Grup Sigorta Poliçesi

Hayat ve sağlık sigorta branşları için geliştirilmiş bir poliçe türüdür. Kişileri bireysel olarak değil, en az onbeş kişi olmak üzere grup halinde tek bir sigorta poliçesi ile güvence altına alınmasına olanak sağlar. Genellikle, ticari, endüstriyel işletme çalışanları, sendika üyeleri veya meslek kuruluşlarının üyelerine uygulanmaktadır.

Dolayısıyla, sigorta poliçesinin her bir sigortalı için ayrı ayrı olmayıp, kurum adına tek bir ana sözleşme şeklinde düzenlenmesiyle maliyetler hem sigortalı/sigorta ettiren ve sigortacı tarafından ekonomik olmaktadır. Grup sağlık sigortalarında süre genellikle bir yıldır. Grup hayat sigortalarında ise asgari süre on yıldır.

Grup sağlık sigorta poliçelerinde, sigorta güvencesi işyerinden ayrılanlar için sona erer. Grup hayat sigortalarında ise, işyerinden ayrılmak sigorta poliçesini sona erdirmeyip, sigortalı, sigorta primini dışarıdan ödemek suretiyle devam edebilme imkanı bulunmaktadır164

.

3.3.6.4. Temditname (Uzatma Belgesi)

Sigorta poliçesinin, süresinin bitmesinden sonra poliçenin otomatik olarak sigortacı tarafından yenilenmesine ve esas sözleşmedeki hükümleri içeren yeni bir poliçe düzenlenmesine uzatma (temditname) ya da yenileme (tecditname) işlemi denilmektedir. Diğer yandan, temdit kavramı hukukta, eski borcun yerine yeni bir borç koyarak, eski borcun ortadan kaldırılmasını ifade etmektedir.

Ancak, sigortacılık uygulamasında, temditnamelerin sigortacının eski borcu yerine yeni bir borç yüklenmesini değil, eski borcun devamının teyidi amacıyla düzenlendiği kabul edilir. Temditname; poliçeyi bir yıl veya daha fazla uzatan, hukuksal olarak, yeni bir poliçenin hazırlanmasıyla aynı sonuçları doğuran bir belgedir.

Yıllık poliçede yazılı sigortalının adı, soyadı, adresi, rizikonun niteliği ve bedeli gibi bilgilerde herhangi bir değişiklik olmadığı sürece poliçe, temditnamelerle yenilenir. Ancak, yukarıda belirtilen koşullarda bir değişiklik olduğu takdirde, poliçe eki ya da yeni poliçe düzenlenmesi gerekmektedir¹⁶⁵.

164

Güvel ve Güvel, s.132-133. 165

3.3.6.5. Zeyilname (Poliçe Eki)

Sigorta poliçesinin yürürlük süresi içerisinde, sözleşme şartlarında veya sigorta konusunun ekonomik değerinde yapılacak herhangi bir değişiklik olması durumunda, yeniden poliçe düzenlemek yerine, ek bir belgenin düzenlenmesine zeyilname denmektedir¹⁶⁶.

Bu belge primli veya primsiz olabileceği gibi, sigorta konusunu oluşturan mal bir başkasına satılabilir, adresi değişebilir ya da rizikoyu ağırlaştıran bir değişiklik olabilir.

Sigortalı malın bir başka kişi adına veya başka adreste devam etmesi sigortacı tarafından sakıncalı görülmüyorsa, bir zeyilname ile mevcut poliçeye bu husular eklenerek, poliçenin yeni koşullarda devamı sağlanabilmektedir.

Diğer yandan, sigortacı yukarıda bahsedilen koşulları kabul etmiyorsa gereken bildirimleri yaparak poliçeyi iptal edebilir. Bu durumda düzenlenen iptal zeyilnamesi ile sigortalıya primleri geri vermek zorundadır.

Sigorta sözleşmesinin koşulları, Sigortacı ile sigortalı arasında yapılacak bir anlaşma ile değiştirilebilir167

.

Zeyilname ile ilgili örnek, belge aşağıdaki tablo 3.1 de gösterilmiştir.

166

Güvel ve Güvel, s. 136. 167

Emre Özkan, “Sigorta Sözleşmesi”, Ferudun Kaya (Ed.), Sigortacılık içinde (77-85), İstanbul: Beta Yayıncılık, 2013, s. 84.

