Muhasebe standartları açısından:
Kamu Gözetim Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu’nun yaklaşımları ve uygulamayı yönlendirmek için yayımlayacağı tebliğlerin kapsamı önem taşı-maktadır. Bu bağlamada,
1. TTK da tanımlananlar dışında hangi şirketlerin TMS/TFRS’leri uygulaya-cağını ilan etmelidir.Bunu yaparken de limitleri çok yüksek tutmaması yerinde olur.
2.TMS/TFRS kapsamında olmayan işletmelerin KOBİTFRS/leri uygulaya-cağını ilan etmelidir. Mikro ölçekli işletmeler için ayrı bir arayışa girmemelidir.
Çünkü bu işletmelerde birçok olay olmadığı için esasen o standartları uygula-mayacaklardır. (Konsolide tablo gibi)
3. Standart metinlerinden kullanılan ifadeleri değiştirme hususunu zamana bırakmalı, TMSK döneminde yayımlanan standartları TMS/TFRS, KOBİTFRS aynen ve acilen 01.01.2013 tarihinden önce yürürlükte olduklarını ve uygu-lamada esas alınacağını yayımlamalıdır.(gerekirse tam metinleri yeniden ya-yımlar)
4. 01.01.2013 tarihinde yürürlüğü başlayacak olan ve uluslararasında yayım-lanan IFRS 13 ‘’Fair Value Measurement’’ standardını hemen TFRS 13 olarak yayımlamalıdır.
5. Acil olarak, finansal tablo düzenlerine ilişkin TMSK tarafından hazırlanan taslağı gerekirse güncelleştirerek hemen yayımlamalıdır.
6. Maliye Bakanlığındaki ilgili daire başkanlarıyla ya da doğrudan sayın Mali-ye Bakanı ile temasa geçerek Muhasebe sistemi uygulama genel tebliğinin acil olarak güncellenmiş şekliyle yayınlanmasını talep de bulunmak, gerekirse KGK tarafından bunun yayımlanmasını sağlamak
Denetim Açısından
7. Denetlenecek işletmelerin belirlenmesinde gerekli temasları yaparak, şef-faflığın ve dolayısıyla denetlenmiş tabloların Türkiye ekonomisi için ne kadar önemli olduğunu vurgulayarak , ilgili makamları ikna ederek, Bakanlar Kurulu Kararında denetlenecek işletmelerin kapsamını geniş tutmak ve mümkünse Ti-caret Kanununun ruhunda olduğu gibi sermaye şirketlerinin bu kapsama alın-masını sağlamak üzere girişimlerde bulunmak,
8.Denetim standartlarını yayımlamak. (Bu konuda daha önce TÜRMOB;
SPK tarafından yapılan çalışmalar kullanılabilinir.)
9. KGK Denetçilerin kimler olacağı hususunda tebliğ çıkarırken 3568 sayılı yasayı göz önünde bulundurmalıdır.
3568 sayılı yasa denetim mesleğini de düzenlemiştir. Mali müşavir
sıfatı-Bütün dünya uygulamalarında da böyledir. Yeminli mali müşavirler de bu yetkilerine ilave olarak ayrıca vergi kanunları açısından da Maliye Bakanlığı-nın talepleri doğrultusunda denetim yapmaya yetkili kişilerdir.SMMM ve YMM
‘ler bağımsız denetim yapamaz diye bir düşünce doğru değildir. Değişen koşullara göre bilgilerin yenilenmesi gerekebilir, ancak bu durum tekrar sınavı gündeme getirmez.Mezun olunan bir fakülteden, daha sonra o fakültenin prog-ramı değiştiği için ‘’sizin diplomanız geçersiz , bu fakülte mezunu sayılmasınız için yeni programa göre tekrar sınava gireceksiniz’’ diye bir yaklaşım olamaz.
Vaktiyle SPK’nın bu konuda yaptığı lisanslama sınavları da gereksizdi. Kurum-lar arasında olan bir inatlaşma sonucu ortaya çıkmıştır. Bu konuda KGK düşen görev , TÜRMOB’la işbirliğine girerek yeni mesleğe girecekler için gerekirse sınav konularını ve kapsamlarını yeniden belirlemektir. Ayni şekilde mali müşa-vir olmak için esasen üç yıllık bir staj bulunmaktadır. Tekrar denetçi olacaklarda böyle koşul aramak doğru değildir.3568 sayılı yasa Avrupa Birliğinin 8. Yönerge-sindeki yasal denetçi olacaklarda aranan koşulları taşımaktadır.
