Baflta Mancur Olson olmak üzere kamu tercihi teorisyenlerinin temel tezi fludur:
Siyasal karar alma sürecinde ç›kar gruplar› dahil tüm siyasal aktörlerin (seçmenler, politikac›lar, bürokratlar vd.) temel amac› özel menfaatlerini maksimize etmektir.
Kamu tercihi teorisyenlerine göre “toplumsal ç›kar” fazlas›yla retorik bir kavramd›r ve piyasa mübadelesinde oldu¤u gibi politik mübadele içerisinde de somut olan gerçeklik “ç›kar maksimizasyonu”dur.
Kamu tercihi okulu mensuplar›na göre toplumsal veya politik yaflamda karfl›la-fl›lan rant kollama çabalar›, kamu regülasyonlar›n›n bir sonucudur. Devlet müda-haleleri veya düzenlemeleri bireyleri ve özel gruplar› rant kollama faaliyetlerine yöneltmektedir. Devlet müdahaleleri neticesinde özel ç›kar gruplar›, kaynaklar›n›
regülasyonlar›n etkileme alan› içerisine giren her türlü düzenlemeyi bertaraf etme-ye veya etkileetme-yerek kendi ç›karlar› do¤rultusunda kullanmaya yöneltmektedirler.
Kamu tercihi teorisi a¤›rl›kl› olarak regülasyonlar›n neden oldu¤u rant kollama fa-aliyetleri ve regülasyonlar›n mfa-aliyetleri üzerinde durmaktad›r (Aktan, 2003).
Chicago ‹ktisat Okulu ve Virginia Politik ‹ktisat Okulu mensuplar›na göre ifl dünyas›, kamusal regülasyonlardan do¤rudan etkilenmeleri nedeni ile kendilerini karar süreçlerinde müdahil olarak bulunma durumunda hissetmektedirler. Regü-lasyona tabi endüstriler kendi aralar›nda birleflerek dernek ve vak›f fleklinde ç›kar gruplar› oluflturmakta ve bu lobicilik kurumlar› regülasyonlar› uygulamadan so-rumlu uzmanlar› kendi taraflar›na çekmeye çal›flarak rant yaratma ve rant kollama faaliyetlerine giriflmektedirler (Carlton & Perloff, 200:652). Böylece devlet kurum-lar›n› etkileme gücüne eriflen her endüstri firmas›, regülasyonlar üzerinde kontrol hakk›na sahip olmaktad›r. Öte yandan, atanm›fl olsun veya seçilmifl olsun üst dü-zeyde yetkili kamu görevlilerinin, kendi hakimiyet alanlar›n›n geniflletilmesi veya servetlerinin ço¤alt›lmas› amac›na dönük faaliyetlerde bulunmalar› mümkündür.
Regülasyona tabi tutulan firmalar, sahip olduklar› kaynaklar›n bir k›sm›n› bu kifli-lerin görevde kalmalar›n› temin etmek için kullanabilirler ve görevdeki bürokratlar da firma sahiplerinin sa¤lad›klar› bu menfaatlere karfl›l›k ilgili firma ya da endüs-triye özel ç›karlar sa¤larlar.
Ç›kar gruplar›yla ilgili teorilerin bu gruplara bak›fl aç›lar› aras›ndaki temel fark› belirtiniz.
Rant kollama, devlet müdahaleleri neticesinde özel ç›kar gruplar›n›n kaynaklar›n› regülasyonlar›n etkileme alan› içerisine giren her türlü düzenlemeyi bertaraf etmeye veya etkileyerek kendi ç›karlar›
do¤rultusunda kullanmaya yöneltme ve böylece devlet taraf›ndan oluflturulan suni rant› elde etme çabalar›na verilen add›r.
