Ikinci Oturum
B) 2012 YILI İÇİN UMS/UFRS’LERE GEÇİŞ İŞLEMLERİ
---Tüm işlemlerden sonra kullanılan geçmiş yıllar karları/zararları hesapları karşılıklı olarak netleştirilmesi için aşağıdaki kayıt yapılmıştır.
--- /
---570 GEÇMİŞ YILLAR KAR. 4.300
580 GEÇMİŞ YILLAR ZAR. 4.300
-Geçmiş yıl kar zararının
netleştirilmesi--- / netleştirilmesi-
---B) 2012 YILI İÇİN UMS/UFRS’LERE GEÇİŞ İŞLEMLERİ
2012 yılına ilişkin örnekte verilen bilgiler doğrultusunda gerekli düzeltmeler yapılmadan önce 2011 yılında yapılan düzeltme işlemlerinin 2012 yılına taşın-ması ve iptali işlemlerinin yapıltaşın-ması gerekir. Bu amaçla öncelikle bu işlemlere ilişkin muhasebe kayıtları yapılacak, daha sonra ise 2012 yılı için düzeltmeler yapılacaktır.
B1) 2011 Yılında Düzeltilen UMS/UFRS ile İlgili Hesapların 2012 Yılı Ya-sal Defterlerine Taşınması:
UMS/UFRS kapsamında önceki yılda yapılan düzeltmelerin etkisi ertesi yıla da yansıtılacaktır. Bu amaçla örneğin, önceki yılda banka mevduat hesabına tahakkuk eden faiz gelirleri geçmiş yıllar karı içinde gösterilerek 2012 yılında da gösterilecektir. Diğer taşınması gereken hesap kalemleri ve bunlara ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdadır.
--- /
---102 BANKALAR 1.100
570 GEÇMİŞ YIL. KARLARI 1.100
-Bankalar hesabına ilişkin düzeltmenin taşınması--- / taşınması-
118.10 Ters Repo
570 GEÇMİŞ YIL. KARLARI 40
-Repo hesabına ilişkin düzeltmenin taşınması--- / taşınması- --- /
---580 GEÇMİŞ YILLAR ZARARLARI 121,61
122 ALACAK REESKONTU 121,61
-Alacakların reeskontunun taşınması-
--- / --- /
---580 GEÇMİŞ YILLAR ZARARLARI 1.500
379 DİĞER BORÇ ve GİDER
KARŞILIKLARI 1.500
-Kefalet nedeniyle ayrılan karşılığın taşınması- --- / --- /
---242 İŞTİRAKLER 1.250
570 GEÇMİŞ YIL. KARLARI 1.250
-2011 yılında yeniden değerlenen iştiraklerin
taşınması--- / taşınması- --- /
---580 GEÇMİŞ YILLAR ZARARLARI 2.800
257 BİRİKMİŞ AMORTİSMA. ve
DEĞER DÜŞ. KARŞ. 2.800
-2011’de düzeltilen bina amortismanın taşınması--- / taşınması- --- / ---257 BİRİKMİŞ AMORTİSMAN ve DEĞER
DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI 5.000
570 GEÇMİŞ YIL. KARLARI 5.000
-2011’de düzeltilen taşıt amortismanın taşınması--- / taşınması-
---580 GEÇMİŞ YILLAR ZARARLARI 3.620 472 KIDEM TAZMİN. KARŞI.
570 GEÇMİŞ YIL. KARLARI
1.700 1.920 -2011’deki kıdem tazminatı yükünün
taşınması--- / taşınması- --- /
---285 ERTELENMİŞ VERGİ VARLIĞI 3.236,32
570 GEÇMİŞ YIL. KARLARI 3.236,32
-2011’de hesaplanan ertelenmiş vergi etkisinin
taşınması--- / taşınması- --- / ---524 ÖZKAYNAKLARDA MUHASEBEL. GELİR
GİDERLERE AİT ERTELENMİŞ VERGİ ETKİ. 502,50
485 ERTELENMİŞ VERGİ
YÜKÜMLÜLÜĞÜ 502,50
-Ertelenmiş vergi etkisinin
tespiti--- / tespiti-
---Yukarıdaki 2011 yılından taşınan tutarlar, tek bir muhasebe kaydıyla da top-luca gösterilebilirdi. Taşıma işlemi toptop-luca yapılmak istenirse aşağıdaki gibi bir muhasebe kaydı yapılabilecektir.
