İhracata Dayalı Büyüme Yaklaşımını Destekleyen Çalışmalar

Marin (1992), Almanya, İngiltere, Amerika, Japonya için 1960-1987 dönemi çeyrek dönem verileriyle ihracat ile verimlilik arasındaki nedensellik ilişkisini tespit etmek amacıyla Granger nedensellik analizini kullanmıştır. Analize sonucunda, Almanya, Amerika ve Japonya’da incelemeye dahil edilen ihracat, verimlilik, dış ticaret haddi değişkenleri arasında uzun dönemde ilişkinin olduğu sonucuna varılmış ve incelemeye konu olan ülkelerin tamamı için ihracat değişkeni verimliliğin nedenidir sonucuna ulaşılmaktadır. Bu doğrultuda incelenen ülkelerde ihracata dayalı büyüme hipotezinin geçerli olduğu anlaşılmıştır.

Al-Yousif (1997), 1973-1993 dönemi verilerini kullanarak Körfez ülkelerinden Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt ve Umman için ihracatın büyüme üzerindeki etkisi incelemiş ve Arap ülkelerinde ihracata dayalı büyüme tespit edilmiştir. Sonuçların da istatiksel olarak yeterli olup olmadığının sağlamasını Bruesch-Godfrey ve Farely-Hinich testile yapılmıştır.

Islam (1998), 15 Doğu Asya ülkesi için 1967-1991 dönemi verilerini kullanarak ihracat ile büyüme arasındaki ilişkiyi incelemiştir. Yapılan analiz sonucunda, Japonya, Endonezya, Fiji, Sri Lanka ve Bangladeş’te ihracat artışının büyüme üzerinde olumlu etkisi olduğu tespit edilmiştir.

Medina-Smith (2001), ihracat ile büyüme ilişkisini Cobb-Douglas üretim fonksiyonuna dayandırarak 1950-1997 dönemlerinde Kosta-Rika için Johansen eş bütünleşme, Engle-Granger eş bütünleşme analizleri kullanarak incelemiştir. Yapılan inceleme sonucunda kısa dönemde, ihracat artışı ile birlikte ekonomik büyümede de artış görülmektedir.

Demirhan (2004), ihracat ile büyüme arasındaki ilişkiyi, Türkiye için 1990Q1-2004Q1 dönemi verileriyle vektör hata düzeltme modeli ve eş bütünleşme yöntemi ile incelemiştir. İnceleme sonuçlarına göre, söz konusu dönemde Türkiye ekonomisinde ihracattan büyüme yönüne doğru tek taraflı ilişkinin olduğu gözlenmiştir.

Yao (2006), Genelleştirilmiş Momoentler Yöntemi’ni kullanarak, 1978- 2000 dönemi için Çin’deki 28 bölgede ihracatın ekonomik büyüme üzerine etkisini incelemiş ve ihracatın ekonomik büyümeyi büyük oranda etkilediğini tespit etmiştir.

Jordan ve Eita (2007), Namibya için 1970-2005 dönemi verileri ile eşbütüneşme ve Granger nedensellik yöntemini kullanarak ihracat ile ekonomik büyüme ilişkisini incelemiştir. İnceleme sonucunda, ihracattan GSYH’ye doğru bir ilişki olduğu gözlenmiş ve buna göre Namibya’da ihracatı artırma yönünde politikaların uygulanmasının fayda sağlayacağı sonucuna ulaşılmıştır.

Yapraklı (2007), ihracatın büyüme üzerine etkisini 1970-2005 dönem verileriyle eşbütünleşme ve Granger nedensellik analiini kullanarak tarım, madencilik, sanayi sektörlerini ele alarak incelemiştir. Yapılan inceleme ile Türkiye’de ihracatın ekonomik büyümeyi etkilediği görülmüştür.

Bilgin ve Şahbaz (2009), Türkiye için 1987-2007 dönemi üçer aylık veri setiyle ihracat ile büyüme arasındaki ilişkiyi, eşbütünleşme ve Granger nedensellik analiz yöntemiyle incelemiştir. İncelemede kullanılan değişkenlerin arasındaki nedensellik yönü, dönüştürülmüş Wald testleri yardımıyla analiz edilmiştir. Nedensellik sonuçlarına göre, kısa dönemde karşılıklı olduğu tespit edilmiş. Toda-Yamamoto testinde nedenselliğin ihracattan sanayi üretimi yönüne olduğu tespit edilmiştir.

Liu vd. (2009), 1970-2002 dönemi için 10 Asya ülkesinde ihracatın ekonomik büyüme üzerine etkisini incelediği çalışmasında, ihracatın ekonomik büyümeyi etkilediği tespit edilmiştir. Yapılan inceleme, ihracat artışı, serbestleşme ve yabancı yatırım girişinin Asya ülkelerinin ekonomilerinin büyümesinde önemli olduğunu göstermektedir.

Altıntaş ve Çetintaş (2010), Türkiye’nin 1970-2007 dönemi verileri kullanılarak beşerî ve sabit sermaye, ihracat ile ekonomik büyümenin ilişkisinin yönü eşbütünleşme nedensellik testi ile incelenmiştir. İnceleme sonucunda dış ticaretin büyümeyi etkilediği ve buradan yola çıkarak Türkiye’de ihracata dayalı büyüme hipotezinin incelenen dönemde geçerli olduğu tespit edilmiştir.

