4.5. AYDIN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ STRATEJİK PLAN-PERFORMANS ESASL
4.5.2. Aydın BşB Stratejik Plan, Performans Programı, Bütçe ve Faaliyet Raporu İncelemesi
Aydın Büyükşehir Belediyesi’nin stratejik plan ve performans esaslı bütçeleme ilişkisi belirlenen sorularla değerlendirmeye tabi tutulmuştur.
Tablo 23: Aydın Büyükşehir Belediyesi SP-PEBS İlişkisini Ölçmeye Yönelik Sorular
Aydın Büyükşehir Belediyesi
Stratejik Plan Dönemi 2 0 1 5 - 2 0 1 9 1 Stratejik p la n d a h e d e fle r i g e r ç e k le ştir m e y e y ö n e lik m a liy e t
tah m in leri y a p ılm ış m ıdır? H
2 Stratejik p la n d a m a liy e tle r in h a n g i k a y n a k la rla /g elirlerle
k a r şıla n a ca ğ ın a y ö n e lik ta h m in ler y a p ılm ış m ıdır? H
3 Stratejik p lan d ak i am aç v e h e d e fle r ile ilg ili d ö n e m e ait perform an s
fa a liy e tle r i arasın d a u y u m var m ıdır? E
4 Stratejik p la n d a m a liy e t v e k a y n a k ih tiy a çla rı ile ilg ili y ılla r a ait
b ü tçe v erilerin in oransal k arşılaştırm aların a y e r v e r ilm iş m idir? H 5 Stratejik p lan d ak i k ayn ak ih tiy a c ı y ıllık b ü tçe ta h m in leri ile
örtü şü yor m udur?
V e r i olu ştu ru la m a m ıştır 6 Y ıllık p erform an s program ı m a liy e tle r i ç o k y ıllı stratejik p lan
m a liy e t ta h m in leri ile örtü şü yor m udur?
V e r i olu ştu ru la m a m ıştır 7 P erform an s program ı b ü tçe ile stratejik am aç v e h e d e fle r
d oğru ltu su n d a m ı h azırlan m ıştır? E
8 P erform an s p rogram ın ın m a liy e tle r in in to p la m b ü tç e y e oranı nedir?
(G e n e l Y ö n e tim G id erleri H ariç) % 8 7,35
9
Stratejik p lan , p erform an s program ı v e fa a liy etlerin g e r ç e k le ştir ilm e sin d e p lan lan an g id e r b ü tç e si d ah ilin d e g e r ç e k le ş m iş m idir?
% 6 0 ,5 4
10
F a a liy e t raporlarında stratejik p la n d a a m açlan an v e g e r ç e k le şe n h e d e fle r le b u nlarda m e y d a n a g e le n sap m alara y ö n e lik perform an s so n u ç d e ğ e rlen d irm esi y a p ılm ış m ıdır?
E
11 P erform an s p rogram ın d a b e lir le n e n h e d e fle r in g e r ç e k le şm e oranı
nedir? % 75
Aydın Büyükşehir Belediyesi 2015-2019 dönemi Stratejik Planında maliyet tahmini ve kaynak ihtiyacına yer verilmediğinden 1. ve 2. soruya yanıt verilememiştir. Aydın Büyükşehir Belediyesi 2015 Yılı Sayıştay Performans Denetim Raporu (2016: 30 31) Bulgu -1’de “ Stratejik Planda Tüm Amaç ve Hedefleri içeren Beş Yıllık Tahmini Maliyetlerin Gösterilmemesi” tespitine Aydın Büyükşehir Belediyesi bulguda tespit edilen hususlara katılmakta olup bir sonraki stratejik planda dikkate alınacağını bildirmiştir ayrıca 2018 Yılı Sayıştay Performans Denetim Raporu (2019: 105-106) Bulgu -4’te “ Stratejik Planda Yer alan Amaç ve Hedeflere İlişkin Tahmini Maliyetler ve Kaynakların Gösterilmemiş Olması” tespitine Aydın Büyükşehir Belediyesi “Stratejik
Planda yer alacak amaç ve hedeflerin tahmini maliyetleri ve maliyetlerin karşılanabilmesi için hangi kaynaklardan hangi gelirlerin elde edileceğinin tespiti yapılarak, 2020-2024 dönemi Stratejik Planında tahmini maliyet ve kaynaklar
gösterilecektir" yanıtını vermiştir.
