Faktör Analizi

Faktör analizi, çok sayıda değiĢkenin birbiriyle olan iliĢkisini analiz etmede kullanılan bir istatistiksel yaklaĢımdır. Faktör analizinin genel amacı, çok sayıda orijinal değiĢkenden toplanan bilgiyi özetleyerek, en az bilgi kaybıyla, yeni ve karma daha az sayıda boyutlar veya faktörler seti oluĢturmaktır (Gegez, Arslan, Cengiz ve Uydacı, 2003: 288).

Herhangi bir veri setine faktör analizi uygulanabilirliğinin testi, „Kaiser- Meyer-Olkin (KMO) örneklem yeterlilik testi‟ ile ölçülmektedir. Faktör analizinin uygunluğunu gösteren bir indistir. KMO değeri olarak 0.5-1.0 arası değerler kabul edilebilir olarak değerlendirilirken 0.5‟in altındaki değerler faktör analizinin söz konusu veri seti için uygun olmadığının göstergesidir. Ancak, genel olarak araĢtırmacılarca tatminkâr olarak düĢünülen asgari KMO değeri 0.70‟dir (AltunıĢık vd., 2012: 268). Bu çalıĢmada gerçekleĢtirilen faktör analizi sonucunda elde edilen KMO değerleri Tablo 11‟de yer almaktadır. KMO değerlerinin hepsi kabul edilebilir değerlerdir.

Bu çalıĢma ilk aĢamada e-hizmet kalitesi, e-mağaza imajı, e-tatmin ve e- sadakat düzeylerini birlikte içeren 3 bölüme ayrılarak 7 faktörlü bir çözüm bulunmuĢtur. Bununla birlikte faktör çözümünün denetlenmesi faktör yüklenmesi sonucunda toplam 6 soru analiz dıĢında tutulmuĢtur. Sonuçta kalan 42 soru ve 7 faktörden oluĢan bir model elde edilmiĢtir. OluĢturulan bu modele çok değiĢkenli regresyon analizi uygulanmıĢtır.

Tablo 11: DeğiĢkenlere Ait Faktör Analizi Tablosu

Faktörler (Cronbach Alpha (Güvenilirlik Katsayısı)) FAKTÖR YÜKLERĠ Elektronik Hizmet Kalitesi

1.Etkinlik ( ,821 )

1.Site aradığımı bulmamı kolaylaĢtırıyor. ,652

2.Sitenin her noktasında kolayca gezinebiliyorum. ,748

3.ĠĢlemlerimi çok hızlı gerçekleĢtiriyorum. ,548

4.Sitede yer alan bilgiler iyi düzenlenmiĢtir. ,655

5.Sitenin kullanımı kolaydır. ,680

6.ĠĢlemlere kolayca baĢlayabiliyorum. ,602

7.Site iyi organize edilmiĢtir. ,726

2.Sistem Uygunluğu ( ,804 )

8.Site anında yüklenir ve çalıĢır. ,703

9.Sitenin çökmesi gibi bir durumla karĢılaĢmadım. ,889

10.SipariĢ bilgilerini girdikten sonra sayfada donma problemi olmuyor. ,823

3.ĠĢlemleri GerçekleĢtirme ( ,858 )

11.Söz verilen zaman dilimi içerisinde sipariĢler gönderime hazır hale getirilmektedir. ,830

12.SipariĢler söz verilen tarihte gönderilmektedir. ,868

13.SipariĢ verilen ürünler kısa zamanda elime geçmektedir. ,810

14.Ürünlerin gönderimi konusunda gerçek bilgiler verilmektedir. ,484

15.Stoklarında olduğunu ifade ettikleri ürünler gerçekten stoklarında mevcuttur. ,677

16.Ürünlerin teslimi hakkında gerçekçi sözler verilmektedir. ,698

4. Gizlilik ( ,864 )

17.Ġnternet üzerinden gerçekleĢtirilen alıĢveriĢe iliĢkin bilgiler gizli tutulmaktadır. ,854

18.KiĢisel bilgilerim diğer sitelerle paylaĢılmamaktadır. ,871

19.Kredi kartı bilgileri gizli tutulmaktadır. ,890

Total Variance Explained (%) 62,502 KMO Measure of Sampling Adequacy ,801 Bartlett's Test of Sphericity ,000

Elektronik Mağaza Ġmajı ( ,837 )

