3. BÖLÜM: KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK VE SATIN ALMA
3.13. Demografik Değişkenler ile Kurumsal Sosyal Sorumluluk ve Tüketici Satın
Bu bölümde yapılacak analizler ile aşağıdaki hipotezler test edilmeye çalışılmıştır: H0 Demografik değişkenler; kurumsal sosyal sorumluluk uygulamalarına yönelik dü- şünceleri ve tüketici satın alma davranışı değişkenini açıklamada istatistiksel olarak anlamsızdır.
H1 Demografik Değişkenler; kurumsal sosyal sorumluluk uygulamalarına yönelik dü- şünceleri ve tüketici satın alma davranışı değişkenini açıklamada istatistiksel olarak anlamlıdır.
H1a (DD) Yaş değişkeni, kurumsal sosyal sorumluluk uygulamalarına yönelik düşünce- leri ve tüketici satın alma davranışını doğrudan ve anlamlı bir şekilde etkilemektedir.
H1b (DD) Medeni durum değişkeni, kurumsal sosyal sorumluluk uygulamalarına yönelik düşünceleri ve tüketici satın alma davranışını doğrudan ve anlamlı bir şekilde etkile- mektedir.
H1c (DD) Eğitim durumu değişkeni, kurumsal sosyal sorumluluk uygulamalarına yöne- lik düşünceleri ve tüketici satın alma davranışını doğrudan ve anlamlı bir şekilde etki- lemektedir.
H1d (DD) Aylık gelir değişkeni, kurumsal sosyal sorumluluk uygulamalarına yönelik düşünceleri ve tüketici satın alma davranışını doğrudan ve anlamlı bir şekilde etkile- mektedir.
H1e (DD) Meslek değişkeni, kurumsal sosyal sorumluluk uygulamalarına yönelik dü- şünceleri ve tüketici satın alma davranışını doğrudan ve anlamlı bir şekilde etkilemekte- dir.
Tablo 19. Demografik Değişkenler – Kurumsal Sosyal Sorumluluk ve Tüketici Sa- tın Alma Davranışı İlişkisi Korelâsyon Analizi
Demografik Değişkenler KSSveTSD Yaş Medeni Durum Eğitim Durumu Aylık Gelir Meslek D em o gr af ik D eğ iş k enl er Yaş Pearson Korelâsyon 1 Anlamlılık. (Sig) N 201 Medeni Durum Pearson Korelâsyon -,517** 1 Anlamlılık. (Sig) ,000 N 201 201 Eğitim Durumu Pearson Korelâsyon ,045 ,118 1 Anlamlılık. (Sig) ,525 ,096 N 201 201 201 Aylık Gelir Pearson Korelâsyon ,263** -,236** ,131 1 Anlamlılık. (Sig) ,000 ,001 ,064 N 201 201 201 201 Meslek Pearson Korelâsyon ,166* ,073 ,226** ,471** 1 Anlamlılık. (Sig) ,019 ,306 ,001 ,000 N 201 201 201 201 201 KSSveTSD Pearson Korelâsyon ,112 ,040 ,216** ,062 ,026 1 Anlamlılık. (Sig) ,115 ,572 ,002 ,384 ,714 N 201 201 201 201 201 201
** Korelâsyon 0.01 düzeyinde anlamlıdır. * Korelâsyon 0.05 düzeyinde anlamlıdır.
Tablo-19 incelendiğinde demografik değişkenlerden eğitim durumu bağımsız değişkeni ile kurumsal sosyal sorumluluk ve tüketici satın alma davranışı ölçeği bağımlı değişkeni arasında anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Demografik değişkenlerden sadece eğitim durumu bağımsız değişkeni ile kurumsal sosyal sorumluluk ve tüketici satın alma davranışı bağımlı değişkeni arasında anlamlı bir ilişki tespit edildiğinden dolayı, bu iki değişken arasındaki etki düzeyini tespit etmek öncelik arz etmektedir. Bu doğrultuda, demografik değişkenlerden eğitim durumu bağımsız değişkenin, kurumsal sosyal sorumluluk ve tüketici satın alma davranışı üzerindeki etki düzeyini, ilişkinin yönünü, şeklini ve bilinmeyen değerlere ait tahminleri tespit etmek amacıyla basit doğ- rusal regresyon analizi gerçekleştirilmiştir.