Beş yıllık belirlenen amaç ve hedefler için ortalama ne kadar bütçeye ihtiyaç duyulduğunu gösteren maliyet tahmini ile ilgili dönemdeki gelir tahminlerinin yer aldığı tahmini kaynaklara ilişkin verilerin olmaması; beş yıllık dönemdeki verilerin birbirleriyle olan bağlantısını ölçme konusundaki analizlerimizin kapsamını daraltmaktadır.
Değerlendirmenin başında değinildiği üzere, performans programları stratejik planların özele indirgenmiş hali olduğu için, stratejik plandaki amaç ve hedefler ile yıllık hazırlanan performans programlarındaki faaliyetlerin birbirleriyle uyumlu olması beklenen durumdur. 3. sorunun cevabına ilişkin yapılan incelemede yüksek oranda uyum görülmüştür. Ancak faaliyet isimlerinin, her ne kadar göstergelerde detaylı ve açıklayıcı olsa da, yüzeysel kaldığı görülmektedir. Bu durum Tablo 24’te örneklendirilmektedir:
Tablo 24: Aydın Büyükşehir Belediyesi Stratejik Plan Amaç-Hedef İle
Performans Programı Faaliyet Örnekleri
2015-2019 Stratejik Plan Amaç 1
2015-2019 Stratejik Planda yer alan 1. Amaç 3. Hedef
2015 Performans Programı 1. Amaç 3. Hedefe Ait Faaliyetler K a tılım c ı y ö n e tim a n la y ışıy la , m isy o n u
g e r ç e k le ş-tir e b ilm e k v e v iz y o n a u la şa b ilm e k iç in kuru m sal k a p a site y i g e liştir e r ek
e tk in liğ in i artırm ak
İdare fa a liy e tle r in in etk in ta n ıtım ı ile fark ın d alık yaratm ak
T an ıtım fa a liy e tle r i B ilg ile n d ir m e fa a liy e tle r i
2015-2019 Stratejik Plan Amaç 3
2015-2019 Stratejik Planda yer alan 3. Amaç 2. Hedef
2016 Performans Programı 3. Amaç 2. Hedefe Ait Faaliyetler U lu slararası standartlarda bir k en t y a şa m ı
iç in m o d ern y e r le şim alan ı v e u la şım p la n la rıy la artan ih tiy a çla ra c e v a p v e r e n alt v e ü st y a p ıy ı m o d e r n iz e etm ek
M e v c u t alt v e ü st y a p ın ın
g e liştir ilm e sin i sağ la m a k
A lt y a p ı fa a liy e tle r i
2015-2019 Stratejik Plan Amaç 5
2015-2019 Stratejik Planda yer alan 5. Amaç 4. Hedef
2017 Performans Programı 5. Amaç 4. Hedefe Ait Faaliyetler
K ü ltü rel v e ta rih sel d o k u y a u y g u n , m arka bir k en t yaratm ak iç in , kurum v e k u ru lu şlarla işb ir liğ i iç e r isin d e tu rizm , tarım v e sa n a y in in k en t e k o n o m isin e k a tk ısın ı artırm ak T arım , h a y v a n c ılık v e sa n a y iy i g e liştir m e k iç in p ro jeler y a p m ak v e u y g u la m a k H a y v a n c ılık fa a liy e tle r i K o o p e r a tifç ilik fa a liy e tle r i
2015-2019 Stratejik Plan Amaç 8
2015-2019 Stratejik Planda yer alan 8. Amaç 2. Hedef
2019 Performans Programı 8. Amaç 2. Hedefe Ait Faaliyetler
G en çlerin to p lu m sa l y a şa m d a dah a fa z la v e dah a rahat y e r alm aları, k a lite li zam an g e ç ir m e ler i v e n ite lik li e ğ itim alm aları iç in d e ste k v e r m e k
K e n t iç in g e liş tir ile c e k p rojelere ü n iv ersite g e n ç liğ in in
k a tılım ın ı sağ la m a k
G e n ç lik h iz m e tle r i fa a liy e tle r i
Kaynak: Aydın Büyükşehir Belediyesi 2015-2019 Stratejik Planı, 2015-2016
2017 ve 2019 Performans Programları
Stratejik planda maliyet tahminine ve kaynak ihtiyacına yer verilmediğinden bütçe verileri, performans programı maliyetleri ile herhangi bir karşılaştırma yapılabilmesi söz konusu değildir ve dolayısıyla 4. 5. ve 6. sorulara yanıt verilememiştir.
