3.7. ALAN ARAġTIRMASI BULGULARI
3.7.4. Hz Mevlana Ġle Ġlgili Algıları OluĢturan Faktörler
Bu bölümde ankete katılan 195 yerli ve yabancı turistlere sorulan Hz. Mevlana ve felsefesi ile ilgili sorulara verilen cevapların yüzdeleri ve analizleri bulunmaktadır. Bu sorular anketin 28. ila 54. soruları arasındaki ifadelerden oluĢmaktadır.
Tablo 27 Hz Mevlana ve felsefesi konularındaki belirtilen ifadelere katılımın ölçümlenmesi Anlamlılık (*) Standart sapma Ġbadet 1,9787 0,93051 Birlik ve beraberlik 1,8617 0,83507 HoĢgörü 1,7606 0,84723 Huzur 1,7500 0,85045
Dünyaca tanınmıĢ bilge kiĢi
1,8138 0,87290 Erdem ve dürüstlük 1,7340 0,79673 Sevgi 1,8032 0,88275 Tasavvuf 1,7861 0,93165 Sema 1,7713 0,80495
Allahtan alıp kula verme
1,9465 0,85341
Allaha tefekkür ve ona ulaĢma 1,9255 0,86821 Hazza erme 2,0481 0,91159 Ġnsancılık (Hümanizm) 1,9255 0,93350 Evrenselcilik 2,0319 0,99681
Din ayrımcılığı yapmamak
1,9628 0,97766
Mevlevilik
2,0904 0,97417
Dünyadan uzaklaĢmak
2,2766 1,09353
Ölümü, yasama tercih etmek
2,3797 1,10240
Yukarıdaki tablo 27 incelendiğinde katılımcıların Hz. Mevlana ve onun felsefesi hakkındaki verilen bu ifadelere yakın ve aynı doğrultuda cevap verdikleri görülmektedir. Cevapların 1,5-2,5 noktaları arasında olması bu durumun en açık göstergesidir. Bu Ģekilde veren turistlerin 1,5 -2 noktaları arası olması, verilen ifadelere yüksek olmasa da katılımın sağlandığını göstermektedir. 2 -2,5 noktaları arası verilen ifadelere ise katılımda kararsızlık tespit edilmiĢ ve bunun sebebi olarak da özellikle yabancı turistlerin ve gayri Müslimlerin verilen ifadeleri yeterince yorumlayacak bilgiye sahip olmadıkları anlaĢılmaktadır.
Her ne kadar verilen ifadeler genellik arz etse de, Hz Mevlana‟yı ve onun felsefesini bilen ve bu Ģekilde bilinçli gelmiĢ olan insanların verilen ifadelere karĢı cevapları ve düĢünceleri oldukça farklılık arz etmektedir. Böyle bir tespitin yapılması Konya‟nın turizm güzergâhları arasında bir geçiĢ yeri, bir mola yeri gibi bir imajının da bulunmasından dolayıdır. Anket süresince yapılan araĢtırmalar ve ikili görüĢmelere dayanarak Ģunlar söylenebilir; Konya ya gelen turist gruplarının bazıları Konya da sadece 1 kaç saat vakit geçirip tekrar yola çıkmaktadır. Özellikle Kapadokya - Antalya arası geçiĢ yapan turist gruplarının birçoğunda bu görülmektedir. Mevlana müzesine bırakılan turist grupları türbe ziyareti ve müze turu yaptıktan hemen sonra otobüslerine tekrar bindirilerek yola çıkarılmaktadır. Bunun sonucu olarak da Konya‟ya gerçekten Hz. Mevlana‟yı araĢtırıp ve o bilinçle gelen turist sayısı azdır.