SIRA S‹ZDE SIRA S‹ZDE
AMAÇLARIMIZ
Grup, belirli say›da insan toplulu¤unun bir araya gel-mesiyle oluflmufl formel ya da informel bir yap›y› ya da organizasyonu ifade eder. ‹nsanlar; yafl, dil, din, ›rk, cinsiyet, do¤duklar› yer, mezun olduklar› okul, yapt›k-lar› meslek, paylaflt›kyapt›k-lar› düflünce ya da ideoloji ve sai-re nedenlerle bir araya gelesai-rek gruplar oluflturabilirler.
Grup oluflumunda bafll›ca iki genel yaklafl›m ya da teo-ri bulunmaktad›r: Sosyal çat›flma teoteo-risi ve rasyonel ter-cih teorisi. Sosyal çat›flma teorisine göre gruplar›n olu-flumu evrimsel bir zorunluluktur ve asl›nda gruplar sos-yal zorlama ile kendili¤inden oluflur. Rasyonel tercih te-orisine göre ise gruplar bireylerin ortak ç›karlar /men-faatler u¤runa bir araya gelerek oluflturduklar› örgüt-lenmelerdir.
Siyasal karar alma sürecinde, kamusal mal ve hizmetle-re talepte bulunanlar seçmenler ve ç›kar gruplar›d›r. Ç›-kar gruplar›, ortak maddi ve/veya manevi ç›Ç›-karlar etra-f›nda bütünleflmifl ve bu ç›karlar çerçevesinde
uzmanl›-¤a dayal› olarak örgütlenmifl, ortak ç›karlar› do¤rultu-sunda siyasi yönetimden talepte bulunan toplumsal gruplard›r.
Bask› gruplar›, siyasal karar alma sürecinde siyasal ikti-dar ve bürokrasi üzerinde çeflitli yöntem ve araçlarla do¤rudan etkili olmaya ve dahas› bask› kurmaya çal›-flan organizasyonlard›r. Burada ç›kar gruplar›ndan fark-l› olarak vurgulanan siyasal otoriteleri etkilemeye çafark-l›fl- çal›fl-ma niteli¤i, ço¤u siyaset bilimci taraf›ndan bask› grup-lar›n› ç›kar gruplar›ndan ay›ran en önemli fark olarak kabul edilmektedir.
Sivil toplum kavram›, litaratürde kimi zaman ç›kar grup-lar› ve bask› grupgrup-lar› kavram› ile efl anlaml› makta, kimi zaman da daha farkl› anlamlarda kullan›l-maktad›r. Ç›kar gruplar› devlet d›fl›ndaki özel sektör ve üçüncü sektör dahilindeki tüm organizasyonlar› kapsa-maktad›r. Ç›kar ve bask› gruplar› da “sivil toplum kuru-lufllar›” flemsiyesi alt›nda düflünülebilir.
Ç›kar gruplar›, üyelerinin toplum içindeki konumlar›na, grubun üye say›s› ve nitelikleri bak›m›ndan durumuna, grubun ekonomik gücüne, grubun ortak ç›karlar›n›n ne tür ç›karlar oldu¤una, grubun içinde bulundu¤u siyasal rejime göre farkl› flekillerde s›n›fland›r›labilirler.
Ç›kar gruplar›n›n kendi ortak menfaatleri do¤rultusun-da karar mekanizmas›n› ayr›nt›l› olarak bilgilendirmesi, siyasal karar alma sürecinde oluflacak hatalar›n minimi-ze edilmesine yard›mc› olur. Ç›kar gruplar›n›n karar al-ma mekanizal-mas›n› bilgilendirme ifllevi yan›nda
kamu-oyunu da ayr›nt›l› flekilde bilgilendirme ifllevini üstlen-di¤i söylenebilir.
