• Sonuç bulunamadı

Magnusson ve diğerleri (1999) pedagojik alan bilgisinin spesifik bir konu ile ilgili problemlerin ve olayların öğrencilerin anlamalarını sağlamak amacıyla öğretmenin sahip olduğu bilgiyi ne Ģekilde organize, temsil ve adapte edildiğini anlamanın bir yolu olduğunu belirtmiĢtir. Kimyasal tepkimeler konusu ilköğretim ve lise öğrencileri kadar üniversite öğrencilerinin dahi anlamakta zorlandıkları, öğrencilerin birçok alternatif kavramlar ve yanlıĢ anlamalara sahip oldukları bir konudur (Schollum, 1981, Abraham,

Gryzbowski, Renner ve Marek, 1992, BouJaoude, 1991, 1992). Bu nedenle, kimyasal tepkimeler konusunun kimyadaki önemli konulardan biri olduğu söylenebilir.

Abraham ve diğerleri (1992) öğrencilerin kimyasal tepkimeleri ifade etmede zorluklara sahip olduklarını belirtmiĢtir. Bir diğer çalıĢmada, Hesse ve Anderson (1992) lise öğrencilerinin kimyasal tepkimeler ile ilgili iĢlemlerde, atom ve molekül terimlerini kullanmakta yanılgılara sahip olduklarını belirtmiĢtir. Ahtee ve Varjola (1998) ise Finlandiya‟da ki ilköğretim, lise ve üniversite birinci sınıf öğrencilerinin kimyasal tepkimeleri ile ilgili tanımlamalarını incelemiĢlerdir. AraĢtırmacıların bulguları, lise öğrencilerinin çok azının (%6) ve üniversite öğrencilerinin (%14) az bir kısmının kimyasal reaksiyon kavramını doğru bir biçimde tanımlayabildiklerini ortaya koymuĢtur. Ayrıca öğrencilerin madde ve atom gibi kavramları kullanmada zorluk yaĢadıkları görülmüĢtür.

Barker ve Millar (1999) Ġngiltere‟deki 256 lise öğrencisinin kimyasal tepkimeler ile ilgili anlamalarının üniversite tarafından verilen 20 aylık bir eğitim sürecinde nasıl değiĢtiğini incelemiĢlerdir. AraĢtırmacılar, öğrencilerden programa baĢlamadan önce kimyasal tepkimelerle ilgili bir teĢhis testini cevaplamalarını istemiĢlerdir. Aynı test programın yedinci ve onaltıncı ayında da uygulanmıĢtır. AraĢtırmanın bulguları; öğrencilerin çoğunluğunun programa kimyasal tepkimelerle ilgili birçok yanlıĢ anlamalarla baĢladıklarını ve öğrencilerin kimyasal tepkimelerle ilgili anlamalarının program sürecinde artıĢ gösterdiğini ortaya koymuĢtur. AraĢtırmacılar programda bazı kavram yanılgılarına yer verilmemesine rağmen, öğrencilerin kavramalarının arttığını belirtmiĢlerdir. AraĢtırmacılar bu artıĢın nedeni olarak, öğrencilerin program boyunca kimyasal tepkimeler konusuna aĢina olmalarının bir sonucu olduğunu belirtmiĢlerdir. Buna karĢın, öğrencilerdeki diğer yanlıĢ anlamalarının ise değiĢmeye karĢı dirençli olduğu araĢtırmacılar tarafından belirtilmiĢtir.

Boo ve Watson (2001) Singapur‟da 48 lise öğrencisinin kimyasal reaksiyon kavramı ile ilgili anlamalarını ve bu anlamalarının zamanla nasıl değiĢtiğini incelemiĢlerdir. Bu amaçla aynı öğrencilerle onikinci sınıf ve onüçüncü sınıfta olmak

