Kamu Hizmetlerinden Memnuniyet, Hayata Tutunma ve Genel

Tablo 59: Kamu Hizmetlerinden Memnuniyet Düzeyine Göre Dağılım

Kamu Hizmetlerinden

Memnuniyet Derecesi ^{Sayı Yüzde Geçerli} _Yüzde ^Toplam _Yüzde

1 23 6,0 6,0 6,0 2 16 4,2 4,2 10,1 3 30 7,8 7,8 17,9 4 37 9,6 9,6 27,5 5 82 21,3 21,3 48,8 6 46 11,9 11,9 60,8 7 38 9,9 9,9 70,6 8 48 12,5 12,5 83,1 9 15 3,9 3,9 87,0 10 50 13,0 13,0 100,0 Toplam 385 100,0 100,0

Ankete katılanların kamu hizmetinden memnuniyetlerini 5 puan ve üzeri değerler olarak kabul edersek 279 kiĢi (%72,4) kamu hizmetlerinden memnundur. Bu değer kamu hizmet sunucuları açısından olumlu bir değerdir. Sunulan kamu hizmetlerinden memnuniyetin belli bir ölçüsü yoktur. Sadece seçimle iĢ baĢına gelen makam ve merciler için seçimlerin neticesi memnuniyet için bir gösterge olabilmektedir. Seçimle iĢ baĢına gelmeyen kamu görevlilerinin sunduğu kamu hizmetlerinden memnuniyet ise

155

sadece belli dönemler itibariyle vatandaĢın düĢünceleri alınarak tespit edilebilecektir. Ayrıca kamu hizmetlerinden memnuniyetin ölçüsü genel olarak vatandaĢın kamu hizmetlerinden beklediği çıktıları beklediği zaman zarfı içerisinde elde edip edememesine göre Ģekillenmektedir. Kamu açısından ise kamu görevlilerinin üzerine düĢen görevleri zamanında ve usule uygun yerine getirmesiyle ölçülebilecektir.

Son yıllarda kamuda yaĢanan değiĢim ve dönüĢüme paralel olarak üst düzey kamu görevlileri hakkında 360 derece performans sistemi çerçevesinde ast, üst ve hizmet yararlanıcılarının da dahil olduğu bir değerlendirme sistemi oluĢturulmuĢtur. 360 derece performans değerlendirme sistemi sayesinde gerek yöneticilere gerekse iĢ görenlere geri bildirim verebilmektedir. Bu sayede yöneticiler kendilerinin dıĢarıdan nasıl algılandığını görebilmektedir (Wildman ve Atwater, 1998,s.85), iĢ görenler ise mesleki performanslarını geliĢtirmek üzere iĢ performansları hakkında güvenilir geri beslemeler alabilmektedir (Wilkerson ve Diğ., 2000,s.181). Kamuda memnuniyetin ölçülmesi için yapılacak çalıĢmalar kamu görevlilerinin performansına katkı sunacak olup, kamu hizmeti yararlanıcılarının ise aldığı hizmetin kalitesine katkı sunacaktır. Tablo 60: Hayata Tutunma, Gayret ve Çaba Düzeyine Göre Dağılım

Hayata Tutunma Gayret ve

Çaba Derecesi ^{Sayı Yüzde Geçerli} _Yüzde ^Toplam _yüzde

1 6 1,6 1,6 1,6 2 4 1,0 1,0 2,6 3 6 1,6 1,6 4,2 4 8 2,1 2,1 6,2 5 21 5,5 5,5 11,7 6 18 4,7 4,7 16,4 7 31 8,1 8,1 24,4 8 47 12,2 12,2 36,6 9 39 10,1 10,1 46,8 10 205 53,2 53,2 100,0 Toplam 385 100,0 100,0

Ankete katılanlar açısından 205 kiĢi (%53,2) hayata tutunmak için kendi çaba ve gayretine 10 puan vermiĢ olup, ellerinden gelen gayreti gösterdiklerini düĢünmekteler.

156

Hangi gelir seviyesinde olursa olsun kendi gayret ve çabasını yitiren bireylerin sahip olduğu hayata dair beklentileri elde etmeleri imkansız olacaktır. Bu tablodaki veriler kiĢilerin içinde bulundukları sosyal statülerinden bağımsızdır. Ġçinde bulunduğu dezavantajları ortadan kaldırma iradesi ise sahip olunan çaba ve gayret ile doğru orantılıdır. DüĢük gelir seviyesindeki kiĢiler açısından bu tablo ayrı bir öneme haizdir. DüĢük gelir seviyesindeki GSS.0 ve GSS.1 gruplarındaki kiĢilerin eğer bireysel gayret ve çabaları olmaz ise dezavantajları ortadan kaldırmalı çok zor olacaktır.