Ç›kar gruplar›n›n en önemli amac›, kendi ortak ç›karla-r›n› korumak ve geniflletmek için siyasi süreci etkile-mektir. Ç›kar gruplar›n›n siyasal süreci etkileme yön-temleri flunlard›r: Lobicilik (Kanun simsarl›¤›), ‹kna, Ka-muoyunu etkileme, Tehdit, Kolektif rüflvet, Rüflvet, Sa-botaj, Baflka partiyi destekleme, Do¤rudan hareket ve lokavt. Ç›kar gruplar›n›n etkileme gücünü belirleyen et-menler üye say›s›, sahip olduklar› mali kaynaklar, orga-nizasyon niteli¤i, sosyal statüler, siyasi ve sistemsel özel-lik, liderlik fleklinde s›ralanabilir.
Ç›kar gruplar› konusunda literatürde yayg›n olarak bili-nen iki teori bulunaktad›r: Geleneksel siyaset bilimin-den kayna¤›n› alan klasik ç›kar grubu teorisi ve
kayna-¤›n› önemli ölçüde Chicago ‹ktisat Okulundan ve kamu tercihi teorisinden alan ç›kar grubu teorisi. Klasik ç›kar gruplar› teorisi, geleneksel siyaset bilimi içerisinde fle-killenmifltir. Geleneksel siyaset bilimcilerine göre ç›kar gruplar›, ço¤ulcu (plüralist) demokrasinin vazgeçilmez unsurlar›d›r ve temel amac› “toplumsal ç›kar”a hizmet etmektir.
Geleneksel siyaset biliminde yayg›n olarak kabul edi-len ç›kar gruplar› teorisini büyük ölçüde de¤ifltiren kifli Mancur Olson olmufltur. Olson, ç›kar gruplar›n›n büyü-mesi ve güç kazanmas› ile birlikte siyasal iktidarlar›n tüm topluma yarar sa¤layacak hizmetler yerine bu ke-simlerin ç›karlar›na hizmet edecek flekilde hareket et-mek zorunda kald›¤›n› ifllemifltir. Olson, ç›kar gruplar›-n›n say›s› ile ekonomik büyüme aras›nda iliflki kurma-ya çal›flm›flt›r. Olson’a göre, ç›kar gruplar› kendi menfa-atlerine hizmet edecek davran›fl ve eylemlerde bulu-nurlar ve bu sonuçta toplumsal refah›n maksimize edil-mesini yavafllat›r.
Chicago ‹ktisat Okulu taraf›ndan gelifltirilmifl olan özel ç›kar teorisine göre, iyi organize olan gruplar da¤›n›k hâlde bulunan ya da yeterli düzeyde organize olama-m›fl gruplara göre regülasyonlardan çok daha yüksek oranlarda istifade edecekler ve toplum yarar›na hizmet gayesiyle uygulamaya konan regülasyonlardan bekle-nen hiçbir yarar gerçekleflmemifl olacakt›r. Sonuç ola-rak denilebilir ki devletin kamu yarar› önceli¤i bulunan regülasyonlar, iyi organize olmufl ç›kar gruplar›n›n ya-rar›na hizmet etmektedir.
Baflta Mancur Olson olmak üzere kamu tercihi teoris-yenlerinin temel tezi fludur: Siyasal karar alma
sürecin-Özet
de ç›kar gruplar› dâhil tüm siyasal aktörlerin (seçler, politikac›lar, bürokratlar vd.) temel amac› özel men-faatlerini maksimize etmektir. Kamu tercihi teorisyenle-rine göre “toplumsal ç›kar” fazlas›yla retorik bir kav-ramd›r ve piyasa mübadelesinde oldu¤u gibi politik mübadele içerisinde de somut olan gerçeklik “ç›kar maksimizasyonu”dur. Kamu tercihi okulu mensuplar›-na göre toplumsal veya politik yaflamda karfl›lafl›lan rant kollama çabalar›, kamu regülasyonlar›n›n bir sonucu-dur. Devlet müdahaleleri veya düzenlemeleri bireyleri ve özel gruplar› rant kollama faaliyetlerine yöneltmek-tedir. Devlet müdahaleleri neticesinde özel ç›kar grup-lar›, kaynaklar›n› regülasyonlar›n etkileme alan› içerisi-ne giren her türlü düzenlemeyi bertaraf etmeye veya et-kileyerek kendi ç›karlar› do¤rultusunda kullanmaya yö-neltmektedirler.
