Eşyalar ve Sosyal İlişkilerde Minimalist Olmak

Minimalizmin yaşam tarzı haline dönüşme serüveni hem maddi hem manevi alanda gerçekleşmekte, minimalist olmak için yapılması gereken bir dizi kurallara yer verilmektedir. Minimalizm salt eşya ile anılmamakta manevi alanda da ruhsal doyuma ulaşma neticesi taşımaktadır. Dolayısıyla bireylerin manevi alan hazzı için maddi alanlarını değiştirme gayesi kolaylaşmaktadır. Katılımcılarımızın bir kısmı minimalizmi eşyalarda boşluk ve rahatlama hissi olarak açıklarken bir kısmı da insan ilişkilerinde, sosyal mesafelerde vs azaltma olarak tanımlamaktadır:

"Eşyalar işin maddesel yanı. Ben daha çok ruhsal yönüyle ilgileniyorum. Ruhsal yönden arındım. Beni yoran ne varsa çıkardım. Arkadaş, İş, Olumsuz düşünceler… Kendi içime dönüp minimalizmin sadece eşyalardan ibaret olmadığını anladığım andı minimalist olduğum an. İnsan kendi içinde de, konuşmalarında da, düşüncelerinde de sadeleşmeli (E.Ö,27)."

"Eşyalardan kurtulmak geçirdiğim değişimin en küçük parçasıydı. Uzun zamandır temizlikten kozmetiğe kendi ürünlerimi yapıyorum ve var olan

98

ürünlerin ömrünü uzatmak için yeni şeyler öğreniyorum. Aldığım şeylerin 1-2 değil 20-30 sene dayanacak şeyler olmasına özen göstermeye başladım. İkinci el ürünleri tercih ediyorum. Kimyasal ve parfümlü ürünleri evime sokmuyorum. Ürettiğim atık %70-80 civarında düştü. Geri dönüşümü dahi ancak çaresiz olduğum durumlarda tercih ediyorum. Artan tek tüketim kalemim sanırım su. Çünkü eskiden çöpe giden her şey yıkanıp yeniden kullanılan alternatifleriyle değiştirildi. Kısacası, her anlamda çok daha sürdürülebilir bir yaşam tarzına geçiş yaptım" (H.T,28).

Görüşmecilerimizin minimalizmi yaşamın her alanında bulmaları bu alana daha kolay adapte olmalarını sağlamıştır. Hem maddi hem de manevi alanlarda yer alması her bireye hitap ettiğini göstermektedir. Minimalizmi 'sürdürülebilir bir yaşam' olarak adlandırmaları ve dünyaya verilecek herhangi bir zararın karşısında durmaları yeni bir kavramın da ortaya çıkmasını sağlamıştır. 'Sıfır atık' kavramı ile de insanlığın yanında olduğunu belirten minimalizm, doğaya zarar verecek herhangi bir atığın da karşısında durmaktadır. Bununla birlikte doğaya ve bireylere zarar veren her şeyi hayatından çıkarmaya çalışan minimalistler, birçok doğaya ve bireye zarar vermeyen ürünlere yönelmiştir. Dolayısıyla plastik pipet, teflon tencere, pet şişe gibi zararlı ürünler yerine döküm tencere, çelik pipet, çelik termos gibi ürünlere geçiş yapılmıştır. Yeni yaşam alanlarıyla birlikte yeni bir tüketim alanı oluşmuş buna yönelik ürünler üretilerek bu alanı tercih edenler bu alana yönelmişlerdir.

Katılımcımızın eşyaları kendi üretimi bazında sınırlaması ve dünyayı atıktan kurtarma düşüncesindebireysel hareket ederek minimalizmin bu alanı da kapsadığından bahsetmektedir. Pekiminimalist eşya var mıdır?diye sorulduğunda ise;

"Minimalist eşya diye bir şey yok. “zero waste” yani atıksız ürünler var, bir kısmı elimde mevcut: paslanmaz çelik pipet, çelik termos, pamuk çay poşeti, büzülen pamuk meyve-sebze torbaları, taşınabilir paslanmaz çalık çatal-bıçak seti vs. gibi. Fakat bu ürünler de zamanla ihtiyaçlarım doğrultusunda alınmış şeyler. (H.T,28).