KGK’nun bu aşamada yapması gereken, 3568 sayılı yasaya gönderme ya-parak bir tebliğ çıkarmak, ve denetim kalitesinin artırımı ile ilgili düzenlemeler yapmaktır. Örneğin borsadaki şirketlerin, şirket niteliğinde kurulan, asgari olarak belirlenecek denetçi yardımcısı bulunan, YMM Ve SMMM ‘lerin kurduğu şirket-ler tarafından yapılacağı düzenlenebilir. Çalışma kağıtlarının, denetim sürecinin kalitesini artırıcı düzenlemeler yapılabilir.Ancak kimlerin denetçi olacağı hususu, 3568 sayılı yasa kapsamında olanlar olarak belirlenmeli ve 3568 sayılı yasaya gönderme yapılmalıdır.
Ticaret Kanununda yapılması gereken değişiklik
Kanunlarda değişiklik yapmak son zamanlarda çok da zor olmamaktadır.
Dolayısıyla başka kanunlar çıkarken o kanuna ilave olarak özellikle 64. Madde-nin aşağıdaki gibi değiştirilmesi yararlı olacaktır.
‘’MADDE 64- (1) Her tacir, ticari defterleri tutmak ve defterlerinde, ticari iş-lemleriyle malvarlığı durumunu, bu Kanuna göre açıkça görülebilir bir şekilde or-taya koymak zorundadır. Defterler, üçüncü kişi uzmanlara, makul bir süre içinde yapacakları incelemede
işletmenin faaliyetleri ve finansal durumu hakkında fikir verebilecek şekilde,ihtiyaca uygun, gerçeğe uygun şekilde sunumu sağlayacak, anla-şılabilir ve karşılaştırılabilir niteliklere haiz Türkiye muhasebe standartları ile uyumlu bilgi üretecek biçimde tutulur. İşletme faaliyetlerinin oluşumu ve gelişmesi defterlerden izlenebilmelidir.
(2)Tacir, işletmesiyle ilgili olarak gönderilmiş bulunan her türlü belgenin, foto-kopi, karbonlu kopya, mikrofiş, bilgisayar kaydı veya benzer şekildeki bir kopya-sını, yazılı, görsel veya elektronik ortamda saklamakla yükümlüdür.
lanılmaya başlanılmadan önce noter tarafından yapılır. Bu defterlerin izleyen faaliyet dönemlerindeki açılış onayları, defterlerin kullanılacağı faaliyet dönemi-nin ilk ayından önceki ayın sonuna kadar notere yaptırılır. Pay defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla izleyen faaliyet dönemlerinde de açılış onayı yaptırılmaksızın kullanılmaya devam edi-lebilir. Yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defterinin kapanış onayı, izleyen faaliyet döneminin üçüncü ayının sonuna kadar notere yaptırılır. Ticaret şirket-lerinin ticaret siciline tescili sırasında defterlerin açılışı ticaret sicili müdürlükleri tarafından da onaylanabilir. Açılış onayının noter tarafından yapıldığı hâllerde noter, ticaret sicili tasdiknamesini aramak zorundadır. Ticari defterlerin elektro-nik ortamda tutulması halinde bu defterlerin açılışlarında ve yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defterinin kapanışında noter onayı aranmaz. Fiziki ortam-da veya elektronik ortamortam-da tutulan ticari defterlerin nasıl tutulacağı, defterlere kayıt zamanı, onay yenileme ile açılış ve kapanış onaylarının şekli ve esasları Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ve Maliye Bakanlığınca müştereken çıkarılacak tebliğle belirlenir.
(4)Pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ve genel kurul toplantı ve müza-kere defteri gibi işletmenin muhasebesiyle ilgili olmayan defterler de ticari def-terlerdir.
(5) Bu Kanuna tabi gerçek ve tüzel kişiler vergi matrahının tespitinde vergi kanunlarındaki düzenlemelere uymak zorundadırlar.Muhasebe İle Vergi farklılıkları muhasebe karının vergi matrahına dönüşümünü göste-ren tablolarda raporlanır’’
KAYNAKÇA
1.Türk Ticaret Kanunu İle Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü Ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Kanun No. 6335 Kabul Tarihi: 26/6/2012,RG Sayı: 28339, 30 Haziran 2012 .
2. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu, Kabul Tarihi: 13/1/2011, RG Sayı: 27846, 14/02/2011
3. Akdoğan, N.; Akdoğan, M. Uğur , Türk Ticaret Kanunu’nun Kurumsal Yö-netim İlkelerine İlişkin Düzenlemelerinin Sermaye Piyasası Kurulu Tarafından Yayımlanan Kurumsal Yönetim İlkeleriyle Uyumunun Karşılaştırmalı Olarak Analizi, Muhasebe ve Denetime Bakış,sayı 35 2011. S.1-31.
4. Akdoğan Nalan; ‘’Türkiye Finansal Raporlama Standartlarının İşletme-ler Tarafından Uygulanmasının Sağlanmasında Maliye Bakanlığının Tarihi Sorumluluğu’’Muhasebe ve Denetime Bakış,sayı, Kasım 2012.s.1-15
5. TÜRMOB TTK Eğitim Notları
YENİ TÜRK TİCARET KANUNUNDA TÜRKİYE MUHASEBE