AraĢtırmanın Yöntemi

Bu bölümde, araĢtırmanın modeli, araĢtırmanın evren ve örneklemi, araĢtırmanın veri toplama araçları, araĢtırmanın verilerinin toplanması ve verilerin analizine iliĢkin bilgilere yer verilerek çalıĢmanın yöntemi ortaya konulmaya çalıĢılmıĢtır.

Bu araĢtırma, nicel araĢtırma yöntemi kullanılarak yapılandırılılacaktır. ÇalıĢmada, sosyal ağlara ve toplumsal hareketlere iliĢkin kuramsal bilgiler genel olarak ele alınmaktadır ancak uygulama aĢaması Gezi Parkı toplumsal hareketi ile sınırlıdır.

4.3.1. AraĢtırmanın Modeli

Mulgan‘ın da belirttiği gibi yeni teknolojilerin temelini attığı, yeni sosyal oluĢumların, süreçlerin değerlendirilmesi, bu geliĢmelerin toplum ve insanlar açısından yarattığı sonuçlardan bir anlam çıkara bilinmesi ancak özel bazı analizler

143

ve ampirik gözlemlerle mümkündür (Mulgan, 1991: 21). Bu bağlamda, sosyal ağların Castells‘in ağ toplumu çerçevesinde yeni toplumsal hareketler üzerindeki rolünü ortaya koymaya yönelik bu araĢtırma yazılı doküman ve belgeleri içerik analizi yöntemiyle inceleyecektir. Bu bağlamda, verilerin toplanması sürecinde bağlı kalınan nitel araĢtırma yöntemi, verilerin çözümlenmesi sürecinde kullanılacaktır.

4.3.2. AraĢtırmanın Evren ve Örneklemi

ÇalıĢmada sosyal ağlara ve toplumsal hareketlere iliĢkin kuramsal bilgiler genel olarak ele alınmakta ancak uygulama aĢaması Gezi Parkı toplumsal hareketi ile sınırlıdır. Türkiye‘de 2012-2013 yıllarından itibaren Twitter kullanıcı sayısının 7,2 milyon dan 9.6 milyona ulaĢan bir artıĢı görülmüĢtür. Bu artıĢtaki en büyük etken 2013 Mayıs ayında meydana gelen Gezi hareketi gösterilmektedir (Tunç, 2014). Mayıs - Haziran 2013 tarihlerinde Gezi Parkı protestoları süresince Twitter Türk halkı için en yaygın kabul gören bir haber kaynağı haline gelmiĢtir. Türkiye'de günlük gönderilen tweets sayısı 7 milyondan hareketin patlak verdiği 31 Mayıs günü , 15,2 milyona ulaĢmıĢtır (Somento, 2013). Dolayısıyla bireylerin bilgi ve haber arayıĢı için Twitter önemli bir sosyal ağ aracı olmuĢtur. Bu nedenle, anlık mesajlaĢma özelliğiyle birlikte gezi hareketinde en çok kullanılan sosyal ağ aracı olmasından dolayı bu çalıĢmada Twitter veri toplama aracı olarak ele alınmıĢtır.

Bu kapsamda, veri toplama aracı olarak Twitter verilerine dayalı olarak 31 Mayıs 2013 Cuma tarihinde Twitter üzerinden hem Türkiye, hem de tüm dünyada konuyla ilgili en sık kullanılan 10 hashtag‘den gönderilen 5 bin 516 adet tweet ele alınarak, eylemin sosyal paylaĢım ağı olan Twitter‘daki yansıması incelenecektir. Bu bağlamda, birbirine benzeyen veriler belirli kavramlar ve temalar çerçevesinde bir araya getirilerek, anlaĢılır bir biçimde düzenlenip analiz yöntemine uygun Ģekilde değerlendirilecektir. AraĢtırmada geriye dönük olarak olayların geçtiği tarihler arasında Twitter‘da yer alan 10 hashtag‘den gönderilen 5 bin 516 adet tweet olaylarla ilgili veriler oluĢturulacak belirli temalar altında kodlanarak ve elde edilecek veriler analiz edilecektir. Bu bağlamda, veriler arasında yer alan bir sözcük, cümle ve paragraf gibi anlamlı bölümler kodlanıp taĢıdıkları kavramlara göre belirlenen temalar altında sınıflandırılacaktır.