Tablo 27‟e tekrar göz atıldığında katılım oranı yüksek ifadeler Ģunlardır; ibadettir, birlik ve beraberliktir, hoĢgörüdür, huzurdur, dünyaca tanınmıĢ bilge kiĢidir, erdemlik ve dürüstlüktür, sevgidir, tasavvuftur, semadır, Allahtan alıp kula vermedir, Allaha tefekkür ve ona ulaĢmaktır, insancıllıktır, din ayrımcılığı yapmamaktır ifadeleri katılım oranı yüksek ifadelerdir. Katılım oranı düĢük ve kararsıza yakın ifadeler ise Ģunlardır; hazza erme, evrenselcilik, Mevlevilik, Dünyadan uzaklaĢmak, ölümü, yaĢama tercih etmek ifadeleridir.
Tablo 28 Konya da bulunulan süre içerisinde Hz. Mevlana etkinliklerine katılımın ölçümlenmesi.
1. Öncelik 2. Öncelik Sayı Yüzde Sayı Yüzde
Sema Ayini 72 36,9 0 0
Mesnevi Dersleri 6 3,1 2 1,0
Mevlana müzesi turu 101 51,8 41 21,0
Katılmadım 16 8,2 1 0,5
Cevapsız 0 0,0 151 77,4
Toplam 195 100,0 44 22,6
Tablo 28 katılımcıların Konya da bulundukları süre içerisinde Hz Mevlana ile ilgili etkinliklerin hangilerine katıldıklarını göstermektedir. Seçilen bu üç ifadenin özelliği Konya da kısa sürede veya sık sık karĢılaĢılabilinen ve takip edilebilinen etkinlikler olmasıdır. Özellikle Mevlana müzesi turunun Konya ya gelen turistlerin birçoğu için en kolay ve ulaĢılabilir bir etkinlik olmaktadır.
Tablo 28‟in birinci önceliğinde de görüldüğü gibi katılımcıların tümü soruyu cevaplamıĢtır. Katılımcıların %51,8 „i Mevlana müzesi turunu iĢaretleyerek, gelen turistlerin önceliğinin müzeyi gezmek olduğu görülmektedir. Mevlana müzesinin Konya için önemini bir kez daha ortaya çıkaran bu oran, ileriye yönelik yapılacak olan çalıĢmalarda müzenin kullanımının ve potansiyelinin Konya için önemli bir değer ve varlık olduğunu kanıtlamaktadır. Bunu takiben katılımcıların %36,9‟unun iĢaretlediği sema ayini ifadesi ikinci olarak yer almaktadır. Son yıllarda geliĢen turizm ve artan turist sayısının baĢka bir sonucu olarak Konya Ģehir merkezinde sema ayinleri düzenli olarak yapılmaya baĢlanmıĢtır. Yerel yönetimlerin yılın her cumartesi akĢamı düzenlediği sema ayini haricinde özel de de birçok ayin düzenlenmekte olup, müĢteri isteğine bağlı olarak lokantalar, restourantlar, oteller, cafe‟ler ve diğer özel kurumlar ayin tertip edip müĢterilerine sunmaktadır. Buna rağmen anket esnasında yapılan ikili görüĢmeler sonucu Konya ya gelen turistlerden sema ayinine katılmadan Konya dıĢına çıkanların var olduğu da bilinmektedir. Bu oranın ikinci sırada yer alması ve müze turundan sonra gelmesinin bir nedeni olarak da bunlar belirlenmektedir.
Ankete katılan katılımcıların birinci öncelikte %8,2‟si hiçbir etkinliğe katılmadığını cevaplamıĢtır. ĠĢ ve toplantı amacıyla Konya ya gelenlerin bu ifadeyi iĢaretledikleri anlaĢılmaktadır. Son olarak ise katılımcıların %3,1‟inin iĢaretlediği mesnevi dersleri ifadesi dördüncü sırada yer almaktadır. Özellikle günü birlik ve 1-2 gün Konya da bulunan turistlerin bu derslere katılması veya karĢılaĢması gayet zor bir ihtimaldir. Bunun sebebi olarak düzenli bir ders programı veya faaliyeti bulunmamaktadır. ÇeĢitli konferanslar, paneller ve buluĢmalar belirli tarihlerde tertip edilmektedir. Bu çeĢit etkinliklere de Konya‟ya kısa süreli gelen turistlerin katılmaları ve rastlamaları pek mümkün olmamaktadır. Özellikle Hz. Mevlana‟yı ve onun felsefesini tanıyan ve bilen turistler için ileriye yönelik geliĢtirilecek faaliyetlerin ve organizasyonların içerisinde bu derslerde yer almalıdır. Gelen turistlerin azımsanmayacak bir kısmının da sadece Hz. Mevlana‟nın felsefesi için geldiği bilinmelidir. Bir de Hz. Mevlana felsefesinin manevi boyutunu düĢünecek olursak, bu tür hoĢgörü, huzur, sevgi, erdemlilik, dürüstlük ve tefekkür gibi insani ve manevi duyguların daha fazla insana ulaĢmasını sağlamak ve insanlarda bu bilinci sağlamak bizim asli görevlerimiz arasında sayılmaktadır.