GİDERLERE AİT ERTE. VERGİ ETKİSİ 580 GEÇMİŞ YILLAR ZARARLARI
KARŞILIKLARI
472 KIDEM TAZMİN. KARŞ.
485 ERTELENMİŞ VERGİ
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
570 GEÇMİŞ YILLAR KARL.
1.700 502,50 12.546,32 -2011’de ilgili hesapların
taşınması--- / taşınması-
---B2) Taşınan Hesapların Bazılarına İlişkin İptal Kayıtlarının Yapılması:
2011 yılından taşınan hesaplardan bankalar, ters repo işlemlerinin izlendiği diğer menkul kıymetler, reeskontlar, vadeli alışlara ilişkin kayıtlar iptal edilecek-tir. Söz konusu hesaplara ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdadır.
--- /
---642 FAİZ GELİRLERİ 1.100
102 BANKALAR 1.100
-2011 yılından taşınan banka faiz tahakkuku işleminin
iptali--- / iptali- --- /
---642 FAİZ GELİRLERİ 40
118 DİĞ. MENKUL KIYMET. 40
-2011 yılından taşınan ters repo faiz tahakkuku işleminin
iptali--- / iptali- --- /
---122 ALACAK REESKONTU 121,61
642 FAİZ GELİRLERİ 121,61
-2011’den taşınan alacak reeskontunun iptali--- / iptali- --- /
---379 DİĞER BORÇ ve GİDER KARŞILI. 1.500
644 KONUSU KALM. KARŞ. 1.500
-Kefalet nedeniyle ayrılan karşılığın iptali- --- /
---bunlara ilişkin ertelenmiş vergi etkisinin de iptal edilmesi gerekir. 2011 yılında yapılan işlemde söz konusu faiz tahakkukları için 228 TL [=(1.100+40)x %20]
ertelenmiş vergi yükümlülüğü doğmuştu. Yine 2011 yılı geçiş işlemleri sırasında alacak reeskontu için 24,32 TL(=121,61 x % 20), diğer borç ve gider karşılık-ları için ise 300 TL(=1.500 x %20) ertelenmiş vergi varlığı ortaya çıkmıştı. Söz konusu ertelenmiş vergi etkilerinin de iptali gerekmektedir. Bu kalemler nede-niyle oluşan ertelenmiş vergi etkisi netleştirildiğinde 96,32 TL(=300+24,32-228) ertelenmiş vergi varlığının iptal edilmesi gerekmektedir. Bu amaçla aşağıdaki muhasebe kaydı yapılmıştır.
--- /
---691 DÖNEM K/Z VERGİ GİDERİ 96,32
285 ERTELENMİŞ VERGİ VARLIĞI 96,32
-İptal edilen kayıtlara ilişkin ertelenmiş vergi etkisinin de
iptali--- / iptali-
---B3) 2012 Yılına Ait UMS/UFRS Kapsamında Değerleme ve Sınıflama İş-lemlerinin Yapılması:
1) 2012 yılında kambiyo hesaplarının evalüasyona tabi tutulması gerekmek-tedir. Örnek uygulamadaki bilgilere göre yabancı palı mevduata ilişkin 200 TL olumlu kur farkı kaydının yapılmadığı belirtilmiştir. Söz konusu kur farkına ilişkin evalüasyon kaydı aşağıdaki gibi olacaktır:
--- / ---102 BANKALAR
102.40 Vadeli DTH
200
646 KAMBİYO KARLARI 200
-DTH için evalüasyon işleminin yapılması- --- /
---2) 2012 yılı ters repo bakiyelerinin değerlemesine ilişkin muhasebe kaydı:
--- / ---118 DİĞER MENKUL KIYMETLER
118.10 Ters Repo
45
642 FAİZ GELİRLERİ 45
-Ters repo bakiyesinin tahakkuku--
--- /
---102 BANKALAR 102.50 Ters Repo
8.045
118 DİĞ. MENKUL KIYMET.
118.10 Ters Repo
8.045
-Ters repo bakiyesinin tahakkuku--
--- /
---3) 2012 yılı satışlarının 71.000 TL’lik kısmının vadeli yapıldığı, sektördeki geçerli faiz oranının ise % 7 olduğu bilinmektedir. Buna göre, vadeli satışların peşin değeri aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.
NBDS-2012= = 70.402,06 TL
Vadeli satışlarla vade farkı sonrasında elde edilecek faiz geliri ise aşağıdaki gibi olacaktır:
2012 vadeli satışlarına isabet eden faiz tutarı = 71.000-70.402,06 = 597,94 TL
Buna göre gelir tablosunda satışlar kaleminin düzeltilmesi gerekmektedir.
--- /
---600 YURTİÇİ SATIŞLAR 597,94
642 FAİZ GELİRLERİ 597,94
-2012 satışlarının peşin değerinin belirlenmesi- --- /
---31.12.2012 tarihli bilançodaki ticari alacakların toplam tutarı 49.000 TL olup bu alacakların tasarruf değeri geçerli faiz oranıyla aşağıdaki gibi hesaplanacak-tır.
NBDA-2012= = 48.587,34 TL
Hesaplanan reeskont tutarı ve muhasebe kaydı ise aşağıdadır:
2012 yılı alacak reeskontu = 49.000-48.587,34 = 412,66 TL --- /
---642 FAİZ GELİRLERİ 412,66
122 ALACAK REESKONTU 412,66
-2012 yılı alacaklarının reeskonta tabi tutulması- --- /
---hesaplandığı belirtilmiştir. Buna göre 2012 yılı vadeli mal alışları nedeniyle kat-lanılan finansman giderine ilişkin kayıt ve stoklardan satışların maliyetine aktarı-lacak vade farkına ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki gibi oaktarı-lacaktır.
--- /
---780 FİNANSMAN GİDERLERİ 350
153 TİCARİ MALLAR 350
-2012 alışlarının peşin bedeli-
--- / --- /
---153 TİCARİ MALLAR 350
621 SATILAN TİCARİ MALLAR
MALİYETİ 350
-Finansman gideri nedeniyle malın maliyetinin düzeltilmesi-
--- /
---5) UMS/UFRS’ler kapsamında yapılacak herhangi bir işlem yoktur.
6) 2012 yılında iştiraklerin değerinin değiştiğine ilişkin bir bilgi yoktur. Bu ne-denle, UMS/UFRS’ler kapsamında da yapılacak herhangi bir işlem yoktur.
7) 2012 yılı itibariyle maddi duran varlıklara ve amortismanlarına ilişkin hare-ketler aşağıdaki gibi oluşmuştur:
2012
01.01.2012 Giriş Çıkış Yıllık
Amort. Birik.
Amort. 31.12.2012
Binalar 80.000 - - 1.600 33.600 80.000
Taşıtlar 50.000 - 20.000 6.000 30.000 30.000
Demirbaşlar 20.000 40.000 - 12.000 28.000 60.000 B i r i k m i ş
Amortis. -88.000 -19.600 16.000 - - -91.600
2012 yılında işletme binalarını gerçeğe uygun değeri ile değerlemiştir.
31.12.2012 tarihi itibariyle binaların gerçeğe uygun değerinin 95.000 TL olduğu tespit edilmiştir. Binalar için 51.400 TL bir değer artışı olduğu görülmektedir.
Söz konusu değer artışı muhasebeleştirilerek özkaynaklarda 522 MDV Yeniden Değerleme Artışları hesabında izlenecektir.