144

4.3.3. AraĢtırmanın Sınırlılıkları

Toplumsal hareketler ve sosyal ağlar iliĢkisi düzleminde yabancı literatürde birçok yayın yapılmıĢ olmasına rağmen, ülkemizde konu ile ilgili akademik anlamda yapılmıĢ birkaç çalıĢma haricinde yayın bulunmamaktadır. ÇalıĢmanın iki sınırlılığı bulunmaktadır. Birincisi Twitter‘daki hashtag seçimi ile ilgi olan sınırlılıktır. Gezi Parkı olayları sürecinin yalnızca bir haftalık zaman aralığında 29 Mayıs 2013 ile 04 Haziran 2013 tarihleri arasında Twitter üzerinden 98 milyon 334 bin 370 tweet (Somemto, 2013) yayınlanması ve bunların tümünün incelenmesi çalıĢmayı zorlaĢtıracaktır. Zamanın kısıtlılığı nedeniyle yalnızca 31 Mayıs 2013 tarihinde Twitter üzerinden hem Türkiye, hem de tüm dünyada konuyla ilgili en sık kullanılan 10 hashtag‘in ele alınmasıyla sınırlandırılmıĢtır.

ÇalıĢmamızın ikinci sınırını zaman aralığı oluĢturmaktadır. Bu bağlamda, öncelikle çalıĢmanın bir gün ile sınırlandırılmasının diğer bir nedeni de Twitter‘da yoğun ileti akıĢının var olmasıdır. Gönderilen tweetlerin kayıt altına alınabilmesi için araĢtırma yürütücüsü hesap sahiplerinin gönderilerini Twitter‘ın ileti gönderim özelliği gereği geriye doğru tarama yöntemiyle elde etmiĢtir. Bunlar tweetlerin hesap sahipleri tarafından anlık olarak gönderilebilmesi ve gönderilen iletilerin hesap sahipleri tarafından silinebilmesidir. Diğer bir etken de, bu araĢtırmanın geçmiĢ tarihe dönük bir çalıĢma olmasıdır. Bu anlamda, geçmiĢe yönelik verilerin elektronik ortamda eriĢimlerinin araĢtırmacılar açısından en büyük engellerden birini oluĢturmaktadır. Bu nedenle örneklem döneminde iletilerin tamamına (%100) eriĢebilmek için sürekli ve anlık bir gözlem yapılması gerekmektedir ki bu da mümkün değildir. Ayrıca tweetleri depolamanın daha etkin bir yolu bulunmadığından bu tez çalıĢmasında gönderilen tweetler bu yolla elde edilmiĢtir.

4.3.4. AraĢtırmanın Veri Toplama Araçları

AraĢtırmada kullanılan veri toplama araçları iki aĢamada oluĢturulmuĢtur. Öncelikle ağ toplumu ile ilgili kapsamlı bir alanyazın taraması gerçekleĢtirilmiĢtir. Bu kapsamda, var olan örnekler ve alanda gerçekleĢtirilen kuramsal çalıĢmalar

145

incelendikten sonra ağ toplumuna iliĢkin konular tezin amacına hizmet edecek Ģekilde ortaya konulmuĢtur. Ġkinci aĢamada ise, araĢtırmanın amacı doğrultusunda veri toplama formundaki her bir bölüm, ilgili alanyazın taramasından yola çıkılarak araĢtırmacı tarafından oluĢturulmuĢ ve uzman görüĢü kapsamında tez danıĢmanının ve tez izleme jürisinde bulunan öğretim üyelerinin görüĢlerine baĢvurulmuĢtur.

4.3.5. AraĢtırmanın Verilerinin Toplanması

Bu çalıĢmada Gezi Parkı toplumsal hareketi kapsamında, veri toplama aracı olan Twitter verilerine dayalı olarak 31 Mayıs 2013 Cuma tarihinde Twitter üzerinden hem Türkiye, hem de tüm dünyada konuyla ilgili en sık kullanılan 10 hashtag üzerinden gönderilen 5 bin 516 Adet tweetler incelenmiĢtir. Twitter‘ın hashtag paylaĢımları niceliksel yolla ölçülmüĢtür. Elde edilen veriler üzerinde niteliksel değerlendirmeler yapılmıĢtır.