1. Ortak ekonomik ve sosyal amaçlara dayal› etkin bir flekilde organize olmufl kurulufllara ne ad verilir?
a. Suç örgütleri b. Ç›kar gruplar›
c. Kanun simsarlar›
d. Partizan gruplar e. Lobiler
2. Afla¤›dakilerden hangisi kan ba¤›, h›s›ml›k, etnik kö-ken, inanç birlikteli¤i vb. nedenlerle oluflmufl gruplard›r?
a. ‹nformel b. Formel c. Komünal d. Anomik e. Koruyucu
3. Belirli bir konuda birbirinden ba¤›ms›z kiflilerin bir amaç u¤runa bir araya gelerek oluflturduklar› gruplar afla¤›dakilerden hangisidir?
4. Ç›kar gruplar›n›n, karar merkezleri içine kendi ç›-karlar›na hizmet edecek kiflilerin atanmas›n› sa¤laya-rak, bu kifliler vas›tas›yla da siyasal kararlar›n kendi or-tak ç›karlar› do¤rultusunda al›nmas›n› sa¤lama çabalar›-na ne denir?
5. Ç›kar gruplar›n›n hükümetin faaliyetlerini engelleme ve baltalama yoluyla grubun menfaatlerini koruma yolu afla¤›dakilerden hangi kavram ile ifade edilmektedir?
a. Sabotaj b. Lobicilik c. Kolektif Rüflvet d. Tehdit
e. ‹kna
6. Rant kollama nedir?
a. Üretim faktörlerinden topra¤›n ve di¤er kaynak-lar›n üretimden ald›¤› paya verilen isimdir.
b. Üretim faktörleri sahiplerinin ekonomide oluflan ranttan pay alma çabas›d›r.
c. Ç›kar ve bask› gruplar›n›n devlet taraf›ndan eko-nomiye müdahale sonucunda “suni” olarak ya-rat›lm›fl bir ekonomik transferi elde etmek için girifltikleri faaliyetlerdir.
d. Üretim faktörleri sahiplerinin piyasada oluflan ekonomik transferi elde etmek için giriflti¤i faali-yetlerdir.
e. Ç›kar gruplar›n›n birlikte gerçeklefltirdikleri ikti-sadi faaliyetlerdir.
7. “Devletin uygulamaya koydu¤u regülasyon politika-lar› ço¤unlukla özel ç›kar gruppolitika-lar›n›n menfaatlerine hiz-met etmekte ve toplumsal refaha katk›da bulunmak amac› ile uygulamaya konulan regülasyonlar baz› imti-yazl› gruplar›n ç›karlar›na hizmet etmekten baflka bir ifle yaramamaktad›r” görüflü hangi kamusal regülasyon teorisinin aç›klamas›d›r?
a. Özel ç›kar b. Kamu ç›kar›
c. Monetarist iktisat d. Arz yönlü iktisat e. Niskanen
8. Rasyonel tercih teorisine göre afla¤›dakilerden han-gisi grup oluflturulmas›n›n teflvik edici unsurlar›nda
de-¤ildir?
a. Maddi teflvikler b. Ün
c. Makam-mevki elde etme iste¤i d. Cennete kabul beklentisi e. Toplum ç›kar›na hizmet etme