Tablo 20. Demografik Değişkenler (Eğitim Durumu) – Kurumsal Sosyal Sorumlu- luk ve Tüketici Satın Alma Davranışı İlişkisi Regresyon Analizi ANOVA Tablosu
Model Kareler Toplamı Serbestlik Derecesi (df) Kareler Ortala- ması F p Sig. Regresyon 2,242 1 2,242 9,746 ,000b Artık 45,776 199 ,230 Toplam 48,018 200 a. Bağımlı Değişken: KSS ve TSD
b. Bağımsız Değişkenler: (Sabit), Eğitim Durumu
ANOVA tablosu incelendiğinde F değeri 9,746 ve p değeri ,000 olduğundan H0 hipotezinin reddine karar verilir. Bunun anlamı oluşturulan regresyon modelinin genel olarak anlamlı olduğudur. Diğer bir ifade ile “Eğitim Durumu” bağımsız değişkeni “Ku- rumsal Sosyal Sorumluluk ve Tüketici Satın Alma Davranışı” değişkenini anlamlı dü- zeyde etkilemektedir.
Tablo 21. Demografik Değişkenler (Eğitim Durumu) – Kurumsal Sosyal Sorumlu- luk ve Tüketici Satın Alma Davranışı İlişkisi Regresyon Katsayıları
Model Standardize Edilmiş Katsayılar Standardize Kat- sayılar T Sig. B Std. Hata Beta (Sabit) 2,956 ,120 24,593 ,000 Eğitim Durumu ,107 ,034 ,216 3,122 ,002 Bağımlı Değişken: KSS ve TSD
Tabloya göre bağımsız değişkenin p değerleri 0,05’den küçük olduğundan demog- rafik değişkenlerden eğitim durumu alt değişkeni, kurumsal sosyal sorumluluk ve tüke- tici satın alma davranışı değişkenini anlamlı düzeyde etkilemektedir.
Tablo 22. Demografik Değişkenler (Eğitim Durumu) – Kurumsal Sosyal Sorumlu- luk ve Tüketici Satın Alma Davranışı İlişkisi Regresyon Model Özeti
Model R R
2 Düzeltilmiş R2 Tahminin Std. Hatası
,216a ,047 ,042 ,47962
a. Bağımsız Değişkenler: (Sabit), Eğitim Durumu b. Bağımlı Değişken: KSS ve TSD
Tablo-22 incelendiğinde R ve R2 değerleri modelin açıklayıcılık gücünü göster- mektedir. Yapılan regresyon analizi sonucunda eğitim durumu bağımsız değişkeninin kurumsal sosyal sorumluluk ve tüketici satın alma davranışı değişkenini açıklama oranı %4,7 olarak bulunmuştur. Ayrıca katsayılar tablosu incelendiğinde bu açıklayıcılığının etki düzeyi, ,216’dır. Dolayısıyla yapılan regresyon analizi sonucunda demografik de- ğişkenlerden eğitim durumu değişkeninin, kurumsal sosyal sorumluluk ve tüketici satın alma davranışları üzerinde ,216 kuvvetinde anlamlı bir etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Diğer bir ifade ile katılımcıların kurumsal sosyal sorumluluk anlayışlarının satın alma davranışlarında %21,6 oranında etkiye sahip olduğu söylenebilir.
Tablo 23. Hipotez Test Durumu
HİPOTEZ KABUL
DURUMU H1a (DD) Yaş Değişkeni, Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamalarına yönelik düşünce-
leri ve Tüketici Satın Alma Davranışını doğrudan ve anlamlı bir şekilde etkilemektedir. Ret H1b (DD) Medeni Durum Değişkeni, Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamalarına yöne-
lik düşünceleri ve Tüketici Satın Alma Davranışını doğrudan ve anlamlı bir şekilde etki- lemektedir.
Ret H1c (DD) Eğitim Durumu Değişkeni, Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamalarına yö-
nelik düşünceleri ve Tüketici Satın Alma Davranışını doğrudan ve anlamlı bir şekilde etkilemektedir.
Kabul H1d (DD) Aylık Gelir Değişkeni, Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamalarına yönelik
düşünceleri ve Tüketici Satın Alma Davranışını doğrudan ve anlamlı bir şekilde etkile- mektedir.
Ret H1e (DD) Meslek Değişkeni, Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamalarına yönelik dü-
şünceleri ve Tüketici Satın Alma Davranışını doğrudan ve anlamlı bir şekilde etkilemek- tedir.