---den satış kaydı yeni---den yapılacaktır.
--- / ---254 TAŞITLAR
679 DİĞER OLA.DIŞI GELİR ve KARL.
20.000 -Taşıt-1’in satışına ilişkin genel uygulamada
yapılan kaydın
-IFRS düzenlemeleri kapsamında Taşıt-1’in satış
kaydı--- / kaydı-
---Bilindiği gibi kıst amortismanına ilişkin düzelmeler önceki yılda yapılmıştı.
Ancak 2012 yılı için de yeni bir demirbaşın alındığı görülmektedir. Bu maddi duran varlık için de kıst amortisman uygulaması yapılacaktır. Yukarıdaki bilgiler dikkate alınarak; eğer amortismanı devam eden maddi duran varlıklara yeniden UMS/UFRS’lere göre (ay kısıtlı) amortisman ayrılmış olsaydı 2012 yılında de-mirbaşların tutarı şu şekilde olurdu:
MDV’lerin
Demirbaşlar 60.000 28.000 22.000 +6.000 Fazla amortisman Bu bilgiden de anlaşılacağı üzere yeni alınan demirbaşa kıst amortisman uy-gulaması yapılmadığından fazla amortisman ayrılmıştır. Amortismanlara ilişkin düzeltme kaydı aşağıdadır.
--- / ---257 BİRİKMİŞ AMORTİSMAN ve DEĞER
DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI 6.000
770 GEN. YÖNETİM GİDER. 6.000
Demirbaşların amortismanlarının düzeltilmesi --- / -
---dem tazminatı yükünün 13.000 TL olduğu görülmektedir. Ancak kı---dem tazminatı yükü yeniden hesaplandığında 13.200 TL olduğu görülmektedir. Cari döneme isabet eden kısım 3.150 TL’dir. Oysa şirketin kayıtlarına göre 2011 yılında kıdem tazminatı karşılığı hesaplarına yapılan ilave 3.000 TL’dir. Ayrıca bu dönemde işten ayrılan çalışanlara ise 1.500 TL ödendiği görülmektedir. Bu bilgilere göre UMS/UFRS’lere göre yapılacak kıdem tazminatı karşılığı kaydı aşağıdaki gibi yapılacaktır. -2012 yılı kıdem tazminatı yükünün
tespiti--- / tespiti-
---Genel hükümlere göre ayrılan kıdem tazminatı karşılığının iptali yapılması gerekir. Söz konusu muhasebe kaydı aşağıdadır.
--- /
---472 KIDEM TAZMİNATI KARŞILIKLARI 4.500
770 GEN. YÖNETİM GİDER. 4.500
-Genel hükümlere göre ayrılan kıdem tazminatı yükünün
iptali--- / iptali-
---9) 2012 yılında stokların değerine ilişkin bir bilgi yoktur. Bu nedenle, UMS/
UFRS’ler kapsamında da yapılacak herhangi bir işlem yoktur.
B4) UMS/UFRS’ler Kapsamında 2012 Yılı Sonuç Hesaplarının Kapatılması ve Ertelenmiş Vergi Etkisinin Tespiti:
Yapılan düzeltme işlemlerinden sonra 2012 yılında kullanılan sonuç hesapla-rı kapatılarak 690 Dönem Kahesapla-rı veya Zarahesapla-rı hesabına aktahesapla-rılır. Ayhesapla-rıca 2012 yılın-da yasal düzenlemelerle UMS/UFRS’ler arasınyılın-daki farklılıklar nedeniyle oluşa-bilecek ertelenmiş vergi etkisinin tespit edilmesi gereklidir. Dönem kar/zararıyla ilişkili kalemler hesaplanarak tespit edilecek ve bulunan ertelenmiş vergi tuta-rı 691 Dönem Katuta-rı Zaratuta-rı Vergi Gelir/Gideri hesabında vergi geliri veya gideri olarak raporlanacaktır. Ertelenmiş vergi etkisine neden olan kalemler aşağıda verilmiştir.
