Haçlılar Kudüs’te

1098 yazında Kudüs‟e ilerlemenin doğru olmadığına karar veren Haçlılar Kudüs‟e hareket için 01 Kasım yani Azizler yortusu günü seçmiĢlerdir. Ancak bu tarihte de yola çıkılmamıĢtır.¹⁹⁵ 27 Kasım günü stratejik öneme haiz Naarratünnuman Ģehrine saldırı gerçekleĢtirilmiĢ ve tamamı Müslüman olan Ģehir ele geçirilierek halkı katledilmiĢtir. Haçlılar bu kentte kendilerini doyurmak için insanları yemiĢlerdir.

Tarihçi Radulfus Cadomensis, “Askerlerimiz yetiĢkin Müslümanları yemek

192 IĢın Demirkent, Haçlı Seferleri, Dünya kitapları, Ġstanbul, 2004, s.38-41.

193 Cecile Morrisson, Haçlılar, Çeviren: Nermin Acar, Dost Kitabevi, Ankara,2005, s.33.

194 IĢın Demirkent, Haçlı Seferleri, Dünya kitapları, Ġstanbul, 2004, s.38-41.

195 Piers Paul Read, Tapınak Şövalyeleri, Çeviren: Sultan Gül Erdem, Dost Kitapevi, Ankara,1999, s.94.

90 kazanlarında piĢirdiler, çocukları ĢiĢe geçirip ızgara yaparak yediler” diye yapılanları tasvir etmiĢtir.¹⁹⁶ 13 Ocak 1099 tarihinde Antakya‟dan Kudüs‟e hareket eden Haçlı ordusu, dağların arasından ve Akdeniz kıyısından ilerlemiĢtir. Yerel emirler bu duruma seyirci kalmıĢlardır. ġam, Halep ve Musul‟daki büyük ordularsa bekleyip izlemeyi tercih etmiĢlerdir. Bir yıl önce Kudüs‟ü ele geçiren Fatimi hilafetine yardım etmek iĢlerine gelmemiĢtir.¹⁹⁷ Küdüs‟e yalnızca 16 kilometre uzaklıkta bulunan Kubeyba‟ya 6 Haziran‟da ulaĢmıĢlardır. Yörede bulunan Hıristiyanlar Haçlıları büyük bir memmuniyetle karĢılamıĢ onlara her türlü yardımı yapmıĢlardır. 07 Haziran 1099‟da Haçlı orduları Küdüs surlarının altında ve Ģehri kuĢatmıĢ durumdadırlar.¹⁹⁸

Fatimilerin Kudüs Valisi Ġftiharüddevle Haçlıların kapısına kadar gelmesini endiĢeyle izlemiĢtir ancak Ģehri kaybedeceğini düĢünmemiĢtir. ġehri bir müddet önce Türkler‟den almıĢtır ve çok iyi korunma tahkim etmiĢtir. Güçlü bir ordusu, teçhizatı ve savaĢ makineleri vardır. Mısır‟a haber göndererek yardım da istemiĢtir. Surların dıĢında bulunan yerlerdeki ağaçları kestirmiĢ, kuyuları kapatmıĢtır. Vali‟ye göre hâlihazırdaki durum Haçlıların Kudüs‟ü ele geçiremeyeceğini göstermektedir.¹⁹⁹

Kudüs‟te bulunan Müslümanlara Mısır‟dan gelecek olan yardımın ulaĢması durumunda güç duruma düĢeceklerini bilen Haçlılar biran önce Kudüs‟e girmeyi planlamıĢlardır. Kule ve Mancınık gibi ağır donanımları yoktur ve oldukça zor durumdadırlar. Ġki yıl önce Batı Avrupa‟dan yola çıkan kuvvetin ancak üçte biri hayatta kalmayı baĢarabilmiĢtir. Bu sırada Müslümanların terk etmiĢ olduğu Yafa limanına gelen Ġngiliz gemileri ve iki Ceneviz Kadırgası Haçlıların ihtiyaç duyduğu erzak, mancınık ve kula yapımında kullanılan malzemeleri getirmiĢtir.²⁰⁰ KuĢatma aletlerinin yapımının tamamlanmasıyla birlikte 13/14 Temmuz 1099‟da Haçlılar Kudüs surlarına taarruza geçmiĢlerdir. ²⁰¹ Hicri 492.senenin 23 ġa‟ban, Cuma günü kuĢluk vaktinde (14 Temmuz 1099) Haçlılar Kudüs‟ü ele geçirmiĢlerdir. Sözde Kutsal Hac vazifesini yapacak olan Haçlılar Kudüs‟ü kan gölüne çevirmiĢlerdir.²⁰²

196 IĢın Demirkent, Haçlı Seferleri, Dünya kitapları, Ġstanbul, 2004, s.46,47.

197 Piers Paul Read, Tapınak Şövalyeleri, Çeviren: Sultan Gül Erdem, Dost Kitapevi, Ankara, 1999, s.94,95.

198 Ġhsan Süreyya Sırma, Haçlı Seferleri, Beyan yayınları, Ġstanbul, 2014, s.76,77.