Tablo 29 Konya da bulunulan süre içerisinde Hz Mevlana etkinliklerine katılımın ölçümlenmesi (Yerli-Yabancı)
Sema Ayini Mesnevi Dersleri Mevlana müzesi
turu Katılmadım Toplam
T.C. f 41 4 40 2 87 % 47,1 4,6 46,0 2,3 100,0 Yabancı f 31 2 61 14 108 % 28,7 1,9 56,5 13,0 100,0 Toplam f 72 6 101 16 195 % 36,9 3,1 51,8 8,2 100,0
Tablo 29 katılımcıların yerli ve yabancı olarak Hz. Mevlana etkinliklerine katılımlarını göstermektedir. Mevlana müzesi turu her iki turist grubunun da önceliği içerisinde yer almaktadır. Yerli turistlerde bu oran %46 iken yabancılar da da %56,5 gibi oldukça yüksek bir seviyede yer almaktadır. Özellikle yabancı turist kafilelerinin bazılarının Konya‟da sadece birkaç saat geçirip hemen diğer güzergahlarına gitmeleri
bu rakamın bu seviyeye ulaĢmasının nedeni olarak gösterilmektedir. Çünkü Mevlana müzesi turu Konya‟ya gelen turistler için en kolay ve en hızlı yapılabilecek etkinliklerden biridir.
Her iki grupta da ikinci sırayı Sema ayini almaktadır. Bu oranlar ise yerli turistlerde %47,1 iken yabancılarda %28,7‟dir. Yerli turistlerin Konya ya geldiklerinde yabancı turistlerden daha fazla vakit geçirdiklerinin de bir göstergesi olan bu durum, yerli turistlerin Hz. Mevlana ve felsefesinden ve dolayısıyla sema ayininden manevi bir beklenti içerisinde olduklarının da göstergesi olmaktadır.
Yerli turistlerin %4,6‟sı mesnevi derslerine katıldığını iĢaretlerken kalan %2,32‟ü ise hiçbir etkinliğe katılmadığını iĢaretlemiĢtir. Yerli turistlerde etkinliklere katılmama oranı oldukça düĢük olduğu göze çarpmaktadır. Bu da Konya‟ya gelen yerli turistlerin önceliğinde Hz. Mevlana ve etkinlikleri olduğunun göstergesidir. Katılım yapmayanların ise Konya‟ya iĢ ve toplantı amaçlı geldikleri ikili görüĢmeler sonucunda ortaya çıkmıĢtır.
Yabancı turistlerde ise %13 ile katılmama oranı dikkat çekmektedir. Anket esnasında yapılan görüĢmeler sonucu bu cevabı verenlerin birçoğunun Konya ya henüz yeni geldikleri ve daha etkinliklere katılmaya fırsatları olmadıkları anlaĢılmıĢtır. Fakat yine iĢ ve toplantı için gelenlerinde bu yüzde içerisinde yeri bulunmaktadır.
Tablo 30 Katılımcıların Konya'ya geliĢ amacı ile Hz Mevlana etkinliklerine katılımın ölçümlenmesi.
Mevlana ile ilgili etkinlikler
Konya’ya geliĢ amacı.