Tablo 61: Genel Mutluluk Düzeyine Göre Dağılım

Genel Mutluluk

Derecesi Sayı Yüzde Geçerli Yüzde Toplam Yüzde

1 35 9,1 9,1 9,1 2 12 3,1 3,1 12,2 3 11 2,9 2,9 15,1 4 22 5,7 5,7 20,8 5 77 20,0 20,0 40,8 6 52 13,5 13,5 54,3 7 33 8,6 8,6 62,9 8 44 11,4 11,4 74,3 9 26 6,8 6,8 81,0 10 73 19,0 19,0 100,0 Toplam 385 100,0 100,0

Mutluluk, kiĢinin bir bütün olarak kendi hayatından aldığı zevk (Veenhoven, 2000,s.264) ve hayatın toplam bir değerlendirmesidir. Veenhoven (2000)‟e göre mutluluk, öznel ve nesnel olmak üzere farklı iki anlam taĢır. Nesnel anlamda mutluluk, iyi yaĢam koĢulları, barıĢ, huzur, özgürlüktür ve bu yorumlamada özgürlük ve mutluluk az çok aynı manaya gelir. Öznel anlamda mutluluk ise ruhsal bir durumdur ve gelip geçici duyguları ifade eder. Yapılan çalıĢmada mutluluk, bir bütün olarak hayat kalitesinin pozitif olarak değerlendirme derecesi olarak ele alınmıĢtır; bu durum hem nesnel hem öznel anlamı içermektedir. Veenhoven, 1990‟ların baĢında 46 ülkede yapmıĢ olduğu araĢtırmasında mutluluk, ülkeler

157

çapında ölçülebilmiĢtir; ancak ölçütlerin henüz mükemmel olmadığı ve verilerin sınırlı olduğu açıktır.

Mutluluk (happiness) araĢtırmaları, 60 ve 70‟li yıllarda Amerika ve ardından Avrupa ülkeleriyle baĢlamıĢ ve hız kazanmıĢ olup Türkiye‟de yaygın olarak görülmemektedir. 2010 yılında Türkiye Ġstatistik Kurumu (TÜĠK) tarafından “YaĢam Memnuniyeti” ile ilgili araĢtırma çalıĢmaları baĢlatılmıĢtır (TÜĠK, 2010). Türkiye ve Dünya kapsamında yapılan araĢtırmalar da bulunmakla birlikte (Veenhoven, 2009) Türkiye‟ye ait özel değerler sınırlıdır.

Ġnsanların mevcut mutluluk hallerini ve bu halin belirleyicilerini tespit etmenin yanı sıra ani olayların da mutluluk üzerine etkisi olduğu tespit edilmiĢtir. Plagnol ve ark. (2010) tarafından yapılan çalıĢmada yaĢanan büyük ve ani değiĢiklikler, dönüm noktası (turning point) olarak adlandırılmıĢtır. Onlara göre (Plagnol ve ark, 2010) ilk çocuğun doğumu, en küçük çocuğun evden ayrılması, ciddi bir iliĢkiye baĢlamak ve emekli olmak önemli dönüm noktalarıdır. Bu dönüm noktaları, kiĢinin önceliklerinde değiĢikliğe neden olur ve bu durum hayat kalitelerine yansır. ÇalıĢma kapsamında önceliklerdeki bu değiĢimin sabit olup olmadığı, olaydan beĢ yıl sonra da bu durumun ortadan kalkıp kalkmadığı araĢtırılmıĢtır.

Saha çalıĢması kapsamında mutluluk düzeyiyle ilgili herhangi bir ölçüt geliĢtirilmemiĢ olup, dünya literatüründe kullanılan ve Veenhoven ile Ouweneel (Ouweneel, 2002,s.170) tarafından belirtildiği Ģekliyle tek bir soru olarak yöneltilmiĢtir. Dünya genelinde yapılan araĢtırmalarda mutluluğun ölçülmesinde kullanılan soru “Tüm hayatınızı bir bütün olarak düĢündüğünüzde kendinizi ne kadar “mutlu” olarak ifade edersiniz?” Ģeklindedir ve çoğunlukla 10‟lu ölçekle cevaplandırılmaktadır.

Bu kapsamda 305 kiĢi (%79) hayatının geneline bakarak orta ve üzeri mutlu olduğunu düĢünmektedir. TRC3 bölgesinde GAP Ġdaresi Batman YeĢiltepe ÇATOM tarafından 2012-2013 döneminde 150 ÇATOM katılımcısını kapsayacak Ģekilde yapılan yayınlanmamıĢ SEDA(Sosyal Etki Değerlendirme Analizi) çerçevesinde orta ve üzeri seviyedeki genel mutluluk düzeyi %80- %82 aralığında çıkmıĢtır. Batman ilinde yapılan bu saha çalıĢması sonucu ile tez kapsamında yapılan saha çalıĢmasının sonucu

158

birbirine çok yakın çıkmıĢ olması çalıĢmaların birbirini desteklemesi açısından çok önemlidir. Ayrıca, 2013 yılı TÜĠK yaĢam memnuniyeti anketine göre Ülke geneli katılımcıların %52,5‟i orta düzeyin üzerinde mutludur, %28,9‟u ise orta düzeyde mutludur. TÜĠK yaĢam memnuniyeti anketine göre kadın katılımcılar daha mutludur. Kadınların %62,8‟i orta ve üst düzeyde mutlu iken, erkeklerin ise %59,1‟i orta ve üst seviyede mutludur. Anket katılımcılarının %79‟unun orta ve üzeri düzeyde (5 puan ve üzeri derecesini iĢaretleyenler) mutlu çıkması ise mutluluk kaynağının sadece gelir/maddi imkanlardan kaynaklanmadığı mutlu olmanın toplumsal iliĢkiler ve kabuller gibi baĢka parametrelere de bağlı olduğu sonucunu ortaya koymaktadır.

159