SONUÇ VE ÖNERİLER
Sanayi devrimi döneminde işletmeler yoğun olarak maddi çıkarlarının peşindeydi ve işletmeler için fazlaca öneme sahip tek değer işletmeye giren para miktarıydı. Fakat günümüzde rekabetin artması ve buna bağlı olarak değişen yaşam koşulları, insanların işletmelerden beklentileri, tüketim alışkanlıkları, kişilerin eğitim düzeyinin artması ve gelir düzeyindeki iyileşmelere bağlı olarak işletmelerin vizyon ve misyonlarını da za- man içinde değişikliğe uğratmıştır. Bu durumda işletmeler sadece maddi gelirin uzun vadede kalıcı olmadığını bunun yanında manevi bir takım değerlerin işletmeleri ayakta tutacağı görüşüne uygun hareket etmeye başlamışlardır. İşletmeler bu anlamda kurum- sal sosyal sorumluluk faaliyetleri, reklam kampanyaları, sponsorluk gibi etkili iletişim faaliyetlerini işe koşmuşlardır.
Bir halkla ilişkiler faaliyeti olarak kurumların düzenlemiş olduğu sosyal sorumlu- luk uygulamalarının özellikle kadın tüketiciler üzerindeki duygu ve düşünce bakımın- dan incelenmesini bir bütün olarak ele alacak olursak 18-60 yaş arası kadın tüketicilerin sosyal sorumlu işletmelerin gerçekleştirmiş oldukları uygulamalara karşı son derece duyarlı olduğu ve satın alma karar sürecinde de sosyal sorumlu olmayan diğer işletme- lerin ürünlerine göre bu ürünleri daha sık satın alma eğiliminde oldukları görülmüştür. Ayrıca sosyal sorumluluk uygulamaları kadın tüketiciler tarafından bir telafi aracı ola- rak görülmediği gibi bu uygulamaların şirketin kaynaklarını tükettiği görüşünü de be- nimsememektedir. Bunun yerine sosyal sorumluluk uygulamaları şirket kaynaklarına fazladan maliyet yerine, yapılması gereken uygulamalar olarak görüldüğü söylenebilir. Ayrıca sosyal sorumlu işletmeler toplumun yaşam kalitesini artıran başarılı firmalardır görüşü de çalışmadan çıkarılacak diğer bir sonuçtur. Bu durumda kadın tüketiciler tara- fından sosyal sorumluluk uygulamalarının başta toplumun yaşam kalitesini yükseltece- ği, toplum faydasının başat olarak görüldüğü uygulamalar olarak düşünüldüğünde kadın tüketicilerin ürün ve hizmet tercihinde de sosyal sorumlu işletmelere yönelme durumu- nun daha fazla olabileceği söylenebilir. Aynı zamanda kadın tüketicilerin bir işletmenin hem sosyal sorumlu hem de kaliteli ürün ve hizmet üretebileceği düşüncesine sahip ol- duğu görülmektedir.
İşletmenin önemli sorumluluklarından biri de yasal sorumluluklarıdır. Bu anlamda bakıldığında katılımcılar çoğunlukla sosyal sorumlu işletmeleri yasal zorunluluklarını yerine getiren başarılı işletmeler olarak görürler. Ayrıca katılımcıların çoğunlukla satın alımlarda işletmenin sosyal aktivitelerini dikkate aldıkları görülmektedir. Bu doğrultuda işletmelerin toplum ile ilgili olması ve sosyal bir tavır sergilemesi kadın tüketicilerin o işletmeyi tercih etme noktasında önemli bir etken olduğu söylenebilir.
