İmalat Sanayinde Teknoloji Düzey Puanı

Tüm sektörleri kapsayacak biçimde teknoloji düzeyini yıllar itibarıyla gösterecek bir katsayının elde edilmesi, Erzincan imalat sanayi ürünleri ihracatı ve ithalatının teknoloji düzeyi bakımından karşılaştırılabilir olması bakımından çok önemlidir. Bunun için aşağıda anlatılan, Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. Hazine İşlemleri Daire Başkanı Sayın Dr. Oktay Küçükkiremitçi tarafından geliştirilen yöntemle, Teknoloji Düzey Puanı hesaplanmıştır.

Erzincan ihracatı teknoloji düzeyine göre 4 dijit bazında ve ihracat/ithalat paylarına göre incelenerek teknoloji puanı oluşturulmuştur. İhracat/ithalat dört dijitte düşük, orta düşük, orta yüksek ve yüksek teknoloji olarak sınıflandırılmış, her bir sektörün toplam ihracat/ithalat içindeki payı hesaplandıktan sonra teknoloji grubuna göre puanlandırılmıştır. Hesaplanan teknoloji puanları toplanarak her bir yıl için teknoloji düzey puanı hesaplanmıştır. Teknoloji puanı, OECD’nin baz aldığı teknoloji düzeyi sınıflamasından hareketle her bir teknoloji düzeyine aşağıda gösterildiği gibi puan verilmek suretiyle oluşturulmuştur.

Tablo 104: Türkiye İmalat Sanayi Dış Ticaretinin Teknoloji Düzeyine Göre Gelişimi

Yıllar

İhracat İthalat

Düşük Orta Düşük Orta Yüksek Yüksek Düşük Orta Düşük Orta Yüksek Yüksek 2002 46.8 22.8 24.3 6.2 16.2 24.1 43.3 16.4 2003 44.9 22.6 26.0 6.5 15.2 24.0 45.8 15.0 2004 39.6 25.7 27.9 6.7 13.2 24.2 46.6 16.0 2005 38.6 26.9 28.5 6.0 12.8 27.0 45.9 14.3 2006 34.6 29.0 30.8 5.6 12.7 28.5 44.5 14.3 2007 32.7 30.3 32.5 4.4 13.0 30.4 43.6 13.0 2008 28.3 37.7 30.9 3.1 12.9 33.0 41.5 12.5 2009 31.7 34.4 30.4 3.5 14.2 28.3 42.8 14.7 2010 32.6 31.8 32.2 3.4 14.1 28.6 42.8 14.5 2011 32.3 32.5 32.0 3.1 13.5 30.4 43.2 12.9 2012 30.4 37.9 28.4 3.3 13.2 32.1 41.9 12.8 2013 34.5 30.7 31.5 3.4 12.7 33.8 41.2 12.3 2014 35.8 29.2 31.6 3.4 13.5 30.3 42.1 14.0 2015 35.0 29.5 31.8 3.6 13.5 26.5 44.3 15.7 Kaynak: TÜİK verilerinden hareketle OECD sınıflandırmasına göre hesaplanmıştır.

Erzincan ile Türkiye imalat sanayi ithalatı karşılaştırıldığında, ilde orta düşük teknoloji baskın iken Türkiye’de orta yüksek ve orta düşük teknolojinin ağırlıklı olduğu görülmektedir. Yine Türkiye’de yüksek teknolojinin payı %15.7 iken Erzincan’da %8.1 seviyesindedir. Sonuç olarak Türkiye ithalat yapısının Erzincan’a göre daha yüksek teknolojili ürünlerden oluştuğu anlaşılmaktadır.

Grafik 36: İmalat Sanayi İthalatının Teknoloji Düzeyine Göre Gelişimi

Erzincan imalat sanayi dış ticaretinde, ihracatta düşük teknolojili ürünlerin payı, ithalatta ise orta düşük teknolojinin payı yüksektir. Erzincan, Türkiye genelinde olduğu gibi yıllar itibariyle yüksek teknolojiye geçiş yerine teknoloji açığı vermeye devam etmektedir.