20.Mağazada satıĢa sunulan ürünlerin üretim kalitesi yüksektir. ,661

21.Mağazada satılan ürünler kalitelidir. ,654

22.Mağazada satılan ürünlerin tasarım kalitesi yüksektir. ,633

23.Mağazada satılan ürünler beklentilerimi karĢılamaktadır. ,609

24.Mağazadan alıĢveriĢ yapmak eğlenmemi sağlıyor. ,620

25.Mağazadan alıĢveriĢ yapmak bana cazip geliyor. ,682

26.Mağazadan alıĢveriĢ yaparken keyifli bir deneyim yaĢıyorum. ,593

27.Mağaza, alıĢveriĢimde bana kolaylık sağlar. ,687

28.Mağaza, alıĢveriĢimde bana zaman kazandırır. ,578

Total Variance Explained (%) 40,812 KMO Measure of Sampling Adequacy ,776 Bartlett's Test of Sphericity ,000

Elektronik Tatmin Düzeyi ve Elektronik Sadakat Düzeyi Elektronik Tatmin Düzeyi ( ,804 )

30.Siteyi alıĢveriĢ için kullandığım için memnunum. ,733

31.Tekrar alıĢveriĢ yapacak olursam, bu site ile ilgili satın alma düĢüncelerim farklı olacak.

,612

32.Bu siteyi tercih etmem akıllıca bir karardı. ,757

33.Satın alma kararımı bu siteden yana kullandığım için kendimi kötü hissediyorum. ,760

34.Bu siteden alıĢveriĢ yaparak doğru olanı yaptığımı düĢünüyorum. ,688

35.Bu siteden alıĢveriĢ yaptığım için mutsuzum. ,709

Total Variance Explained (%) 50,632 KMO Measure of Sampling Adequacy ,786 Bartlett's Test of Sphericity ,000

Elektronik Sadakat Düzeyi ( ,845 )

36.BaĢka bir siteyi kullanmayı nadiren düĢünürüm. ,511

37.Aynı Ģekilde hizmet vermeye devam ettikçe, sanal mağazamı değiĢtirmeyi düĢünmüyorum.

,723

38.AlıĢveriĢ yapmamı gerektiren her zaman aynı siteyi kullanmayı denerim. ,742

39.AlıĢveriĢlerimde kullandığım bu mağaza ilk tercihimdir. ,729

40.Bu siteyi kullanmaktan hoĢlanıyorum. ,713

41.AlıĢveriĢ yaptığım en iyi site burasıdır. ,795

42.Bu sitenin favori alıĢveriĢ sitem olduğunu düĢünüyorum. ,846

Total Variance Explained (%) 53,172 KMO Measure of Sampling Adequacy ,843 Bartlett's Test of Sphericity ,000

Faktör analizi tablosunda görüldüğü gibi çalıĢmada etkinlik ile ilgili 8 soru sorulmuĢtur. Yapılan analizlere göre, analiz öncesi beklenen faktörlerden biri oluĢmamıĢ ve faktörlere oturmayan 5. soru analiz dıĢı bırakılmıĢtır (Bakınız: Ek-1).

Sistem uygunluğuile ilgili toplam 4 soru sorulmuĢtur. Yapılan analizlere göre, analiz öncesi beklenen faktörlerden biri oluĢmamıĢ ve faktörlere oturmayan 9. soru analiz dıĢı bırakılmıĢtır (Bakınız: Ek-1). İşlemleri gerçekleştirme ile ilgili toplam 7 soru sorulmuĢtur. GerçekleĢtirilen analizler sonucunda analiz öncesi beklenen faktörlerden 18 numaralı soru oluĢmamıĢ ve oturmayan bu soru sorular analiz dıĢı bırakılmıĢtır (Bakınız: Ek-1). Gizlilik ile ilgili toplam 3 soru sorulmuĢtur. Analiz sonuçlarında, sorulan üç soru da gizlilik değiĢkeninin altına düĢmüĢtür.

E-mağaza imajı ile ilgili 13 soru sorulmuĢtur. Yapılan analizlere göre, analiz

öncesi beklenen faktörlerden üçü oluĢmamıĢ ve faktörlere oturmayan 4., 12. ve 13. sorular analiz dıĢı bırakılmıĢtır (Bakınız: Ek-1).

Tatmin düzeyi ile ilgili toplam 6 soru sorulmuĢtur. Analiz sonuçlarında,

sorulan altı soru da tatmin düzeyi değiĢkeninin altına düĢmüĢtür. Son olarak sadakat

düzeyi ile ilgili sorulan 7 sorunun hepsi analiz sonuçlarında sadakat düzeyi

değiĢkeninin altına düĢmüĢtür.