Davanın İhbarı

Görülmekte olan bir davanın taraflarından birinin, üçüncü bir kişiye bu davayı haber vermesine ve üçüncü kişiden bu davada kendisine yardım etmesini istemesine davanın ihbarı denir203.

Türk Medeni Kanunu’nun 301. maddesine göre; “Babalık davası, Cumhuriyet savcısına ve Hazineye; dava ana tarafından açılmışsa kayyıma; kayyım tarafından açılmışsa anaya ihbar edilir”.

Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 49. maddesi gereğince davanın Cumhuriyet Savcısı ve hazineye ihbar edilmeden katılmalarına imkan tanınmadan, gösterdikleri takdirde delilleri de toplanmadan eksik hasım ve tahkikatla hüküm kurulması usul ve yasaya aykırılık teşkil eder.204

Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nda davanın üçüncü kişilere taraflarca ihbarı öngörülmüş ise de, babalık davasında ihbar taraflarca değil, mahkemece yapılır. Yapılacak ihbarda davanın tarafları, konusu, dava sebebi, davanın bulunduğu safha, davanın ihbar sebebi ve üçüncü kişinin hangi sıfatla davaya katılmasının istendiği açıkça belirtilmelidir205.

Ana tarafından dava açıldığında davanın kayyıma ihbar edilmesi gerektiğinden, çocuğun kayyımının olmadığı durumlarda çocuğa bir kayyım atanarak, atanan kayyımın huzuru ile davaya devam edilmelidir. Kayyım mutlaka vesayet makamı tarafından tayin olunacaktır. Vesayet makamı görevi 5133 s.K. 2. maddesi gereğince yeniden Sulh Hukuk Mahkemesine verildiğinden, babalık davasına bakan Aile Mahkemesi veya bu konuda Hakimler Savcılar Yüksek Kurulunca görevlendirilen

203 _{Kuru, Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, İstanbul 2001, s. 3515.}

204 _{Yargıtay 2. H.D., 28.05.2003 tarih, 2003/4313 E.-2003/7769 K. sayılı kararı; Yargıtay H.G.K.,}

E. 2004/2-746,K. 2005/22, T.2.2.2005 sayılı kararı (Kazancı İçtihat Bilgi Bankası).

Asliye Hukuk Mahkemesi, Aile Mahkemesi sıfatıyla küçüğe kayyım tayini konusunda vesayet makamına ihbarda bulunacak veya davacıya bu konuda önel verilerek kayyım tayin edildiğinde, kayyım davaya dahil edilerek devam edilecek ve çocuğu, atanan kayyım davada temsil edecektir.206

4) Görevli ve Yetkili Mahkeme

Babalık davası, 4787 sayılı Kanunun207 dördüncü maddesi gereğince Aile

Mahkemelerince görülür.208 Aile mahkemesi kurulamayan yerlerde ise bu tür davalar, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenen Asliye Hukuk Mahkemesince bakılır. (4787 s.K. m. 2). Asliye Hukuk Mahkemeleri bu davaya bakarken Aile Mahkemesi sıfatıyla bakacaklardır.209

Babalık davası da soybağına ilişkin davalardan olduğundan bu tür davalar, taraflardan birinin dava veya doğum sırasındaki yerleşim yeri mahkemesinde açılır (T.M.K. m. 283).

5) Yargılama Usulü ve Süreler

Soybağına ilişkin davalarda, dolayısıyla babalık davasında da aşağıdaki kuralar saklı kalmak kaydıyla H.U.M.K. uygulanır (T.M.K. m. 284):

-Hakim maddi olguları resen araştırır ve kanıtları serbestçe takdir eder,

206 _{Özuğur, Ali İhsan, Velayet, Vesayet, Soybağı, Evlat Edinme Hukuku Diğer Eşin Rıza ve}

Onamına Bağlı İşlemler, Ankara, 2007, s. 227.

207 _{4787 Sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev Ve Yargılama Usullerine Dair Kanun;}

Kabul Tarihi: 09.01.2003, R.G.Tarihi: 18/01/2003, R.G. Sayısı: 24997 (U.Y.A.P. Mevzuat Bilgi Bankası).