Grafik 37: 2015 Yılı Erzincan Dış Ticaretinin Teknoloji Düzeyine Göre Dağılımı (%)

Grafik 38: 2015 Yılı Türkiye İmalat Sanayi Dış Ticaretinin Teknoloji Düzeyine Göre Dağılımı (%)

3.4.2. İmalat Sanayinde Teknoloji Düzey Puanı

Tüm sektörleri kapsayacak biçimde teknoloji düzeyini yıllar itibarıyla gösterecek bir katsayının elde edilmesi, Erzincan imalat sanayi ürünleri ihracatı ve ithalatının teknoloji düzeyi bakımından karşılaştırılabilir olması bakımından çok önemlidir. Bunun için aşağıda anlatılan, Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. Hazine İşlemleri Daire Başkanı Sayın Dr. Oktay Küçükkiremitçi tarafından geliştirilen yöntemle, Teknoloji Düzey Puanı hesaplanmıştır.

Erzincan ihracatı teknoloji düzeyine göre 4 dijit bazında ve ihracat/ithalat paylarına göre incelenerek teknoloji puanı oluşturulmuştur. İhracat/ithalat dört dijitte düşük, orta düşük, orta yüksek ve yüksek teknoloji olarak sınıflandırılmış, her bir sektörün toplam ihracat/ithalat içindeki payı hesaplandıktan sonra teknoloji grubuna göre puanlandırılmıştır. Hesaplanan teknoloji puanları toplanarak her bir yıl için teknoloji düzey puanı hesaplanmıştır. Teknoloji puanı, OECD’nin baz aldığı teknoloji düzeyi sınıflamasından hareketle her bir teknoloji düzeyine aşağıda gösterildiği gibi puan verilmek suretiyle oluşturulmuştur.

Düşük: 1 Puan; Orta Düşük: 2 Puan; Orta Yüksek: 3 Puan; Yüksek: 4 Puan Her bir sektörün il toplam ihracatı/ithalatı içindeki payı ait olduğu teknoloji grubunun puanıyla çarpılmış (yüksek teknoloji grubundaysa 4, orta yüksek teknoloji grubundaysa 3, orta düşük teknoloji grubundaysa 2 ve düşük teknoloji grubundaysa 1’le çarpılarak) teknoloji ağırlıklı ortalama payları hesaplanmıştır. Her yıl için her bir sektörün bu yolla hesaplanan teknoloji ağırlıklı ortalama payları toplanarak her yıl için ayrı ayrı teknoloji düzey puanları bulunmuştur.

Buna göre hesaplanan teknoloji düzey puanı 1 ile 4 arasında bir değer alacaktır. Teknoloji Düzey Puanı 1’e yaklaştıkça ihracata/ithalata konu imalat sanayi ürünlerinin düşük teknoloji ile üretildikleri, 4’e yaklaştıkça yüksek teknoloji ile üretildikleri varsayılmıştır. Teknoloji puanı aşağıdaki formülle hesaplanmıştır. 1 tamamen düşük teknoloji, 2 orta düşük teknoloji, 3 orta ileri teknoloji ve 4 yüksek teknolojiyi temsil etmektedir.

S ϵ {1,2,3,4}

TDP= Teknoloji Düzey Puanı i= Sektör

Si= i. sektörün teknoloji puanı n= sektör sayısı

wᵢ= i. sektör ihracatının imalat sanayi ihracatı içindeki payı (𝑤𝑤ᵢ =_∑𝑋𝑋^𝑋𝑋ᵢ) Xᵢ= i. sektörün ihracatı

ΣX = İmalat sanayi ihracatı

Erzincan imalat sanayi ihracatı için yukarıdaki formülle hesaplanan Teknoloji Düzey Puanı 2015 yılında 1.05 iken ithalatta 2.23’dür. Bu durumda Erzincan imalat sanayii ihracatı Orta Düşük Teknoloji puanına sahipken ithalatı ise Orta Yüksek Teknoloji puanına sahiptir. 2002-2015 döneminde Erzincan ihracatında teknoloji puanının 2013 ve 2014 yılarında yükseldiği diğer yıllarda 1’in biraz üstünde seyrettiği, ithalatta ise puanın düştüğü dikkati çekmektedir.

