İnsan Hakları, Demokrasi ve Vatandaşlık Kavramları İle İlgili Yargılar

Araştırmanın birinci amacı, toplumsal romanlarda insan hakları, demokrasi ve vatandaşlık kavramları ile ilgili hangi eğitici iletilerin bulunduğunu belirlemeye yöneliktir. İkinci amacı ise bu iletilerin ne sıklıkta bulunduğunu belirlemektir.

Araştırmanın birinci ve ikinci amacı ile ilgili analizlerin sonucuna göre aşağıdaki yargılara varılmıştır.

5.1.1.1. İnsan Hakları Kavramları İle İlgili Yargılar

Çalışma grubunu oluşturan yerli ve yabancı yazarlı romanlarda insan hakları kavramlarından hak, özgürlük / hürriyet, eşitlik, adalet / adil yargılanma hakkı, yaşam hakkı, sağlık hakkı, düşünceyi açıklama / ifade özgürlüğü, vatandaşlık ve yurttaşlık hakkı, çocuk hakları, eğitim ve öğrenim hakkı, kadın hakları, din ve vicdan özgürlüğü, yerleşme ve seyahat özgürlüğü, işçi ve işveren hakları, çalışma hakkı, işini özgürce seçme hakkı, konut dokunulmazlığı, mal, mülk edinme ve miras hakkı, kişi / kişilik hakları, kişi

167

dokunulmazlığı hakkı, güvenlik hakkı, basın ve yayın özgürlüğü / kitle iletişim özgürlüğü, doğru bilgi alma hakkı ile ilgili bulgulara rastlanmış; Avrupa insan hakları sözleşmesi, seçme seçilme hakkı, çocuk hakları sözleşmesi, bilim özgürlüğü / bilim ve sanatı yayma hakkı, telif ve patent hakkı, tüketici hakları, çevre hakkı, özel hayatın gizliliği ve korunması, dilekçe ve bilgi edinme hakkı, haber alma özgürlüğü ile ilgili bulgulara rastlanmamıştır.

Yerli ve yabancı yazarlı romanlarda insan hakları kavramlarının en fazla "Oliver Twist" romanında yer aldığı görülmüştür. Onu sırasıyla "Yonca Kız" ve "Bir Küçük Osmancık Vardı", "Gururlu Peri" ve "Miskinler Tekkesi" romanları takip etmiştir. İnsan hakları kavramlarının en az bulunduğu roman ise "Şamatalı Köy" romanı olmuştur. Onu sırasıyla "87 Oğuz", "İnci" ve "Yankılı Kayalar" romanları izlemiştir.

Yerli yazarlı romanlarda insan hakları kavramlarından hak, özgürlük / hürriyet, eşitlik, adalet / adil yargılanma hakkı, yaşam hakkı, sağlık hakkı, vatandaşlık ve yurttaşlık hakkı, çocuk hakları, eğitim ve öğrenim hakkı, kadın hakları, yerleşme ve seyahat özgürlüğü, işçi ve işveren hakları, çalışma hakkı, işini özgürce seçme hakkı, konut dokunulmazlığı, mal, mülk edinme ve miras hakkı, kişi / kişilik hakları, kişi dokunulmazlığı hakkı, güvenlik hakkı, basın ve yayın özgürlüğü / kitle iletişim özgürlüğü, doğru bilgi alma hakkı ile ilgili bulgulara rastlanmış; Avrupa insan hakları sözleşmesi, düşünceyi açıklama / ifade özgürlüğü, seçme seçilme hakkı, çocuk hakları sözleşmesi, din ve vicdan özgürlüğü, bilim özgürlüğü / bilim ve sanatı yayma hakkı, telif ve patent hakkı, tüketici hakları, çevre hakkı, özel hayatın gizliliği ve korunması, dilekçe ve bilgi edinme hakkı, haber alma özgürlüğü ile ilgili bulgulara rastlanmamıştır.

Yerli yazarlı romanlarda insan hakları kavramlarının en fazla "Yonca Kız" ve "Bir Küçük Osmancık Vardı" romanlarında yer aldığı görülmüştür. Onu sırasıyla "Gururlu Peri" ve "Miskinler Tekkesi" romanları takip etmiştir. İnsan hakları kavramlarının en az bulunduğu yerli yazarlı roman ise "87 Oğuz" romanı olmuştur. Onu sırasıyla "Yankılı Kayalar", "Bağrı Yanık Ömer" ve "Kuklacı" romanları izlemiştir.