9. Afla¤›dakilerden hangisi amaçlar› yönünden ç›kar gruplar› içerisinde yer almaz?
a. Mesleki ç›kar gruplar›
b. ‹flçi sendikalar›
c. Çevrenin ve do¤an›n korunmas›n› amaçlayan ç›-kar gruplar›,
d. ‹nformel ç›kar gruplar›
e. S›n›fsal ç›kar› korumay› amaçlayan ç›kar gruplar›
Kendimizi S›nayal›m
10. Afla¤›dakilerden hangisi ç›kar gruplar›n›n fonksi-yonlar›ndan de¤ildir?
a. Elde ettikleri karlar sonucunda ödedikleri vergi-ler ile devlet bütçesine katk›da bulunmak b. Farkl› toplumsal tabanlar›n istek ve e¤ilimlerini
ö¤renmek ve bunlar› karar alma sürecindeki il-gili birimlere aktarmak
c. Siyasi iktidar taraf›ndan al›nan kararlar›n, top-lumsal taban› genifl bir konsensüs içinde kabul edilmesine yard›mc› olmak
d. Ç›kar gruplar›, kendi ç›karlar›n› ilgilendiren ko-nularda devlete sa¤lam›fl olduklar› bilgiyi ayn›
zamanda kamuoyu ile paylaflarak kamuoyunu sürekli bilgilendirmek
e. Kendi toplumsal tabanlar›ndaki genel e¤ilimler do¤rultusunda ak›lc› çözüm önerileri olufltur-mak.
Frédéric Bastiat (1801-1850) Frans›z Klasik Liberalizm Kuramc›s›
“Bizler, mum üreticileri yabanc›lar›n düflük fiyatla mal satmalar›ndan dola-y› adil olmayan bir rekabet karfl›s›nda eziliyoruz. Müflterilerimiz bizlerden mal alm›yorlar ve bizimle çal›flan yan sanayiler de zarar içerisindedirler. Bu yabanc›lar günefl gibi yak›c›lar! Lüt-fen, meclisten bir yasa geçirerek bütün pencereleri ve delikleri kimsenin içeri girmemesi için kapat›n. Böylece yurt içindeki üreticiler teflvik edilecekler. Tar›m iyilefle-cek, balina ya¤› talebi artacak, bu önlemler gemicili¤i ve savunma sanayiini gelifltirecektir. Ayr›ca istihdam geniflleyecek ve bundan herkes istifade edecektir. Biz ülkemize her zaman iyi hizmet ettik ve minnetle korun-mam›z› talep ediyoruz.”
Frédéric Bastiat, “Candlemakers' Petition”, 1845.
Yukar›daki ifadeler Frédéric Bastiat’›n 1845 y›l›nda ya-y›nlad›¤› "Mumcular Dilekçesi” (Candlemakers' Petiti-on) bafll›kl› bir denemeden al›nm›flt›r. Bu denemede Bastiat, ç›kar gruplar›n›n d›fl ticarette korumac›l›k ama-c›yla hükümetlerden taleplerini hiciv yoluyla elefltir-mektedir. Mum üretici birlikleri, güneflle rekabet ede-meyince Frans›z hükümetinden yard›m istemekte ve tüm evlerin pencerelerinin ve günefl ›fl›¤›n geçebilece¤i tüm aç›klar›n ve deliklerin kapat›lmas› yönünde karar al›nmas›n› talep etmektedirler.
Yaflam›n ‹çinden
”
“
1. b Yan›t›n›z yanl›fl ise “Ç›kar Gruplar›: Terminolo-ji” konusunu yeniden gözden geçiriniz.
2. c Yan›t›n›z yanl›fl ise “Ç›kar Gruplar›: Terminolo-ji” bölümünü gözden geçiriniz.
3. a Yan›t›n›z yanl›fl ise “Ç›kar Gruplar›: Terminolo-ji” konusunu yeniden gözden geçiriniz.
4. d Yan›t›n›z yanl›fl ise “Ç›kar Gruplar›n›n Siyasal Süreci Etkileme Yöntemleri” konusunu yeniden gözden geçiriniz.
5. a Yan›t›n›z yanl›fl ise “Ç›kar Gruplar›n›n Siyasal Süreci Etkileme Yöntemleri” konusunu yeniden gözden geçiriniz.
6. c Yan›t›n›z yanl›fl ise “Ç›kar Gruplar› Teorileri”
konusunu yeniden gözden geçiriniz.
