Araştırmacının bu çalışmada, sosyal bilim araştırmacısı ve akademik koç olarak iki rolü bulunmaktadır. Bu bölüm öncelikle bu iki rolün kapsamına göre detaylandırılacaktır:
3.2.1. Sosyal Bilim Araştırmacısı Olarak Araştırmacının Rolü
Son yıllarda yapılan çeşitli ulusal ve uluslararası sınavların sonuçları değerlendirildiğinde, öğrencilerin özellikle matematik alanında başarışız oldukları görülmektedir. Bu başarısızlığa neden olan etmenler, kanun yapıcılar başta olmak üzere, akademisyenler ve alanda çalışan uzmanlar tarafından irdelenmektedir. Konu ile ilgili her türlü yayında, sözlü ve yazılı basında ve hatta sosyal medyada başarısızlık sebeplerinin başında eğitim sistemine yön veren öğretmenler gösterilmektedir.
Büyük ölçekli sınavların öğretmenler üzerinde oluşturduğu baskı, öğretmenleri, aslında günümüz eğitim sisteminde de benimsenmeyen ve öğretmenler tarafından da onaylanmayan ezberci ve sonuç odaklı yöntemlere itebilmektedir. Kendisi de öğretmen olan araştırmacı, tez konusu belirlerken bu düşünceyle çalışmalarına başlamış, ancak alan yazına hâkimiyeti, bilgi ve görgüsü arttıkça asıl meselenin bu baskıdan çok öğretmenlerin mesleki eğitim ihtiyaçlarının karşılanamaması olduğu kanaatine vararak çalışmalarını bu yönde sürdürmeye karar vermiştir. Araştırmacı yüksek lisans çalışmasını (Taşkireç, 2002) uygulamalı matematik alanında tamamlamıştır. Dolayısıyla sosyal bilimler alanında nispeten tecrübesiz olduğu düşünülebilir.
Ancak araştırmacı hem öğrencisi olduğu Gazi Üniversitesi’n de hem de TÜBİTAK-2214(A) Programı kapsamında aldığı burs ile davetli gittiği ABD The Ohio StateUniversity’de özellikle nitel araştırma ile ilgili alanda deneyimli akademisyenlerden çeşitli dersler almıştır. The Ohio StateUniversity’de aldığı derslerden bazıları; Dr. Douglas Harrison Macbeth ile “Qualitative Research for Educators (Eğitimciler İçin Nitel Araştırma)”, Dr. Patti Lather’den “Qualitative Research in Education: Methods and Analysis (Eğitimde Nitel Araştırma: Metod ve Analiz)” ve Dr. Michael Battista ile “Conceptual and Procedural Knowledge in Mathematics Education: Theory, Research, and Controversy (Matematik Eğitiminde Kavramsal ve Usule Dayalı Bilgi: Teori, Araştırma ve Tartışma) ” dır.
Araştırmacının, The Ohio StateUniversity’e kendisini davet eden ve “Ohio State University Math Coaching Program” yöneticisi olan Dr. Patti Brosnan ile birlikte bir makale çalışması bulunmaktadır (Makale basım aşamasındadır). Makale çalışması, Math Coaching Program’da iki yıldır eğitim alan ve 12 yıllık başarılı bir koçun katılımcısı olduğu bir durum çalışmasıdır. Çalışmanın veri kaynakları; aylık toplantılara katılan katılımcı koç ile ayda bir kere yapılan yarım saatlik yarı yapılandırılmış görüşmeler ve koçluk programının, katılımcı koçlardan her ay yazmalarını istedikleri kapsamlı raporlardan oluşmaktadır. Bu veriler bir grup araştırmacının Cognitively Guided Instruction (Bilişsel Olarak Yönlendirilmiş Öğretim; BYÖ) üzerine yapmış oldukları bir dizi çalışma ile ortaya koydukları inançlar şeması çerçevesinde, yine nitel yöntemler kullanılarak analiz edilmiştir (Franke vd., 1996; Franke vd., 2000; Franke vd., 2001a; Peterson vd., 1989). Bunun yanı sıra araştırmacı, yine Ohio State Üniversitesi öğretim görevlilerinden ve Math Coaching Program koordinatörlerinden olan Prof. Dr. Azita Manouchehri’nin bir çalışmasında veri kodlaması yapan ekipte bulunmuştur.
Araştırmacı hali hazırda MEB merkez teşkilatında bir Genel Müdürlükte AR-GE ve Projeler Daire Başkanlığında görev yapmaktadır.
Dolayısıyla araştırmacı görüşme, gözlem ve doküman analizi gibi nitel araştırma yöntemleri ile ilgili yeterliğe sahip olduğunu düşünmektedir.