Yabancı yazarlı romanlarda insan hakları kavramlarından hak, özgürlük / hürriyet, eşitlik, adalet / adil yargılanma hakkı, yaşam hakkı, sağlık hakkı, düşünceyi açıklama / ifade özgürlüğü, vatandaşlık ve yurttaşlık hakkı, çocuk hakları, eğitim ve öğrenim hakkı, kadın hakları, din ve vicdan özgürlüğü, yerleşme ve seyahat özgürlüğü, çalışma hakkı, işini

168

özgürce seçme hakkı, mal, mülk edinme ve miras hakkı, kişi / kişilik hakları, kişi dokunulmazlığı hakkı, güvenlik hakkı, basın ve yayın özgürlüğü / kitle iletişim özgürlüğü ile ilgili bulgulara rastlanmış; Avrupa insan hakları sözleşmesi, seçme seçilme hakkı, çocuk hakları sözleşmesi, bilim özgürlüğü / bilim ve sanatı yayma hakkı, telif ve patent hakkı, tüketici hakları, işçi ve işveren hakları, çevre hakkı, konut dokunulmazlığı, özel hayatın gizliliği ve korunması, dilekçe ve bilgi edinme hakkı, haber alma özgürlüğü, doğru bilgi alma hakkı kavramları ile ilgili bulgulara rastlanmamıştır.

Yabancı yazarlı romanlarda insan hakları kavramlarının en fazla "Oliver Twist" romanında yer aldığı görülmüştür. Onu sırasıyla "Uçan Sınıf" ve "Şeker Portakalı" romanları takip etmiştir. İnsan hakları kavramlarının en az bulunduğu yabancı yazarlı roman ise "Şamatalı Köy" romanı olmuştur. Onu sırasıyla "İnci", "Sol Ayağım" ve "Pollyanna" romanları izlemiştir.

Yerli yazarlı romanlarda olup yabancı yazarlı romanlarda olmayan insan hakları kavramları işçi ve işveren hakları, konut dokunulmazlığı, doğru bilgi alma hakkı kavramlarıdır. Yabancı yazarlı romanlarda olup yerli yazarlı romanlarda olmayan kavramlar ise düşünceyi açıklama / ifade özgürlüğü, din ve vicdan özgürlüğü kavramlarıdır.

Çalışma grubunu oluşturan yerli ve yabancı yazarlı romanlarda insan hakları kavramları en fazla "Oliver Twist" romanında yer almıştır. En az yer aldığı roman ise "Şamatalı Köy" romanı olmuştur. Yerli yazarlı romanlarda insan hakları kavramlarının en fazla "Yonca Kız" ve "Bir Küçük Osmancık Vardı" romanlarında yer aldığı görülürken yabancı yazarlı romanlarda "Oliver Twist" romanında yer aldığı görülmüştür. Yerli yazarı romanlarda insan hakları kavramlarının en az "87 Oğuz" romanında yer aldığı görülürken yabancı yazarlı romanlarda "Şamatalı Köy" romanında yer aldığı görülmüştür.

5.1.1.2. Demokrasi Kavramları İle İlgili Yargılar

Çalışma grubunu oluşturan yerli ve yabancı yazarlı romanlarda demokrasi kavramlarından demokratik ortam, yargı / yargı bağımsızlığı, siyasi partiler, milletvekili, yasa / anayasa / hukuk kuralları, kanun / kural, yönetim biçimleri, yerel yönetim, merkezi yönetim ile ilgili bulgulara rastlanmış; kuvvetler ayrılığı, yasama / yasama bağımsızlığı, yürütme / yürütme bağımsızlığı, bakan ile ilgili bulgulara rastlanmamıştır.

169

Yerli ve yabancı yazarlı romanlarda demokrasi kavramlarının en fazla "Miskinler Tekkesi" romanında yer aldığı görülmüştür. Onu sırasıyla "Oliver Twist", "Yonca Kız" ve "Gururlu Peri" romanları takip etmiştir. "Pollyanna" romanında demokrasi kavramları ile ilgili herhangi bir bulguya rastlanmamıştır. Demokrasi kavramlarının en az bulunduğu romanların ise "Şamatalı Köy", "İnci", "Sol Ayağım", "Yankılı Kayalar" ve "87 Oğuz" romanları olduğu görülmüştür. Onları sırasıyla "Uçan Sınıf", "Bir Küçük Osmancık Vardı" ve "Bağrı Yanık Ömer", "Şeker Portakalı" ve "Kuklacı" romanları izlemiştir. Yerli yazarlı romanlarda demokrasi kavramlarından demokratik ortam, yargı / yargı bağımsızlığı, siyasi partiler, milletvekili, yasa / anayasa / hukuk kuralları, kanun / kural, yönetim biçimleri, merkezi yönetim, yerel yönetim ile ilgili bulgulara rastlanmış; kuvvetler ayrılığı, yasama / yasama bağımsızlığı, yürütme / yürütme bağımsızlığı, bakan kavramları ile ilgili bulgulara rastlanmamıştır.