Sema Ayini Mesnevi Dersleri Mevlana müzesi turu Katılmad ım Toplam Müzeler f 15 3 32 2 52 % 28,8 5,8 61,5 3,8 100,0
Kültürel (tarihi eser ve cami) f 9 1 17 1 28 % 32,1 3,6 60,7 3,6 100,0 Hz. Mevlana f 26 0 20 3 49 % 53,1 0,0 40,8 6,1 100,0 Tatil f 7 0 18 4 29 % 24,1 0,0 62,1 13,8 100,0 Sergi- Fuar f 1 0 0 0 1 % 100,0 0,0 0,0 0,0 100,0 Doğal Güzellikler f 0 0 3 0 3 % 0,0 0,0 100,0 0,0 100,0 Arkeolojik Geziler f 1 0 1 1 3 % 33,3 0,0 33,3 33,3 100,0 YerleĢmeyi düĢünmek f 0 0 1 0 1 % 0,0 0,0 100,0 0,0 100,0 ĠĢ-Toplantı f 12 2 9 5 28 % 42,9 7,1 32,1 17,9 100,0 Selçuk Üniversitesi f 1 0 0 0 1 % 100,0 0,0 0,0 0,0 100,0 Toplam f 72 6 101 16 195 % 36,9 3,1 51,8 8,2 100,0
Tablo 30 da da görüldüğü gibi katılımcıların Konya ya geliĢ amaçları ile katılımcıların Konya da bulundukları süre içerisinde Hz. Mevlana etkinliklerine katılımını kıyaslayan veriler, katılımcıların geliĢ amaçlarına göre değiĢiklik göstermektedir. Tablo da da görüldüğü gibi Konya ya geliĢ amacı olarak Müzeler, Kültür ve tarihi eserler, Tatil ve doğal güzellikler gibi ifadeleri seçmiĢ turistlerin Mevlana müzesi turu etkinliğine katılım oranı oldukça yüksek seviyelerdedir. (Müzeler %61,5, Kültür ve Tarihi eseler %60,7, Tatil %62,1, Doğal güzellikler %100). Bu durum bu tür turistlerin, Konya‟yı sadece tatil güzergâhlarından
uğranılabilecek ve gezilebilecek, önemli değerlere ve varlıklara sahip bir Ģehir olarak gördüklerinin kanıtı olmaktadır. Bu grup Hz. Mevlana‟yı Dünyaca ünlü bir kiĢi ve önemli bir filozof olarak görmektedir. Yerli turistler açısından da manevi ve dini bir değer olarak görülen Hz. Mevlana‟nın müzesinin ziyareti Türk ve Ġslam kültürünün geleneksel davranıĢlarından olan kabir ve türbe ziyareti kapsamında gördükleri ortaya çıkmaktadır.
Konya‟ya geliĢ amacı Hz. Mevlana olan grubun ise %53,1‟inin Sema ayinine katıldığı görülmektedir. Diğer amaç ifadeleri ile bu ifadenin arasındaki bu büyük farkın sebebi olarak, Konya‟ya Hz. Mevlana amaçlı gelen turistlerin, onun kendisinden ziyade felsefesinden de haberdar olup, o felsefeyi yaĢamak ve manevi olarak doyum sağlamak amacı ile geldikleri düĢünülmektedir.
Konya da Hz. Mevlana ile ilgili hiçbir etkinliğe katılmadım ifadesini iĢaretleyenlerin bile Konya‟ya gelme amaçları içinde Müzeler, Tarihi ve kültürel eserler, Hz. Mevlana gibi ifadelerin bulunması, bir önceki tabloda bahsedilen turistlerin Konya‟ya yeni geldikleri için etkinliklere gitmeye fırsatı olmadığı ifadesinin doğrular niteliktedir.
Sonuç olarak, turistlerin Konya‟ya gelme amacı ne olursa olsun, Hz. Mevlana ile ilgili etkinliklerin en az birisine katılma oranı yüksek ihtimallidir. Bu da Konya‟nın ileriye yönelik Ģehir pazarlaması faaliyetleri ve diğer tanıtım etkinliklerinde Hz. Mevlana, Mevlana müzesi ve diğer etkinliklerin turist potansiyeli açısından ne derece önemli olduğunun bir kanıtı yönündedir.