3.2.2. Koç Olarak Araştırmacının Rolü
Koç, 17 yıllık lise matematik öğretmenidir. Görev süresi boyunca MEB’e bağlı çeşitli lise/anadolu liselerinde çalışmıştır. Bu sırada MEB bünyesinde kurulan soru hazırlama komisyonlarında görev
almıştır. Koç, Dünya Bankası tarafından desteklenen ve MEB’e bağlı EARGED bünyesinde, PISA benzeri bir sınav hazırlanması için oluşturulmuş komisyonda; özel yetenekli bireylerin destek eğitim aldığı MEB’e bağlı Bilim ve Sanat Merkezlerine öğrenci seçimi için soru hazırlama komisyonunda ve Fatih Projesi kapsamında TUBİTAK’da kurulan ders içeriği hazırlama çalışma grubunda görev almıştır. TUBİTAK koordinatörlüğünde yazımı ve çekimi tamamlanan ders videoları halen MEB EBA Portalı üzerinden yayındadır. Koç, halen Milli Eğitim Bakanlığı merkez teşkilatında çalışmakta ve MEB bünyesinde yapılan araştırma çalışmalarında etkin görevlerinin yanı sıra öğretmenlere yönelik düzenlenen hizmet içi eğitim kurslarında eğitimci olarak görev almaktadır. Ayrıca, MEB bünyesinde yapılan iş geliştirme çalıştaylarını tasarlamakta ve düzenlemektedir.
Koç, Gazi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi’nde öğreniminin son yılında almış olduğu pedagojik formasyon dersleri ile öğretmenliğe başlamıştır. Öğretmenliğe ilk atandığı yıl süresince bir danışman öğretmenin desteğini almış, ancak kendisi de sadece bir yıllık öğretmen olan danışman öğretmenin sağladığı desteği yeterli görmemiştir. Daha sonraki yıllarda mesleki gelişimini arttırmak için çeşitli hizmet içi eğitimlere katılan araştırmacı, amacına uygun olmayan bu programlardan da ihtiyaç duyduğu güncel ve pratik bilgileri edinemediğini düşünmektedir. Ancak, kendini bir öğretmen olarak geliştirmenin ve daha ötesinde öğrenmeyi öğretmenin gerekliliğine inanan araştırmacı (koç) kendi kişisel çabalarıyla kişisel ve mesleki gelişimini sürdürmüştür. İlerleyen yıllarda matematik eğitimi alanında başladığı doktora çalışmasıyla alanda bilgi birikimini arttırmaya çalışmış ve hala çalışmaktadır.
Koç, daha önce de ifade edildiği gibi, programın yöneticisi olan Dr. Patti Brosnan’ın davetiyle gittiği ABD’de, Ohio State University Math Coaching Program (Matematik Koçluğu Programı) ’da kilit personel olarak görev almıştır. Matematik Koçluğu Programı (MKP); koç, öğretmen ve öğrencilerin matematik içerik bilgilerini ve aynı zamanda koç ve öğretmenlerin pedagojik bilgilerini arttırmaya dayalı tasarlanmış bir mesleki gelişim programıdır. Program ayrıca, koçlara araştırmaya dayalı stratejileri uygulamada, iş başı mesleki gelişimi sağlayacak öğretim yöntemlerini kazandırmak amacıyla tasarlanmış, yapılandırılmış bir program olma özelliğini de taşımaktadır. MKP Modeli (Brosnan ve Erchick, 2010), BYÖ teorisi üzerine temellenmiştir (Carpenter, Franke ve Franke, 1996). MKP, Ohio genelinde matematiksel bakımdan düşük performans gösteren kentsel ve kırsal 50'den fazla okulla birlikte çalışmaktadır. İlk ve birincil fon sağlayıcısı Ohio Eğitim Departmanı olmakla birlikte, ek kaynak sağlayıcıları da bulunmaktadır. MKP, The Ohio State
University bünyesinde, okullarda yerinde uygulanan mesleki gelişim müdahale hizmeti çalışmalarını yürütmektedir.
1. Öğrenci başarısını arttırılması,
2. Öğretmen ve koçun, matematik içerik bilgisinin güçlendirilmesi, 3. Öğretmen ve koçun, matematik pedagojisi bilgisinin güçlendirilmesi.
Araştırmacı bir koç adayı olarak, Eylül 2012’de Dr.Brosnan ile çalışmaya başlamıştır. MKP genel merkezinde her pazartesi günü, program koordinatörleri olan Dr. Brosnan, Dr. Erchick ve Dr. Manouchehri yönetiminde toplantılar gerçekleştirilmiştir. Bu toplantılarda, MKP’na dahil olan okullardaki koçların katılımıyla Mesleki Gelişim (MG) faaliyetlerinin (Professional Development) düzenlenmesi, sorunların tartışılması ve görev dağılımı yapılması gibi iş ve işlemler tartışılmıştır. Koç, ABD’de bulunduğu süre boyunca tüm toplantılara katılmış, bu toplantılarda sorumluluk almış ve aldığı görevleri yerine getirmiştir.
MKP programa katılan koçlara, üç yıl boyunca MG hizmeti vermektedir. Program çerçevesinde her ayın ilk haftasında, iki gün süreyle eyalet çapındaki koçlar için, programda bulundukları yıllara göre seviyelendirilmiş eğitim oturumları düzenlenmektedir. Koç, 2012-2013 eğitim yılında tüm MG’lere katılmıştır. MG’lerde özellikle programda birinci ve ikinci yılları olan koçlar için düzenlenen oturumlara katılarak, hem koçların aldığı eğitimi gözleme şansına sahip olmuş hem de kendisi bilgisini artırmıştır. Hâlihazırda sahada çalışan koçlarla da tanışıp, bilgi paylaşımında bulunma şansını elde etmiştir. Bunun yanı sıra MKP çerçevesinde eğitim içerikleriyle hazırlanmış oturumlardan bazılarını da kendisi yönetmiştir.