Yerli yazarlı romanlarda demokrasi kavramlarının en fazla "Miskinler Tekkesi" romanında yer aldığı görülmüştür. Onu sırasıyla "Yonca Kız" ve "Gururlu Peri" romanları takip etmiştir. Demokrasi kavramlarının en az bulunduğu yerli yazarlı romanlar ise "Yankılı Kayalar" ve "87 Oğuz" romanları olmuştur. Onları sırasıyla "Bir Küçük Osmancık Vardı" ve "Bağrı Yanık Ömer", "Kuklacı" romanları izlemiştir.

Yabancı yazarlı romanlarda demokrasi kavramlarından yasa / anayasa / hukuk kuralları, kanun / kural, yönetim biçimleri, yerel yönetim ile ilgili bulgulara rastlanmış; demokratik ortam, kuvvetler ayrılığı, yasama / yasama bağımsızlığı, yargı / yargı bağımsızlığı, yürütme / yürütme bağımsızlığı, siyasi partiler, milletvekili, bakan, merkezi yönetim kavramları ile ilgili bulgulara rastlanmamıştır.

Yabancı yazarlı romanlarda demokrasi kavramlarının en fazla "Oliver Twist" romanında yer aldığı görülmüştür. Onu "Şeker Portakalı" romanı takip etmiştir. "Pollyanna" romanında demokrasi kavramları ile ilgili herhangi bir bulguya rastlanmamıştır. Demokrasi kavramlarının en az bulunduğu yabancı yazarlı romanlar ise "Şamatalı Köy", "İnci" ve "Sol Ayağım" romanları olmuştur. Onları "Uçan Sınıf" romanı izlemiştir. Yerli yazarlı romanlarda olup yabancı yazarlı romanlarda olmayan demokrasi kavramları demokratik ortam, yargı / yargı bağımsızlığı, siyasi partiler, milletvekili, merkezi yönetim kavramlarıdır. Yabancı yazarlı romanlarda olup yerli yazarlı romanlarda olmayan kavram ise yoktur.

170

Çalışma grubunu oluşturan yerli ve yabancı yazarlı romanlarda demokrasi kavramları en fazla "Miskinler Tekkesi" romanında yer almıştır. "Pollyanna" romanında demokrasi kavramları ile ilgili herhangi bir bulguya rastlanmamıştır. En az yer aldığı romanlar ise "Şamatalı Köy", "İnci", "Sol Ayağım", "Yankılı Kayalar" ve "87 Oğuz" romanları olmuştur. Yerli yazarlı romanlarda demokrasi kavramlarının en fazla "Miskinler Tekkesi" romanında yer aldığı görülürken yabancı yazarlı romanlarda "Oliver Twist" romanında yer aldığı görülmüştür. Yerli yazarlı romanlarda demokrasi kavramlarının en az "Yankılı Kayalar" ve "87 Oğuz" romanlarında yer aldığı görülürken yabancı yazarlı romanlarda "Şamatalı Köy", "İnci" ve "Sol Ayağım" romanlarında yer aldığı görülmüştür.

5.1.1.3. Vatandaşlık Kavramları İle İlgili Yargılar

Çalışma grubunu oluşturan yerli ve yabancı yazarlı romanlarda vatandaşlık kavramlarından vatan / yurt, millet / ulus, devlet, toplumsal rol, vatandaşlık sorumlulukları, demokratik tutum (demokratik çözümler, barışçıl çözümler), adil olma, saygı (kültürel mirasa saygı, Türk büyüklerine saygı, bayrağa saygı, İstiklal Marşı’na saygı), ulusal bilinç, millî egemenlik / bağımsızlık, vatanseverlik, millî birlik ve beraberlik, Atatürk ilke ve inkılapları, millî bayramlar, çalışkanlık, üretime katkıda bulunma, bilinçli tüketim, tasarruf, vergi verme, askerlik yapmak, kültür (örf / âdet), barış, özel konum ile ilgili bulgulara rastlanmış; sözleşme, kamu, kamuoyu / kamusal alan, matematik konum, jeopolitik konum ile ilgili bulgulara rastlanmamıştır.

Yerli ve yabancı yazarlı romanlarda vatandaşlık kavramlarının en fazla "Miskinler Tekkesi" romanında yer aldığı görülmüştür. Onu sırasıyla "87 Oğuz", "Yonca Kız", "Bir Küçük Osmancık Vardı" ve "Kuklacı" romanları takip etmiştir. "Pollyanna" romanında vatandaşlık kavramları ile ilgili herhangi bir bulguya rastlanmamıştır. Vatandaşlık kavramlarının en az bulunduğu roman ise "Şamatalı Köy" romanı olmuştur. Onu sırasıyla "Oliver Twist" ve "Gururlu Peri", "İnci", "Sol Ayağım" ve "Uçan Sınıf", "Şeker Portakalı romanları izlemiştir.

