Korelasyon Analizi ve Sonuçları

Ġki ya da ikiden daha fazla değiĢkenin bağımsız ya da bağımlı olmasına bakılmaksızın aralarındaki iliĢkinin yönünü ve derecesini belirleyebilmek için kullanılan analiz yöntemine korelasyon denir (DurmuĢ, Yurtkoru ve Çinko, 2010: 143). Korelasyon katsayısı -1 ile +1 aralığında değer alır ve “r” ile gösterilir. Rakamların mutlak büyüklüğü değiĢkenler arasındaki iliĢkinin düzeyini ifade ederken, rakamların iĢareti ise değiĢkenler arasındaki iliĢkinin yönünü ifade eder (Ural ve Kılıç, 2013: 243). Korelasyon katsayısının (Büyüköztürk, 2002: 31-32);

 (r=-1,00)değeriiçin;değiĢkenler arasında mükemmel bir negatif iliĢki vardır,  (r=0,00) değeri için; değiĢkenler arasında iliĢki yoktur,

 (r=+1,00) değeri için; değiĢkenler arasında mükemmel bir pozitif iliĢki vardır denir.

154

Korelasyon analizi sonucunda, değiĢkenler arasındaki iliĢkinin kuvvetine yönelik yorum yapılırken Çizelge 58‟deki değer aralıkları kullanılmaktadır (Kalaycı, 2009: 116).

Çizelge 36. Korelasyon Katsayılarının ĠliĢki Derecelerine Ait Ġfadeler Korelasyon Katsayısı (r) ĠliĢki Derecesi

0,00-0,25 Çok Zayıf

0,26-0,49 Zayıf

0,50-0,69 Orta

0,70-0,89 Yüksek

0,90-1,00 Çok Yüksek

Kaynak: Kalaycı, ġ. (2009). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara:

Asil Yayın.

AraĢtırmaya katılan otel iĢletmelerindeki çalıĢanların; atılganlık düzeyleri, stresle baĢa çıkma tarzları ve alt boyutlarının birbirleriyle aralarında olan iliĢkinin anlamlı olup olmadığını ölçmek ve yorumlayabilmek için korelasyon analizi yöntemine baĢvurulmuĢtur. Atılganlık envanteri ölçeği ve stresle baĢa çıkma ölçeği ile alt boyutlarına iliĢkin yapılan korelasyon analizi sonuçları Çizelge 37‟de verilmiĢtir.

Çizelge 37. Atılganlık Envanteri Ölçeği ve Stresle BaĢa Çıkma Ölçeği Ġle Alt

Boyutlarına ĠliĢkin Korelasyon Analizi

Ölçekler Atılganlık Envanteri Stresle BaĢa Çıkma Kendine Güvenli Yaklaşım İyimser Yaklaşım Çaresiz Yaklaşım Boyun Eğici Yaklaşım Sosyal Desteğe Başvurma Atılganlık Envanteri 1 Stresle BaĢa Çıkma -0,108* 1 Kendine Güvenli Yaklaşım 0,602** 0,213** 1 İyimser Yaklaşım 0,258** 0,608** 0,463** 1 Çaresiz Yaklaşım -0,615** 0,398** -0,581** -0,310** 1 Boyun Eğici Yaklaşım -0,499** 0,522** -0,481** -0,060 0,608** 1 Sosyal Desteğe Başvurma 0,226** 0,439** 0,194** 0,580** -0,233** -0,098 1 (*p<0,05) – (**p<0,01)

155 Çizelge 37‟deki sonuçlara göre:

Atılganlık envanterinin, stresle baĢa çıkma ölçeğinin geneli ile arasında (r=- 0,108*, p<0,05) çok zayıf düzeyde ve negatif yönlü bir iliĢkinin olduğu tespit edilmiĢtir. Atılganlık envanterinin, stresle baĢa çıkma ölçeğinin alt boyutlarından; kendine güvenli yaklaĢım alt boyutu ile arasında (r=0,602**, p<0,01) orta düzeyde ve pozitif yönlü bir iliĢkinin olduğu, iyimser yaklaĢım alt boyutu ile arasında (r=0,258**, p<0,01) çok zayıf düzeyde ve pozitif yönlü bir iliĢkinin olduğu, çaresiz yaklaĢım alt boyutu ile arasında (r=-0,615**, p<0,01) orta düzeyde ve negatif yönlü bir iliĢkinin olduğu, boyun eğici yaklaĢım alt boyutu ile arasında (r=-0,499**, p<0,01) zayıf düzeyde ve negatif yönlü bir iliĢkinin olduğu ve sosyal desteğe baĢvurma alt boyutu ile arasında (r=0,226**, p<0,01) çok zayıf düzeyde ve pozitif yönlü bir iliĢkinin olduğu tespit edilmiĢtir. Bu tespitten hareketle kiĢilerin atılganlık düzeyleri arttıkça, stresle baĢa çıkma tarzları ile stresle baĢa çıkma tarzlarının alt boyutlarından çaresiz yaklaĢım ve boyun eğici yaklaĢım boyutlarını kullanma eğilimlerinde anlamlı bir Ģekilde azalma görülecektir. Ayrıca kiĢilerin atılganlık düzeyleri arttıkça, stresle baĢa çıkma tarzlarının alt boyutlarından kendine güvenli yaklaĢım, iyimser yaklaĢım ve sosyal desteğe baĢvurma boyutlarını kullanma eğilimlerinde de anlamlı bir Ģekilde artıĢ görülecektir.