Tablo. 3.1

SİGORTA ZEYİLNAMESİ

S.S. DOĞA SİGORTA KOOPERATİFİ Sigortacının Adresi : Vergi Dairesi ve Nosu

Sigortalı Acente No : Adı-Soyadı : Poliçe No : Sigortalının Adresi : Bitiş Tarihi : Tanzim Tarihi : Süre : Poliçe Başlangıç : Poliçe Bitiş :

Net Prim Gider Vergisi Brüt Prim Tutarı ………… ……… ………

ZEYİLNAMENİN DÜZENLEME NEDENİ İLE İLGİLİ AÇIKLAMA Örnek:

Adres Değişikliği Zeyilnamesi İlave Güvence Prim Farkı Zeyilnamesi Mülkiyet Değişikliği Zeyilnamesi Poliçenin İptal edildiğine dair Zeyilname

SİGORTA ETTİREN TANZİM YERİ VE TARİHİ S.S. DOĞA SİGORTA KOOPERATİFİ (İMZA) (İMZA)

Kaynak: Doğa Sigorta Kooperatifi

3.3.6.6. Hasar Tazminat Makbuzu (İbraname)

Hasar Tazminat Makbuzu/İbraname, onaylanmış bulunan hasar tazminat bedelinin, sigortalıya ve sigortadan menfaat sağlayanlara ödenmesi aşamasında gerekli olan ve hukuki geçerliliği olan bir belgedir. Bu belge sigortacı açısından büyük önem taşımaktadır.

Çünkü bu belge, özellikle sigortalı/sigorta ettiren ve sigortalının kanuni vekiline veya sigortadan menfaat sağlayanlara imzalatılmakta, bu şekliyle ve belgenin içeriği itibariyle sigortalıyı/sigorta ettireni hukuki olarak bağlayıcı olmaktadır.

Bu belge ile sigortalı, sigortacının onayladığı ve hasar tazminatı olarak uygun gördüğü bedeli kabul etmiş sayılır.

Sigortalı/sigorta ettiren, kendisine nakten ve tamamen ödenen tutar ile tüm hasar tazminat bedelini aldığını, bu bedel dışında, sigorta şirketinden hiç bir bedel

talebinde bulunmayacağını, yapılan ödeme sonrası, sigorta şirketinin sigorta sözleşmesinde yer alan tüm yükümlülüklerini sigorta ettirene/sigortalıya karşı tamamen ve eksiksiz olarak yerine getirdiğinin, bu hasar nedeniyle sigorta şirketinin sorumlu bulunduğu her türlü borç, yükümlülük, faiz ve taahhütlerinden şirketi ibra ettiğini kabul etmiş olmaktadır.

Bu nedenle, Hasar Tazminat Makbuzu/ibraname, hasar tazminat bedelinin sigortalıya ödenmesi sonrası ortaya çıkabilecek toplam tazminat tutarı konusundaki sigortalının itirazı hallerinde ve diğer hususlardaki olası uyuşmazlıklarda veya uyuşmazlıkların hukuki alana taşınması durumlarında, sigorta şirketini koruyucu önemli bir işlev görebilecek bir belgedir. Dolayısıla, her türlü hasar tazminat ödemesi sırasında, ödeme öncesi sigorta ettirene/sigortalıya veya yasal vekiline, bu belge mutlaka imzalatılır ve imza sonrası hasar tazminat bedeli sigortacı tarafından ödenir168

. 3.4. SİGORTA TÜRLERİ/BRANŞLARI

14.02.2011 tarihli 6102 sayılı Yeni Türk Ticaret Kanunu, sigorta türlerini Zarar Sigortaları ve Can Sigortaları başlığını taşıyan ikili bir sınıflandırmaya tabi tutmuştur. Bu sınıflandırmada, sigorta türleri aşağıda yer almaktadır169

. 1- Zarar Sigortaları

A) Mal Sigortaları

6102 sayılı T.T.K.’nun 1453-1472 maddeler arasındaki hükümleri içermektedir.

B) Sorumluluk Sigortaları

6102 sayılı TTK.’nun 1473. maddeden başlayıp 1486’ncı madde biten hükümler geçerlidir.

2- Can Sigortaları A) Hayat Sigortası

Anılan kanunun 1487. maddesi ile başlayıp 1506. madde son bulan hükümler kapsamındadır.

B) Kaza Sigortası

168

Mehmet Kâhya, - Hazine Müsteşarlığı Sigorta Denetleme Uzmanı- “ Sigorta Sözleşmelerinde Kullanılan Belgeler” konulu görüşme, İstanbul: 19 Şubat 2014.

Aynı kanunun 1507. maddesi ile başlayıp 1510. maddeye kadarki hükümler ile düzenlenmiştir.

C) Hastalık ve Sağlık

Yine aynı kanunun 1512. maddesi ile başlayan ve 1520. maddeye kadarki hükümler ile düzenlenmiştir.