MKP’nin diğer koçluk programlarından farkı; programda 3 yıl ve üzeri deneyime sahip koçlardan seçilen kolaylaştırıcıların görev almasıdır. Bu kolaylaştırıcılar kendi bölgelerinde bulunan bir veya birden fazla koçtan sorumludurlar. Bu şekilde koçlar sadece MG oturumlarında eğitim almakla kalmaz, okullarında işbaşında da ihtiyaç duydukları desteği bulabilirler. Kolaylaştırıcıların bir başka görevi de sorumlu oldukları koçlarla ilgili raporlar tutmak ve bölgeleri ile ilgili istatistiki verileri toplamaktır. Bu kolaylaştırıcılarla MKP arasındaki iletişimin düzenli yürümesi için, genel merkezde çalışan araştırmacılar birebir ilişkilendirilmiştir. Programda kilit personel olarak görülmesi sebebiyle, koç adayı araştırmacıya da bir kolaylaştırıcının sorumluluğu verilmiştir. Kolaylaştırıcı ve koç adayı araştırmacı, her MG’ de 15 ila 30 dakikalık görüşmeler gerçekleştirmiş ve programın önceden belirlediği formattaki raporu hazırlamışlardır.
Koç’a, MKP’ye ait, içinde koç ve kolaylaştırıcı raporları, yayınlanmış MKP çalışmaları ve tüm diğer dokümanlardan oluşan verilerin depolandığı, “Math Coaching Program Staff Collaboration Site” adlı SharePoint sitesine giriş izni verilmiştir. Böylelikle koç adayı olarak araştırmacının, programa ait 8 yıllık tüm doküman ve bilgiye sınırsız ulaşma imkanı olmuştur.Her ay MKP koçları neler yaşadıklarını anlattıkları bir raporu merkeze göndermektedirler. Paylaştıkları bilgiler genel olarak; süreçte öğrenci, öğretmen ve okul ile ilgili neler yaşandığı ile ilgilidir ve bu raporlar oldukça detaylı ve kapsamlıdır. Koç adayı olarak araştırmacı, bu detaylı raporları Sharepoint erişimiyle inceleme ve koçluk görevlerinin sahadaki yansımalarına dair analiz yapma imkanına sahip olmuştur.
Koç adayı olarak araştırmacı, koçluk profiline hakim olabilmek için her MG’de mümkün olduğunca çok koçla iletişime geçmiştir. Koçlar bilgi, deneyim ve okullarında birlikte çalıştıkları öğretmenlerin öğrencilerinin çalışmalarını araştırmacıyla paylaşmışlardır. Bu koçlardan biriyle, her ay yarım saatlik yarı yapılandırılmış görüşmelerle, yazılması düşünülen makale için veri toplama süreci de gerçekleştirilmiştir. Bunun yanı sıra koç, kişisel iletişimler ve Dr.Brosnan’ın desteğiyle Whitehall bölgesinde Kae İlkokulunu ve South-Western City bölgesindeki Darbydale İlkokulunu ziyaret ederek oradaki koçların çalışmalarını izleme, birlikte çalıştığı öğretmenlerle görüşmeler yapma imkanı bulmuştur. Koçun, Türkiye’de lise öğretmenleriyle çalışacak olmasına rağmen, sahadaki işleyişi görebilmek adına bu okullarda bulunmuş olması araştırması açısından oldukça önemlidir.
Koç adayı olarak araştırmacı, The Ohio StateUniversity Math CoachingProgram’nın 2012-2013 yılında yapılan tüm eğitimlerine katılmıştır. Program, 3 yıl boyunca eğitimlere devam eden koç adaylarına belge vermektedir. Dolayısıyla koçun bu eğitimi aldığına dair bir belgesi bulunmamakla birlikte, çalıştığı süre boyunca yürüttüğü faaliyetlerle ilgili olarak program yöneticileri araştırmacı için eklerde de yer alan referans mektuplarını yazmışlardır.
Koç adayı olarak araştırmacı, ABD’de OCTM Conference 2012 ve NCTM 2013 ResearchPresession, Annual Meeting and Exposition olmak üzere iki konferansa katılma imkanı da bulmuştur. Bu konferanslarda matematik öğretmenleri için hizmet içi eğitim ve koçlukla ilgili oturumlara katılmış, özellikle diğer koçluk programlarının özellikleri ve bu kapsamda yapılan çalışmaların sonuçlarının neler olduğunu birebir program yürütücülerinden öğrenme fırsatı elde etmiştir.
Araştırmacı tüm bu deneyimlerini ve almış olduğu eğitimleri değerlendirdiğinde, koç olarak da gerekli yeterliklere sahip olduğunu düşünmektedir.