Bankalar 28.245 20.000 8.245 - 1.649
Diğer Menkul Kıym. 0 8.000 8.000 1.600
-Alacak Reeskontu 421,66 0 421,66 82,53
-Demirbaşlar 38.000 32.000 6.000 - 1.200
Kıdem Tazmi. Karş. 13.200 0 13.200 2.640
-Geçmiş Yıl Zararı 0 4.000 4.000 800
-Dönem Net Zararı 0 2.900 2.900 580
TOPLAM 5.702,53 2.849
FARK(Ertelenmiş Vergi Varlığı) 2.853,53
2012 yılında dönem kar/zararıyla ilişkili toplam ertelenmiş vergi etkisi 2.853,53 TL olarak gerçekleşmiştir. 2012 yılında yapılan işlemler nedeniyle erte-lenmiş vergi varlığı 286,47 TL(=3.1401-2.853,53) azalmıştır. Bu tutar kadar 2011 yılından taşınan ertelenmiş vergi varlığı azalacak ve bu tutar vergi gideri olarak gelir tablosunda dikkate alınacaktır. Bu amaçla aşağıdaki kayıt yapılacaktır.
--- /
---691 DÖNEM K/Z VERGİ GİDERİ 286,47
285 ERTE. VERGİ VARLIĞI 286,47
-Ertelenmiş vergi etkisinin
tespiti--- / tespiti-
---Özkaynaklar ile ilişkilendirilmiş hesapların neden olduğu ertelenmiş vergi et-kisi aşağıdaki gibi hesaplanmıştır.
Binalar 45.200 48.000 2.800 560
-Taşıtlar 15.000 10.000 5.000 - 1.000
İştirakler 16.250 15.000 1.250 - 62,5
MDV Değer
Artışları 51.400 0 51.400 - 10.280
Aktüeryal Kazanç/
Kayıp 1.200 0 1.200 - 240
TOPLAM 560 11.582,50
FARK(Ertelenmiş Vergi
Yükümlülüğü) 11.022,50
1 3.140 TL 2011 yılından taşınan iptal edilen kısmı düşülmüş ertelenmiş vergi varlığıdır. 2011 yılında toplam ertelenmiş vergi varlığı 3.236,32 TL idi. Bu tutar 2012 yılına taşınmakla birlikte iptal edilen hesaplara ilişkin ertelenmiş vergi etkisi de iptal edilmiştir. İptal edilecek ertelenmiş vergi varlığı 96,32 TL olduğu için 2011 yılından taşınan net ertelenmiş varlığı 3.236,32-96,32= 3.140 TL’dir.
lenmiş vergi yükümlülüğünün 2012 yılında arttığı görülmektedir. Buna göre, 2012 yılında özkaynak hesaplarında oluşan ertelenmiş vergi varlığı 10.520 TL’dir(=11.022,50 + 502,50). Bu tutar aynı zamanda 524 Özkaynaklarda Muha-sebeleştirilen Gelir ve Giderlere Ait Ertelenmiş Vergi Etkisi hesabında da izlene-cektir. Söz konusu işleme ilişkin muhasebe kaydı aşağıdadır.
--- / ---524 ÖZKAYNAKLARDA MUHASEBEL. GELİR
GİDERLERE AİT ERTELENMİŞ VERGİ ETKİ. 10.520
485 ERTELENMİŞ VERGİ
YÜKÜMLÜLÜĞÜ 10.520
-Ertelenmiş vergi etkisinin
tespiti--- / tespiti-
---Yapılan tüm işlemlerden sonra kullanılan geçmiş yıllar karları/zararları he-sapları karşılıklı olarak netleştirilmesi için aşağıdaki kayıt yapılmıştır.
--- /
---570 GEÇMİŞ YILLAR KAR. 12.041,61
580 GEÇMİŞ YILLAR ZAR. 12.041,61
-Geçmiş yıl kar zararının
netleştirilmesi--- / netleştirilmesi-