𝑇𝑇𝑇𝑇𝑇𝑇 = ∑ 𝑤𝑤ᵢ

𝑛𝑛 𝑖𝑖=1

𝑆𝑆ᵢ



konu olan ürünlerde teknoloji açığı hesaplanmıştır. Erzincan’da Teknoloji Açığı 2002’te 1.54 iken 2015’te 1.18’e gerilemiştir. Başka deyişle Erzincan’da son 14 yılda ihracat teknoloji puanı aynı kalıp ithalat teknoloji puanını azalmış, dolayısıyla teknoloji açığını gerilemiştir. Sonuç olarak teknoloji düzeyi bakımından Erzincan ithalatı ihracatına göre 4’lük puanlamaya göre 1.18 puan öndedir. Yani il imalat sanayi dış ticareti 1.18 puan teknoloji açığına sahiptir.

Aşağıdaki tabloda Erzincan ve Türkiye’nin imalat sanayi ihracatı ve ithalatının teknoloji düzey puanı yıllar itibarıyla verilmiştir.

Tablo105: İmalat Sanayi İhracat ve İthalatının Teknoloji Düzeyi Puanı (TDP)

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Kaynak: TÜİK verilerinden hareketle OECD sınıflandırmasına göre hesaplanmıştır.

Türkiye imalat sanayi ihracatı Teknoloji Düzey Puanı 2015 yılında 2.04 iken ithalatı ise 2.62 puana sahiptir. Böylece Türkiye imalat sanayi dış ticareti 0.58 puan Teknoloji Açığı vermektedir. Türkiye imalat sanayinde ihracatı yapılan ürünlerin ortalama teknoloji düzeyi Orta Düşük Teknoloji grubuna, ithalatındaki ürünler ise Orta yüksek teknoloji grubuna girmektedir. 2002-2015 döneminde Türkiye’nin Teknoloji açığı Erzincan’da olduğu gibi düşüş eğilimindedir.

Türkiye ve Erzincan Teknoloji Düzey Puanı açısından karşılaştırıldığında, Erzincan imalat sanayi ihracatının Türkiye geneline göre daha düşük, ithalatının ise Türkiye ile hemen hemen aynı teknoloji düzeyinde olduğu görülmektedir. Teknoloji açığı bakımından Erzincan Türkiye geneline göre daha negatif bir tablo çizmektedir. Hem Erzincan hem Türkiye daha yüksek teknoloji içeren ürün ithal ederken, göreli olarak daha az teknoloji içeren ürünleri ihraç etmektedir.

Düşük: 1 Puan; Orta Düşük: 2 Puan; Orta Yüksek: 3 Puan; Yüksek: 4 Puan Her bir sektörün il toplam ihracatı/ithalatı içindeki payı ait olduğu teknoloji grubunun puanıyla çarpılmış (yüksek teknoloji grubundaysa 4, orta yüksek teknoloji grubundaysa 3, orta düşük teknoloji grubundaysa 2 ve düşük teknoloji grubundaysa 1’le çarpılarak) teknoloji ağırlıklı ortalama payları hesaplanmıştır. Her yıl için her bir sektörün bu yolla hesaplanan teknoloji ağırlıklı ortalama payları toplanarak her yıl için ayrı ayrı teknoloji düzey puanları bulunmuştur.

Buna göre hesaplanan teknoloji düzey puanı 1 ile 4 arasında bir değer alacaktır. Teknoloji Düzey Puanı 1’e yaklaştıkça ihracata/ithalata konu imalat sanayi ürünlerinin düşük teknoloji ile üretildikleri, 4’e yaklaştıkça yüksek teknoloji ile üretildikleri varsayılmıştır. Teknoloji puanı aşağıdaki formülle hesaplanmıştır. 1 tamamen düşük teknoloji, 2 orta düşük teknoloji, 3 orta ileri teknoloji ve 4 yüksek teknolojiyi temsil etmektedir.

S ϵ {1,2,3,4}

TDP= Teknoloji Düzey Puanı i= Sektör

Si= i. sektörün teknoloji puanı n= sektör sayısı

wᵢ= i. sektör ihracatının imalat sanayi ihracatı içindeki payı (𝑤𝑤ᵢ =_∑𝑋𝑋^𝑋𝑋ᵢ) Xᵢ= i. sektörün ihracatı

ΣX = İmalat sanayi ihracatı

Erzincan imalat sanayi ihracatı için yukarıdaki formülle hesaplanan Teknoloji Düzey Puanı 2015 yılında 1.05 iken ithalatta 2.23’dür. Bu durumda Erzincan imalat sanayii ihracatı Orta Düşük Teknoloji puanına sahipken ithalatı ise Orta Yüksek Teknoloji puanına sahiptir. 2002-2015 döneminde Erzincan ihracatında teknoloji puanının 2013 ve 2014 yılarında yükseldiği diğer yıllarda 1’in biraz üstünde seyrettiği, ithalatta ise puanın düştüğü dikkati çekmektedir.