Tablo 31 Sema ayininin ne ifade ettiği.
1. Öncelik 2. Öncelik Sayı Yüzde Sayı Yüzde
Ġbadet 27 13,8 0 0
Allahtan alıp kula
verme 36 18,5 4 2,1 Allaha ulaĢma 21 10,8 7 3,6 Kâinatın iĢleyiĢi 16 8,2 9 4,6 Huzura erme 31 15,9 7 3,6 Allaha Tefekkür 8 4,1 9 4,6 Dini Seremoni 30 15,4 3 1,5 Sanatsallık 1 0,5 0 0
Hiçbir fikrim yok 25 12,8 0 0
Cevapsız 0 0 156 80,0
Toplam 195 100,0 195 100,0
Sema ayininin gelen turistlere ne ifade ettiğin gösteren bu tabloda, verilen ifadelerin seçimi ve tespiti, Mevlana felsefesi ile yapılan birkaç araĢtırma sonucu belirlenmiĢtir. Sema ayini Konya‟ya gelen turistlerin birçoğunun rahatça ulaĢabileceği ve katılabileceği bir etkinlik haline gelmiĢ, farklı yapısı ve manevi havası ile çekiciliğini korumuĢ özellikle de Hz. Mevlana felsefesi, tasavvuf ve Mevlevilikte önemli yeri olan bir sembol olmuĢtur. Bu yüzden Konya‟nın imajına yönelik en baĢta gelen etkinliklerden birisi haline gelmiĢtir.
Katılımcıların %18,5 ile en fazla cevapladığı ifade, Allahtan alıp kula verme ifadesidir. Hz. Mevlana felsefesinin cinsiyet, ırk, renk ve din ayırt etmeksizin herkesi davet eden boyutu, katılımcıların büyük çoğunluğunun cevap verdiği bu Allah‟tan alıp kula verme düĢüncesinin bir gerekliliği olarak karĢımıza çıkmaktadır. Sema gösterilerinin en önemli sembollerinden biri olan sağ elin yukarıya doğru Allah‟tan almak üzere açık olmasına karĢılık, diğer elin de yere doğru halka vermek üzere açık olması, Mevlana felsefesinin ve semanın en belirgin boyutlarını en iyi Ģekilde temsil etmektedir. Ayrıca katılımcıların Konya ve Mevlana ziyaretleri kapsamında sema ayininin akılda kalan en belirgin simgesinin bu olduğu görülmektedir.
Katılımcıların %15,9 ile ikinci en çok cevap verdikleri ifade ise huzura erme olmuĢtur. Semanın manevi boyutunun, Hz. Mevlana‟nın hoĢgörü öncelikli felsefesinin ve ney sesinin insanlar üzerinde oluĢturduğu etkinin bir sonucu olarak
ikinci en çok iĢaretlenen bu ifade, katılımcıların sema ayinini manevi bir doyum olarak gördükleri anlaĢılmaktadır.
Katılımcıların %15,4‟ü ise sema ayinini sadece bir seremoni ve tören olarak görerek dini seremoni ifadesini cevaplamıĢlardır. Hz. Mevlana felsefesini bilmeyen, tanımayan ve araĢtırmayan insanlar varlığı ve bu insanların katılımcıların içerisinde bulunma ihtimalini göze alırsak, bu oran ĢaĢırtıcı olmamaktadır. Özellikle Konya‟nın tur güzergahları üzerinde oluĢu ve sahil turizmi alanlarına olan yakınlığı göze alınırsa Konya‟ya Hz. Mevlana hakkında bilgi sahibi olmayan turistlerin gelme ihtimali yüksektir. Ayrıca turizm ve tatil amacı dıĢında Konya‟ya gelme amacı iĢ ve toplantı olan yerli ve yabancı turistlerin olduğunu önceki tablolardan bilinmektedir. Ayrıca katılımcıların %12,8‟inin ise sema ayini ile ilgili hiçbir bilgisinin olmadığı bu durum doğrular niteliktedir. Son olarak katılımcıların %13,8‟i sema ayinini bir ibadet olarak gördüklerini belirtmektedir.
