Hizmet İçi Eğitim Kurs Programının Geliştirilmesi (Geliştirme)

Yapılan ihtiyaç analizi sonucunda; öğretmenlerin teknoloji entegrasyonu konusunda HİE’ye ihtiyaç duyduğu boyutlar belirlenmiş ve pilot uygulama aşamasında kurs programı yapılandırılırken hangi boyutlar üzerinde dikkatle durulacağına ve kursun nasıl yapılandırılacağına karar verilmiştir. İhtiyaç analizi sonucunda aşağıdaki kararlar alınmıştır.

1. SAMR modeli, öğretmenlerin teknolojiyi derslerine entegre edebilmeleri için gereken yeterliklere ilişkin anlamlı bir çerçeve sunmaktadır. Bu nedenle SAMR modeli ve öğretmen yeterliklerinin teknoloji boyutu hakkında bilgi verilmesine karar verilmiştir. 2. Öğretmenler materyal ve etkinliklerin öğretim programına uygun olması gerektiğini belirtmişlerdir. Bunun için ortaokul matematik öğretim programının teknoloji boyutunun öğretmenlerle birlikte incelenmesi içeriğe dâhil edilmiştir.

3. Öğretmenlerin matematik yazılımlarını kullanmayı bilmedikleri tespit edilmiş, bu nedenle düzenlenecek kurs programında öğretmenlere; Geogebra, Tinkerplots, Cabri 3D, Sketchpad yazılımlarının adım adım tanıtılması kararlaştırılmıştır.

4. SAMR Modeli kapdamında hazırlanan örnek ders planları eşliğinde (Ek-8) teknoloji entegrasyon sürecinin öğretmenlere gösterilmesinin faydalı olacağı düşünülmüştür.

5. Öğretmenlerin, matematik öğretiminde kullanılacak yazılımları anlatan ve öğretim programıyla uyumlu etkinlikler içeren bir tanıtım kılavuzuna ihtiyaç duydukları görülmüştür. Bu nedenle Geogebra, Cabri 3D, TinkerPlots ve Sketchpad yazılımlarını adım adım anlatan ve içerisinde öğretim programıyla uyumlu bir tanıtım kılavuzu hazırlanması (Ek-9) ve kurs başında öğretmenlere verilmesi kararlaştırılmıştır.

6. Kurs süresinde yararlanılan Web 2.0 araçları (Kahoot, Socrative, Mindmeister, Edmodo, Plickers, Google Docs, Prezi, Google Classroom, Padlet) kullanımına yönelik bir tanıtım kılavuzu (Ek-10) hazırlanması kararlaştırılmıştır.

7. Daha önce düzenlenen HİE kurslarında genellikle donanım ve yazılım gibi teknik boyutlara yer verildiği, teknoloji ile pedagoji ve teknoloji ile öğretim programı arasındaki ilişkiye pek yer verilmediği görülmüştür. Bu nedenle düzenlenecek HİE

98

kursunda; öğretim programıyla uyumlu çok sayıda etkinlik yapılması, öğretmenlerin birebir bu etkinlikleri uygulamalarının sağlanması ve etkinliklerin öğrenme-öğretme sürecine ne gibi katkıları olabileceği hakkında tartışma yapılması amaçlanmıştır. Ayrıca öğretmenlerden derslerinde, öğrendikleri yazılımları kullanabilecekleri türden etkinlik tasarlamaları ve süreç hakkında düşünmeleri istenerek öğretmenlerin teknolojik pedagojik alan bilgilerinin geliştirilmesi kararlaştırılmıştır.

8. Öğretmenlere yönelik olarak düzenlenen HİE kurslarının genelde kısa süreli olduğundan dolayı kurslardan çok fazla faydalanamadıkları gözlenmiştir. Bu nedenle düzenlenecek HİE kurs süresinin uzun bir süreci kapsaması kararlaştırılmıştır.

9. Literatür incelediğinde, kursların genelde herhangi bir teknoloji entegrasyon modeline dayandırılmadığı görülmüştür. Bu nedenle düzenlenecek hizmet-içi eğitim kurs programının Puentedura (2006) tarafından geliştirilen SAMR teknoloji entegrasyon modelinin dört aşamasına göre yapılandırılmasına karar verilmiştir.

10. Öğretmenlerin daha önce bilgisayar destekli matematik öğretimi deneyimi yaşamadıkları ve derslerinde BİT kullandıklarında ne gibi durumlarla karşılaşacakları hakkında fikir sahibi olmadıkları görülmüştür. Bu nedenle kursun son aşamasında öğretmenlerden öğrendikleri yazılımlardan istediklerini seçip, kendi derslerinde bu yazılımları kullanarak teknoloji destekli dersler yürütmeleri, araştırmacının da bu süreçte öğretmenleri gözlemesi ve sorun yaşanılan yerleri tespit etmesi ve daha sonra da öğretmenlere bu noktalarda yardımcı olunması kararlaştırılmıştır. Ayrıca öğretmenlerin uygulamaları sırasında çekilen video kayıtlarının kurs ortamında diğer öğretmenlerle birlikte izlenilmesi ve yapılanların tartışılmasına karar verilmiştir.

11. Öğretmenlerin kurs sonrasında; teknoloji uygulamaları için teşvik edilmediği ve izleme-değerlendirme çalışmalarına yer verilmediği görülmüştür. Bu nedenle kursa katılan öğretmenler arasından seçilen iki öğretmenin, kurs sonrasında kendi sınıflarında gözlemlenerek izleme-değerlendirme çalışmalarının yürütülmesine karar verilmiştir. Bu amaçla geliştirilen sınıf içi gözlem formu (Ek-11) ve SAMR modeli aşamaları rubriği (Ek-12) kullanılması kararlaştırılmıştır.

