Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakları Koordinasyon Kurulu

117 olan çeĢitle karĢılaĢtırılarak, genetik analiz yöntemlerinin kullanılması, davaların hızlı sonuçlanması açısından önemlidir.¹⁵⁰

118 2.2.5 Emniyet Genel Müdürlüğü

Korsan yayınlarla mücadele çerçevesinde yapılanları takip etmek, istatistiksel bilgileri tutmak, ilgili kurum ve kuruluĢlarla birlikte çalıĢmak, uygulama değerlendirmesi ve genelgeler oluĢturmak için ĠçiĢleri Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Güvenlik Dairesi BaĢkanlığı‟nda Basın Yayın adı altında çalıĢan ġube müdürlüğü bünyesinde 29.10.2003‟te Fikir ve Sanat Eserleri Büro Amirliği kurulmuĢtur.

Sistemin iyi çalıĢması için, görev tanımı doğru olan, hakların hızlı ve etkin bir Ģekilde uygulanmasını sağlayacak uzman kolluk ve yargı organlarının varlığı çok önemlidir. Bu amaçla, Fikir ve Sanat Eserleri Büro Amirliği‟nin görev alanına 01.05.2006 itibarıyla taklit ürünlerle mücadele eklenmiĢ, fikri ve sınaî hak ihlalleri ile mücadele görevinin bir merkezden icra edilmeye baĢlamıĢtır.¹⁵²

23.02.2007‟de Güvenlik Daire BaĢkanlığı KuruluĢ ve ÇalıĢma Yönetmeliği değiĢtirilmiĢ, Basın ve Yayın ġube Müdürlüğü, Fikri Mülkiyet Hakları ve Basın ġube Müdürlüğü yapılmıĢ, Ģube içinde Telif Hakları Büro Amirliği ve Sınaî Mülkiyet Hakları Büro Amirliği kurulmuĢtur.

Taklit ürünlerin ve korsan yayıncılığın en çok görüldüğü Adana, Ankara, Bursa, Diyarbakır, Ġstanbul ve Ġzmir‟de, 2008 yılında, Güvenlik ġube Müdürlükleri içinde Fikri Mülkiyet Hakları Büro Amirlikleri kurulmuĢtur.

Uygulamada bütünlük yaratmak, korsan ve taklitçilikle mücadele etmek, hak sahibi veya vekillerinin ilgili birimlerle iletiĢimde karĢılaĢtıkları problemleri minimize etmek amacıyla, 07.02.2012‟de 6 Ģehirde kurulan Fikri Mülkiyet Hakları Büro Amirlikleri kapatılmıĢ, 81 Ģehirde Fikri Mülkiyet Suçları Büro Amirlikleri kurulmuĢtur. 06.07.2012 itibarıyla Güvenlik Daire BaĢkanlığı KuruluĢ ve ÇalıĢma Yönetmeliği‟nde değiĢiklik yapılmıĢ ve Fikri Mülkiyet Hakları ve Basın ġube Müdürlüğü‟nün adı Fikri Mülkiyet Suçları ve Basın ġube Müdürlüğü olarak değiĢtirilmiĢtir.

152 ĠNANKUL, Hakan, DOĞAN, Kadir Caner, “Modern Devlet ve Türk Polis TeĢkilatı Üzerine Bir Ġnceleme”, Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler AraĢtırmaları Dergisi, Ordu, (2016), s. 197.

119 ġekil 2.6. ĠçiĢleri Bakanlığı KapsamındaFikri Mülkiyet Suçları ile Ġlgilenen Organları

Polis TeĢkilatının fikri mülkiyet suçlarıyla alakalı sürdürdüğü mücadelenin koordinasyonunu yapan Güvenlik Dairesi BaĢkanlığı, tüketicileri ciddi sağlık, güvenlik ve kalite risklerine maruz bırakan taklit ve korsan ürünlere karĢı insanları korumak, yasal olmadıkları için veriye tabii tutulamayan bu ürünlerin topluma istihdam, suç ve sosyal hizmetler açısından risk yaratarak ekonomik büyüme ve kalkınmayı engellemesini önlemek için çalıĢmalar yapmaktadır.