𝑇𝑇𝑇𝑇𝑇𝑇 = ∑ 𝑤𝑤ᵢ

𝑛𝑛 𝑖𝑖=1

𝑆𝑆ᵢ



konu olan ürünlerde teknoloji açığı hesaplanmıştır. Erzincan’da Teknoloji Açığı 2002’te 1.54 iken 2015’te 1.18’e gerilemiştir. Başka deyişle Erzincan’da son 14 yılda ihracat teknoloji puanı aynı kalıp ithalat teknoloji puanını azalmış, dolayısıyla teknoloji açığını gerilemiştir. Sonuç olarak teknoloji düzeyi bakımından Erzincan ithalatı ihracatına göre 4’lük puanlamaya göre 1.18 puan öndedir. Yani il imalat sanayi dış ticareti 1.18 puan teknoloji açığına sahiptir.

Aşağıdaki tabloda Erzincan ve Türkiye’nin imalat sanayi ihracatı ve ithalatının teknoloji düzey puanı yıllar itibarıyla verilmiştir.

Tablo105: İmalat Sanayi İhracat ve İthalatının Teknoloji Düzeyi Puanı (TDP)

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Kaynak: TÜİK verilerinden hareketle OECD sınıflandırmasına göre hesaplanmıştır.

Türkiye imalat sanayi ihracatı Teknoloji Düzey Puanı 2015 yılında 2.04 iken ithalatı ise 2.62 puana sahiptir. Böylece Türkiye imalat sanayi dış ticareti 0.58 puan Teknoloji Açığı vermektedir. Türkiye imalat sanayinde ihracatı yapılan ürünlerin ortalama teknoloji düzeyi Orta Düşük Teknoloji grubuna, ithalatındaki ürünler ise Orta yüksek teknoloji grubuna girmektedir. 2002-2015 döneminde Türkiye’nin Teknoloji açığı Erzincan’da olduğu gibi düşüş eğilimindedir.

Türkiye ve Erzincan Teknoloji Düzey Puanı açısından karşılaştırıldığında, Erzincan imalat sanayi ihracatının Türkiye geneline göre daha düşük, ithalatının ise Türkiye ile hemen hemen aynı teknoloji düzeyinde olduğu görülmektedir. Teknoloji açığı bakımından Erzincan Türkiye geneline göre daha negatif bir tablo çizmektedir. Hem Erzincan hem Türkiye daha yüksek teknoloji içeren ürün ithal ederken, göreli olarak daha az teknoloji içeren ürünleri ihraç etmektedir.

Grafik 39: İmalat Sanayi İhracat ve İthalatının Teknoloji Düzey Puanına Göre Gelişimi

Kaynak: TÜİK verilerinden hareketle OECD sınıflandırmasına göre hesaplanmıştır.

Yukarıdaki tablodan da görülebileceği gibi ithalat ve ihracat teknoloji düzey puanları arasında hem Türkiye’de hem de Erzincan’da tüm yıllarda ithalat lehine bir durum söz konusudur.

İhracat ve ithalat birlikte değerlendirildiğinde, imalat sanayi için teknoloji yoğun mallarda daha az rekabetçi olduğu söylenebilir. Bu bağlamda imalat sanayi için teknoloji açığı veya yüksek teknoloji kullanan sektörlerde üretim açığı olduğunu ifade edebiliriz. Dolayısıyla bu noktada Ar-Ge faaliyetlerinin geliştirilmesi önem arz etmektedir.

Erzincan ilinde iç ticaret: satışlarda kendi il sınırları ve yakın çevre illeri ve İstanbul Ankara gibi büyük şehirlerle sınırlıdır. Alımlarında da kendi içinden ve yakın çevre illerinden yapılan alımlarının yanında İstanbul ağırlıklı olmak üzere Ankara, İzmir gibi büyük şehirlerden alım yapılmaktadır. İç ticaret kendi sınırları içinde yoğunlukta olduğundan ulaşım maliyetleri satış fiyatlarını daha az etkilemektedir.