99

Uygulamaların tasarlanması aşamasında yapılması gerekenler; içeriğin öğretiminde kullanılacak olan öğretim yöntemlerini ve tekniklerini belirleme, öğretim materyallerini oluşturma, uygulama-değerlendirme etkinliklerini hazırlama ve zaman çizelgesini düzenlemedir (Odabaşı, 2013: 82). İhtiyaç belirleme aşamasında tespit edilen hususlar dikkate alınarak uygulamaların tasarlanması aşağıdaki gibi yapılandırılmıştır:

1. İhtiyaç belirleme aşamasında kursun yapısına ilişkin elde edilen bilgiler doğrultusundai öğretmenlerin bilgi ve iletişim teknolojilerine uyum sağlamaları ve sınıflarında kullanmalarına yönelik kurslar için önerilen SAMR modelinin kullanılmasına karar verilmiştir.

2. Öğretmenlerin uygulama yapmalarına, belirli bir konuya yönelik bilginin yanı sıra beceri kazanmalarına olanak sağlamasından dolayı düzenlenecek HİE kurs programında SAMR modeli kapsamında hazırlanmış örnek ders planlarınına (Ek-8) yer verilmesine karar verilmiştir. Bu tür bir eğitim etkinliği; “kuramsal bilginin verilmesi, gösteri, uygulama, dönüt ile izleme ve koçluk” biçiminde beş aşamada gerçekleştirilir. HİE kurs programı kapsamında; öğretmenlere öncelikle eğitime ilişkin belirli bir teorik bakış kazandırılması için teorik bilgi üzerinde durulması, matematik alanına özgü uygulamaların yapılması, öğretmenlerin sınıf içi uygulamalara dair planlamalar yapmaları, planlamaların değerlendirilmesi ve planlamaya dayalı uygulamalar sonucu, uygulamaların değerlendirilmesi anlayışının hâkim olmasına karar verilmiştir.

3. Öğretim programının öğretmenlerle birlikte incelenmesi için kurs sürecinde öğretmenlere ortaokul matematik öğretim programının çıktısı verilerek öğretim programında kazanımların işlenişi ve teknoloji boyutunun tartışılmasına, ayrıca okul kitabında yer alan BİT’lerden yararlanılan etkinliklerin öğretmenlere sunulmasına karar verilmiştir.

4. Öğretmenlere Geogebra yazılımı kullanım kılavuzu olarak; Hohenwarter ve Hohenwarter’a (2009) ait olan, Doğan ve Karakırık (2011) tarafından Türkçe çevirisi yapılan “Geogebra Kullanım Kılavuzu” temel alınarak geliştirilmiş bir kullanım kılavuzu dağıtılmıştır. Diğer yazılımlara ait kılavuzlarda Doğan ve Karakırık (2013) çalışmasından yola çıkılarak araştırmacı tarafından hazırlanmıştır.

100

5. SAMR modeli kapsamında hazırlanan ders planı örneklerindeki kazanımlar öğretim programında, özellikle geometri Bilgi ve iletişim teknolojileri yardımıyla yapılması önerilen kazanımlar temel alınarak hazırlanmıştır. Dolayısıyla dinamik yazılım kullanılan materyaller; ortaokul matematik öğretim programında yer alan BİT kullanımının önerildiği 5., 6., 7. ve 8. sınıf kazanımları dikkate alınarak ve literatürde dinamik yazılımlarla hazırlanmış materyaller (Akkoç ve Yeşildere-İmre, 2015; Tapan- Broutin, 2010; Baki, 2002; Baki, 2008; Doğan ve Karakırık, 2013; Güven, 2002; Kabaca vd., 2010a; Akkoç, 2006;) incelenerek tasarlanmıştır. Tasarlanan materyallerinin uygulamada kullanılmasına yönelik dinamik yazılımına ilişkin tez çalışması yapmış olan iki uzmanın, hazırlanan materyaller ve ders planları ile ilgili görüşleri alınmıştır. Hazırlanan materyallerin örnekleri Ek-8’de yer almaktadır.

6. Öğretmenlerin çalışma kapsamında SAMR modeli aşamalarına ilişkin gelişimlerini incelemek için öğretmenlerle HİE öncesi ve sonrasında mülakatlar ve gözlemler yapılmıştır. Bu aşamada veri toplama aracı oluşturulurken literatürdeki çalışmalar incelenerek mülakat soruları hazırlanmış ve uzman görüşü alınmıştır. Ayrıca öğretmenler; HİE öncesi, süreci ve sonrasında derslerinde gözlenerek ve alan notları tutularak değerlendirme yapılması amaçlanmıştır. Değerlendirme etkinliklerinin ayrıntılı açıklaması, veri toplama araçları kısmında verilmiştir.

7. Düzenlenen kurslarda süre sınırlı ve ortam kalabalık olduğundan, öğretmenlerin soru soramadıkları ve kurs sonrasında destek alamadıkları için bazı noktaların eksik kaldığı belirlenmiştir. Bu nedenle HİE kurs sürecini bir haftaya sıkıştırılmak yerine; kurs günleri arası boş olacak şekilde kursun zamana yayılması, boş olan günlerde ve kurs sonrasında öğretmenlere koçluğun devam ettirilmesine karar verilmiştir. Kursa katılımı artırmak için kursun saatleri öğretmenlerin derslerinin bitişine göre ayarlanmıştır.