Güvenlik Dairesi BaĢkanlığı;

 Fikir ve sanat eserlerinin izinsiz çoğaltılıp satılmasın engellemek için ilgili kurum, kuruluĢ, meslek birliği ve sivil toplum kuruluĢları ile iĢbirliği yapar;

 Fikri mülkiyet suçları ile mücadele eden kolluk kuvvetlerinin yönetimsel ve teknik kapasitesini güçlendirilerek, yargı, gümrük, sivil toplum kuruluĢları ve diğer kurumlar arasındaki iĢbirliğinin artması için seminer ve eğitimler organize eder;

 Haklarla ilgili uygulamaları yönlendirmek, çözüm üretmek, ilgili kurum ve kuruluĢ faaliyetlerini organize etmek için oluĢturulan kurul ve komisyonlara katılım gösterir.¹⁵³ Emniyet Genel Müdürlüğü Güvenlik Dairesi BaĢkanlığı Merkez ve TaĢra Birimleri KuruluĢ, Görev ve ÇalıĢma Yönetmeliği doğrultusunda Fikri Mülkiyet Hakları ve Basın ġube Müdürlüğü aĢağıdaki yapıya sahiptir:

153 Türk Patent Enstitüsü, Ulusal Fikri Haklar Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2015-2018), Ankara. 2014, s. 22-23.

ĠçiĢleri Bakanlığı

Emniyet Genel Müdürlüğü

Güvenlik Dairesi BaĢkanlığı

Fikri Mülkiyet Suçları ve

Basın ġube Müdürlüğü

120

 ġube Müdürü

 Bürolar Amiri

 Ġdari Büro Amirliği

 Basın ve Yayın Büro Amirliği

 Telif Suçları Büro Amirliği

 Sınaî Mülkiyet Suçları Büro Amirliği

Basın ve Yayın Büro Amirliği‟nin sorumlulukları:

 5187 sayılı Basın Kanunu‟na göre; öngörülen hizmetlerin taĢra teĢkilatı tarafından yapılıp yapılmadığını gözlemlemek, yurtdıĢında basılıp ülkemize sokulan veya burada basılan eserler ve yayınlarla ilgili suç duyuruları ile adli makamların verdiği toplatma kararlarını kaydetmek,

 5681 sayılı Matbaalar Kanunu‟na göre; Ģehirlerde açılan ve kapanan matbaaların yaptıkları iĢlerin takibi ve açılan ve kapanan kayıtlarını tutmak.

Telif Suçları Büro Amirliği‟nin sorumlulukları:

 ġehirlerde, FSEK doğrultusunda öngörülen yasal iĢlemleri yapmak, iĢlemlerin istatistiğini tutmak, ilgili kurum, kuruluĢ ve birimleri yönlendirmek ve koordinasyonu sağlamak,

 5224 sayılı Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi ve Sınıflandırılması Ġle Desteklenmesi Hakkında Kanun‟a göre Ģehirlerde yapılan iĢlemleri takip etmek, Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi ve Sınıflandırılması Kuruluna ĠçiĢleri Bakanlığı adına bir asil üye, bir yedek üye olarak Bakanlık Oluru ile görevlendirme sağlamak,

 1117 sayılı Küçükleri Muzır NeĢriyattan Koruma Kanunu sonrasında kurulan Küçükleri Muzır NeĢriyattan Koruma Kurulu Kararı ile muzır bulunan ve ĠçiĢleri Bakanlığa bildirilen yayınların Ģehirlere duyurusunu yapmak ve sonuçları takip etmek,

 Ahlak ve edebe aykırı nitelikte sesli ve görüntülü eserleri, kaydedildiği materyale bakılmaksızın üreten ve satanlarla ilgili öngörülen hizmetlerin yerine getirilmesini sağlamak.