208 _{Yargıtay 2. H.D. E. 2005/9833, K. 2005/10986, T. 11.7.2005 sayılı kararı:}

“4787 Sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş ve Yargılama Usullerine Dair Kanunun 4/1 maddesi; 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun ikinci kitabından üçüncü kısım hariç olmak üzere (T.M.K. m. 1l8-395, 5133 s.K. m. 2-3) kaynaklanan bütün davaların Aile Mahkemesinde bakılacağını, geçici 1. maddesi de; sonuçlanmamış davaların yetkili ve görevli aile mahkemesine devredileceğini hükme bağlamıştır. Karar bozulmakla sonuçlanmamış hale gelmiştir. Bu açıklama karşısında işin görev yönünün de düşünülmesi zorunludur.”(Kazancı İçtihat Bilgi Bankası).

209 _{Özuğur, Ali İhsan, Velayet, Vesayet, Soybağı, Evlat Edinme Hukuku Diğer Eşin Rıza ve}

-Taraflar ve üçüncü kişiler, soybağının belirlenmesinde zorunlu olan ve sağlıkları yönünden tehlike yaratmayan araştırma ve incelemelere rıza göstermekle yükümlüdürler. Davalı, hakimin öngördüğü araştırma ve incelemeye rıza göstermezse, hakim, durum ve koşullara göre bundan beklenen sonucu, onun aleyhine doğmuş sayabilir.

Burada hakime bazı yetkiler tanındığı gibi üçüncü kişilere de bir takım yükümlülükler getirilmiştir. Bu şekilde babalığın mahkeme hükmüyle belirlenmesinde hakime yardımcı olunmak istenmiştir.210

Türk Medeni Kanunu’nun 337. maddesi uyarınca evlilik dışı ilişkiden doğan çocuğun velayeti anaya ait ise de Kanun koyucu, babalık davasında ananın her zaman çocuğun yararına davranmayacağı ilkesinden hareket ederek küçük için hemen kayyım tayin edilmesini (T.M.K. m. 426/1) ve davanın Cumhuriyet Savcısına, Hazineye; ana tarafından açılmışsa kayyıma; kayyım tarafından açılmışsa anaya ihbarını (T.M.K. m.301/3) ve böylece çocuğun yararının korunmasını öngörmüştür.211

Açılan babalık davasının Cumhuriyet Savcısı ile Hazineye ihbar (H.U.M.K. m. 49) edilmesi gerekir. Davanın Cumhuriyet Savcısı ile Hazineye ihbar edilmeden, bunların katılmasına imkan hazırlamadan, gösterdiği takdirde delilleri de toplamadan yargılama yapılamaz ve hüküm verilemez.212

Babalık davası, çocuğun doğumundan önce veya sonra açılabilir. Ananın dava hakkı, doğumdan başlayarak bir yıl geçmekle düşer.

Çocuğa doğumdan sonra kayyım atanmışsa, çocuk hakkında bir yıllık süre, atamanın kayyıma tebliği tarihinde; hiç kayyım atanmamışsa çocuğun ergin olduğu tarihte işlemeye başlar.

210 _{Akıntürk, Turgut, Türk Medeni Hukuku, Aile Hukuku, C.2, İstanbul, 2002, s.353.}

211 _{Yargıtay 2. H.D., E. 2002/13770, K. 2002/14683, T. 24.12.2002 sayılı kararı (Kazancı İçtihat}

Bilgi Bankası).

212 _{Yargıtay 2. H.D., E. 2002/13770, K. 2002/14683, T. 24.12.2002, sayılı kararı (Kazancı İçtihat}

Çocuk ile başka bir erkek arasında soybağı ilişkisi varsa, bir yıllık süre bu ilişkinin ortadan kalktığı tarihte işlemeye başlar.

Bir yıllık süre geçtikten sonra gecikmeyi haklı kılan sebepler varsa, sebebin ortadan kalkmasından başlayarak bir ay içinde dava açılabilir (T.M.K. m. 303).

VI. Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması