HİPOTEZLERİN TEST EDİLMESİ

Değişkenler ile cinsiyetler arasındaki farklılaşma bulguları arasında, istatistiksel olarak anlamlı ilişki taşıyanlar tablolaştırılmış, anlamsız olanlar elemine edilmiştir. Yapılan araştırmada ayrıca hipotez testine bu kısımda yer veril- miştir.

a) Takip Edilen Haber Sitesinden Vazgeçme ve Cinsiyet Farklılığı İlişkisi

Cinsiyet Evet Hayır Toplam

N % N % N %

Erkek 25 44.6 31 55.4 56 100.0

Kadın 13 19.0 52 80.0 65 100.0

Toplam 38 31.5 83 68.6 121 100.0

P = ,001

Takip edilen haber sitesinden vazgeçme ile cinsiyetler arası ilişkiye bakıldığında istatistiksel anlamda farklılaş- ma gösterdiği saptanmıştır.

Kız öğrencilerin % 80’i sitelerine sadık kalıp, değiştirmediğini söylerken erkek öğrencilerin daha azı % 55.4 sitelerini değiştirmediğini belirtmiştir. Hipotezimiz bu yönüyle desteklenmiştir.

b) Siteden Vazgeçme Nedeni ve Cinsiyet Farklılığı İlişkisi Cinsiyet

Siteyi Kullanma-

ması Tutum Değişi-mi Sitenin Fazla Reklam Alması Diğer Toplam

N % N % N % N % N %

Erkek 31 56.4 3 5.5 11 20.0 10 18.2 55 100.0

Kadın 54 83.1 1 1.5 3 4.6 7 10.8 65 100.0

Toplam 85 70.8 4 3.3 14 11.7 17 14.2 120 100.0

P = ,007

Bir üst sorunun devamı olarak; takip ettiği siteden vazgeçme nedeni olarak, erkeklerin % 56.4’ü sadece siteyi kullanmak istemediklerini belirtirken, bu oran kız öğrencilerde % 83.1’e çıkmaktadır. Hipotezimiz bu anlamda da desteklenmiştir.

c) Sosyal Medyaya Katılım ve Cinsiyet Farklılığı İlişkisi

Cinsiyet Haberlerin Doğruluğunu, Yanlışlığını Tartışma Grupları ile Paylaşma Kesinlikle Ka-

tılmıyorum Katılmıyorum Karasızım Katılıyorum Kesin Katılıyo-rum

N % N % N % N % N %

Erkek 8 14.3 11 19.6 12 21.4 17 30.4 8 14.3

Kadın 2 3.1 15 23.1 21 32.3 25 38.5 2 3.1

Toplam 10 8.3 26 21.5 33 27.3 42 34.7 10 8.3

P = ,025

Bir haberin doğruluğunu ya da yanlışlığını tartışma gruplarıyla tartışan öğrencilerin cinsiyetler arasındaki ayı- rımına bakıldığında istatistiki anlamda bir farklılaşma görülmüştür. Erkek öğrencilerin toplam % 44.7’si gruplara katılımı gerçekleştirirken, kız öğrencilerin sadece % 41.6’sı katıldığını, % 32.3’ü kararsız kaldığını belirtmiştir. Hipo- tezimiz bu anlamda desteklenmiştir.

d) Sosyal Medyaya Katılım ve Cinsiyet Farklılığı

Cinsiyet

Haber Üzerinden Oluşan Sosyal Grupları Sosyal Medya Üzerinden Destekleme Kesinlikle

Katılmıyorum Katılmıyorum Karasızım Katılıyorum Kesin Katılıyorum Toplam

N % N % N % N % N % N %

Erkek 10 17.9 9 16.1 9 16.1 20 35.7 8 14.3 56 100.0

Kadın 1 1.5 8 12.3 23 35.4 21 32.3 12 18.5 65 100.0

Toplam 11 9.1 17 14.0 32 26.4 41 33.9 20 16.5 121 100.0

P = ,004

Haberler üzerinden oluşan sosyal grupları, sosyal medya aracılığıyla desteklerim diyen kız ve erkek öğrencile- rin her ikisi de yaklaşık % 50 ile desteklediğini belirtmelerine karşın, kız öğrencilerin erkeklerden daha fazla kararsız olduğu % 35.4, erkeklerin ise daha fazlasının % 34.0 net olarak katılmama görüşünü belirttiği izlenmiştir.Hipotezi- miz bu anlamda da desteklenmiştir.

SONUÇ

Teknolojiye dayalı iletişim ortamında internet ve sosyal medya, gündelik yaşam pratiklerinin olmazsa olmazı haline gelmiştir. Bilimsel literatürler tarandığında bu konuya farklı yaklaşımların olduğu dikkat çekmektedir. Olum- suz görüşü savunanlarca internet kapitalist sistemin kendi hegemonyasını pekiştirdiği, yanlış bilinci yayan ve rıza üreten bir araç olarak görülmekte ve eleştirilmektedir. Olumlu görüşü savunanlarca ise; internet zaman ve mekan sınırını ortadan kaldıran ve dünyanın büyük ülküsünü gerçekleştirecek bir araç olarak nitelendirilmekte, ekonomik, politik, sosyal ve kültürel entegrasyonun gerçekleşeceğine inanılmaktadır. İnsanlık bu sayede daha bilinçlenip si- villeşecek, kamusal alandaki sorunlar, internet dolayımı ile oluşacak kamu oyu ile, ulusal sınırların ötesine taşınıp, katılım sağlanacak ve demokrasi gelişecektir.