Görüşmemiz neticesinde katılımcımızın minimalist eşyaların olmadığını asıl olarak 'sıfır atık' kavramının daha doğru olduğunu vurgulayarak, bu alanda olabilmek için

99

yine bu alanın sahip olduğu ihtiyaçları temin ettiği görülmektedir. Dolayısıyla her alana ait ürünler mevcut olup alana eğilim gerçekleştirilmek istendiğinde ürünlerin de satın alınması gerektiği tespit edilmiştir. Ürünlerin satın alınması ürünün değerinden çok taşıdığı anlamla ilgilidir. Duygusal alanın yoğunlaşması nedeniyle fikirler ve bireyler arasında oluşan anlam, birey ile fikirler arasında kuvvetli bir bağ oluşturmaktadır. Bu bağ belirli kuralların da peşinden gelmesine sebep olmaktadır. Her alana ait ürünlerin üretimi yapılmakta böylelikle duygular fikirlere yön vererek alanla alakalı ürünlerin benimsenmesini kolaylaştırmaktadır (Odabaşı, 2009:116). Bu alana ait minimalist ürünler veya sıfır atık eğilimine ait ürünler de yeni eğilimlerin ürünleri sayılarak yüklenen anlam neticesinde ihtiyaç kategorisinde değerlendirilmektedir. İhtiyaç bazında satın alınan ürünler de tüketimin devamlılığını sağlamaktadır.

Katılımcılarımız minimalizmi, eşyalarla birlikte sosyal hayattaki eksiltmelerle de tanımlamaktadır. Yeni alanlar yeni kurallarla birlikte var olunca o alanı benimseyenler kurallar çerçevesinde yaşamlarını yeniden şekillendirirler. Minimalizm de eşyalarla birlikte insani ilişkilerde de farklılığa neden olan bir eğilimdir. Sadeleşmeye sebep olarak @sadeevim adlı instagram kullanıcısı şöyle bir paylaşım yaparak insanlar ile de bir sadeleşmeye gidilmesi gerektiğini belirtmektedir:

"Yeni bir kişiyle tanışmaktan, o kişiye güvenmekten, o insana hayatımı özetlemekten, o insanın özetin içindeki kırılgan noktalardan beni vurmasından, güven duygumun körelmesinden ve bu kısır döngüden o kadar çok yoruldum ki, artık yeni bir insanla tanışmaya tenezzül bile etmiyorum... Herman Hesse #azinsançokhuzur" adlı bir

paylaşım yaparak sadeleşmeye sebep olan noktanın ne olduğunu ve neleri kapsadığını açıklamaktadır. Minimalizmle birlikte anlamlı yaşam adımlarını anlatan Millburn ve Nicodemus (2018:43), bunun için 5 önemli adımdan bahsetmektedir: Sağlık, ilişkiler, tutkular, gelişim, katkı. Bu alanlara değinirken her bir kavramın içini alabildiğine doldurmuş olması; sağlıktan bahsederken günlük kaç litre su içilmesinden egzersizlere, ilişkiler bölümünde geçmiş ve şimdiki özel ilişkilere varıncaya kadar anlatması minimalizmin hayatın her noktasında yer almak istediğini gözler önüne sermektedir. Dolayısıyla yeni yaşam tarzı minimalist olmak isteyen bireyleri de

100

etkileyerek hayatın her alanına bunu yansıtmayı sağlamış, eşyalardan telefonlara varıncaya kadar bir değişikliğe gidilmiştir:

"Sade yaşamı yalnızca eşyalardan kurtulmak olarak düşünmedim, düşünmemek gerek. Eşyalardan evvel zihinsel bir sadeleşme sureci yaşadım. Zihnimi yoran, kendimi iyi hissettirmeyen ve yük olan yaşanmışlıklar ile düşüncelerden kurtuldum. Bunun dışında samimi

olmayan arkadaşlıklardan, telefon rehberimdeki uzun süredir

görüşmediğim ve kim olduğunu dahi hatırlayamadığım numaralardan, telefonumda kayıtlı fotoğraf ve smslerden, sosyal medyada takip etmekten keyif almadığım ve yararlı bulmadığım hesaplardan da arındım. Eşya alışverişinde ise mesela bir gömlek alacaksam, diğer kıyafetlerim ile giyebileceğim desensiz, kolay ütülenebilen bir gömlek alırım. Ya da bir bardak alacaksam hem bardak hem tatlı kasesi görevi ile kullanabileceğim bu sayede tek eşya ile birden çok işlevi gerçekleştirebileceğim bir bardak aldım. Minimalist eşya demek aslında zarif ve sade hatlara ve az detaya sahip, aynı zamanda kullanışlı olan eşya demektir. Alışverişlerimde bu tarz ürünler tercih etmeye özen gösteririm" (İ.Y).