7. a Yan›t›n›z yanl›fl ise “Ç›kar Gruplar› Teorileri”
konusunu yeniden gözden geçiriniz.
8. e Yan›t›n›z yanl›fl ise “Ç›kar Gruplar›: Terminolo-ji” konusunu yeniden gözden geçiriniz.
9. d Yan›t›n›z yanl›fl ise “Ç›kar Gruplar›: Tipoloji”
konusunu yeniden gözden geçiriniz.
10. a Yan›t›n›z yanl›fl ise“Ç›kar Gruplar›n›n Amaç ve Fonksiyonlar›” konusunu yeniden gözden geçi-riniz.
S›ra Sizde 1
fiehirlerde en s›k görülen gruplar›n bafl›nda hemflehri gruplar› gelmektedir. Bunun d›fl›nda esnaf odalar›, sa-nayi odalar›, ticaret odalar›, tabipler birli¤i, mühendis odalar› gibi mesleki gruplara da s›k s›k rastlanmaktad›r.
S›ra Sizde 2
Ç›kar gruplar›ndan farkl› olarak bask› gruplar›n›n siya-sal otoriteleri etkilemeye çal›flma özelli¤ine vurgu yap›-l›r. Sivil toplum kavram› ise kimi zaman ç›kar gruplar›
ve bask› gruplar› kavram› ile efl anlaml› olarak, kimi za-man da daha farkl› anlamlarda kullan›lmaktad›r. Ç›kar gruplar› devlet d›fl›ndaki özel sektör ve üçüncü sektör dâhilindeki tüm organizasyonlar› kapsamaktad›r. Ç›kar ve bask› gruplar› da “sivil toplum kurulufllar›” flemsiye-si alt›nda düflünülebilir. Siyaflemsiye-si gruplaflma ise sadece be-lirli bir grubun özel menfaatlerine hizmet eden siyasi bir oluflumu ifade etmektedir.
S›ra Sizde 3
Ç›kar gruplar›n›n kendi toplumsal tabanlar›ndaki genel e¤ilimler do¤rultusunda ak›lc› çözüm önerileri olufltur-mak ve farkl› toplumsal tabanlar›n istek ve e¤ilimlerini ö¤renme ve bunlar› karar alma sürecindeki ilgili birim-lere aktarmak gibi fonksiyonlar› bulunmaktad›r. Yeni anayasa çal›flmalar› konusunda çeflitli mesleki gruplar›n anayasa tasla¤› haz›rlamalar› ve yeni anayasada yer al-mas› gereken hükümler konusunda görüfl bildirmeleri bu fonksiyonlar›na örnek verilebilir.
S›ra Sizde 4
Ç›kar gruplar› siyasal süreci etkilemede lobicilik (ka-nun simsarl›¤›), ikna kamuoyunu etkileme, tehdit, kolektif rüflvet, rüflvet, sabotaj, baflka partiyi destekle-me, do¤rudan hareket ve lokavt gibi yöntemleri kulla-nabilirler. Ç›kar gruplar› ço¤ulcu demokrasinin vazge-çilmez unsurlar› olarak görmekle beraber, bu örgütlen-melerin demokrasi üzerindeki tahrip edici yönleri de oldu¤u bilinmektedir. Ç›kar gruplar›, demokratikleflme sürecine katk›lar sa¤larken ayn› zamanda demokrasinin temel kurumlar›n yozlaflmas›na da neden olabilmekte-dirler. Siyasal süreci etkilemede kulland›klar› bu yön-temler ayn› zamanda siyasal yozlaflma türleridir. Siyasal yozlaflmalar›n yayg›n oldu¤u bir siyasal süreçte de siya-sal eti¤in varl›¤›ndan söz etmek mümkün de¤ildir.