Erzincan, kendi iç pazarına yönelik üretim yapmakta olup, dış ticaret hacmi düşüktür. 6.3 milyon USD olan il ihracatının Türkiye toplam ihracatı içindeki payı çok düşüktür.

Erzincan da Türkiye gibi imalat sanayi ihracatında yoğunlaşmıştır. İl ihracatının neredeyse tamamı imalat sanayi tarafından gerçekleştirilirken, ithalatının da %84’ü imalat sanayi, %16’sı da tarım ve ormancılık sektöründe gerçekleşmektedir.

Erzincan dış ticaret açığı imalat sanayi ile tarım ve ormancılık sektörlerinden oluşmaktadır.

Erzincan, 22 ülkeye ihracat yapan 15 ülkeden de mal ithal eden bir il olarak, dış ticaret hacmi ve hareketliliği düşük illerimizdendir. İhracatta ilk 10 ülke sırasıyla; Hollanda, ABD, Irak, Fransa, Japonya, İtalya, İsrail, Pakistan, İran ve Kazakistan’dır. En çok ithalat yapılan ülkeler ise sırasıyla Almanya, Çin, Avusturya, Çek Cumhuriyeti, İtalya, İspanya, Hollanda, Litvanya, Hindistan, Hong Kong, Finlandiya ve Güney Kore’dir.

Erzincan dış ticaret açığı vererek net ithalatçı konumunda bulunmaktadır. Nitekim 2015 yılında 6.3 milyon USD ihracata karşılık 8.5 milyon USD ithalat yapılmış ve 2.2 milyon USD dış ticaret açığı vermiştir. Dış ticaret açığı son yıllarda düşme eğilimindedir. Türkiye’de ihracatın ithalatı karşılama oranı %69 düzeyinde iken Erzincan’da %74’dür.

Türkiye’de kişi başı 1,827 USD ihracat yapılırken, Erzincan’da 28 USD kişi başı ihracat yapılmaktadır.

Erzincan’da ihracatı 8 firma, ithalatı ise 17 firma gerçekleştirmektedir.

Erzincan’da ülke yoğunlaşması yüksek düzeydedir. Bu belli ülkelere ihracat yapılmasında uzmanlaşma olduğunu gösterirken, diğer taraftan sınırlı sayıda ülkeye bağımlı olduğunu da ortaya koymaktadır. Erzincan’da ülke yoğunlaşma oranlarının artması ihracatın/ithalatın az sayıda ülke ile yapıldığı, azalması ise ülke (pazar) çeşitliliğinin arttığı anlamına gelmektedir.

Erzincan’da ihracatta ve ithalatta daha az sayıda sektöre dayalı bir dış ticaret profili oluşmaktadır. Bu durumda ihracatta uzmanlaşma artmakta ancak az sayıda sektöre bağımlılık oluşmaktadır.

Grafik 39: İmalat Sanayi İhracat ve İthalatının Teknoloji Düzey Puanına Göre Gelişimi

Kaynak: TÜİK verilerinden hareketle OECD sınıflandırmasına göre hesaplanmıştır.

Yukarıdaki tablodan da görülebileceği gibi ithalat ve ihracat teknoloji düzey puanları arasında hem Türkiye’de hem de Erzincan’da tüm yıllarda ithalat lehine bir durum söz konusudur.

İhracat ve ithalat birlikte değerlendirildiğinde, imalat sanayi için teknoloji yoğun mallarda daha az rekabetçi olduğu söylenebilir. Bu bağlamda imalat sanayi için teknoloji açığı veya yüksek teknoloji kullanan sektörlerde üretim açığı olduğunu ifade edebiliriz. Dolayısıyla bu noktada Ar-Ge faaliyetlerinin geliştirilmesi önem arz etmektedir.

Erzincan ilinde iç ticaret: satışlarda kendi il sınırları ve yakın çevre illeri ve İstanbul Ankara gibi büyük şehirlerle sınırlıdır. Alımlarında da kendi içinden ve yakın çevre illerinden yapılan alımlarının yanında İstanbul ağırlıklı olmak üzere Ankara, İzmir gibi büyük şehirlerden alım yapılmaktadır. İç ticaret kendi sınırları içinde yoğunlukta olduğundan ulaşım maliyetleri satış fiyatlarını daha az etkilemektedir.