Kadın tüketiciler bir ürün ya da hizmet satın alırken işletmenin sosyal sorumluluk- larına son derece duyarlı hareket etmekte ve sosyal sorumlu işletmelerin ürününü satın almayı bu noktada tercih ettikleri görülmektedir. Bu durumun sosyal sorumlu işletmeler açısından rekabet avantajı yaratmasının yanı sıra kadın tüketicide olumlu duygu ve dü- şünce geliştirme konusunda da son derece etkin bir faaliyet olarak algılanmaktadır. Bu- radan hareketle işletmelerin sosyal sorumluluk faaliyetleri için harcadıkları paranın tü- keticinin düşünce ve inancına yönelik geri dönüşümünün oldukça pozitif olduğu görül- mektedir. Aynı zamanda katılımcıların büyük çoğunlunun etik ve sosyal sorumluluk çerçevesinde davranmayan işletmelerin ürünlerinden kaçındıkları görülmektedir. İşlet- melerin daha etik ve sosyal sorumluluk çerçevesinde hareket ettiklerinde kadın tüketici- lerin onlara yöneleceği, etik ve sosyal sorumlu olma durumunun ürün ve hizmet satın alma noktasında kadın tüketiciyi harekete geçirdiği söylenebilmektedir. Aynı zamanda tüketim seçimlerinde katılımcıların etik değerlere önem veren sosyal sorumlu işletmele- rin ürün ve hizmetinin fiyatı daha yüksek olsa bile yönelebileceğini göstermektedir. Bu durumda sosyal sorumlu ve etik değerlere uygun hareket etmenin kadın tüketici algısın- da fiyattan daha öncelikli bir sırada olduğu söylenebilir. Buna göre iki işletmeden han- gisi bir halkla ilişkiler faaliyeti olarak sosyal sorumluluk ilkesi ile hareket edip etik de- ğerlere uygun davranıyor ise kadın tüketicinin o işletmeyi tercih etme ihtimalinin daha fazla olduğu söylenebilir. Buna anlamda işletmeler sosyal sorumluluk uygulamalarına gereken önemi vermeli ve pazarlama faaliyetlerini bu yönde gerçekleştirmelidirler. Bu anlamda işletmeler, ticari sorumluluğa sahip topluma karşı etik değerleri ön planda tu- tan ürün ve hizmetleri hakkında tüketicisine doğru bilgilendirme yapan ve çevresiyle ilişkilerinde son derece duyarlı, insan haklarına saygılı, ahlaki değerlere önem veren ve kanunda yer alan normlara uyan, yani topluma karşı duyarlı işletmeler haline gelmelidir.
Yapılan araştırmada demografik değişkenlerden eğitim durumu bağımsız değiş- keni ile kurumsal sosyal sorumluluk ve tüketici satın alma davranışı ölçeği bağımlı de- ğişkeni arasında anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Diğer bir ifadeyle eğitim durumu ba- ğımsız değişkeni kurumsal sosyal sorumluluk ve tüketici satın alma davranışı değişke- nini anlamlı düzeyde etkilemektedir. Diğer demografik özelliklere yönelik anlamlı ilişki tespit edilmemiştir.
Kısacası, kurumların sosyal sorumluluk uygulamaları kadın tüketici tarafından olumlu olarak algılanmasının işletmeye uzun vadede olumlu bir katkı sağlayacağı yo- rumu yapılabilir. Bu anlamda işletmeler sosyal sorumluluk uygulamalarını maddi bir yük olarak görmemeli aksine kadın tüketiciyle işletme arasında sağlam bir köprü kura- bileceği bir araç olarak değerlendirmelidir. Kadın tüketicilerin satın alma noktasındaki kararlarının etik davranan işletme yönünde olduğu sonucu göz önünde bulundurulursa işletmeler kar elde ederken etik değerlerinden taviz vermemesi gerektiği yönünde bir öneride bulunulabilir.
Sonuç olarak; sosyal sorumluluk uygulamalarına önem veren işletmelerin, kadın tüketiciler tarafından olumlu algılanması ve satın alma noktasında işletmelerin ürünleri- ni sosyal sorumlu olmayan işletmelerin ürünlerine göre daha fazla tercih edilebilir oldu- ğu sonucuna ulaşılmaktadır. Bu noktada sosyal sorumluluk uygulamalarına önem veren işletmeler kadın tüketiciler tarafından olumlu bir düşünce ve inanca sahiptirler. Buna göre işletmeler sosyal sorumluluk uygulamalarını geleceğe yönelik uzun vadede başarı ve istikrar getirecek önemli bir yatırım olarak görmeli, çalışmalarını bu yönde düzenle- melidir.
KAYNAKÇA
Akbaş, E. (2010). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Uygulamalarının Tüketici Marka Bağlı- lığına Etkisinin Araştırılması,Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale (Yayımlanmamış) Akkoyunlu, Ş. (2013). İşletmelerin Kurumsal Sosyal Sorumluluk Çalışmalarının Marka
Algısı Üzerine Etkisinin Değerlendirilmesi ve Bir Uygulama Örneği, Yük- sek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, (Ya- yımlanmamış).