Kendimizi S›nayal›m Yan›t Anahtar› S›ra Sizde Yan›t Anahtar›
S›ra Sizde 5
Klasik ç›kar gruplar› teorisi, geleneksel siyaset bilimi içerisinde flekillenmifltir. Geleneksel siyaset bilimcileri-ne göre ç›kar gruplar›, ço¤ulcu (plüralist) demokrasinin vazgeçilmez unsurlar›d›r ve temel amac› “toplumsal kar”a hizmet etmektir. Farkl› olarak Mancur Olson, ç›-kar gruplar›n›n büyümesi ve güç kazanmas› ile birlikte siyasal iktidarlar›n tüm topluma yarar sa¤layacak hiz-metler yerine bu kesimlerin ç›karlar›na hizmet edecek flekilde hareket etmek zorunda kald›¤›n› savunmufltur.
Chicago ‹ktisat Okulu “özel ç›kar gruplar› teorisi”nde;
devletin uygulamaya koydu¤u regülasyon politikalar›
ço¤unlukla özel ç›kar gruplar›n›n menfaatlerine hizmet etti¤i ileri sürülmüfltür. Kamu tercihi teorisi göre; devlet müdahaleleri veya düzenlemeleri bireyleri ve özel grup-lar› rant kollama faaliyetlerine yöneltmektedir. Devlet müdahaleleri neticesinde özel ç›kar gruplar›, kaynakla-r›n› regülasyonlar›n etkileme alan› içerisine giren her türlü düzenlemeyi bertaraf etmeye veya etkileyerek kendi ç›karlar› do¤rultusunda kullanmaya yöneltmekte-dirler. Kamu tercihi teorisi a¤›rl›kl› olarak regülasyonla-r›n neden oldu¤u rant kollama faaliyetleri ve regülas-yonlar›n maliyetleri üzerinde durmaktad›r.
Abadan, N. (1959). “Devlet ‹daresinde Menfaat Gruplar›-n›n Rolü”, A.Ü. S.B.F. Dergisi, Mart, Cilt: XIV, Say›: 5.
Akad, M. (1976). Bask› Gruplar›n›n Siyasi ‹ktidarla ‹lifl-kileri, ‹stanbul: Fakülteler Matbaas›.
Akad, M. (1979). Ço¤ulcu Demokraside Siyasal ‹ktidar ve Bask› Gruplar›, ‹stanbul: Z Yay›nlar›.
Akçal›, N. (1981). Siyasi Kuvvet Olarak Türkiye’de Ta-r›m Kesiminin Etkinli¤i, ‹zmir.
Akçal›, N. (1988). Siyaset Bilimine Girifl, ‹zmir: Bilgehan B.Evi.
Aktan, C.C. (1993). “Regulation and Control vs. Deregula-tion and Decontrol”, DEÜ ‹‹BF Dergisi, Cilt: 8, Say›: 2.
Aktan, C.C. (1997). “Siyasal ve Sivil Özgürlükler, Demok-rasi ve Türkiye”, Yeni Türkiye Dergisi, Sivil Toplum Özel Say›s›, Kas›m-Aral›k, Y›l 3, Say› 18, ss. 68-85.
Aktan, C.C. (2003). (Editör), Yasal Soygun ve Rant Kol-lama, ‹stanbul: Zaman Kitap.
Aktan, C.C. (2005). “(Im) Possibility of Rational Regula-tion”, in: C.Can Aktan, Perspectives on Economics, Politics and Ethics: Selected Essays, Ankara: Seçkin Yay›nevi, 2005. (Paper presented at the 2nd Inter-national Conference of the Japan Economic Policy Association, “New Economic Governance: The Li-mit of National Policy and Role of Private Sector”, Japan Economic Policy Association (JEPA), Novem-ber 29-30, 2003, Nagoya University, Japan).
Aktan, C.C. (2003). “Görünmez Ayak ve Milletlerin ‹sra-f›: Rant Kollama”, içinde. C.C.Aktan, (ed.) Yasal Soy-gun ve Rant Kollama, ‹stanbul: Zaman Kitap, 2003.
