Kullanılan Ġstatistiksel Teknikler ve Verilerin / Bulguların Anlamlılık ve

Yapılan saha çalıĢması sonucunda anket yoluyla toplanan verilerin istatistiki analizi için SPSS 16.0 (Statistical Packages For Social Sciences) paket programı kullanılmıĢtır. Anket SPSS programına uygunluk açısından tekrardan incelenerek

108

kodlamalar yapılmıĢ ve SPSS veri tabanına aktarılması sağlanmıĢtır. Bu verilerin SPSS veri tabanına girilmesi ile istenen frekans değerleri ve yüzdelik tablolara ulaĢılmıĢtır. Ardından sosyal dıĢlanma ölçeği olan 4. Bölümdeki 48 sorudan elde edilen veriler kullanılarak önceki bölümlerde izah edilen Ģekliyle sosyal dıĢlanmıĢlık seviyeleri elde edilmiĢtir. Bu veriler sayesinde farklı gelir gruplarının 8 alt yaĢam alanındaki sosyal dıĢlanmıĢlık seviyeleri ayrı ayrı tespit edilmiĢ olup 8 alt yaĢam alanının tamamına dair genel sosyal dıĢlanmıĢlık seviyesini gösteren tablolarda ayrıca elde edilebilmiĢtir. Uygulanan anket sorularının kendi iç tutarlılık seviyelerini ölçmeye yarayan Cronbach‟s Alfa testi SPSS aracılığıyla yapılmıĢtır. Cronbach‟s Alfa değeri ölçeklerin genel güvenilirliğini ortaya çıkartan önemli bir göstergedir. Ölçek olarak kullanılan

tüm göstergelerin hesaplanan Cronbach‟s Alfa değerine göre iç

tutarlılıkları/güvenilirlikleri tespit edilir. SPSS aracılığıyla yapılan hesaplamada ölçeğin tamamını oluĢturan anket sorularının Cronbach‟s Alfa Değeri = 0,857 olarak hesaplanmıĢtır (Bkz: Tablo 14)

Tablo 14: Cronbach’s Alfa Değer Tablosu (Scale: All Variables)

Reliability Statistics

Cronbach's Alpha N of Items(Ġncelenen Ölçek Sayısı)

,857 106

Bu hesaplamanın yorumlanmasında kullanılan değerler ise;

Cronbach‟s Alfa = 0,00 - 0,40 arasında ise; Ölçek Güvenilir Değil / Ġç Tutarlılığı Yok, Cronbach‟s Alfa = 0,41- 0,60 arasında ise; DüĢük Tutarlılığı Olan Ölçek,

Cronbach‟s Alfa = 0,61- 0,80 arasında ise; Güvenilir Ölçek,

Cronbach‟s Alfa =0,81-1,00 arasında ise; Yüksek Güvenilir Ölçek olarak kabul edilmektedir (SPSS 16.0).

Anket çalıĢmasında kullanılan tüm sorulardan oluĢan genel ölçeğin Cronbach‟s Alfa değeri 0,857 çıktığı için ankette kullanılan tüm ölçeklerin Yüksek Güvenilirlikte / Yüksek Seviyede Ġç Tutarlılıkta Ölçek olduğu tespit edilmiĢ oldu. Uygulanan anketin ve kullanılan tüm ölçeklerin çok yüksek düzeyde güvenilir olması yapılan çalıĢma

109

neticesinde ortaya çıkan sonuçların istatistiksel açıdan yüksek güvenilir olduğu sonucunu doğurmaktadır. Ölçeğin güvenilirliği düĢük çıksaydı sonuçlar tartıĢılmaya açık olacaktı. Bu sonuçlara göre çalıĢmanın iç tutarlılığı istatistiksel açıdan ortaya konulmuĢtur.

Bu çalıĢma dört farklı gelir grubunun karĢılaĢtırmasını içerdiği için, iki farklı değiĢkenin arasındaki iliĢkiyi tespite yarayan bağımsız örneklem testi (t testi) uygulanmamıĢtır. Bu çalıĢmada bazı tablolar için olasılık (p: probability) değeri ayrıca incelenmiĢtir. Ayrıca her bir tablonun sonunda tablodaki değiĢkenlerin kendi aralarındaki iliĢkiyi tespite yarayan ki-kare testi yapılarak çıkan sonucun anlamlılık düzeyi hakkında yorumlar yapılmıĢtır. Ki-kare testinde her bir tablo sonunda (Pearson Chi-Square Değeri) yer alan hesaplanan ki kare ( ki-kare hesap / χ² ) değeri ile Ek.2 de verile ki kare değer tablosu (ki-kare tablo) karĢılaĢtırılarak tablolarda kullanılan değiĢkenlerin istatistiksel iliĢkileri yorumlanacaktır3

.