Aktan, C.C, ve Börü, D. (2007). İşletmeler ve Sosyal Sorumluluk. (Editör: Coşkun Can Aktan). Kurumsal Sosyal Sorumluluk. İstanbul, İgiad Yayınları, 45-61. Aktan, C.C, ve Börü, D. (2008). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Editör: Coşkun Can Ak-
tan s:11-36, İzmir, İgiad yayınları.
Albar, B. Ö. ve Duman, T. (2011), Bir Tüketici Grubu Olarak Kadınların Mağaza Mar- kalı Ürünlere Karşı Tutumları, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilim- ler Fakültesi Dergisi, sayı: 38, Haziran/Aralık, 79-100.
Aslan, V. (2012). Reklam İletilerinde Tüketici Davranışlarını Belirleyen Psikolojik Et- menler: Üniversitelerin Gazete Reklamları Uygulama Örneği, Yüksek Li- sans Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, (Yayımlanmamış)
Ay, Ü. (2003), İşletmelerde Etik ve Sosyal Sorumluluk, Adana: Nobel Kitabevi.
Aydemir, M. (2007). İşletmelerin İşletmelere Karşı Sosyal Sorumlulukları Ve SA 8000
Standardı, İstanbul, http://www.igiad.com/assets/content/files/kurum-
salsosy_file_8317_2012159567.pdf, 14.06.2014).
Bakırcı, F. (1999). Tüketici Karar ve Davranışlarını Belirleyen Faktörler ve İki Grup İlde Tüketim Fonksiyonları ile Mukayesesi, Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Sivas, (Yayımlanmamış).
Ballıoğlu, B. (2012). Sosyal Sorumluluk ve İş Ahlakı, Maltepe Üniversitesi
www.acedemia.edu
Barletta, M. (2004), Marketing to Women Dearnborn Trade Pub
Baş, M. ve Aktepe, C. (2010). Türkiye'ni Beş Havayolu İşletmesinin Marka Değeri Un- surları Açısından İncelenmesi ve Ankara İli Uygulaması. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(2), 69-90.
Başer, U. (2015). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Algısı Üzerine Bir Araştırma, Yaşar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir, (Yayım- lanmamış).
Bayrak, S. (2001). İş Ahlakı ve Sosyal Sorumluluk, İstanbul: Beta Basım Yayın.
Biber, A. (2002). Halkla İlişkilerde Sosyal Sorumluluğun Oluşumu Ve Türkiye’de Sivil Toplum Örgütlerinin Rolü, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Cingöz, A. ve Akdoğan, A. (2012). İşletmelerin Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyet- leri: Kayseri İlinde Bir Uygulama, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:16, Cilt:3 331-349.
Coşkun, G. (2010). Kurumsal Pazarlama ve Sosyal Sorumluluk, Ankara: Nobel Yayın- ları.
Çalışır, Ş. (2004). Pazarlamada Kurum İmajı ve Tüketici Davranışları Açısından İmajın Önemi, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Ensti- tüsü, Balıkesir
Çalışkan, O. ve Ünüsan, Ç. (2011). Otel Çalışanlarının Kurumsal Sosyal Sorumluluk Algısının İş Tatmini ve İşte Kalma Niyetine Etkisi, Anatolia Turizm Araş- tırmaları Dergisi, Cilt:22, Sayı:2, 154-166.
Çelik, A. (2007). Şirketlerin Sosyal Sorumlulukları, Ankara: Nobel Yayınları.
Çelik, Y. (2013). Çalışanların işletmenin kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerine yönelik algısı ile iş tatmini arasındaki ilişki, Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Dalyan, F. (2007). Sosyal Sorumluluğun Temelleri Kurumsal Sosyal Sorumluluk (Edi- tör: Coşkun Can Aktan), İgiad Yayınları s:46-61, İstanbul.
