Kocaeli Büyükşehir Belediyesi

1993 yılından itibaren büyükşehir belediyesi olarak faaliyet gösteren İzmit Büyükşehir Belediyesi’nin ismi, 2004 yılında çıkarılan 5216 sayılı Kanun ile Kocaeli

Büyükşehir Belediyesi olarak değiştirilmiş ve aynı Kanun ile Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin sınırları İl mülki sınırı olarak kabul edilmiştir. Yapılan bu değişiklikle Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin hizmet alanı 32 km 2’’den 3623 km2’e çıkarak, yaklaşık 110 kat genişlemiş; hizmet verdiği kişi sayısı ise 202.000’den, bugün itibariyle 1.722.795’e çıkarak yaklaşık %800 oranında artmıştır.

22 Mart 2008 tarihinde Resmi Gazete ’de yayımlanan 5747 sayılı “Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile Kocaeli’nde belde ve alt kademe belediyeleri kapatılarak, belediyelerin birleşmesi ve bütünleşmesi sağlanmıştır. Yapılan bu düzenleme ile 44 olan belediye sayısı 13’e düşürülmüş; Derince, Gebze, Gölcük, Kandıra, Karamürsel ve Körfez olmak üzere 6 olan ilçe belediyesi sayısı, belde ve alt kademe belediyelerinin kapatılması ve/veya birleştirilmesiyle oluşturulan Başiskele, Çayırova, Darıca, Dilovası, İzmit ve Kartepe ilçelerinin eklenmesiyle 12’ye çıkarılmıştır. Kocaeli ili halkına, hâlihazırda bir büyükşehir ve On iki ilçe belediyesi ile hizmet verilmektedir.

3.3.2.4.1 Teşkilat yapısı ve mali yapı

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, sınırları il mülki sınırı olan ve sınırları içerisinde bulunan on iki ilçe belediyesi arasında koordinasyonu sağlayan; idarî ve malî özerkliğe sahip, kanunlarla verilen görev ve sorumlulukları yerine getiren ve kanunla verilen yetkileri kullanan bir yerel yönetim birimidir. Karar organı olan Büyükşehir Belediye Meclisi, Kocaeli ili seçim çevresine kayıtlı 1.178.676 seçmen tarafından seçilen meclis üyelerinden teşekkül bir kamu tüzel kişisidir.

Kocaeli Büyükşehir Belediyesinin, Meclis ’den başka, Büyükşehir Belediye Encümeni ve Büyükşehir Belediye Başkanından oluşan iki ayrı organı daha bulunmaktadır. Büyükşehir belediye meclisi, büyükşehir belediyesinin karar organıdır ve ilgili kanunda gösterilen esas ve usullere göre on iki ilçe seçim çevresinden seçilen seksen bir üyeden oluşmaktadır. Büyükşehir belediye başkanı büyükşehir belediye meclisinin başkanı olup büyükşehir içindeki diğer belediyelerin başkanları, büyükşehir belediye meclisinin doğal üyesidir. Büyükşehir belediye encümeni ise belediye başkanının başkanlığında, belediye meclisinin kendi üyeleri

arasından bir yıl için gizli oyla seçtiği beş üye ile biri genel sekreter, biri malî hizmetler birim amiri olmak üzere belediye başkanının her yıl birim amirleri arasından seçtiği beş üyeden oluşur. Belediye başkanının katılamadığı toplantılarda, encümen toplantılarına genel sekreter başkanlık eder. Büyükşehir Belediye Başkanlığının diğer organı Büyükşehir belediye başkanıdır. Büyükşehir belediye idaresinin başı ve tüzel kişiliğinin temsilcisi olan büyükşehir belediye başkanı, ilgili kanunda gösterilen esas ve usullere göre büyükşehir belediyesi sınırları içindeki seçmenler tarafından doğrudan seçilir.

Büyükşehir belediyesi teşkilâtı; norm kadro esaslarına uygun olarak genel sekreterlik, daire başkanlıkları ve müdürlüklerden oluşur. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nde başkan, genel sekreter, genel sekreter yardımcıları, daire başkanları ve müdürlerden oluşan hiyerarşik bir yapı bulunmaktadır. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi bir genel sekreter, üç genel sekreter yardımcısı, bir hukuk müşaviri, bir teftiş kurulu başkanlığı, on sekiz daire başkanlığı ve yetmiş sekiz şube müdürlüğünden oluşmaktadır Birimlerin kurulması, kaldırılması veya birleştirilmesi büyükşehir belediyesi meclisinin kararı ile olmaktadır.