Sınaî Mülkiyet Suçları Büro Amirliği‟nin sorumlulukları:

 ġehirlerde mevzuat kapsamında öngörülen yasal iĢlemleri yapmak ve takip etmek, istatistiğini tutmak, ilgili kurum, kuruluĢ ve birimleri yönlendirmek, koordinasyonu sağlamak.

121 2.2.6 Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü

Günümüzde fikri mülkiyet ihlali genellikle uluslararası temelde gerçekleĢmektedir ve ulusal sınırlar sıklıkla savunmanın „ön cephesi‟ görevi görür. Yasal korunma altındaki fikri ve sınai eserlerin ülkeye giriĢ-çıkıĢlarına dair gümrük mevzuatında bazı özel düzenlemeler, Türkiye‟nin iç mevzuat ve uluslararası anlaĢmalar sonucu sahip olduğu sorumluluklarını yerine getirmek için yapılmıĢtır.

Fikri ve sınai hakların gümrüklerde korunmasıyla ilgili düzenlemeler 4458 sayılı Gümrük Kanununun 57. Maddesiyle 7.10.2009 tarihli ve 27369 Mükerrer sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinin 100 ve 111. maddelerinde yer alır.

Fikri ve sınai hakların ihlal edilmesiyle alakalı gümrük idaresinin harekete geçmesi için baĢvurular Gümrükler Genel Müdürlüğü‟ne yapılır. Hak sahibi, onun temsilcisi, hakkı kullanmaya yetkili kiĢi ya da hakkı kullanmaya yetkili kiĢinin temsilcisi tarafından baĢvuru yapılabilir.¹⁵⁴

Hak sahibinin yetkilerine tecavüz eden nitelikteki eĢyalarla ilgili;

 hak sahibinin veya temsilcisinin talebiyle,

 veya eĢyanın sahte markalı ya da telif hakkına tabi taklit mal ifadesine uyduğunu gösteren açık delillerle,

iĢlemler re‟sen gümrük idareleri tarafından durdurulur. Bu karar ithalatçı, hak sahibi veya temsilcisine bildirilir.

Olayın niteliğine bağlı olarak ithalatçının veya kamunun hakkını korumak ve kötüye kullanımları önlemek için, gümrük idareleri baĢvuru sahibinden eĢyanın değer oranında bir teminat isteyebilir.

BaĢvuru kabul edildiği zaman Ģikayete konu eĢya serbest dolaĢımdaysa, gümrük idaresinin baĢvuruyu kabul etmesi, eĢyanın muayene edilmeden ithaline izin verilmesi sebebiyle hak sahibine tazminat hakkı doğurmaz. Sahte markalı veya taklit mallarla mücadele çerçevesinde, gümrük iĢlemleri resen durdurulan eĢyadan kaynaklı, ilgili kiĢiler fayda veya zarara uğrarsa, gümrük idaresi yetkilileri sorumlu tutulamaz.

154 T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü, Fikri ve Sınai Hakların Gümrüklerde Korunmasına ĠliĢkin E-BaĢvuru Rehberi, Ankara, 2014, s. 1.

122 Gümrük idaresi aldığı durdurma kararını hak sahibine bildirdikten sonra on gün içinde bu konuda yetkili mahkemede dava açılmaz ya da mahkemeden tedbir kararı çıkmazsa, eĢya hakkında beyan sahibinin talep ettiği gümrük rejimi kurallarına göre iĢlem yapılır. Gümrük iĢlemleri durdurulan eĢya, yetkili mahkemenin kararına göre, tasfiye rejimi hükümleri doğrultusunda imha ya da asli özellikleri değiĢtirilerek satıĢ amacıyla tasfiye edilebilir.¹⁵⁵

2.3 Türkiye Fikri Mülkiyet Sisteminin Yargasal Altyapı: Fikri ve Sınai Haklar