Demirel, D. (2006). Tüketici Davranışları Açısından Satış Promosyonlarının Tüketicile- rin Marka Tercihleri Üzerindeki Etkileri ve Kozmetik Sektöründe Bir Uygu- lama, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Doğan, A. (2009). İşletmelerin Sosyal Sorumluluklarının Tüketici Davranışına Etkisine İlişkin Adana Gaziantep Ve Kahraman Maraş Gıda İşletmelerinde Yapılan Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Kahramanmaraş: Kahraman Maraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Te- zi.(Yayınlanmamış)
Dökmen, Z.Y. (1999), Bem Cinsiyet Rolü Envanteri Kadınsılık ve Erkeksilik Ölçekleri, Türkçe Formunun Psikometrik Özellikleri, Kriz Dergisi, 7(1) 27-40.
Durmaz, T. (2010). Kurumsal Sosyal Sorumluluk Faaliyetlerinin Marka Çağrışımı Ve Kurumsal İtibar Üzerindeki Etkisi Ve Bir İşletme Uygulaması, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir. Durmaz, Y., Oruç R., Kurtlar M., (2011). Kişisel Faktörlerin Tüketici Satın Alma Dav-
ranışlarına Etkisi, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, Cilt:2 Sayı:1, 114-133. Durmuş, B., Yurtkoru, S. E. ve Çinko, M. (2013). Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Ana-
lizi (5.Baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
Erden, D. (1987). İşletmelerin Sosyal Sorumluluğunun Algılanması, Mühendislik ile İktisat ve İşletme Öğrencileri Kıyaslaması, Amme idaresi dergisi cilt:20 sa- yı:2 69-80.
Ersöz, H. (2007). Türkiye’de Kurumsal Sosyal Sorumluluk Anlayışının Gelişiminde Meslek ve Sivil Toplum Kuruluşları, Yayın No:2007-36 (pdf dosyası), İs- tanbul Ticaret Odası.
Eşel, E. (2005). Kadın ve Erkek Beyninin Farklılıkları, Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 15(3), 138-152.
Feyzioğlu, S. (2015). Piyasa Oluşumunda Tüketici Davranışlarının Etkinlik Analizi: Otomotiv Sektörü Üzerine Bir Uygulama, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bi- limler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. (Yayımlanmamış)
Gençyürek, A. (2014). Gelişmekte Olan Ülkelerde Kurumsal Sosyal Sorumluluk ve Fi- nansal Performans İlişkisi:Türkiye Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Ey- lül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir. (Yayımlanmamış).
Gök, B. (2016). Kurumsal İtibar ve Kurumsal Sosyal Sorumluluk İlişkisini Anlatmaya Yönelik Bir Çalışma, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bi- limler Enstitüsü, Bursa. (Yayımlanmamış).
Gray, J. (2003), Men Are From Mars Women Are From Venüs, (Çev: Gülden Şen) 8.basım, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul.
Güldoğan, N. E. (2009). Farklı Sosyo-Ekonomik Düzeydeki Kadın Tüketicilerin Reklam Mesajlarına Karşı Tutumlarının İncelenmesi: Eskişehir İli Uygulaması, Doktora Tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir. (Yayımlanmamış).
Gülez, N. (2014). Üç Kuşak Kadın Tüketicilerin Lüks Marka Taklitlerini Satın Alma Tutumları, Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bi- limler Enstitüsü, Bolu. (Yayımlanmamış).
Gümüş, M. ve Öksüz, B. (2009). İtibar Sürecinde Kilit Rol:Kurumsal Sosyal Sorumlu- luk İletişimi. Journal Of Yasar University, 4(14), 2129-2150.
İlban, M., Akkılıç M., Yılmaz Ö., (2011). Tüketicilerin Beyaz Eşya Satın Alma Karar Sürecinde Marka Algılarına Yönelik Bir Araştırma, Mustafa Kemal Üniver- sitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:8 Sayı:15 s:63-84.
İlban, M.O., Akkılıç, M.E. ve Yılmaz, Ö. (2011). Tüketicilerin Beyaz Eşya Satın Alma Sürecinde Marka Algılarına Yönelik Bir Araştırma Mustafa Kemal Üniver- sitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 63-84.
İslamoğlu, H. (2003). Tüketici Davranışlar, İstanbul: Beta Yayıncılık.
Kağnıcıoğlu, D. (2007). Endüstri İlişkileri Boyutuyla Sosyal Sorumluluk, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yayınları.