Erzincan, kendi iç pazarına yönelik üretim yapmakta olup, dış ticaret hacmi düşüktür. 6.3 milyon USD olan il ihracatının Türkiye toplam ihracatı içindeki payı çok düşüktür.

Erzincan da Türkiye gibi imalat sanayi ihracatında yoğunlaşmıştır. İl ihracatının neredeyse tamamı imalat sanayi tarafından gerçekleştirilirken, ithalatının da %84’ü imalat sanayi, %16’sı da tarım ve ormancılık sektöründe gerçekleşmektedir.

Erzincan dış ticaret açığı imalat sanayi ile tarım ve ormancılık sektörlerinden oluşmaktadır.

Erzincan, 22 ülkeye ihracat yapan 15 ülkeden de mal ithal eden bir il olarak, dış ticaret hacmi ve hareketliliği düşük illerimizdendir. İhracatta ilk 10 ülke sırasıyla; Hollanda, ABD, Irak, Fransa, Japonya, İtalya, İsrail, Pakistan, İran ve Kazakistan’dır. En çok ithalat yapılan ülkeler ise sırasıyla Almanya, Çin, Avusturya, Çek Cumhuriyeti, İtalya, İspanya, Hollanda, Litvanya, Hindistan, Hong Kong, Finlandiya ve Güney Kore’dir.

Erzincan dış ticaret açığı vererek net ithalatçı konumunda bulunmaktadır. Nitekim 2015 yılında 6.3 milyon USD ihracata karşılık 8.5 milyon USD ithalat yapılmış ve 2.2 milyon USD dış ticaret açığı vermiştir. Dış ticaret açığı son yıllarda düşme eğilimindedir. Türkiye’de ihracatın ithalatı karşılama oranı %69 düzeyinde iken Erzincan’da %74’dür.

Türkiye’de kişi başı 1,827 USD ihracat yapılırken, Erzincan’da 28 USD kişi başı ihracat yapılmaktadır.

Erzincan’da ihracatı 8 firma, ithalatı ise 17 firma gerçekleştirmektedir.

Erzincan’da ülke yoğunlaşması yüksek düzeydedir. Bu belli ülkelere ihracat yapılmasında uzmanlaşma olduğunu gösterirken, diğer taraftan sınırlı sayıda ülkeye bağımlı olduğunu da ortaya koymaktadır. Erzincan’da ülke yoğunlaşma oranlarının artması ihracatın/ithalatın az sayıda ülke ile yapıldığı, azalması ise ülke (pazar) çeşitliliğinin arttığı anlamına gelmektedir.

Erzincan’da ihracatta ve ithalatta daha az sayıda sektöre dayalı bir dış ticaret profili oluşmaktadır. Bu durumda ihracatta uzmanlaşma artmakta ancak az sayıda sektöre bağımlılık oluşmaktadır.

Erzincan ihracatında öne çıkan sektörler 15-Gıda ürünleri ve içecek (%94.2),13-Metal cevherleri (%3.2), 29-Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat (%1.9), 14-Taşocakçılığı ve diğer madencilik (%0.3), 24-Kimyasal madde ve ürünler (%0.3), 27-Ana metal sanayi (%0.1) sektörleridir.

Erzincan ithalatında önemli sektörler 25-Plastik ve kauçuk ürünleri (%34.7), 8-Metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç) (%17.6), 1-Tarım ve hayvancılık (%16.2), 31-Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli makina ve cihazlar (%7.6), 32-Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları (%6.2), 27-Ana metal sanayi (%4.8), 19-Dabaklanmış deri, bavul, el çantası, saraciye ve ayakkabı (%3.9), 36-Mobilya ve başka yerde sınıflandırılmamış diğer ürünler (%3.2), 29-Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat (1.9) sektörleridir.

İhracatta uzmanlaşmanın olduğu sektörler belirlenmiştir. 2’li dijitte 4 sektör, 4’lü dijitte ise 9 sektör ihracatta uzmanlaşma sağlamaktadır. Buna göre 2’li dijitte uzmanlaşma katsayısı (LQ) en yüksek sektörler sırasıyla;15-Gıda ürünleri ve içecek, 13-Metal cevherleri, 18-Giyim eşyası , 1-Tarım ve hayvancılık, olarak sıralanmaktadır.

Erzincan imalat sanayii ihracatı Orta Düşük Teknoloji puanına sahipken ithalatı ise Orta Yüksek Teknoloji puanına sahiptir.