Tablo 32 Sema ayininin ne ifade ettiği (Yerli-Yabancı)
Ġba det Alla hta n a lıp ku la v er me Alla ha ula Ģma K âina tın iĢ ley iĢ i H uzu ra er me Alla ha T ef ekkü r Dini Sere mo n i H içbir fikrim yok Sa na ts allık T o pla m T.C. f 11 21 9 6 22 3 12 3 0 87 % 12,6 24,1 10,3 6,9 25,3 3,4 13,8 3,4 0,0 100,0 Yabancı f 16 15 12 10 9 5 18 22 1 108 % 14,8 13,9 11,1 9,3 8,3 4,6 16,7 20,4 0,9 100,0 Toplam f 27 36 21 16 31 8 30 25 1 195 % 13,8 18,5 10,8 8,2 15,9 4,1 15,4 12,8 0,5 100,0
Tablo 32 de görüldüğü gibi, katılımcıların sema ayini hakkındaki görüĢleri yerli ve yabancı turist gruplarının görüĢleri olarak farklılık göstermektedir. Yerli turistlerin %25,3‟ü huzura erme ifadesini seçerek sema ayininin kendileri için manevi bir durum olduğunu belirtmiĢlerdir. Yerli turistlerin %24,1‟inin ise Allahtan alıp kula verme ifadesini seçmesi, sema ayininin kendileri için en belirgin özelliğinin semanın da en büyük sembolü olan bu düĢüncenin olduğunu göstermektedir. Bu iki
ifadenin yaklaĢık katılımcıların yarısı tarafından iĢaretlenmesi, yerli turistlerin Hz. Mevlana felsefesinin kendileri için önemini ve bu konudaki bilgilerini göstermektedir.
Yabancı turistlerin ise %20,4 ile büyük bir bölümü bu soruda hiçbir fikirlerinin olmadığını iĢaretleyerek, Hz. Mevlana ve onun felsefesi hakkında da fazla bilgi sahibi olmadıklarını gösterir nitelikte cevap vermiĢlerdir. Bu cevap göstermektedir ki yabacı turistlere karĢı gerçekleĢtirilen tanıtım ve pazarlama faaliyetleri yetersizdir. Çünkü yabancı turistlerin büyük bir bölümü daha önceki bölümlerde bahsedildiği gibi Konya‟ya sadece tur güzergahlarında yer aldığı için uğramaktadır. Bunun sonucu olarak hem Konya da kısa süreli kalıp, hem de yeterince bilgiye sahip olmadıkları için Konya hakkındaki fikirleri kalıcı olmamaktadır.
Tablo 33 Katılımcıların Konya'ya gelme fikrini nerden ya da kimden edindiklerini ölçümleyen ifadeler
1. Öncelik 2. Öncelik Sayı Yüzde Sayı Yüzde Seyahat acenteleri 59 30,3 2 1,0 Bireysel tavsiyeler 83 42,6 7 3,6 Reklamlar 2 1,0 6 3,1 Tanıtım yayınları 12 6,2 2 1,0 Varlıklar ve değerler 10 5,1 10 5,1 TV, Radyo 4 2,1 7 3,6 Sergiler, Fuarlar 3 1,5 2 1,0 Sufizimden 9 4,6 0 0,0 Ġs ve Ticaret 13 6,7 2 1,0 Cevapsız 0 0 157 80,5 Toplam 195 100,0 38 19,5
Katılımcıların Konya‟ya gelme fikrini anlamaya yönelik verilen ifadelerden oluĢan tablo 33 de de görüldüğü gibi, katılımcıların tamamı birinci öncelikteki ifadelerden birini seçmiĢtir. Katılımcıların %42,6‟sı gibi oldukça büyük bir bölümünün cevapladığı bireysel tavsiyeler ifadesi, Konya‟ya gelen turistlerin Konya
hakkındaki bilgilerinin kaynağını ve Konya‟ya gelme fikrini oluĢturan temel unsurun, günlük hayatlarındaki her türlü arkadaĢ ve çevrelerinden edindikleri bilgiler neticesinde oluĢtuğu görülmektedir. Bu oranın bu denli yüksek oluĢu, Konya‟ya daha fazla turist gelmesini ve gelen turistlerin daha fazla vakit geçirmesini sağlamak amacında olan her türlü pazarlamacıların avantajına bir durum ortaya çıkarmaktadır. Çünkü sözel veya kulaktan kulağa reklam dediğimiz bu durum, uzun yıllar devamlılığı olan ve en etkili reklam araçlarından birisi haline gelmiĢtir. Bu da Ģehir pazarlama sürecinde hedef kitleye ulaĢan mesajın doğruluğu ve devamlılığını sağlayıp ileriye yönelik büyük geliĢmeler gösterecektir.
Katılımcıların %30,3‟ünün iĢaretlediği seyahat acenteleri ifadesi ise önceki bölümlerde de aktarılan, Konya‟nın turizm güzergahında olması ve sahil turizmi mekanlarına yakın olması durumlarından kaynaklanmaktadır. Bu oranın bu denli yüksek oluĢu, Konya‟nın turizmini destekleyen ve geliĢimini sağlayan her türlü pazarlayıcıların dikkatini çekmelidir. Çünkü bu durumun sonucu olarak gelen turistlerin Konya hakkındaki bilgileri, katıldıkları tur rehberinin ya da seyahat ettikleri seyahat acentesinin bilgileri kadar olmaktadır. Bu açıdan düĢünüldüğünde rehberlerin ya da acentelerin bilgilerinin ne kadar olduğu ya da ne kadar doğru olduğu durumları ortaya çıkmaktadır. Ġleriye yönelik Ģehir pazarlama faaliyetleri kapsamında seyahat acentelerinin bilinçlendirilmesi, eğitilmesi ve onların Konya ve Hz. Mevlana hakkında ki sunumlarının geçerli ve faydalı bir hale gelmesi gerekmektedir. Bu durumun baĢka bir sonucu olarak acentelerin Konya planlarının günü birlik gezilerden ziyade, birkaç günlük geniĢ bir gezi oluĢturulmasına çalıĢılmalıdır.
ĠĢ ve toplantı seçeneğinin % 6,7 ile üçüncü sırada çıkması ise Konya‟ya gelen turistlerin belirli bir kısmının da iĢ ve toplantı gibi faaliyetler için geldikleri anlaĢılmaktadır.
Yukarıda tablo 4.30‟da da görüldüğü gibi varlıklar ve değerler ifadesi %5.1 gibi çok düĢük bir oranda kalmıĢtır. Bu durumun Konya‟nın Ģehir varlıkları ve değerlerinin büyük kısmının hatırlanırlığının olmadığının göstergesidir. Ayrıca tanıtım yayınları ifadesinin de %6,2 gibi düĢük bir oranda kalması, Konya ve Hz. Mevlana‟nın hali hazırda yapılan tanıtım faaliyetlerinin yetersizliğinin açık bir göstergesidir.
Tablo 34 Katılımcıların Konya'ya gelme fikrini nerden ya da kimden edindiklerini ölçümleyen ifadeler(Yerli-Yabancı)
S ey a h a t a ce n te ler i Bire y se l ta v siy eler Re k la m la r Ta n ıtı m ya yın la rı Yö re yle i lg ili va rlı k la r ve d eğ er ler Tv , Ra d y o S er g il er , Fu a rla r S u fizim d en Is Tica re t To p la m T.C. f 8 51 2 6 7 4 2 2 5 87 % 9,2 58,6 2,3 6,9 8,0 4,6 2,3 2,3 5,7 100,0 Yabancı f 51 32 0 6 3 0 1 7 8 108 % 47,2 29,6 0,0 5,6 2,8 0,0 0,9 6,5 7,4 100,0 Toplam f 59 83 2 12 10 4 3 9 13 195 % 30,3 42,6 1,0 6,2 5,1 2,1 1,5 4,6 6,7 100,0
Yerli turistlerin %58,6‟sının Konya‟ya gelme fikrini bireysel tavsiyeler sonucu aldığını görmekteyiz. Bu oranın bu denli yüksek olmasının sebebi, Hz. Mevlana‟nın ve birçok değerli varlığın Konya da bulunmasından dolayı, ayrıca Hz. Mevlana felsefesinin manevi yönden çekiciliği daha önce Konya‟yı ziyaret edenlerin memnuniyetlerini ve yaĢadıkları o manevi hazzı aktarmalarından kaynaklandığı ortaya çıkmaktadır.