Aktan, C.C. ve Dileyici, D. (2005). “Demokrasiye Yönelti-len Bafll›ca Elefltiriler”, ‹çinde: Demokrasi, Poliarfli ve Demarfli, C.C.Aktan (Editör), Ankara: Çizgi Kitabevi.
Aktan, C.C. ve Dileyici, D. (2006). “Kamu Ekonomisin-de Karar Alma ve Oylama”, ‹çinEkonomisin-de: Kamu Ekonomi-si ve Kamu Politikas›, C.C. Aktan, D. Dileyici ve ‹.Y.
Vural (Editörler), Ankara: Seçkin Yay›nlar›, 2.b.
Aktan, C.C. & Y.T.Karaaslan (2006). “Regülasyon Eko-nomisi ve Kamusal Regülasyonlar Teorisi”, ‹çinde:
Kamu Ekonomisi ve Kamu Politikas›, Editörler: Ak-tan, C.C. & D. Dileyici & ‹.Y. Vural, Ankara: Seçkin Yay›nlar›, 2.b. 2006.
Atar, Y. (1997).”Demokratik Sistemde Sivil Toplumun Fonksiyonu ve Sivil Toplum-Devlet Düalizmi”, Yeni Türkiye, Kas›m-Aral›k, ss. 98-101.
Ay, H. (2003). “Bask› Gruplar›n›n Gücü ve Siyasal Karar Alma Sürecine Etkileri”, içinde. C. C. Aktan, (ed.) Ya-sal Soygun ve Rant Kollama, ‹stanbul: Zaman Kitap, 2003.
Ay, H. (1998). Vergi Politikalar› ve Bask› Gruplar›, ‹z-mir: ‹rfan Kültür ve E¤itim Merkezi Yay›nlar›.
Aybay, R. (1962). ‘Bask› Gruplar›’, ‹.Ü.H.F. Mecmuas›, Cilt: XXVII, Say› 1-4, ‹stanbul.
Yararlan›lan Kaynaklar
Bu üniteyi tamamlad›ktan sonra;
Siyasal süreçteki enformasyon kaynaklar›n› s›ralayabilecek,
Seçmen bilgisizli¤i ve seçmen ilgisizli¤i kavramlar›n› tan›mlayabilecek, Seçmen bilgisizli¤inin nedenlerini tart›flabilecek,
Seçmen bilgisizli¤inin sonuçlar›n› aç›klayabilecek,
Siyasal süreçteki enformasyon sorunlar›n›n azalt›lmas›na iliflkin çözüm öne-rilerini s›ralayabileceksiniz.
‹çindekiler
• Eksik Enformasyon
• Seçmen Bilgisizli¤i
• Rasyonel Bilgisizlik
• Seçmen ‹lgisizli¤i
• Rasyonel ‹lgisizlik
Anahtar Kavramlar Amaçlar›m›z
N N N N N
Kamu Ekonomisi-II
• P‹YASA EKONOM‹S‹NDE ENFORMASYON SORUNU
• S‹YASAL SÜREÇTE ORTAYA ÇIKAN ENFORMASYON SORUNLARININ ANAL‹Z‹
• S‹YASAL SÜREÇTE ENFORMASYON VE ENFORMASYONUN ÖNEM‹
• S‹YASAL SÜREÇTE ENFORMASYON KAYNAKLARI
• S‹YASAL SÜREÇTE ENFORMASYON SORUNLARI
• TAM ENFORMASYONUN
‹MKÂNSIZLI⁄I: TABULA RASA’DAN EKS‹K ENFORMASYONA
• SEÇMEN B‹LG‹S‹ZL‹⁄‹N‹N NEDENLER‹
• S‹YASAL SÜREÇTEK‹
ENFORMASYON SORUNLARININ ÇÖZÜMÜ
Siyasal Süreçte Enformasyon Sorunlar›