2006 yılına ait Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Bütçesi gelirleri ve gerçekleşme oranı tablosuna bakıldığında, 2006 yılı başında bütçede gelir tahmini 849.580.000 TL iken, 2006 mali yılı sonu itibariyle gelir %85,89 gerçekleşme oranı ile 729.663.995 TL olarak gerçekleştiği görülmüştür. 2006 yılı başında bütçede gider tahmini ise 849.580.000 TL iken, 2006 yılı sonunda gider %96,11 gerçekleşme oranı ile 816.498.842 TL olarak gerçekleşmiştir. 2006 yılı sonu ile gerçekleşen gelir kalemlerine ayrı ayrı bakıldığında ise; %57 ile vergi gelirleri birinci olurken,%40 ile vergi dışı gelirler ikinci,%1 sermaye gelirleri ve %2 diğer gelirler ise bunlardan sonra gelmiştir. 2006 yılı gerçekleşen gider kalemlerine ayrı ayrı bakıldığında ise, bütçenin %25’i cari harcamalara,%33’ü sermaye harcamalarına,%42’i sermaye teşekkülü ve diğer harcamalara ayrıldığı görülmüştür. 364

2013 yılına ait Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Bütçesi gelirleri ve gerçekleşme oranı tablosuna bakıldığında, 2013 yılı başında bütçede gelir tahmini 1.330.000.000 TL iken, bu tahminin 2013 mali yılı sonu itibariyle %104,73 gerçekleşme oranı ile 1.392.944.334 TL olarak gerçekleştiği görülmüştür. 2013 yılı başında bütçede gider tahmininin ise 1.330.000.000 TL iken bu tahminin 2013 mali yılı sonu itibariyle %95,37 gerçekleşme oranı ile 1.268.401.851 TL olarak gerçekleştiği görülmektedir. 2013 yılı sonu itibarı ile gerçekleşen gelir kalemlerine ayrı ayrı bakıldığında; %81 ile diğer gelirler (iller bankası payı, kurum payı, büyükşehir payı vb.) birinci olurken,%16 teşebbüs ve mülkiyet gelirleri ikinci, olmuş, %0,67 ile vergi gelirleri ve diğerleri bu kalemlerin ardından gelmiştir. 2013 yılı sonu itibariyle gerçekleşen giderlere bakıldığında ise bütçenin %50’i cari harcamalara,%50’i sermaye harcamalarına ayrıldığı görülmüştür.365

3.3.2.4.2 İnsan kaynakları

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin İnsan kaynakları memur, sözleşmeli memur, işçi ve geçici işçi olmak üzere dört tip istihdam türünden oluşmaktadır. Buna göre 2006 yılında Kocaeli Büyükşehir Belediyesi norm kadrosuna göre; memur kadrosu 2633 iken dolu kadro 655’dir. Sürekli işçi kadro sayısı 1448 olup, bu

364

“Bütçe ve Yatırımlar Tablosu”,2006,<Http://Www.Kocaeli.Bel.Tr/İcerik/2006-Yili-Butce-Ve-Yatirimlar- Tablosu/176/10160 L >,(Erişim tarihi 15 Mayıs 2015),s.1.

365_{Bütçe ve Yatırımlar Tablosu,2013,<Http://Www.Kocaeli.Bel.Tr/İcerik/2013-Yili-Butce-Ve-Yatirimlar-} Tablosu/176/10160 L >,(Erişim Tarihi 15 Mayıs 2014),s.1.

kadroların 410 'u doludur. Geçici işçi norm kadrosu 527 iken,1734’i doludur. Sözleşmeli sayısı ise boş olan 1921 memur kadrosunun karşılığı olarak 113 sözleşmeli personeldir. Diğer tüm personelle birlikte 2006 yılında Büyükşehir’in toplam norm kadrosu 4613 iken dolu kadrosu 3016’dır. 2014 yılı itibariyle ise memur sayısı 1264, sürekli işçi sayısı 1134, geçici işçi sayısı 113, sözleşmeli sayısı 255, diğer personel 44 olmak üzere toplam 2810’dır.366 Böylece belirtilen yıllar arasında memur sayısı %193, sürekli işçi sayısı %277 ve sözleşmeli personel sayısı ise %144 artmıştır.