199 IĢın Demirkent, Haçlı Seferleri, Dünya kitapları, Ġstanbul, 2004, s.50.

200 Piers Paul Read, Tapınak Şövalyeleri, Çeviren: Sultan Gül Erdem, Dost Kitapevi, Ankara, 1999, s.95.

201 Fulcherius Carnotensis, Kudüs Seferi (Kutsal Toprakları Kurtarmak), Çeviri: Ġlcan Bihter Barlas, IQ Yayıncılık, Ġstanbul, 2009, s.103,104.

202 Ġhsan Süreyya Sırma, Haçlı Seferleri, Beyan yayınları, Ġstanbul, 2014, s.82,83.

91 Müslümanlar Kubbetüssahra ve Mescidülaksa‟nın bulunduğu kutsal yerlere sığınıp korunmaya çalıĢmıĢlar, ancak onları takip eden Haçlılar kutsal yerleri yağmalamıĢlardır.²⁰³

Yağma ve katliamı kendi gördükleriyle anlatan Piskopos Raymond d‟Agiles olayları Ģöyle aktarmıĢtır:

Nihayet, bizimkilerin surlarla kuleleri elde etmelerinden sonra, yenilenler arasında inanılmaz bazı hadiselere tanık olduk. Bazılarının (Müslümanların) cesetleri, kafaları kesilmiĢ halde yerlerde yatıyordu. Bu durum, gerçekten de, kendileri için, uğramıĢ olabilecekleri en iyi son idi. Bazıları da, oklardan delik-deĢik olmuĢ bir Ģekilde can vermiĢ, kale kulelerinden baĢ aĢağı sarkmakta idiler; bazıları da alevlerden kömürleĢmiĢlerdi. ġehrin sokakları kesilmiĢ kol ve bacaklarla dolmuĢtu., yollarda öylesine ceset bolluğu vardı ki, insanan oralardan geçmesi mümkün olmuyordu.

Solomon‟un tarihi Mabed‟inde (Süleyman Mabedi) bizimkiler öylesine kan akıtmıĢlardı ki, cesetler kızıl bir ummanda yüzüyor, akıntının etkisi ile bir buyana bir Ģu yana sürüklenip duruyorlardı. Sağda solda yüzen bacaklarla kafalar bazen baĢka bir cesede yapıĢıyordu. Ġğrenç bir karmaĢa her yere hâkim olmuĢtu. O bölgede halkı kılıçtan geçirme görevini üstlenmiĢ olan askerlerimizin kendileri de, bir süre sonra, parçalanmıĢ cesetlerden etrafa yayılan pis kokuya dayanamaz olmuĢlardı.²⁰⁴

Haçlıların Küdüs‟de yaptıkları katliam, Ġslam Dünyası tarafından yüzyıllar boyunca unutulmayacaktı. Hâlbuki 638‟de Kudüs Müslümanlar tarafından fethedildiğinde, Halife Ömer, patriğe Hıristiyanların can ve mal güvenliği hakkıda teminat vermiĢti. Hıristiyanlar için kutsal yerler Halife Ömer tarafından gezilmiĢ, bizzat patrik tarafından Kutsal Mezar kilisesinde namaz kılması Ömer‟e teklif edilmiĢti. Hz. Ömer büyük bir vakarla kendisinin burada namaz kılması durumunda Müslümanlar tarafından sürekli mabed haline getirileceğini bu durumunda Hıristiyan dinîne saygısızlık olacağını söyleyerek reddetmiĢtir. Halife Ömer, bir anlaĢma imzalayarak, Hıristiyanların can ve mal güvenliğini garantiye almıĢ, inanç ve ibadet konusunda kimseye baskı yapılmayacağını akit altına almıĢtır.²⁰⁵

Kudüs Haçlılar tarafından tamamen zaptedildikten sonra, Ģehrin yönetimi için çalıĢmalar yapılmıĢ ve sonunda Godefroy de Bouillion Kudüs

203 IĢın Demirkent, Haçlı Seferleri, Dünya kitapları, Ġstanbul, 2004, s.55.

204 H.A.Nomiku, Çeviren: Kriton Dinçmen, Haçlı Seferleri, ĠletiĢim Yayınları, Ġstanbul, 1997, s.

33,34.

205 IĢın Demirkent, Haçlı Seferleri, Dünya kitapları, Ġstanbul, 2004, s.50.

92 kralı seçilmiĢtir. Arnould‟da Kudüs patriği olarak tayin edilmiĢtir. Böylece Kudüs‟te Haçlı hâkimiyeti baĢlamıĢtır.²⁰⁶