Stresle baĢa çıkma ölçeğinin genelinin, stresle baĢa çıkma tarzları ölçeğinin alt boyutlarından; kendine güvenli yaklaĢım alt boyutu ile arasında (r=0,213**, p<0,01) çok zayıf düzeyde ve pozitif yönlü bir iliĢkinin olduğu, iyimser yaklaĢım alt boyutu ile arasında (r=0,608**, p<0,01) orta düzeyde ve pozitif yönlü bir iliĢkinin olduğu, çaresiz yaklaĢım alt boyutu ile arasında (r=0,398**, p<0,01) zayıf düzeyde ve pozitif yönlü bir iliĢkinin olduğu, boyun eğici yaklaĢım alt boyutu ile arasında (r=0,522**, p<0,01) orta düzeyde ve pozitif yönlü bir iliĢkinin olduğu ve sosyal desteğe baĢvurma alt boyutu ile arasında (r=0,439**, p<0,01) zayıf düzeyde ve pozitif yönlü bir iliĢkinin olduğu tespit edilmiĢtir. Bu tespitten hareketle kiĢilerin stresle baĢa çıkma tarzlarını kullanma eğilimleri arttıkça, stresle baĢa çıkma tarzlarının alt boyutlarının hepsini kullanma eğilimlerinde de anlamlı bir Ģekilde artıĢ görülecektir.

Kendine güvenli yaklaĢım alt boyutunun, stresle baĢa çıkma ölçeğinin alt boyutlarından; iyimser yaklaĢım alt boyutu ile arasında (r=0,463**, p<0,01) zayıf düzeyde ve pozitif yönlü bir iliĢkinin olduğu, çaresiz yaklaĢım alt boyutu ile arasında

156

(r=-0,581**, p<0,01) orta düzeyde ve negatif yönlü bir iliĢkinin olduğu, boyun eğici yaklaĢım alt boyutu ile arasında (r=-0,481**, p<0,01) zayıf düzeyde ve negatif yönlü bir iliĢkinin olduğu ve sosyal desteğe baĢvurma alt boyutu ile arasında (r=0,194**, p<0,01) çok zayıf düzeyde ve pozitif yönlü bir iliĢkinin olduğu tespit edilmiĢtir. Bu tespitten hareketle kiĢilerin kendine güvenli yaklaĢım alt boyutunu kullanma eğilimleri arttıkça, stresle baĢa çıkma tarzlarının alt boyutlarından çaresiz yaklaĢım ve boyun eğici yaklaĢım boyutlarını kullanma eğilimlerinde anlamlı bir Ģekilde azalma görülecektir. Ayrıca kiĢilerin kendine güvenli yaklaĢım alt boyutunu kullanma eğilimleri arttıkça, stresle baĢa çıkma tarzlarının alt boyutlarından iyimser yaklaĢım ve sosyal desteğe baĢvurma boyutlarını kullanma eğilimlerinde de anlamlı bir Ģekilde artıĢ görülecektir.

Ġyimser yaklaĢım alt boyutunun, stresle baĢa çıkma ölçeğinin alt boyutlarından; çaresiz yaklaĢım alt boyutu ile arasında (r=-0,310**, p<0,01) zayıf düzeyde ve negatif yönlü bir iliĢkinin olduğu, boyun eğici yaklaĢım alt boyutu ile arasında (r=-0,060) herhangi bir iliĢkinin olmadığı ve sosyal desteğe baĢvurma alt boyutu ile arasında (r=0,580**, p<0,01) orta düzeyde ve pozitif yönlü bir iliĢkinin olduğu tespit edilmiĢtir. Bu tespitten hareketle kiĢilerin iyimser yaklaĢım alt boyutunu kullanma eğilimleri arttıkça, stresle baĢa çıkma tarzlarının alt boyutlarından olan çaresiz yaklaĢım boyutunu kullanma eğilimlerinde anlamlı bir Ģekilde azalma; sosyal desteğe baĢvurma boyutunu kullanma eğilimlerinde ise anlamlı bir Ģekilde artıĢ görülecektir.

Çaresiz yaklaĢım alt boyutunun, stresle baĢa çıkma ölçeğinin alt boyutlarından; boyun eğici yaklaĢım alt boyutu ile arasında (r=0,608**, p<0,01) orta düzeyde ve pozitif yönlü bir iliĢkinin olduğu ve sosyal desteğe baĢvurma alt boyutu ile arasında (r=-0,233**, p<0,01) çok zayıf düzeyde ve negatif yönlü bir iliĢkinin olduğu tespit edilmiĢtir. Bu tespitten hareketle kiĢilerin çaresiz yaklaĢım alt boyutunu kullanma eğilimleri arttıkça, stresle baĢa çıkma tarzlarının alt boyutlarından olan sosyal desteğe baĢvurma boyutunu kullanma eğilimlerinde anlamlı bir Ģekilde azalma; boyun eğici yaklaĢım boyutunu kullanma eğilimlerinde ise anlamlı bir Ģekilde artıĢ görülecektir.

Boyun eğici yaklaĢım alt boyutunun, stresle baĢa çıkma ölçeğinin alt boyutlarından sosyal desteğe baĢvurma alt boyutu ile arasında (r=-0,098) herhangi bir iliĢkinin olmadığı tespit edilmiĢtir.

157