Bu çalışmada her iki bakış açısı da kuramsal kısımda irdelenmiştir. Çalışmanın görgül kısmında ise Ege Üni- versitesi İletişim Fakültesi öğrencilerinin internet kullanım pratikleri sorgulanmıştır.

Araştırma bulguları aşağıda belirtilmektedir.

Araştırma; yaş ortalamaları 19-30 yaş grubu arasında değişen 121 kız ve erkek öğrenci üzerinde gerçekleşti- rilmiştir.

a) Öğrencilerin internet kullanım durumları dikkate alındığında;

- % 97.5 günün internete erişim sağladıkları, % 2.5 gibi azımsanmayacak bir grubunda henüz internete sahip olmadığı görülmüştür.

- Öğrenciler tarafından en fazla 1-8 saat arasında internet kullanıldığı belirtilmiştir. - Yarıdan fazlası 10 yılı aşkın süredir internet kullandığını,

- Sosyal medyayı en fazla anlık erişim, paylaşım ve iletişim olarak algıladıklarını, - İnternete en fazla % 85.2 bilgi edinmek için kullandıklarını ifade etmişlerdir. b) İnternette haber tüketim alışkanlığına bakıldığında;

- İnterneti takip etme nedenlerinin başında ise gündem hakkında bilgi edinmek olduğu, siyasal gündeme ilginin az olduğu,

- Kullandıkları sosyal medya türünün çoğunlukla televizyon olduğu ve internetin ikinci sırada yer aldığı, en çok e-kolay haber sitesi kullanıldığı ve haber sitesinin kullanım nedeni olarak da sektörler hakkında bilgi toplamak olduğu, istatistiki bulgulardan anlaşılmaktadır.

- Öğrencilerin % 82.6’sının haber kaynağını güvenilir bulduklarını,

- % 70.2’si kendi haber kaynağına güven duymaması nedeni ile farklı siteye yöneldiklerini,

- % 68.6’sı sitesine güvenmediği halde kendi sitesine sadık kaldıklarını belirttikleri gözlemlenmiştir. d) Sosyal medya ve katılım söz konusu olduğunda ;

- Sosyal medyadan öğrendiği haberleri başkaları ile paylaşan, çelişen gündemi öğrenmek için farklı kaynaklara yönelen ve farklı gruplarla tartıştığını belirten öğrenciler vardır. Karşıt görüşlerin yer aldığı siteleri daha fazla ziyaret eden, haber üzerinden oluşan çeşitli sosyal grupları sosyal medya üzerinden destekleyen öğrenciler yüzdelik dilimde yarıya yakın bir payı oluşturmaktadır. “İnternet üzerinde birden çok sitedeki gruplarla etkileşim kurarım ve kendi görüşlerime uygun olan sitelerdeki gruplarla iletişim kurarım” görüşlerine öğrencilerin yarıya yakınının katılmadığı gözlenmiştir.

e) Hipotezler;

Araştırmada iki hipoteze yer verilmiştir. Bunlar:

H1: İnternet kullanım durumu, amacı, haber kaynağı olarak internete karşı duyulan güven, sosyal medyaya katılım ile cinsiyetler arası ayırım arasında ilişki olduğu gözlediğinden geçerlidir.

H0: Doğrulanmamıştır. f) İstatistiki sonuçlar;

- Takip edilen haber sitesinden vazgeçme nedeni ile cinsiyetler arasındaki, farklılaşma arasındaki ilişki dikkate alındığında, kız öğrencilerin erkek öğrencilere oranla haber sitelerine sadık kalarak sitelerinden vazgeçmedikleri,

- Kendi haber sitelerinden vazgeçen kız öğrencilerin, erkek öğrencilere göre daha fazla oranda aynı siteyi kul- lanmak istememesinden kaynaklandığını belirttikleri,

- Sosyal medyaya, haberlerin doğruluğunu, yanlışlığını tartışmak için katılan erkek öğrencilerin, kız öğrenci- lerden daha fazla olduğu, buna karşın kız öğrencilerin katılımda kararsız kaldıklarını açıkladıkları,

- Haberler üzerinden oluşan sosyal grupları sosyal medya aracılığı ile destekleyen kız ve erkek öğrencilerin aynı yüzdelik dilimde yer aldığı gözlemlenmiştir.

Belirtilen bu durumlar için hipotezimizin kısmen desteklendiği görülmüştür.

Özetle; İletişim Fakültesi öğrencilerinin, internete yıllardır bilgi ve haber edinme amacı ile yönlendikleri ve sektörler hakkında bilgi sahibi olmak istedikleri, politik olaylara yönelimlerinin az olmasına karşın, sosyal olay- lar konusunda farklı düşüncedeki gruplarla sosyal medyada düşüncelerini paylaşıp, etkileşim kurarak kamuoyunun oluşmasına, yoğun olmamakla birlikte katkı sağladıkları sonucuna ulaşılmaktadır.

KAYNAKÇA