Hem Erzincan hem Türkiye daha yüksek teknoloji içeren ürün ithal ederken, göreli olarak daha az teknoloji içeren ürünleri ihraç etmektedir.

Erzincan imalat sanayi dış ticareti teknoloji açığı vermektedir.

4. ALTYAPI OLANAKLARI 4.1. Yeraltı Kaynakları 4.1.1. Madenler¹³

Doğu Anadolu'nun Orta Anadolu'ya açılan kapısı konumundaki Erzincan İli ofiyolitik kuşak içerisinde yer almakta olup, krom açısından önemli bir potansiyele sahip ilimizdir. Bölgenin en önemli maden yatağı, rezerv ve tenör açısından Türkiye'nin sayılı yatakları arasında yer alan Kop dağı Krom cevherleşmesidir. Tercan ilçesi (Coşan, Eren, Ezan Ocakları) ile Refahiye, Üzümlü ve Çayırlı yörelerinde irili ufaklı ve genellikle yüksek tenörlü yataklar bulunmaktadır.

MTA tarafından geçmiş yıllarda yapılan çalışmalarla bölgede çok sayıda krom yatak ve zuhuru tespit edilmiştir. Türkiye krom potansiyeli açısından Guleman (Elazığ) bölgesinden sonra ikinci öncelikli olan bölgede, 1950'li yıllardan bu yana üretim çalışmaları yapılmaktadır.

Türkiye krom üretiminin 1.5-2 milyon tonlara ulaştığı 1990'lı yılların ortalarında bölgeden yılda 400-500 bin ton civarında üretim yapıldığı bilinmektedir.

Harita 3:Türkiye Krom Yatakları

Erzincan ilinde Türkiye'de nadir görülen sedimanter manyezit yatağının bir örneği bu yörede bulunmuştur. Çayırlı ilçesinde yer alan bu sedimanter manyezit yatağında 4.875.729 ton görünür+muhtemel manyezit rezervi tespit edilmiştir. Bunun dışında Refahiye ilçesinde Yukarı Yeniköy sahasında da % 44.83 MgO içerikli 223.950 ton görünür+muhtemel manyezit rezervi belirlenmiştir.

Erzincan ihracatında öne çıkan sektörler 15-Gıda ürünleri ve içecek (%94.2),13-Metal cevherleri (%3.2), 29-Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat (%1.9), 14-Taşocakçılığı ve diğer madencilik (%0.3), 24-Kimyasal madde ve ürünler (%0.3), 27-Ana metal sanayi (%0.1) sektörleridir.

Erzincan ithalatında önemli sektörler 25-Plastik ve kauçuk ürünleri (%34.7), 8-Metal eşya sanayi (makine ve teçhizatı hariç) (%17.6), 1-Tarım ve hayvancılık (%16.2), 31-Başka yerde sınıflandırılmamış elektrikli makina ve cihazlar (%7.6), 32-Radyo, televizyon, haberleşme teçhizatı ve cihazları (%6.2), 27-Ana metal sanayi (%4.8), 19-Dabaklanmış deri, bavul, el çantası, saraciye ve ayakkabı (%3.9), 36-Mobilya ve başka yerde sınıflandırılmamış diğer ürünler (%3.2), 29-Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve teçhizat (1.9) sektörleridir.

İhracatta uzmanlaşmanın olduğu sektörler belirlenmiştir. 2’li dijitte 4 sektör, 4’lü dijitte ise 9 sektör ihracatta uzmanlaşma sağlamaktadır. Buna göre 2’li dijitte uzmanlaşma katsayısı (LQ) en yüksek sektörler sırasıyla;15-Gıda ürünleri ve içecek, 13-Metal cevherleri, 18-Giyim eşyası , 1-Tarım ve hayvancılık, olarak sıralanmaktadır.

Erzincan imalat sanayii ihracatı Orta Düşük Teknoloji puanına sahipken ithalatı ise Orta Yüksek Teknoloji puanına sahiptir.

Hem Erzincan hem Türkiye daha yüksek teknoloji içeren ürün ithal ederken, göreli olarak daha az teknoloji içeren ürünleri ihraç etmektedir.

Erzincan imalat sanayi dış ticareti teknoloji açığı vermektedir.

4. ALTYAPI OLANAKLARI