinde “Gerga” yaz l cepheleri aç k kayadan yap lm küçük yap lard r. Bilim adamlar na göre bu yerle me, kentle mi kutsal bir aland r ve Gerga adl bir tapk n n merkezidir.

Alabanda

Alabanda Ayd n' n Çine ilçesine 9 km uzakl ktaki Do anyurt Köyünde, eskiden Araphisar olarak adland r lan mevkiide bulunan antik ça kentidir.

Hellenistik dönemden kalan kent surlar , Bulev-Terion, agora, tiyatro, Roma hamamlar , an t mezarlar ba l ca kal nt lard r. Vitruvius'un sözünü etti i Apollon tap na yöredeki en önemli yap d r. Antik Karia kenti olan Alabanda, Karia dilinde

"ala" (at) ve "banda" (yar ) anlam na gelen kelimelerden türetilmi tir. Romal tarihçi Çiçero ise, kentin ad n Kar tanr s Alabandos'tan ald n söyler. Alabanda hakk ndaki ilk tarihi bilgi M.Ö.5.yüzy la aittir. (Heredot)

Kent Hitit, Aka ve Roma uygarl klar n ya am t r. Kaz larda bulunan ta nabilir eserler stanbul ve zmir arkeoloji müzelerindedir. Kal nt lar aras nda iki giri kap s ile akropolün yer ald tepenin yamaçlar nda tiyatronun birkaç basama , senato, Apollon Tap na ile surlar n kal nt lar görülebilmektedir. Bat yönündeki nekropolde an t mezarlar ortaya ç kar lm t r.

Ünlü tarihçi Strabon, Alabanda halk n n e lenceye fazlas yla dü kün oldu unu, kentte harp çalan çok say da genç k z n oldu unu anlat r.

Yar dan fazlas görünmeyen bir tiyatro, y k k dökük bir meclis evi, hiç görünmeyen iki tap na , ortal kta bulunmayan bir agoras ile %90` yeralt nda olan bu kent için tarihçiler "en az Efes kadar önemli bir antik kent" demektedirler.

Alabanda Meclis Evi binas dikdörtgen bir binad r. Güney ve kuzey duvarlar büyük ölçüde, do u ve bat duvarlar da k smen ayaktad r. Ad geçen meclis evi, demokrasinin Anadolu topraklar nda ye ermeye ba lad n n önemli bir göstergesidir.

Yerel Lezzetleri

Güveçte Tand r Yeme i

Akçaova Beldesinde Ramazan Bayram n n ikinci günü yap lmakta olan özel bir yemektir Güveçte Tand r. Bölgede hemen her evin bahçesinde bulunan tand rda pi irilmektedir. Beldede üretilmekte olan çömleklerin içerisine pirinç ve ya konularak tand r n taban na dizilmekte, tand r n üst k sm na ise ya lar güveçlerin içine akacak ekilde o laklar as lmaktad r. Yakla k 2 saat süresince pi irilen yeme in pirinçli k sm na “B yran A ” denilmektedir.

V. D D M LÇES ⁶