Yabancı turistlerde ise %47,2 ile seyahat acenteleri önemli bir yer alırken, bireysel tavsiyeler ikinci sırada yer almaktadır. Seyahat acentelerinin Konya tanıtımı ve turistlerin bilinçlendirilmesinde ki etkin rolünü bir kez daha ortaya koyan bu oran, ileriye yönelik yapılan çalıĢmaların seyahat acenteleri kapsamında da yapılması gerektiğinin bir göstergesi olmaktadır.
Tablo 35 Katılımcıların Hz Mevlana hakkındaki bilgilere nereden ulaĢtıklarını ölçümleyen ifadeler
1. Öncelik 2. Öncelik Sayı Yüzde Sayı Yüzde
Eserleri 62 31,8 0 0
Internet 24 12,3 14 7,2
Diğer kitap ve dergiler 30 15,4 16 8,2
Seyahat Acenteleri 28 14,4 9 4,6
Bireysel Tavsiyeler 35 17,9 17 8,7
Etkinlikler 5 2,6 5 2,6
Hiç bir yerden 11 5,6 0 0,0
Cevapsız 0 0,0 134 68,7
Toplam 195 100,0 61 31,3
Katılımcıların Hz. Mevlana hakkındaki bilgilere ilk nereden ulaĢtıklarını gösteren tablo 35‟de de görüldüğü gibi katılımcıların %31,8 gibi oldukça önemli bir bölümü Hz. Mevlana‟nın eserlerinden bilgi aldıklarını iĢaretlemiĢlerdir. Katılımcıların bu cevabı Hz. Mevlana‟nın Konya için önemini bir kez daha göz önüne sermiĢ, eserleri ve felsefesi ile insanların beğenisi kazanmıĢ Ģahsiyetlerden biri haline geldiğini göstermektedir. Özellikle eserlerinin en önemlisi olan Mesnevi‟nin farklı dillere yapılmıĢ çevirileri ve bilinirliği bu cevabı nitelemektedir.
Tablo 35‟den de anlaĢıldığı gibi, bireysel tavsiyeler Konya‟ya gelen ve Hz. Mevlana‟yı ziyaret eden turistler açısından önemlilik arz etmektedir. Bu durum Hz. Mevlana‟nın felsefesinin özellikle yeni tanıĢan insanlar için farklılık oluĢturması, merak uyandırması ve yaĢamlarındaki ciddi boĢlukları doldurmasından kaynaklanmaktadır.
Diğer kitap ve dergilerin seçim yüzdesinin %15,4 olması, araĢtırmacıların ve yazarların, Hz. Mevlana‟yı, felsefesini ve eserlerini kendi yazı, makale, hikâye ve kitaplarında kullandıklarını göstermektedir. Bu yönüyle de diğer birçok varlığa ve değere fark atan Hz. Mevlana‟nın Konya için önemi ve eĢsiz bir değer taĢıması tekrar göz önüne gelmektedir.
Modern çağın en kullanıĢlı, kolay ve ulaĢılabilir bilgi kaynaklarından birisi olan internetin, %12,3 gibi düĢük bir oran da kalması, tanıtım, organizasyon ve faaliyetlerin sanal ortamda da yetersiz kaldığının göstergesi durumundadır. Ayrıca
Seyahat acentelerinin yüzdelik dilimden %14,4 gibi ciddi bir oran alması da, önceki