üzere iki kez görüĢmüĢlerdir. AraĢtırmanın bulguları, öğrencilerin kimyasal reaksiyon kavramını anlamalarının zamanla değiĢtiğini ancak bazı esas kavram yanılgılarının değiĢmediğini göstermiĢtir. Öğrencilerin kimyasal tepkimeler ile ilgili anlamakta zorlandığı ve kavram yanılgılarının olduğu noktalar: (1) bir kimyasal reaksiyonda reaksiyona girenler, belirli yollarla değiĢtirilmektedir: Ürünler artık girenler gibi aynı özellikleri gösterirler; reaksiyona dâhil olan atomlar korunmasına rağmen elektronların yeniden düzenleniĢi farklı özelliklere yol açar, (2) bağlara, atomları bağlayan yapılar olarak bakılmaktadır, (3) bağların parçalandığını ve bir kimyasal reaksiyonda oluĢtuğunu doğru bir Ģekilde tanımlamak zordur. Birçok öğrenci bağlar parçalandığı ve oluĢtuğu zamanki enerji değiĢimimin yönünü doğru bir Ģekilde belirtmekte baĢarısız olmuĢlardır, (4) Çoğu öğrenci kimysal tepkimelerin evrendeki var olan düzensizlikteki bir artıĢ ile gerçekleĢtiğini anlamıyorlardı. Bunun yerine öğrenciler bu değiĢimin tesadüfi olduğunu düĢünmekteydiler.

Stavridou ve Solomonidou (1998) kimyasal reaksiyon kavramı ile ilgili öğrencilerin kavramsal değiĢimini incelemiĢlerdir. AraĢtırmacılar öğrencilerin önemli bir çoğunluğunun kimyasal raksiyonları tanımlamada zorluk çektiklerini çünkü öğrencilerin yeni bir ürün oluĢumunu ya da yeni ürünleri tanımlamasını bilmediklerini belirtmiĢtir. Bu nedenle, öğrencilerin maddenin yapısı ve değiĢimleri ve atomik düzeydeki olayla ile ilgili doğru olmayan iliĢkiler kurduklarını belirtmiĢlerdir.

Van Driel, De Vos, Verloop ve Dekkers (1998) lise öğrencilerinin kimyasal tepkimeler konusundaki kavramsal değiĢimlerini incelemiĢlerdir. AraĢtırmacılar, birçok öğrencinin biri diğerine ters olan iki kimyasal reaksiyonun eĢitliğini kabul etmede ciddi zorluklara sahip olduklarını belirtmiĢlerdir. AraĢtırmacılar, özellikle öğrencilerin kimyasal bir reaksiyonda su oluĢamayacağına dair inanıĢlara sahip olduklarını belirtmiĢlerdir. Amerika‟da gerçekleĢtirilen bir diğer çalıĢmada, Stains ve Talanquer (2008) kimya bölümü lisans ve lisansüstü öğrencilerinin kimyasal tepkimeleri sınıflandırmada kullandıkları stratejileri sembolik ve mikroskopik düzeyde incelemiĢlerdir. AraĢtırmacıların bulguları, lisans öğrencilerinin büyük bir çoğunluğunun dıĢ özelliklerin tanımlanmasında sınıflandırma Ģemalarına güvendikleri

ve kimyasal olarak anlamlı sınıflamalar oluĢturmakta baĢarısız olduklarını ortaya koymuĢtur. Öğrencilerin tamamı kimyasal tepkimelerin mikroskopik imajlar ile ilgili aĢina olmamalarını belirtirlerken, ileri düzeydeki öğrenciler kimyasal tepkimeleri sınıflandırmada uygun özellikleri kullanmakta baĢarılı olmuĢlardır.

Yukarıdaki araĢtırmaların bulgularından ortaya çıkan birçok tema bulunmaktadır. Birincisi, kimyasal tepkimeler konusu öğrencilerin bilgilerini fendeki diğer konulara entegre etmesini gerektirdiği için önemli bir konudur. Bu nedenle öğrencilerin kimyasal tepkimeler konusu ile ilgili sahip olduğu kavramlar; kimyasal bağlar, fiziksel değiĢim, kimyasal değiĢim ve kimyasal denge konusunu anlamaları için bir temel teĢkil etmektedir. Ġkincisi, ilköğretim, lise ve üniversite öğrencileri kimyasal tepkimelerle ilgili kavram yanılgılarına sahiptirler. Üçüncüsü, öğrencilerin kimyasal tepkimeler konusundaki baĢarı ve kavramsal değiĢimleri öğrenci merkezli stratejiler aracılığıyla arttırılabilmektedir. Bu çalıĢmalardan elde edilen bulgular kimyasal tepkimeler ile ilgili var olan çalıĢmaların öğrencilerin konuyla ilgili anlamaları ve kavram yanılgıları üzerine odaklanmıĢtır. Bununla birlikte konu ile ilgili öğretmen bilgisini inceleyen bir çalıĢma bulunmamaktadır. Bundan dolayı kimyasal tepkimeler konusu gibi spesifik bir konu ile ilgili öğretmen bilgisini incelemek literatüre bu açıdan bir katkı sağlayacaktır.