Karahan, Ş. (2006). Sorumluluk Kampanyalarının Tüketicilerin Satın Alma Tercihlerine Etkisi, İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Te- zi.(Yayınlanmamış)
Karsu, C. (2014). Makro Pazarlamada Ulusal Strateji Ulusal Strateji, Aydınlanma 1923, Sayı:36, s:12-14
Kelgökmen, İ.D. (2010). İşletmelerin Kurumsal Sosyal Sorumluluk Düzeylerinin Belir- lenmesine Yönelik Bir Literatür Taraması. Ege Akademik Bakış, 10(1), 303-318.
Kocabaş, İ. (2014). Üniversite Öğrencilerinin Gözünde Sosyal Sorumluluk İmajı: Selçuk Üniversitesi Örneği,Yüksek Lisans Tezi, Konya Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. (Yayımlanmamış).
Koçoğlu, C. (2014). İnternet Reklamlarının Tüketici Satın Alma Davranışları Üzerinde- ki Etkisi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Te- zi.(Yayınlanmamış).
Korkmaz, S. (2009). İşletmelerin Sosyal Sorumlulukları, Kocaeli, Umuttepe Yayınları. Lembet, Z. (2013). Markalar Ve Kurumsal Sosyal sorumluluk.
http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr//Markalar Ve kurumsal sosyal sorumlu-
luk pdf Erişim Tarihi:18.06.2016 my.beykoz.edu.tr (Erişim Tarihi:18.08.2016).
Nalbant, E. (2005). İşletmelerde Sosyal Sorumluluk ve İş Ahlakı, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, Cilt:12, Sayı:1, Celal Bayar Üniv. İ.i.b.f. Manisa.
Odabaşı, Y. ve Oyman, M. (2002). Pazarlama İletişimi Yönetimi, (Edit: G. Canan). Es- kişehir: Mediacat Yayınları.
Önen K. ve Tayfun A. (2003). Turistlerin Yerli Halkın Tüketim Davranışlarına Etkileri Üzerine Ampirik Bir Araştırma, Muğla Üniversitesi, Sosyal Bilimler Ensti- tüsü Dergisi, Sayı:10
Özdemir, E. (2005). Kadın Tüketicilere Yönelik Pazarlama Stratejileri ve Bursa İlinde Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa. (Yayımlanmamış).
Özdemir, E. ve Tokol, T. (2008). Kadın Tüketicilere Yönelik Pazarlama Stratejileri, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi 8(2), 57-80.
Özdemir, M. (1989). Stratejik Yönetim ve Çevre Analizleri, Atatürk Üniversitesi İktisa- di İdari Bilimler Fakültesi İşletme Dergisi. 7(3) 3-4 .
Özdemir, Ş. ve Yaman, F. (2007). Hedonik Alışverişin Cinsiyete Göre Farklılaşması Üzerine Bir Araştırma, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, İİBF Dergisi, 2(2) 81-91.
Özgener, Ş. (2000). İş Ahlakı ve Sosyal Sorumluluk İmalat Sanayinde Bir Uygulama, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Özgener, Ş. (2004). İş Ahlakının Temelleri Yönetsel Bir Yaklaşım, İstanbul, Nobel Ya-
yın Dağıtım.
Özgül, T. (2004). İşletmelerde Kalite Olgusunun Yerleşmesinde Sosyal Sorumluluk An- layışının Rolü: Gaziantep’te Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep. (Yayınlanmamış).
Özmen, S. (2009). Kurumsal İmaj ve İtibarın Geliştirilmesinde Sosyal Sorumluluk Kampanyalarının Rolü:Küresel Isınma Üzerine Türkiye’den Bir Örnek ’Do- ğa İçin Garanti Kampanyası’Yüksek Lisans Tezi,İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Öztürk M., Torlak Ö., Tokgöz, N., Ayman M., Özgen E., (2013). Kurumsal Sosyal So- rumluluk. (Editör: Doç. Dr. Mesude Canan Öztürk). Anadolu Üniversitesi, Yayın No:3021, Eskişehir.
Özüpek, N. (2008). Halkla İlişkiler, (Edit: A. Kalender, M. Fidan). Konya: Tablet Ya- yınları.
Papatya, N. (2005). Tüketici Davranışlarıyla İlgili Motivasyon Modelleri: Bir Peraken- de İşletmesinde Temizlik ve Kişisel Bakım Ürünlerine Bağlı Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:10 Sayı:1 s:221-240.
Pelit, E., Keleş, Y., Çakır, M., (2009). Otel İşletmelerinde Sosyal Sorumluluk Uygula-