7. sorunun cevabı olarak, Tablo 24’de örnekleri verilen performans programlarında yer alan faaliyetler incelendiğinde, stratejik amaç ve hedefler doğrultusunda hazırlandığı görülmektedir.
5018 sayılı K anun’un en temel ilkelerinden olan hesap verebilirlik ve şeffaflık ilkesinin gereklerinden birisi olarak, performans programındaki maliyet tahminlerinin ilgili yıl bütçeleri ile uyumunun yüksek olması gerekmektedir. Diğer bir deyişle bütçede öngörülen ödeneklerin, genel yönetim giderleri dışındaki kısmının karşılığı olarak bir faaliyet gösterilmelidir. 8. sorunun cevabı olarak Aydın Büyükşehir Belediyesi, beş yıllık stratejik plan dönemindeki bütçeler toplamının ortalama % 87,35’ini performans programlarında faaliyetlendirerek ve geriye kalan kısmın genel yönetim giderleri olarak göstererek performans esaslı bütçelemede çok iyi bir oran yakalamıştır.
Tablo 25: Aydın Büyükşehir Belediyesi Performans Maliyet Tahminleriyle İlgili
Yıllara Ait Bütçe Tahminleri
Yıllar Performans Maliyet
Tahminleri Bütçe Tahminleri
Uyum Yüzdesi (%) 2015 6 6 0 .8 1 1 .1 7 4 ,3 5 7 4 3 .0 6 6 .9 6 0 ,3 5 8 8 ,9 3 2016 6 7 7 .6 4 8 .0 0 0 ,0 0 8 1 0 .2 0 3 .0 0 0 ,0 0 8 3 ,6 4 2017 8 1 7 .0 8 3 .0 0 0 ,0 0 9 2 0 .0 0 0 .0 0 0 ,0 0 8 8 ,8 1 2018 8 2 5 .6 6 4 .0 0 0 ,0 0 9 3 5 .0 0 0 .0 0 0 ,0 0 8 8 ,3 1 2019 8 2 5 .6 9 9 .0 0 0 ,0 0 9 5 0 .0 0 0 .0 0 0 ,0 0 8 6 ,9 2 Toplam 3.806.905.174,35 4.358.269.960,35 87,35
Aşağıda bütçe tahminlerinin hangi ölçüde gerçekleştiği incelenmiştir.
Tablo 26: Aydın Büyükşehir Belediyesi Gider Bütçesi Gerçekleşmeleri
Yıllar Tahmini Bütçe Gerçekleşen Gerçekleme
Oranı (%) 2015 7 4 3 .0 6 6 .9 6 0 ,3 5 2 9 4 .6 5 2 .1 4 4 ,0 6 3 9 ,6 5 2016 8 1 0 .2 0 3 .0 0 0 ,0 0 5 3 3 .3 9 0 .5 1 1 ,2 0 6 5 ,8 3 2017 9 2 0 .0 0 0 .0 0 0 ,0 0 4 4 2 .1 1 1 .8 8 7 ,6 3 4 8 ,0 6 2018 9 3 5 .0 0 0 .0 0 0 ,0 0 7 4 3 .2 9 9 .1 4 7 ,8 8 7 9 ,5 0 2019 9 5 0 .0 0 0 .0 0 0 ,0 0 6 2 4 .9 9 7 .6 0 2 ,8 8 6 5 ,7 9 Toplam 4.358.269.960,35 2.638.451.293,65 60,54
Gider bütçesi gerçekleşmelerine bakıldığında 9. sorunun cevabı olarak Aydın Büyükşehir Belediyesi’nin bütçe gerçekleşme oranı %60,54 ile orta seviyede kalmıştır.
Aydın Büyükşehir Belediyesi faaliyet raporlarında performans sonuç değerlendirme tablolarına yer verilmiştir. 10. sorunun cevabı olarak 2015-2019 yılları arasındaki faaliyet raporları Aydın özelinde incelendiğinde her yıl performans sonuç değerlendirmelerinde, gösterge gerçekleşmelerine yer verildiği görülmektedir. 11. sorunun cevabı olarak ortalama her yıl gösterge gerçekleşmelerinin % 60’ında hedefin gerçekleştiği, % 30’unda hedeften sapmaların olduğu ve % 10’unda hedefin tamamen gerçekleşmediği tespit edilmiştir. Genel olarak % 75’lik bir başarı ortalaması yakalandığı görülmektedir.
Tablo 27: Aydın Büyükşehir Belediyesi 2015-2019 Dönemi SP-PEBS İlişkisi
Değerlendirme Tablosu
Aydın Büyükşehir Belediyesi
2015-2019 Stratejik Plan Dönemi SP-PEBS İlişkisi Değ. Puanı Aydın BşB Puanı
1 Stratejik p la n d a h e d e fle r i g e r ç e k le ştirm e y e
y ö n e lik m a liy e t ta h m in leri y a p ılm ış m ıdır? H 15 0
2
Stratejik p la n d a m a liy e tle r in h an gi
k a y n a k la rla /g elirlerle k a r şıla n a ca ğ ın a y ö n e lik ta h m in ler y a p ılm ış m ıdır?
H 15 0
3
Stratejik p lan d ak i am aç v e h e d e fle r ile ilg ili d ö n e m e ait p erform an s fa a liy e tle r i arasında u y u m var m ıdır?
E 6 ,8 7 5 6 ,8 7 5
4
Stratejik p la n d a m a liy e t v e k ayn ak ih tiy a çla rı ile ilg ili y ılla r a ait b ü tçe v erile r in in oransal k arşılaştırm aların a y e r v e r ilm iş m idir?
H 6 ,8 7 5 0
5 Stratejik p lan d ak i k ayn ak ih tiy a c ı y ıllık b ü tçe ta h m in leri ile örtü şü yor m udur?
V eri o lu ştu ru la
m a m ıştır
6 ,8 7 5 0
6
Y ıllık p erform an s program ı m a liy e tle r i ç o k y ıllı stratejik p lan m a liy e t ta h m in leri ile örtü şü yor m udur?
V eri o lu ştu ru la
m a m ıştır
6 ,8 7 5 0
7 P erform an s program ı b ü tçe ile stratejik am aç v e
h e d e fle r d oğru ltu su n d a m ı h azırlan m ıştır? E 6 ,8 7 5 6 ,8 7 5
8
P erform an s p rogram ın ın m a liy e tle r in in to p la m b ü tç e y e oranı nedir? (G e n e l Y ö n e tim G id erleri H ariç)
% 87,35 6 ,8 7 5 6 ,0 0
9
Stratejik p lan , p erform an s program ı v e fa a liy e tle r in g e r ç e k le ştir ilm e sin d e p lan lan an g id e r b ü tç e si d a h ilin d e g e r ç e k le ş m iş m idir?
% 6 0 ,5 4 6 ,8 7 5 4 ,1 6
10
F a a liy e t raporlarında stratejik p la n d a am açlan an v e g e r ç e k le ş e n h e d e fle r le bunlard a m e y d a n a g e le n sap m alara y ö n e lik p erform an s so n u ç d e ğ e r le n d ir m e si y a p ılm ış m ıdır?
E 15 15
11 P erform an s p rogram ın d a b e lir le n e n h e d e fle r in
g e r ç e k le şm e oranı nedir? % 75 6 ,8 7 5 5 ,1 5
Toplam: 44,06
Aydın Büyükşehir Belediyesinin stratejik plan - performans esaslı bütçeleme ilişkisi, bu tez için yapılan tüm inceleme kriterleri genelinde 44,06 puan alarak zayıf bir uyum yakalamıştır.
4.6. DENİZLİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ STRATEJİK PLAN-PERFORMANS