Kur’an Kurslarında Güncel Düzenlemeler

1950 sonrası genel olarak din eğitimi alanında daha özgürlükçü bir anlayıĢın ülkede hakim olmaya baĢlamasıyla birlikte, Kur‟an eğitimi konusunda yeni geliĢmeler yaĢanmaya baĢlamıĢtır. 1965‟te çıkarılan 633 sayılı DĠB KuruluĢ ve Görevleri Hakkındaki Kanun‟a göre çıkarılan Kur‟an Kursları Yönetmeliği, bu Yönetmelik‟e 1982 sayılı Kanun‟la getirilen değiĢiklik, 17 Ekim 1971 tarihli Kur‟an Kursları Yönetmeliği ve 16 Kasım 1990 tarih ve 20697 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanan DĠB Kur‟an Kursları Yönetmeliği ve 27 Kasım 1990 tarihli ve 2708 sayılı Resmi Gazete‟de yürürlüğe giren değiĢikliklerle BaĢkanlıkça hazırlanan “DĠB Yurt DıĢı TeĢkilatı Kur‟an-ı Kerim ve Dini Bilgiler Kursları Yönergesi ve Müfredat Programı”bu sahadaki yapılan çabaları göstermektedir. (Bahçekapılı, 2012: 79)

Diğer taraftan DĠB KuruluĢ ve Görevlileri Hakkındaki 22.06.1965 tarih ve 633 sayılı Kanun‟a 22.07.1999 tarihinde kabul dilen 4415 sayılı Kanun‟la getirilen Ek 3. Madde (Kur‟an öğretimine yaĢ sınırlaması getiren Kanun), 17.09.2011 tarih ve 28057 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanan 653 sayılı Kanun Hükmünde Kararname‟nin 15. maddesi ile yürürlükten kaldırılmıĢtır. Böylece, uzun süreli Kur‟an kurslarında ve yaz Kur‟an kurslarında yaĢı küçük olduğu için Kanun gereği kursa veya camiye alınmayan çocuklara getirilen bu yasak kaldırılmıĢtır.

Kur‟an kurslarındaki eğitime yaĢ sınırlaması getiren diğer bir düzenleme de, 03.03.2000 tarih ve 23982 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanarak yürürlüğe giren “DĠB Kur‟an Kursları ile Öğrenci Yurt ve Pansiyonları Yönetmeli” idi. DĠB, bu Yönetmelik‟e bağlı olarak bir yönerge hazırlamıĢtır. Hem Yönetmelik ile hem de bu Yönetmelik‟e göre hazırlanan Yönerge ile Kur‟an öğretimi konusunda yaĢ

sınırlaması getirilmiĢtir. 17.09.2011 tarih ve 28057 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanan 653 sayılı Kanun Hükmünde Kararname‟nin 15. maddesi ile 633 sayılı Kanun‟a 4115 sayılı Kanun‟la getirilen yaĢ sınırlamasını kaldırınca, DĠB 03.03.200073 tarihli ve 23982 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanan DĠB “Kur‟an Kursları ile Öğrenci Yurt ve Pansiyonları Yönetmeliği”ni tamamen gözden geçirerek revize etmiĢ ve 07.04.2012 tarih ve 28257 sayılı yeni bir Yönetmelik hazırlanmıĢtır. Bu son Yönetmelik ile birlikte 03.03.2000 tarihli ve 23982 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanan “DĠB Kur‟an Kursları ile Öğrenci Yurt ve Pansiyonları Yönetmeliği” ile 20.06.1975 tarihli ve 15271 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanan “DĠB Hafızlık Tespit Yönetmeliği” yürürlükten kaldırılmıĢtır. Kur‟an Kursları ile Öğrenci Yurt ve

Pansiyon Yönetmeliği ve Kur‟an Kursları

Yönergesi(2012).Madde39;http://www2.diyanet.gov.tr/EgitimHizmetleriGenelMudu rlugu/Sayfalar/KurslarileOgrenciYurtvePansiyonlariYonetmeligi.aspx,(EriĢimTarihi: 05. 01. 2014)

07 Nisan 2012 tarih ve 28257 sayılı yeni Yönetmelik‟te74

dikkat çeken hususlardan bir diğeri de, Kur‟an kurslarında verilen eğitim için “Kur‟an Eğitimi ve Öğretimi” ifadesinin kullanılmasıdır.

Yeni Yönetmelik‟e göre uzun süreli Kur‟an kursları, il, ilçe, belde ve köylerde ilgili il müftülüğünün teklifi ve DĠB‟in75

onayı ile açılmaktadır. Kuran

73 _{2000 yılların baĢlarından itibaren Kur‟an kurslarında yeniden yapılandırma çalıĢmaları baĢlamıĢtır.}

Bu çalıĢmalarda “öğreten” değil “öğrenen”, “konu” değil “problem” merkezli, öğrenme ve öğretme sürecinde öğrencinin biliĢsel, sosyal ve duygusal geliĢimi dikkate alan, din anlayıĢının oluĢumunda Kur‟an ve sünneti merkeze alan, bununla birlikte gelenek içinde oluĢan kültürel mirasın sorgulanarak güncelleĢtirilmesine önem veren yeni bir eğitim anlayıĢı benimsenmiĢ ve bu anlayıĢa uygun olarak Ģunlar yapılmıĢtır:

1. Kur‟an kursları öğretim programları yenilenmiĢtir.

2. Kur‟an kursu öğreticilerinin yeni eğitim anlayıĢına ve yeni programa göre eğitimlerine ağırlık verilmiĢtir.

3. Ders kitapları yanında görsel-iĢitsel materyal setleri hazırlanmıĢtır.

Kursların fiziksel ve teknik imkanlarında iyileĢtirmeler sağlanmıĢtır. (Aydın, 2013b: 34)

74 _{Kur‟an Kurslarında öğrenme-öğretme sürecinin nasıl yapılacağı, DĠB tarafından hazırlanan “Kur‟an}

Kursları ile Öğrenci Yurt ve Pansiyonları Yönetmeliği ve Kur‟an Kursları Yönergesi ile Kur‟an Kursları Öğretim Programları” ile belirlenmektedir. Bu yönetmelik, yönerge ve program, Kur‟an-ı Kerim ve temel dini bilgiler öğretiminde nasıl bir metod/yöntem kullanılacağını belirtmektedir.

kursları öğrenci sayısı, verilecek eğitimin ve öğretimin niteliği ile kullanılacak binanın fiziki koĢulları gibi ölçütler dikkate alınarak A grubu, B grubu, C grubu ve D grubu76 olarak tasnif edilmektedir. Tasnife iliĢkin usul ve esaslar ile kurs binalarına iliĢkin teknik Ģartlar, BaĢkanlık tarafından yayımlanacak olan yeni yönerge ile belirlenecektir. (bkz. Bahçekapılı, 2012: 82, 83)

Kurslarda sınıf mevcudunun; yüzünden okuyanlar için 12, hafızlığa çalıĢanlar için ise 8 öğrenci olması esası getirilmiĢtir. Ancak kurslarda öğrenci ayısının yüzünden okuyanlar için 10‟un hafızlığa çalıĢanlar için 5‟in altına düĢmesi halinde müftünün teklifi ve mülki amirin onayi ile ilgili dönemde eğitim-öğretime devam edilebilir. Bununla birlikte, engelli bireyler için açılacak sınıflar da, öğrenci mevcudu sınırlaması aranmamaktadır. Ayrıca Yönetmelik, genel Kur‟an kursları için kayıt iĢleminde öğrencilerin eğitim durumu hakkında herhangi bir sınırlama getirmemektedir.

Uzun süreli Kur‟an Kurslarında eğitim-öğretim süresi ise eylül ayında kayıtların yapılmasının ardından ekim ayının ilk haftasında baĢlayarak, mayıs ayının son haftasında sona erer. Kurslardaki 32 haftalık sürenin baĢlangıç tarihi ekim ayının ilk pazartesi günü dikkate alınarak hesap edilmektedir. (Bahçekapılı, 2012: 83, 84) Ayrıca bu kurslarda günde 5, haftada 24 saat ders yapılmaktadır. Mayıs ayı sonunda

75 _{DĠB, kurulduğu yıldan bu yana toplumu aydınlatma görevini en iyi Ģekilde ifa etmenin hep gayreti}

içinde olmuĢtur. Din eğitimi faaliyetlerini yaygın din eğitimi olarak merkez, taĢra ve yur dıĢı teĢkilatı ile camilerde vaaz ve hutbelerle, cami dıĢında çeĢitli konularda düzenlenen konferans, panel ve sempozyumlarla Kur‟an kurslarında yürütülen eğitim-öğretimle toplumun bütün kesimlerine yönelik sesli ve görüntülü yayınlar aracılığıyla yerine getirmeye çalıĢmaktadır. 13 Temmuz 2010 yılında yürürlüğe giren yeni teĢkilat yeni teĢkilat yasasıyla kurulan Eğitim Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Yaygın Din eğitimi, Program GeliĢtirme, Hizmet Ġçi eğitim ve Rehberlik, Dini Yüksek Ġhtisas Merkezleri isimleri ile 4 daire baĢkanlığı vasıtasıyla din eğitimi hizmetlerini yürütmeye çalıĢmaktadır. (ErbaĢ, 2012: 13, 14, Ayrıca bkz. Görmez, 2012: 20)

76 _{Kur‟an kurslarının gruplandırmasıyla (A-B-C-D-) ilgili bkz.:}

*Kur‟an Kursları ile Öğrenci Yurt vePansiyonları Yönetmeliği ve Kur‟an Kursları Yönergesi (md. 18), 2012.

Ayrıca camilerin gruplandırmasıyla (A-B-C-D) ilgili bkz.:

* 25. 10.2011 Tarih ve 28095 Sayılı DĠB Atama ve Yer DeğiĢtirme Yönetmeliği (Madde 17)

*http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.15431&MevzuatI1iski=0&s…, (EriĢim Tarihi: 30.12.2013)

kursları bitirme sınavları yapılmakta ve baĢarılı olanlara belge verilmektedir. (Öztürk, 2002: 34)

Tablo 1: Kur‟an Kursları Haftalık Ders Programı

Program Kur‟an-ı Kerim Öğretimi Dini Bilgiler Öğretimi Toplam Temel Öğretim

Programı 12 Saat 6 Saat 18 Saat

Hafızlık Eğitimi Temel Öğretim

Programı 24 Saat 6 Saat 30 Saat

Kaynak: DĠB Kur‟an Kursları Öğretim Programları (Pilot Uygulama), 2011: 9; Ġhtiyaç Odaklı Kur‟an Kursları Öğretim Programları (Yüzünden Okuyanlar için), 2012: 8, 10