Ki-Kare testi; Özellikle sosyal bilimler alanındaki araĢtırmalarda çok çeĢitli amaçlar için kullanılabilmektedir. Uyumluluk seviyesi testi, iliĢkilerin var olup olmadığının testi ve iki değiĢkenin birbirinden bağımsız olup olmadıklarının testi kullanım alanlarından bazılarıdır. Ki-kare testinde Null hipotezi H0 olarak değiĢkenler arasında iliĢki yoktur varsayımı yapılmaktadır. Esasen ki-kare testi iki değiĢken arasında sistematik bir iliĢkinin(alakanın) olup olmadığını belirlemeye yardımcı olur (AltunıĢık ve Diğ, 2012,s.218).

KarĢılaĢtırmalarda her tablonun ekinde SPSS programınca verilen ki-kare hesap değeri alfa(α:Hipotezi kabul etme olasılığının alt sınırı) = 0,05 (%5 lik hata olasılığı varsayılıyor) hesaplamaya ait SPSS programınca verilen df (serbestlik derecesi) ye denk gelen ki-kare tablo değeriyle karĢılaĢtırılmaktadır.

Bu hesaplamada alfa(α) = 0,05 olduğu için, ki kare = 1- α olduğuna göre

3

Ki-Kare Testi: Örnekleme yoluyla elde edilen rakamların, ana kütle rakamlarına uygun olup olmadığı; bir baĢka

ifadeyle gözlenen değerlerin teorik( beklenen) değerlere uygunluk gösterip göstermediği ki-kare testi ile belirlenir. Ki-kare değerleri 0 ile ∞ arasında değiĢir. χ² ifadesiyle gösterilir.

Ki-Kare Bağımsızlık Testi: Sık sık karĢılaĢılan araĢtırma sorularından biri de iki değiĢkenin birbiri ile iliĢkili

olup olmadığıdır. Ġki değiĢken arasında iliĢki yoksa, birisinin dağılımı hiçbir Ģekilde diğerinin dağılımına bağımlı değilse bu iki değiĢken birbirinden bağımsızdır denir. Ġki değiĢken arasında iliĢki yoksa , belirli bir değiĢkenin değerini bilmek, diğer değiĢkenin değerini belirlemeye imkan sağlamaz.

110

Ki-kare( χ² ) = 1- 0,05 olur ve sonuç olarak ki-kare tablo değeri için df=0,95 olan sütunda yer alan hesaplanan df derecesine bakılması gerekmektedir4

. Ki-kare değerinin yorumlanabilmesi için;

Ki-Kare Hesap > Ki-Kare Tablo değerinden ise ;

H0= Tablodaki değiĢkenler arasında iliĢki yoktur, Hipotezinin reddi gerekmektedir. Ki-Kare Hesap < Ki-Kare Tablo değerinde ise;

H1= Tablolardaki değiĢkenler arasında iliĢki vardır, Hipotezinin reddi gerekmektedir. Bundan sonraki bölümlerde anket sonucu ortaya çıkan verilerin yukarıda bahsedilen istatistiksel kriterler çerçevesinde analizleri yapılarak gelir seviyesi ile sosyal dıĢlanma arasındaki iliĢki tespit edilmeye çalıĢılacaktır. Yapılan bu açıklamalardan sonra farklı gelir seviyelerini temsil eden dört faklı gelir grubundaki kiĢilerin sekiz sosyal yaĢam alanının tamamındaki sosyal dıĢlanmıĢlıkları ki-kare testine göre incelenecek ve çıkan sonuç yorumlanacaktır.

Bazı tablolar için olasılık(p) incelemesi ise SPSS programınca oluĢturulan tablodaki p değerinin alfa(α:0,05) değerinden küçük veya büyük olmasına göre yapılacaktır. Esasında olasılık incelemesi Ki-Kare incelemesinin destekleyicisi mahiyetinde ve değerlerin oluĢumunu görmek açısından önem arz etmektedir. α değeri hipotezi kabul etme konusundaki olasılığın alt sınırını bize vermekte olup

P tablo < α(0,05) ise H0 hipotezi reddedilecektir,

P tablo > α(0,05) ise H0 hipotezi kabul edilecektir.

4Hata payının daha düĢük veya fazla alınması mümkün olup SPSS programının hazır sunduğu ve uluslararası kabul gören α=0,05 dir. Hesaplamalarımız bu değer üzerinden yapılacaktır.

111