Diğer yandan, Dünya sigortacılığına paralel olarak ülkemiz mevzuatında uygulanmakta olan sigortacılık faaliyetleri, hayat ve hayat dışı olmak üzere iki ana gruba ayrılmaktadır170. Ölçme ve değerlendirme tekniklerinde farklılıklar olan bu iki branşın birbirinden bağımsız olarak sınıflandırılması yerinde bir ayırımdır171

.

Bu kapsamda, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 5. maddesinin 2’nci bendinde, sigorta şirketleri hayat ve hayat dışı sigorta gruplarından sadece birinde faaliyet gösterebilir hükmü yer almaktadır172

.

Ancak, Hastalık/Sağlık ve Kaza Branşları her iki ana branş altında yer aldığından, hayat dışı branş ve hayat branşı için, sigorta şirketleri teminat vermek kaydıyla faaliyette bulunabilirler173

.

Öte yandan, sigorta branşları 11.07.2007 tarihli ve 26579 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, 2007/1 sayılı “Sigorta Branşlarına İlişkin Tebliğ” ile belirlenmiş olup, bu tebliğe göre, sigorta branşları aşağıda yer aldığı şekilde, Hayat Dışı Grubu için 18, Hayat Grubu için 8 alt branş olarak ayırımlara tabi tutulmuştur174

. 3.4.1. Hayat Dışı Grubu

Bu grup altında yapılabilecek (18) alt branş tazminat ödemeleri, aşağıda sıralanmıştır.

1. Kaza Branşı (meslek hastalıkları dâhil)

a)- Ölme veya yaralanma sonucu toplu veya irat şeklinde tazminat ödemesi

170 T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Sigorta Denetleme Kurulu, Sigortacılık ve Bireysel Emeklilik

Faaliyetleri Hakkında Rapor-2012, Ankara, 2013, s.31.

171

G. Şebnem Uralcan, Temel Sigorta Bilgileri ve Sigorta Sektörünün Yapısal Analizi, 2. Baskı, İstanbul: Bilyay, 2006, s. 64.

172

Resmi Gazete, “Değişik 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu ”, 29.06.2012. s.28338.

173 Feridun Kaya, “Türkiye’de Uygulanan Sigorta Türleri”, Feridun Kaya (Ed.),Sigortacılık içinde (251-414),

İstanbul: Beta Yayıncılık, 2013, s. 252.

b)- Zararın tazmini (*)

c)- (a) ve (b)’nin kombinasyonuna bağlı ödemeler

Kaza Branşı, Hayat Dışı Grubu direkt prim üretimi içerisinde yaklaşı % 4 oranında bir prime sahiptir. Kaza branşı, hayat dışı şirketler ile hayat/emeklilik şirketlerinin birlikte faaliyet gösterebildiği ortak bir alandır. Bu branşta 2012 yılında 22’si hayat/emeklilik şirketi olmak üzere, toplam 54 sigorta şirketi 675.282.000.TL prim üretiminde bulunmuştur175

. 2. Hastalık/ Sağlık Branşı

a)- Hastalık sonucu toplu veya irat şeklinde tazminat ödemesi (hastalık) b)- Tedavi masraflarının tazmini (sağlık)

c)- (a) ve (b)’nin kombinasyonu (hastalık ve sağlık)

Hayat dışı grubu direkt prim üretimi içerisinde %13’lük bir paya sahip olan hastalık /sağlık branşında 2012 yılında, 6’sı hayat/emeklilik şirketi olmak üzere toplam 35 sigorta şirketi 2.207.607.000.TL prim üretiminde bulunmuştur176

. 3. Kara Araçları Branşı

a) Motorlu kara araçlarına gelen zararlar nedeniyle tazminat ödemesi

b) Motorlu araçlar dışındaki kara araçlarına gelen zararlar nedeniyle tazminat ödemesi

Hayat dışı grubu içerisinde direkt prim üretiminde % 27 oranı ile en büyük paya sahip olan kara araçları branşında, 2012 yılında toplam 30 sigorta şirketi prim üretiminde bulunmuş ve tamamı kasko sigortası olmak üzere 4.533.998.000.TL prim üretiminde bulunmuştur177

.

175

T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Sigorta Denetleme Kurulu, Sigortacılık ve Bireysel Emeklilik

Faaliyetleri Hakkında Rapor-2012, Ankara, 2013, s.39.

(*) Tedavi masraflarının teminat dışı kalması için aksine sözleşme yapılabilir 176

T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Sigorta Denetleme Kurulu, Sigortacılık ve Bireysel Emeklilik

Faaliyetleri Hakkında Rapor-2012, Ankara, 2013, s.37.

177 T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Sigorta Denetleme Kurulu, Sigortacılık ve Bireysel Emeklilik