Yerli yazarlı romanlarda vatandaşlık kavramlarından vatan / yurt, millet / ulus, devlet, toplumsal rol, vatandaşlık sorumlulukları, demokratik tutum (demokratik çözümler, barışçıl çözümler), adil olma, saygı (kültürel mirasa saygı, Türk büyüklerine saygı, bayrağa saygı, İstiklal Marşı’na saygı), ulusal bilinç, millî egemenlik / bağımsızlık, vatanseverlik, millî birlik ve beraberlik, Atatürk ilke ve inkılapları, millî bayramlar,

171

çalışkanlık, üretime katkıda bulunma, bilinçli tüketim, tasarruf, vergi verme, askerlik yapmak, kültür (örf / âdet), özel konum ile ilgili bulgulara rastlanmış; sözleşme, barış, kamu, kamuoyu / kamusal alan, matematik konum, jeopolitik konum kavramları ile ilgili bulgulara rastlanmamıştır.

Yerli yazarlı romanlarda vatandaşlık kavramlarının en fazla "Miskinler Tekkesi" romanında yer aldığı görülmüştür. Onu sırasıyla "87 Oğuz" ve "Yonca Kız" romanları takip etmiştir. Vatandaşlık kavramlarının en az bulunduğu yerli yazarlı roman ise "Gururlu Peri" romanı olmuştur. Onu sırasıyla "Yankılı Kayalar" ve "Bağrı Yanık Ömer", "Kuklacı" ve "Bir Küçük Osmancık Vardı" romanları izlemiştir.

Yabancı yazarlı romanlarda vatandaşlık kavramlarından millî egemenlik / bağımsızlık, vatanseverlik, millî bayramlar, çalışkanlık, üretime katkıda bulunma, tasarruf, kültür (örf / âdet), barış, özel konum ile ilgili bulgulara rastlanmış; vatan / yurt, millet / ulus, devlet, toplumsal rol, vatandaşlık sorumlulukları, demokratik tutum (demokratik çözümler, barışçıl çözümler), sözleşme, adil olma, saygı (kültürel mirasa saygı, Türk büyüklerine saygı, bayrağa saygı, İstiklal Marşı’na saygı), ulusal bilinç, millî birlik ve beraberlik, Atatürk ilke ve inkılapları, bilinçli tüketim, vergi verme, askerlik yapmak, kamu, kamuoyu / kamusal alan, matematik konum, jeopolitik konum kavramları ile ilgili bulgulara rastlanmamıştır.

Yabancı yazarlı romanlarda vatandaşlık kavramlarının en fazla "Şeker Portakalı" romanında yer aldığı görülmüştür. Onu "Uçan Sınıf", "Sol Ayağım" ve "İnci" romanları takip etmiştir. "Pollyanna" romanında vatandaşlık kavramları ile ilgili herhangi bir bulguya rastlanmamıştır. Vatandaşlık kavramlarının en az bulunduğu yabancı yazarlı roman ise "Şamatalı Köy" romanı olmuştur. Onu "Oliver Twist" romanı izlemiştir. Yerli yazarlı romanlarda olup yabancı yazarlı romanlarda olmayan vatandaşlık kavramları vatan / yurt, millet / ulus, devlet, toplumsal rol, vatandaşlık sorumlulukları, demokratik tutum (demokratik çözümler, barışçıl çözümler), adil olma, saygı (kültürel mirasa saygı, Türk büyüklerine saygı, bayrağa saygı, İstiklal Marşı’na saygı), ulusal bilinç, millî birlik ve beraberlik, Atatürk ilke ve inkılapları, bilinçli tüketim, vergi verme, askerlik yapmak kavramlarıdır. Yabancı yazarlı romanlarda olup yerli yazarlı romanlarda olmayan kavram ise barış kavramıdır.

172

Çalışma grubunu oluşturan yerli ve yabancı yazarlı romanlarda vatandaşlık kavramları en fazla "Miskinler Tekkesi" romanında yer almıştır. "Pollyanna" romanında vatandaşlık kavramları ile ilgili herhangi bir bulguya rastlanmamıştır. En az yer aldığı roman ise "Şamatalı Köy" romanı olmuştur. Yerli yazarlı romanlarda vatandaşlık kavramlarının en fazla "Miskinler Tekkesi" romanında yer aldığı görülürken yabancı yazarlı romanlarda "Şeker Portakalı" romanında yer aldığı görülmüştür. Yerli yazarlı romanlarda vatandaşlık kavramları en az "Gururlu Peri" romanında yer almıştır. Yabancı yazarlı romanlardan "Pollyanna" romanında vatandaşlık kavramları ile ilgili herhangi bir bulguya rastlanmamıştır. En az yer aldığı roman ise "Şamatalı Köy" romanı olmuştur.