Öztürk ve Acaravcı (2010), Türkiye’de 1989-2006 dönemine ait üç aylık verilerle, ihracat artışı ile büyüme arasındaki ilişki VAR yöntemi ve Granger nedensellik yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Sonuçlara bakıldığında, Türkiye’de ihracattan GSYH’ ya doğru nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir.

Şimşek ve Kadılar (2010), Türkiye için 1960-2004 dönem verileri kullanılarak ihracat ile büyüme arasındaki ilişkinin yönü sınır testi ve Granger nedensellik testiyle incelenmiştir. İnceleme sonucunda, ihracatın büyümeyi büyük oranda etkilediği ve ihracattaki %10’luk artış ile ekonomik büyümede %2’lik artış görüldüğü tespit edilmiştir.

Alam (2011), Pakistan için 1971-2007 dönemi üç aylık zaman serisi verileri kullanılarak ihracat, ithalat ve büyüme arasındaki ilişkiyi eşbütünleşme ve hata düzeltme modeli kullanılarak incelemiştir. İhracatta %1 artış söz konusu olduğunda %0.34’lük bir büyüme artışı tespit edilmiştir.

Paul (2011), Bangladeş için 1979-2010 dönemi ithalat, ihracat ve çıktıyı Johansen eşbütünleşme yöntemini kullanarak incelemiştir. İnceleme sonucunda Bangladeş için hem uzun hem kısa vadede ihracata dayalı büyüme hipotezi geçerliliği tespit edilmiştir.

Kılavuz ve Topçu (2012), 22 gelişmekte olan ülkede 1998-2006 dönemindeki verileriyle, panel veri analiz yöntemiyle ekonomik büyüme üzerindeki ihracat ve ithalatın etkileri incelenmiştir. Yüksek teknolojiye sahip

imalat sanayi ürünlerinin ihracatının büyümeyi olumlu yönde etkilediği görülmüştür.

Sandalcılar (2012), 1970-2010 dönemi verileri kullanılarak BRIC olarak tanınan Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin ülkelerinde Pedroni panel eşbütünleşme ve panel nedensellik yöntemi ile ihracat ile büyüme arasındaki ilişkiyi incelemiştir. İnceleme sonucunda ihracatın büyümeyi olumlu yönde etkilediği ve BRIC ülkelerinde ihracata dayalı büyüme hipotezinin geçerli olduğu anlaşılmıştır.

Seabra ve Galimberti (2012), 1974-2003 dönemi verileriyle 72 ülke için yapılan analizde ihracatın, ekonomik büyümeyi olumlu yönde etkilediği ve söz konusu ülkeler arasında yakınlaşmayı hızlandırdığı tesit edilmiştir.

Zang ve Baimbridge (2012), Japonya için 1957-2003 dönemi verileri Güney Kore için 1963-2003 dönemi verileri, ile ekonomik büyüme ile ihracat ve ithalat arasındaki ilişkinin yönünü incelemişlerdir. İnceleme sonucuna dayanarak, Güney Kore’de ihracatın ekonomik büyüme üzerinde olumsuz, Japonya’da ihracatın ekonomik büyüme üzerinde olumlu etki ettiği tespit edilmiştir. Farklı sonuç alınmasının sebebi ise, artan milli gelir iç talebi harekete geçirdiği için üretimi yapılan mallarında iç piyasadaki tüketiminin fazla olması olarak ifade edilmektedir.

Gül ve Kamacı (2012), 1980-2010 dönemi verilerini ele alarak gelişmiş ülkelerden ABD, Almanya, Avustralya, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, İsviçre, İtalya, Japonya, Kanada, Güney Kore için inceleme yapmışlardır. 1993- 2010 dönemi verileri ele alınarak Letonya, Litvanya, Meksika, Romanya, Şili, Türkiye, Kazakistan gibi gelişmekte olan ülkeleri için, ihracatın büyüme üzerine etkisi incelenmiştir. Daha sonra Granger nedensellik testi ile Pedroni eşbütünleşme testi yapılmıştır. İnceleme sonucunda hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde bu ilişki ihracattan büyümeye doğrudur.

Saraç (2013), Türkiye için 1989: 02-2011: 04 dönemi verilerini kullanarak hem ithalatın hem ihracatın ekonomik büyüme üzerine etkisini doğrusal olmayan regresyon analizi yöntemiyle incelemiştir. İnceleme sonucunda ihracatın bir

dönem gecikmeli değerlerin ekonomik büyüme üzerinde etki yarattığı tespit edilmiştir.

Yardımcıoğlu ve Gülmez (2013), 1995-2011 döneminde ihracat ile ekonomik büyüme ilişkisinin yönünü panel eşbütünleşme ve panel nedensellik analizi yöntemlerini kullanarak Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan ekonomileri için incelenmiştir. İnceleme sonucunda, söz konusu ülkelerde ihracatta %10’luk bir artış olduğunda ekonomik büyümenin %4 oranında artış gösterdiği gözlenmiştir.